Zojuist dit draadje eens door zitten lezen... Interessant hoe sommigen hun kop in het zand steken als het om hun eigen gezondheid gaat.
Geldt overigens niet alleen bij modelbouw, maar ook tijdens het "gewone" werk, verkeersdeelname of bij gewoonten als roken of alcohol. En, voordat iemand me daarop aanvalt: ja, ik rook en drink ’s avonds graag een slaapmutje.
Waar het om gaat: wees je bewust van de risico’s die je loopt en probeer door een aantal simpele maatregelen te voorkomen dat je je hobby niet meer kan uitoefenen.
Tegenwoordig vind je op alle produkten die we gebruiken de bekende waarschuwingen: “Buiten bereik van kinderen houden, niet roken, eten of drinken tijdens gebruik” enz enz enz.
Die staan er niet omdat de fabrikant toevallig wat ruimte over had op het etiket. Die staan er omdat (door schade en schande) bekend is geworden dat het spul in kwestie op een of andere manier schadelijk voor de mens is. En de chemische produkten die wij gebruiken zijn over het algemeen behoorlijk schadelijk.
Is dat een reden om te stoppen met modelbouw? Nee. Het is wél een reden om je eens op je achterhoofd te krabben en, door een paar simpele maatregelen te nemen, het risico voor jezelf en je omgeving te beperken.
Het begrip “risico” bestaat uit 3 elementen:
1 Kans (Wat is de kans dat er iets gebeurd?)
2 Effect (Wat is het effect áls het gebeurd?)
3 Tijdsduur (Wat is de tijdsduur van de blootstelling?)
Een simpel voorbeeld: het risico op fysiek letsel bij het gebruik van een slijpschijfje op een Dremel.
De kans dat er iets gebeurd is duidelijk kleiner als je gereedschap goed onderhouden is, als je boortjes of slijpschijfjes van een goed merk gebruikt, PBMn (persoonlijke beschermingsmiddelen) gebruikt zoals een veiligheidsbril en werkt volgens de gebruiksaanwijzing. Dus een doorslijpschijfje niet gebruikt om iets af te bramen.
Het effect kan varieren van een schrikreactie (als je “Pieuuuwwwww " hoort op het moment dat een stukje slijpschijf langs je oor vliegt) tot en met blindheid aan een oog omdat het stukje slijpschijf precies in je linkeroog terecht komt.
Hoeveel tijd je aan het slijpen bent is ook simpel vast te stellen.
In het bedrijfsleven heeft men daar prachtige tabellen voor die ik hier niet zal neerpennen, maar uiteindelijk kom je op een bepaalde score uit. Die score is aanzienlijk kleiner als je met name de factor “kans” verkleint.
Kortom: de grootste factor om gezond en wel je hobbyhok te verlaten ben je zelf.
En dat Dremeltje met slijpschijf… Waar hebben we het over? Nou, over een machientje met een toerental van 25.000 RPM en een slijpschijfje met een doorsnee van 2,5 cm. Bereken voor de gein eens voor je zelf de snelheid van de buitenzijde van dat slijpschijfje…
Een ander voorbeeld, eigen ervaring. Ik ben
SCHEEPSmodelbouwer. Zo’n 20 jaren geleden wilde ik een aantal blokken lood in vorm gieten om als ballast te gebruiken. Niks aan de hand, lood smelten kan iedereen… Toch? Klopt. Dus op een koude winterdag mijn hobbyschuur ingedoken, in mijn hobbyschuurtje de campinggasbrander en de soldeerbrander gepakt, een paar stukken lood in een oud conservenblikje, vormen gemaakt van triplex en in vochtig zand klaargezet…ik was er helemaal klaar voor. Blikje stabiel op de brander, de soldeerbrander erbij om het verhittingsproces wat te bespoedigen en smelten met die handel. 15 minuten later had ik 6 mooie blokjes lood, elk van 200 gram. Even laten afkoelen en daarna “plons” in de emmer water die ik (je weet maar nooit!!) er naast had staan. Perfecte actie, niks mis mee… dacht ik. Tót ik een paar uren daarna een denderende koppijn kreeg. Die aanhield tot de volgende dag… Ik had in een schuur, met de deur dicht, een halfuur in de looddampen gezeten. Tja, da’s een prima recept om koppijn te krijgen. Dat hadden mijn broers me wel kunnen vertellen; die hebben jarenlang in de grafische industrie gewerkt.
Dit voorval speelde zich 20 jaar geleden af. Toen was ik nog beroepsmilitair, nauwelijks gehinderd door enige kennis over veiligheid. Het enige lood waar ik ontzag voor had, had een cylindervorm, met een punt aan de voorzijde en verplaatste zich snel door de lucht.
Nu ben ik in het dagelijks leven Veiligheidskundige (bij Defensie) en houd me beroepsmatig met deze materie bezig.
Moet een modelbouwer zich zorgen maken over de dingen waarmee hij werkt?
Nee.
Wat hij wél zou kunnen doen is z’n gezonde verstand gebruiken en op een verloren momentje, bijvoorbeeld als de epoxy aan het drogen is, eens de verpakkingen of de gebruiksaanwijzingen van zijn materieel doorlezen.
(Als je erg snel kunt lezen, kan je dat doen als de secondenlijm aan het drogen is, maar dan moet het wel een korte gebruiksaanwijzingen zijn…)
Kijk ook eens in je werkplaats rond. Elektrische installatie goed? Waar staan de brandgevaarlijke spullen, zoals brandstoffen? Is er een wateraansluiting? Zo ja: denk aan de combinatie 230V en water... Ophanging van de planken bestand tegen het gewicht wat ze moeten dragen? Loont het de moeite om een kleine brandblusser te kopen? (liefst geen poederblusser, da’s de pest voor elektronica… schuim blust evengoed) Hoe worden de lipo’s geladen en opgeslagen? En, stel dat er brand uitbreekt, kun je makkelijk wegkomen zonder dat je je eerst een weg moet banen door stapels met modelbouwspullen? Kortom: is het geen vreselijke klerezooi? Heb je een simpel EHBO-trommeltje bij de hand met een paar pleisters, een snelverbandje en een pincet? (om een staalsplinter te verwijderen bijv) Als je je hobbyhok in huis hebt: hoe staat het met de andere huisbewoners, met name baby’s en kleine kinderen? Hebben die last van de geuren en dampen van jouw hobby? Ze zijn er extra gevoelig voor… Kunnen je (kleine) kinderen jouw hobbyhok binnenkomen zonder dat jij erbij bent? ’t Is wel heel verleidelijk wat daar allemaal staat, met name voor kleine jongens…
Hele simpele dingen. Geen rocketscience. Ik houd me beroepsmatig met deze materie bezig. Maar ik ga niet bij jou in je hobbyhok kijken. Tip: Vraag je echtgenote/vriendin eens om kritisch rond te kijken. Jaja, ik weet het: je bent gewoon bang dat ze roept: “Haal al die vliegtuigtroep weg!” maar een beetje echtgenote doet dat niet. Vraag haar om met de blik van een huisvrouw naar jouw hobbyhok te kijken en eerlijk te zeggen wat ze ziet. Zou best op een paar punten overeen kunnen komen met hetgeen wat ik hierboven neertypte…
En koop daarna een bloemetje voor haar, zeker vandaag. ’t Is tenslotte Valentijnsdag…
