Zeillogger KW140 Wilhelmina VII

Discussie in 'Bouwverslagen historische schepen' gestart door Kees de Mol, 11 sep 2017.

  1. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Ik heb met plezier een paar modernere vissersschepen gebouwd waarbij ik gebruik heb gemaakt van diverse soorten kunststof maar bij mij kwam het verlangen op om ook eens een houten schip te gaan bouwen. Het zou wel weer een vissersschip worden en mijn oog viel al snel op het type zeillogger. Ik kwam ook in contact met iemand die graag een model van een logger wilde en in de laatste jaren zijn we samen op zoek gegaan naar informatie, tekeningen en foto’s. Inmiddels heb ik voldoende materiaal om aan de bouw te gaan beginnen.

    [​IMG]

    De Zeillogger algemeen

    Tot eind 19e eeuw werd er vanuit Holland nog gevist met bomschuiten, logge houten schepen die het strand opgetrokken werden. Maar in de laatste helft van de 19e kwam er een nieuw vissersschip op, de logger. Het ontwerp kwam uit Frankrijk maar werd al snel naar Nederland gehaald waarna het ontwerp werd aangepast aan de vleetvisserij. Het resulteerde in lichte, snelle schepen die snel op de visgronden konden komen en ook snel weer naar de haven terugkeerden. Hierdoor was meer vistijd gewonnen en verdiende de reders en aandeelhouders meer. De zeilloggers werden gebruikt om op haring te vissen middels de vleetvisserij.

    De Vleetvisserij.

    De vleetvisserij is een visserij op haring die vanaf eind mei tot december bedreven werd in de zuidelijke delen van de Noordzee. Er werd pas eind mei begonnen met deze visserij omdat de haring dan pas voldoende ontwikkeld was voor consumptie (maatjes haring) en in de wintermaanden verdwenen de scholen haring weer uit de Noordzee. De vleetvisserij werd uitgevoerd met zgn bomschuiten (tot eind 19e eeuw) en daarna met stoom- of zeilloggers.

    De drijfnetten voor deze visserij noemt men een Vleet. Dit is een verticaal in het water hangend gordijn en bestaat uit 100 tot 150 aan elkaar geschakelde netten (31 meter lang en 16 meter hoog).
    Deze netten zijn verbonden aan een lange kabel, de Reep genoemd waaraan drijvers (Breels of Schotse blazen) zijn bevestigd om het net drijvende te houden. De reep is aan het einde bevestigd aan het schip. Het net heeft mazen die iets kleiner zijn dan de kop van de haring. Wanneer de haring in het net zwemt blijft hij door zijn kieuwen in het net vastzitten en kan hij niet meer weg.

    [​IMG] [​IMG]

    De vleet wordt in de namiddag voor de wind uitgezet, dit duurt ongeveer 1,5 uur. De vleet blijft daarna enkele uren in het water liggen tot middernacht en wordt dan ingehaald en leeggeschud in bakken op het dek. Dit duurt 4 tot 5 uur. Hierna gaat de bemanning de haring kaken, zouten, kuipen en opbergen. Na het opruimen en schoonmaken van het schip is het vaak weer tijd om de vleet uit te zetten. Er werd 6 of 7 dagen per week gewerkt en een reis duurde tot wel 7 weken lang.

    [​IMG] [​IMG]

    De omstandigheden aan boord van deze schepen waren vaak erbarmelijk. Met ongeveer 10-15 man (jongste was soms 9/10 jaar en de oudste van over 65) op een logger waarbij de meeste ruimte werd ingenomen door visruimen, ruimen voor netten en reep was er maar weinig ruimte voor slaapplekken of een kombuis. Het de schip beschikte over een klein fornuis die gebruikt werd voor wat verwarming en het koken van (eenzijdig) voedsel. De slaapplekken werden onderling gedeeld en elke opvarende kon slechts een klein kistje met persoonlijke spullen meenemen. De stank moet verschrikkelijk zijn geweest gezien er geen mogelijkheid was de kleding te wassen en alles in dezelfde kleine ruimte gebeuren moest. In het verblijf hing ook de besmeurde kleding te drogen. De betaling was laag en buiten het haringseizoen was er vaak geen werk (en geen uitkeringen).

    De KW140, Wilhelmina VII

    De Wilhelmina was een stalen zeillogger waarbij de romp is opgebouwd uit stalen spanten met daarop een stalen huid geklonken. De rest van het schip is gemaakt uit diverse soorten hout. Van hetzelfde type zijn er meerdere gebouwd voor verschillende rederijen.
    De logger is in 1912 gebouwd op de scheepswerf van de gebr. Boot te Leiderdorp in opdracht van de Katwijkse Rederij gebr. Den Dulk te Katwijk aan Zee. Kostprijs was
    Fl. 15.200 en vermoedelijk is ze in 1914 in de vaart gekomen bij de rederij.

    [​IMG]

    De logger is opgetuigd zo’n 38 meter lang inclusief het zeil achter en de boegspriet. De lengte over de kiel is 25 meter en de totale romplengte is 28 meter. De hoogte is opgetuigd zo’n 25 meter. Breedte is 6,6 meter en de holte is ong. 3 meter.

    Over de geschiedenis van de Wilhelmina VII hangt een inktzwarte sluier die voor de familie van de opvarenden voor veel onzekerheid, verdriet en ellende heeft gezorgd.
    Op 16-2-1918 is de Wilhelmina VII onder bevel van schipper Arie den Hollander met 5 andere bemanningsleden vertrokken richting de Doggersbank voor de haringvisserij. Sinds die datum is er van het schip en haar bemanning nooit meer iets vernomen of teruggevonden. Aangenomen werd dat het schip op een mijn gelopen is en vergaan.

    [​IMG]wrecksite a by Model Fishingships, on Flickr

    Later werd duidelijk dat de Wilhelmina VII op 19-2-1918 met alle bemanning is vergaan door toedoen van de U-Boote UB-64 onder leiding van Kapitänleutnant Woldemar Petri (1883-1951).

    [​IMG]uboatnet2 by Model Fishingships, on Flickr

    [​IMG]uboatnet5 by Model Fishingships, on Flickr

    Over de reden van het tot zinken brengen van de Wilhelmina VII tast men in het duister aangezien de Wilhelmina VII zeer groot het woord HOLLAND op SB en BB had. Wellicht bracht de stalen romp de kapitein in verwarring of zijn er andere dingen die meespelen maar dat zal altijd onduidelijk blijven.
    (meer info over Woldemar op www.uboat.net en over het vergaan van de Wilhelmina VII op www.wrecksite.eu )

    De namen van de omgekomen bemanning zijn. Schipper Arie den Hollander(39), stuurman Willem van der Plas(33), matroos Jacob den Hollander(37), matroos Jan Zwanenburg(34), matroos Jeroen den Hollander(43) en oudste Arie den Hollander(16)

    Eén van de opvarenden is de grootvader van de man waar ik dit model voor zal bouwen.

    Het model

    Het model gaat gebouwd worden in schaal 1/25 waarbij het een romplengte krijgt van 113cm en een totale lengte van 152cm en een hoogte van 100cm. Hierdoor zal ik veel ruimte krijgen om details goed tot hun recht te laten komen en dingen werkend te maken.

    De romp ga ik maken uit glasvezel en polyester en de rest van het schip wordt volledig van eikenhout en messing.

    Voor het bouwen ga ik mij baseren op de originele werftekeningen die ik gevonden heb en op foto’s van andere zeilloggers uit die tijd. Bijzonder zal ik gebruik maken van informatie en foto’s van de enige overgebleven zeillogger VL-92 de Balder die zeer precies gerestaureerd is en terug gebracht in oude staat.
     
    Laatst bewerkt: 25 sep 2017
    MikeMohawk vindt dit leuk.
  2. Marc w

    Marc w

    Lid geworden:
    10 feb 2013
    Berichten:
    3.277
    Locatie:
    Turnhout belgie
    Dit gaat weer een verslag worden dat ik niet wil missen. Mijn stoeltje alvast bij geschoven.
    Succes, vgr Marc
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  3. Bert V

    Bert V verslagschrijvers

    Lid geworden:
    7 apr 2009
    Berichten:
    1.198
    Locatie:
    Steenbergen
    Een mooie inleiding van je op stapel staande project Kees :koud:.
    Dat gaat vast weer wat beloven :rolleyes:.
     
  4. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Verder met de KW140. Ik heb de spanten en de kiel uitgezaagd en die ga ik nu in elkaar lijmen.

    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]
     
    Dunsz vindt dit leuk.
  5. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    In de bouwmarkt vond ik iets leuks.
    [​IMG]

    Maar wellicht ben ik een beetje te ver doorgeschoten
    [​IMG]

    [​IMG]
     
    Katwijk56 en Dunsz vinden dit leuk.
  6. Macrabbit

    Macrabbit Vriend van modelbouwforum.nl

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    2.353
    Locatie:
    Julianadorp
    Ik zeg, niets meer aan doen!!!!! Geintje Kees. Is het de bedoeling dat het als plug gebruikt, of wil je er een mal van maken? Heb dit wel eerder gezien. Scheelt wel veel werk vergeleken met latjes denk ik. Alhoewel ik me wel realiseer dat het schuim ook gezaagd en geschuurd moet worden en als afsluiting waarschijnlijk nog plamuren, schuren enz. Blijf je volgen, was het alleen maar om te zien of dit mogelijk een idee is voor mijn volgende project.
     
  7. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Dit wordt inderdaad een plug en ik hoop er veel tijd mee te besparen. Het was wel een beetje een gok maar ik heb het meer gezien op internet (en volgens mij ook op dit forum) Het eerste stukje losmaken ging goed. Ik heb zo'n dunne schrobzaag gebruikt en daar zaag je het schuim gemakkelijk mee los. Hopelijk kan ik de volgende keer wat mooiere dingen laten zien.
     
    Buchertje vindt dit leuk.
  8. Marc w

    Marc w

    Lid geworden:
    10 feb 2013
    Berichten:
    3.277
    Locatie:
    Turnhout belgie
    wow, dit is een flinke stevige start.
    met een schrob zaag kan je inderdaad het overtollige materiaal makkelijk weghalen, heb zelf in een later stadium mijn ele schuurmachine gebruikt om af te werken ( maar voorzichtig je schuurt snel teveel weg.
    Hierna heb ik polyfilia plamuur gebruikt om af te werken. En als laatste stap aflakken en vernissen.
    veel plezier er mee.
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  9. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Eerst wat schuim weg snijden (toch maar op broodmes over gestapt)

    [​IMG]

    [​IMG]

    En na wat schuren ziet het er al weer aardig uit.

    [​IMG]

    [​IMG]

    Beetje snelgips erop.

    [​IMG]

    En na drie keer plamuren en schuren een laatste laagje extra dunne gips.

    [​IMG]

    [​IMG]

    Nu goed laten drogen en dan zo fijn mogelijk schuren. Daarna ga ik met de polyesterplamuur aan de slag om een mooie gladde toplaag te krijgen.
     
    Marc w vindt dit leuk.
  10. Macrabbit

    Macrabbit Vriend van modelbouwforum.nl

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    2.353
    Locatie:
    Julianadorp
    Zo Kees, dat gaat een stukje sneller dan met spanten en latjes lijkt me. Je hebt natuurlijk wel plamuur en schuurwerk maar dat is bij het gebruik van latjes niet anders. Ben wel benieuwd hoeveel tijd je er tot nu in hebt gestoken. Dus spanten ed zagen, purren, snijden en wat geklooi met plamuur en gips. Zou zomaar kunnen zijn dat ik dit ook voor mijn volgende model ga gebruiken.
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  11. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Qua tijd. Sinds donderdag 14 september heb ik de kiel en de spanten uitgezaagd en ik elkaar gelijmd. Daarna ik heb hem in drie etappes volgeschuimd. Dit alles kostte me ongeveer 4 uur en vandaag ben ik bezig geweest met het schuren en plamuren wat me ongeveer 5 a 6 uurtjes heeft gekost. Ik verwacht nog wel even bezig te zijn met schuren en dan natuurlijk nog polyesteren en dat dan weer vlak krijgen. Ben zelf ook wel benieuwd of ik straks nog steeds zo positief ben over deze methode.
     
  12. Macrabbit

    Macrabbit Vriend van modelbouwforum.nl

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    2.353
    Locatie:
    Julianadorp
    Met andere woorden heb je in 2 dagen een ruwe plug liggen. Dat red ik niet met spanten en latjes.;) Geeft wel erg veel rommel zag ik. Niet om wakker van te liggen natuurlijk.
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  13. Marc w

    Marc w

    Lid geworden:
    10 feb 2013
    Berichten:
    3.277
    Locatie:
    Turnhout belgie
    De rommel komt voornamelijk van het te ruim opspuiten.
    Mischien is het om wikkelen van de romp met huishoudfolie een manier om de schuim minder te laten uitzetten.
    Wie durft het uittesten?
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  14. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Ik heb daar ook aan gedacht maar heb toch gekozen om de segmenten ruim te vullen om de pur volledig zijn werk te kunnen laten doen. Het is ook de bedoeling dat de pur ruim er uit komt omdat je terug moet snijden en schuren tot aan de spanten.

    Ik ben net als jij ook wel nieuwsgierig hoe het zou gaan als je wel inwikkeld.

    Het valt gelukkig wel mee qua rommel omdat het allemaal stukken zijn die je zo in een vuilniszak kunt doen. Het ligt aan mijn chronische hekel aan schoonmaken dat ik de boel gewoon laat liggen tot ik echt alle handelingen gedaan heb.... Dan ruim ik pas op.:thumbsup:
     
  15. Jan Blonk

    Jan Blonk

    Lid geworden:
    27 aug 2014
    Berichten:
    959
    Locatie:
    Nieuwpoort (Z-H)
    Weer goed bezig Kees.
    Veel plezier met de bouw..
    Prachtig schip. Zulke schepen hadden karakter. Zullen de opvarende destijds anders over gedacht hebben...
    Mooie schaal 1:25 .Inderdaad volop mogelijkheden voor details..
    Ik blijf je volgen.
     
    Bewebe en Kees de Mol vinden dit leuk.
  16. Ko van Dixhoorn

    Ko van Dixhoorn

    Lid geworden:
    18 sep 2004
    Berichten:
    219
    Locatie:
    terneuzen
    Hoi Kees
    Ik zou niet inwikkelen en dan pur spuiten
    Uit ervaring wel in een aquarium een achterwand gespoten
    In combinatie met water na een half jaar drukte de nog steeds werkende pur er een zijwand uit
    Dus pur werkt echt wel redelijk lang door
    En dat was meer troep dan op je foto de afgesneden stukjes te zien liggen
    Dus pur gewoon uit laten werken in de vrije ruimte
    Grt Ko
     
  17. ronny de zeeman

    ronny de zeeman

    Lid geworden:
    24 feb 2005
    Berichten:
    245
    Locatie:
    oostende
    hoi kees,
    ik denk wanneer ge de romp met huishoudfolie, zou omwikkelen
    deze zou scheuren.
    omdat volgens mij het pur teveel uitzet,
    groeten ronny
    maar ik volg hoor leer er weer iets uit
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  18. MikeMohawk

    MikeMohawk

    Lid geworden:
    26 nov 2014
    Berichten:
    547
    Locatie:
    Groningen
    Dit heb ik eens geprobeerd Marc en dat werkt voor geen meter. Ik wou een basisvorm voor een vliegende vleugel maken op die manier maar wat er gebeurde was achteraf eigenlijk heel logisch: het schuim hard niet uit want het zit opgesloten in plastic... Was wel een leuk en kliederig leermomentje ;)
     
    Kees de Mol vindt dit leuk.
  19. Marc w

    Marc w

    Lid geworden:
    10 feb 2013
    Berichten:
    3.277
    Locatie:
    Turnhout belgie
    Merci,voor deze opheldering,hoeven wij al dat geklieder niet te ervaren.
     
  20. Kees de Mol

    Kees de Mol

    Lid geworden:
    20 aug 2007
    Berichten:
    748
    Locatie:
    Rijnsburg (ZH)
    Bedankt voor je bijdrage Mike!
     

Deel Deze Pagina