Bouwverslag van de Foxtrott

Na wat rondneuzen op het internet kwam ik op een gegeven moment op een Zwitserse site, Cad2cnc, de bouwdoos van een leuke elektrozwever tegen, de Foxtrott. Deze zwever heeft een spanwijdte van 2,7 meter en is voorzien van ailerons en één remklep/luchtverstoorder in het midden van de vleugel.

De vleugel, die in ribbenbouw gemaakt wordt, heeft een dubbele V-stelling. De ailerons zitten niet aan de uiteinden van de vleugel. De romp is van balsa en wordt versterkt met triplex spanten en vuren latjes. De staartboom bestaat uit een koolstofvezel buis.

Ik ben vaak op zoek naar bouwdozen van verschillende leveranciers. Ieder bouwpakket is weer anders en zo leer je veel verschillende constructies kennen. Mede daarom heb ik de bouwdoos van de Foxtrott besteld. Het is raadzaam om eerst contact per email te zoeken met Cad2cnc in verband met de kosten van het verzenden vanuit Zwitserland naar Nederland.

 

De Foxtrott heb ik inmiddels afgebouwd. Tijdens het bouwen kwam ik bijzondere en mooie constructies tegen, die ik niet eerder had gezien. Ik kwam ook foutjes tegen en ik heb enkele constructies naar eigen inzicht versterkt. Dit alles is opgenomen in het bouwverslag. Ik ben van plan om iedere week een stukje te publiceren en ik hoop op leerzame reacties. Alhoewel ik al meer dan 20 jaar modelzwevers bouw ben ik mij bewust van het feit dat ik nog veel van anderen kan leren. Nu is het wachten op mooi weer, zodat de Foxtrott kan worden ingevlogen. Van het invliegen maak ik ook een verslag.
JH, bedankt voor je like en tot zondag op de nieuwjaarsreceptie van ACK.

 

De bouwdoos
De bouwdoos ziet er goed verzorgd uit. De houten onderdelen zijn gelaserd. Het nadeel is dat er resten verbrand hout aan de onderdelen zitten. Voor een goede lijmverbinding wordt aangeraden om de zwarte snijresten licht op te schuren, alhoewel de meningen hierover verdeeld zijn.De Duitse bouwhandleiding is recentelijk aangevuld met 3-D tekeningen. Hij staat ook in pdf op de website maar wordt uitgeprint meegeleverd.De 1 op 1 tekening van de vleugel is in kleur afgedrukt.

 

lijken meer remkleppen dan ailerons, zo half op de spanwijdte

 

De praktijk zal moeten leren hoe effectief ze zijn als ailerons. Ik ga het in ieder geval meenemen in het verslag van het invliegen.

 

In de oorspronkelijke uitvoering van de Foxtrott worden diverse verstevigingsplaatjes gebruikt van 0,4 mm epoxy zoals bij het richtingroer, bij het hoogteroer en bij de bouten van de vleugelbevestiging op de romp.Deze onderdelen worden sinds dit jaar geleverd van 0,5 mm triplex. Naar mijn gevoel is epoxy sterker en ik wilde ervaren hoe de versteviging van epoxy in de praktijk uit pakt. Op verzoek heeft Cad2cnc alsnog de plaatjes in epoxy geleverd.



De meegeleverde roerhoorntjes van epoxy waren niet goed op maat gefreesd. Het lijkt erop dat de frees te diep was afgesteld. Goed passende roerhoorntjes zijn zonder problemen nageleverd.



Het bouwen van de romp




De romp, die is gemaakt van balsa, heeft spanten van triplex en een motorschot van epoxy. Met een beetje puzzelwerk en met hulp van de bouwhandleiding heb ik de romp provisorisch in elkaar gezet en met plakband vastgezet. Zo kun je goed bekijken hoe de constructie is opgezet, waar deze mogelijk versterkt of aangepast moet worden en in welke volgorde er gelijmd moet worden.

Vuren latjes ter versteviging van de romp worden pas aangebracht nadat de 2 zijkanten van de romp aan de spanten zijn vastgelijmd. Door de constructie van de spanten kunnen de vuren latjes alleen bevestigd worden door deze van voor naar achteren door de uitsparingen in de spanten schuiven. Hierdoor moeten de latjes gelijmd worden met secondenlijm nadat de latjes in de romp zijn geschoven. Ik ben zelf een voorstander van watervaste witte houtlijm, maar die kon nu niet gebruikt worden. Deze constructie ben ik zelf nog niet eerder tegengekomen.

 

Het horizontale spant in de romp heb ik verstevigd met glasmat en 24-uurs epoxy omdat ik deze zelf al had gebroken op een van de plaatsen waar een spant is bevestigd.


De uitsparingen voor de servo’s van het hoogte- en richtingsroer heb ik verkleind omdat ik kleine servo’s gebruik. De uitsparing voor de mpx-stekker (voor aansluiting van de vleugelservo’s) is uitgezaagd en de plaats voor de ontvanger is bepaald. Deze dingen kun je het beste doen voordat de rompdelen vastgelijmd worden, omdat je dan nog overal gemakkelijk bij kunt komen.


Voor de bevestiging van de vliegaccu heb ik een plaatje gemaakt van 1,5 mm triplex. Deze rust op een bestaand spant en een extra spant dat ik hiervoor heb toegevoegd. Om het accuplaatje te fixeren zijn er latjes op gelijmd van 3 mm. Ik beslis later of ik dit aan de spanten vast lijm of niet.

D e zijkanten van de romp worden nu aan de spanten vastgelijmd. Aan de voorzijde van het horizontale spant zit tijdelijk een stukje triplex om te voorkomen dat de zijkanten van het spant te veel naar elkaar toebuigen als op een later tijdstip het motorschot wordt aangebracht.

 

De linker- en de rechterzijde van de romp worden naar elkaar toegebogen om het motorschot in te lijmen. Om het buigen makkelijker te maken en om breken van het balsa te voorkomen heb ik de buitenzijde van het buigvlak met water nat gemaakt middels een wattenstaafje. Ik heb twee stukjes achterlijst met een druppeltje secondenlijm vastgezet aan de neus van de romp om te zorgen dat de lijmklem niet los schiet. Zo kun je de lijmverbinding klemmen en het motorschot uitrichten.



De volgende stap is het vastlijmen van de bovenzijde van de romp en het maken van de luikvergrendeling.


Ik heb de verbindingen tussen de spanten en de zijkant van de romp en ook de verbindingen tussen het motorschot en de romp verstevigd met fijne glasmatjes (1 bij 2 cm) met 24-uurs epoxy. De epoxy wordt dun aangebracht met een kwastje. Zo maak je met slechts enkele grammen gewicht alle verbindingen een stuk robuuster.

Op de foto is verder te zien dat er metalen beugels zijn aangebracht met klittenband voor het vastzetten van de vliegaccu.

Ik stel het vastlijmen van de rompbodem uit tot later. De reden hiervoor is dat de onderzijde van de romp nu nog open blijft om de staartboom later vast te kunnen lijmen aan de 2 spanten. Ik wil eerst de middenvleugel bouwen en uitlijnen op de romp. Dan de staartboom uitlijnen met het hoogteroer evenwijdig aan de vleugel.

De met pijlen aangegeven lijmvlakken kun je niet goed bereiken als de rompboden al is aangebracht.

 

Montage hoogte- en richtingsroer

Op het stabilo wordt aan één zijde een verstevigingsplaatje van 0,4 mm epoxy gelijmd. Op het stabilo breng ik met een kwastje een dun laagje 24-uurs epoxy aan. Het plaatje er opleggen en een beetje aandrukken met de achterkant van het kwastje. Je krijgt zo een sterke verbinding waarbij het niet nodig om de lijmverbinding te klemmen.


Bij het kielvlak wordt op de zelfde manier aan beide zijden een verstevigingsplaat van epoxy aangebracht. De uitstekende epoxy delen worden later aan het uiteinde met een druppeltje secondenlijm aan elkaar gelijmd zodat het kielvlak in de staartboom kan worden geschoven.


Op het hoogteroer is als versteviging een epoxy plaatje gelijmd. Dit zat niet in de originele bouwdoos en is door iemand anders voor mij gefreesd.


Vervolgens worden de neus en de achterlijst van de staartvlakken in vorm geschuurd en ingepast in de staartboom. De staartboom en het uitstekende epoxy gedeelte van het kielvlak moesten licht aangepast worden. Na het uitrichten op de staartboom zijn het staartvlakken geborgd met een druppeltje secondenlijm. Daarna zijn de raakvlakken van de staartvlakken onderling en met de staartboom verlijmd met epoxylijm. Dit is in 4 stappen gedaan onder een hoek van 45 graden. Om de lijm netjes uit te laten vloeien is deze kort verwarmd met een föhn.


Op de foto is te zien dat de epoxy verstevigingsplaatjes voldoende lijmoppervlakte hebben voor een solide bevestiging van de staart. Het is een mooie en stevige constructie geworden.



Montage stuurstangen
De montage van de stuurstangen van het hoogte- en richtingsroer in koolstof staartbuis is bijzonder. De stuurstangen bestaan uit 1,2 mm staaldraad in een buitenkabel van kunststof.
De buitenkabels worden vastgelijmd in 6 ronde plaatjes van triplex. Daarna wordt het geheel in de staartboom geschoven en aan de voorzijde wordt het eerste ronde plaatje vastgelijmd. Aan de staartkant kun je daar niet goed bij komen. De stuurstangen kunnen met weinig speling vrij heen en weer bewegen.

 

Het bouwen van de middenvleugel en het afbouwen romp


Begonnen wordt met het bouwen van de middengedeelte van de vleugel, uiteraard op de met plastic folie afgedekte tekening. In de vleugel is één spoiler opgenomen, die wordt aangestuurd door een servo in het midden van de vleugel. Door het gewicht van de klinkers wordt de vleugel mooi recht.

De hoofdligger bestaat uit 2 vuren latjes van 5 bij 5 mm en een plankje van 2 mm balsa. De nerf van de plankje loopt horizontaal.


Ter versteviging van de hoofdligger heb ik webbings tussen de 2 latjes en het plankje gelijmd met de nerf verticaal. Dit was niet opgenomen in het originele bouwplan. Op de foto ontbreekt het bovenste latje van 5 bij 5 mm dat later wordt ingelijmd.

Voordat de indekking van de vleugel aan de bovenzijde wordt aangebracht worden de servosnoeren en –stekkers aangebracht.



De remklep wordt aangebracht in een uitsparing van de indekking in de middenvleugel. Aan de onderzijde zit een balsa plankje, zodat er een soort bakje ontstaat.

De ruimte naast de remklep wordt opgevuld met een stukje op maat geschuurde achterlijst. Dit is een eigen aanvulling ter versteviging.

Als de middenvleugel zover klaar is dan wordt deze aan de romp vastgemaakt met nylon schroeven. De staartboom wordt in romp geschoven en alles wordt uitgelijnd. De staart is inmiddels al van krimpfolie voorzien.

De staartboom wordt eerst in de romp geborgd met ca-lijm en dan met epoxy vastgelijmd. Je kunt nu nog bij de epoxy verbindingen komen omdat de rompbodem nog niet is aangebracht.

Daarna kan de romp voorzien worden van de bodem plaat en de opvulplaten van de neus.


De romp wordt rond geschuurd later afgewerkt met 2 lagen poriënvuller en 2 lagen witte industriële verf.

 

Het bouwen van de buitenvleugels

Ook voor het bouwen van de buitenvleugels worden de te tekeningen afgedekt met huishoudfolie. De betreffende onderdelen worden bij elkaar gezocht en gedeeltelijk in elkaar gezet om een goed idee te krijgen van de constructie. Bij de buitenvleugel wil ik zo veel mogelijk houten delen met houtlijm verlijmen. Ik heb zelf de voorkeur voor houtlijm boven ca-lijm omdat houtlijm geen giftige dampen af geeft en omdat de verbinding met houtlijm licht elastisch is.
Het gevolg is wel dat je niet eerst alle onderdelen in elkaar kan zetten en daarna alles in een keer vastlijmen zoals dit wel met ca-lijm kan. Diverse onderdelen worden eerst apart aan elkaar vastgelijmd en kunnen na het drogen van de lijm aan ander onderdelen vastgelijmd worden.


Een voorbeeld hiervan is het lijmen van het onderste vuren latje aan de hoofdligger. Je moet dan wel extra zorg besteden aan het nauwkeurig haaks verlijmen. Hiervoor gebruik ik een stuk haaks aluminium hoeklijn (zie pijlen).

Ook bij de buitenvleugels heb ik meerdere verbindingen verstevigd zoals door het aanbrengen van webbings.
Ik heb de achterlijst, daar waar de ailerons bevestigd worden, 4 mm breder gemaakt om voldoende breedte te hebben om de scharnierfolie vast te plakken.


De buitenvleugel bestaat uit 2 gedeeltes die aan elkaar vastgelijmd worden. Er is een V-stelling en een pijlstelling tussen de 2 delen. Ter versteviging wordt een epoxy plaatje in de hoofdligger gelijmd. Deze heb ik passend gemaakt door er een stukje balsa op te lijmen en dit af te schuinen.



Nadat de 3 vleugeldelen gemaakt zijn worden deze los in elkaar gepast en onder de juiste V-stelling uitgelijnd.


De vleugelbussen tussen de midden- en de buitenvleugel, waar je na het aanbrengen van de indekking nog goed bij kunt komen, worden bij het uitlijnen van de vleugeldelen met een druppeltje ca-lijm geborgd. Daarna worden de vleugeldelen uit elkaar genomen worden de bussen met 24-uurs epoxy en een glasmatje vastgelijmd.
In de bouwdoos ontbraken twee van de vier stukken rondhout, die worden aangebracht tussen de triplex ribben bij de vleugelbussen. Ik heb hiervoor koolstof buisjes gebruikt.

 

De volgende stap is het op maat schuren van de neuslijst. Hiervoor zijn een aantal mallen gemaakt op basis de op de tekening weergegeven ribben.

Hierbij bleek dat niet alle in de bouwdoos aanwezige ribben overeen kwamen met de tekening. De ribben van de middenvleugel (nr 9) komen goed overeen, terwijl vooral de ribben van het laatste gedeelte van de buitenvleugel (nr 16 t/m 22) steeds iets meer afwijken. Bij rib 22 is de vleugel 1,5 mm dunner dan de mal! Mogelijk is er een aanpassing gemaakt die niet op de tekening is verwerkt! Door deze afwijking is het een gok of de neus van de ribben nu goed op maat zijn geschuurd.

Ik heb contact gezocht met de leverancier van de bouwdoos, Cad2cnc. Deze stuurde mij een pdf en dwg-(frees)bestanden van neusmallen 9, 16 en 22. Deze bleken overeen te komen met mijn neusmallen en met mijn bouwtekening. De leverancier gaf aan dat hij de betreffende ribben opnieuw had uitgefreesd en dat deze overeen kwamen met de pdf en de dwg-bestanden. Hij kon geen verklaring geven voor de verschillen.

Zo is het niet duidelijk geworden hoe het komt dat sommige ribben uit de bouwdoos niet overeenkwamen met de tekening. Ik vind dit een negatieve invloed hebben op het totaal oordeel van de bouwdoos. Ik vraag me af in hoeverre je deze afwijking aan het vlieggedrag kan merken, ook omdat er geen vergelijking mogelijk is.


In de meegeleverde winglets waren gaten aangebracht op de verkeerde plaats; deze gaten overlappen de vleugeltip. Dit geeft problemen bij het bespannen zodat de winglets overgemaakt moesten worden; deze keer zonder gaten.


De rolroerservo’s zijn vastgeschroefd op 2 latjes die zijn vastgelijmd op het servoluik.


De vleugels heb ik afgewerkt met een combinatie van doorzichtige en niet-doorzichtige rode krimpfolie. De ailerons zijn blauw en de vleugeltippen geel.


De servo-draden van de ailerons en de remklep worden vast gesoldeerd aan een MPX-stekker.
De draden zijn voorzien van krimpkous en de Plus- en mindraden zijn onderling doorverbonden.De stekker wordt ter versteviging en voor goede grip ingegoten in 24-uurs epoxy, waarbij een plakbandje rondom als mal is gebruikt.


In de romp is de MPX-stekker aangesloten op de ontvanger zoals hier boven is aangegeven.

 

Pieter, ik denk dat je de neuslijst nog wat verder weg mag schuren. Ik vermoed dat de neuslijst nu iets te scherp is gemaakt. Als je de voorzijde van de voorlijst verder wegschuurt dan gaat de mal ook wat verder naar achteren en zal beter aansluiten op de rest van het profiel. De voorzijde van je profiel zal iets stomper worden, dat is over het algemeen gunstig voor de overtrekeigenschappen. Een scherpe neuslijst geeft een meer plotselinge overtrek, een stompe neuslijst geeft een meer geleidelijke overtrek.

 

Exact mijn ervaring met schuren neuslijsten... naar voren toe in een vloeiende schuurbeweging profiel blijven volgen. Deze lijken op een aantal plaatjes hierboven nog iets te ver uit te steken naar voren. Verder mooi verslag van een goed ogend model. Of je echt veel gaat merken van epoxyplaat-verstevigde staartveren vraag ik me af...

 

Raymond en Eric, bedankt voor de tips. Dit is een van de redenen om mijn bouwverslag te publiceren

 

Monteren ailerons en remklep



De aileron wordt op de vleugel gelegd en met tape vastgemaakt. Tussen de vleugel en de aileron heb ik een dun strookje 0,4 mm epoxy gestoken om een kleine ruimte vrij te houden. Het strookje is zichtbaar op de foto.

Vervolgens wordt de aileron naar beneden geklapt en de bovenzijde wordt met een 2e strook tape vastgeplakt zoals op de tekening staat.

Daarna wordt de vleugel op zijn kop gelegd en de 2 lagen tape worden met een card goed aan elkaar vast gestreken.


De remklep heb ik met een plaatje van 2 mm epoxy middels twee 2-mm boutjes scharnierend aan de servo gemonteerd.



Het monteren van het richtings- en het hoogteroer

De montage van de roeren van de staart levert wat meer problemen op.Door de constructie van de staart kunnen de te scharnierende delen niet op elkaar kunnen worden gelegd zoals bij de ailerons. Met wat geknoei is mij gelukt om de roeren met tape te bevestigen.


Het balanceren

Het in de bouwdoos aanwezige hulpstuk om de zwever te balanceren was ik niet eerder tegengekomen. Tussen de 2 steunen van dit hulpstuk wordt een asje gestoken. In de romp zitten 2 kleine gaten waar het asje doorheen gestoken wordt. Zo kan de romp kantelen en van lood worden voorzien totdat er evenwicht is ontstaan. De romp moet met de voorzijde heel licht naar beneden gericht zijn; dan ligt het zwaartepunt op de juiste plaats. Om het zwaartepunt goed te krijgen moest ik 15 gram lood aan de staartboom vast maken, net voor het hoogteroer.

 

heel toepasselijk knvvl-kaartje ...
PS Wat vind je van de triple in de 'Modelvliegsport' die deze week in de brievenbus zat?

 

Ik heb de bouwdoos van de Triple Thermik al binnen. Als ik deze in de toekomst ga bouwen dan ga ik het achterste gedeelte van de romp, is nu balsa, vervangen door 1 mm triplex. Zo wordt de romp steviger. Ik ga ook de vleugel verstevigen met extra 3 mm vuren ligger met balsa webbings

zie de volgende website: http://www.rc-network.de/forum/show...n2-Segler-(aero-naut-)-ein-kleiner-Baubericht

 

Het instellen van de zender, Spektrum DX6

Eerst wordt de keuze gemaakt voor de bediening van de remklep en de motor. Deze heb ik het zelfde gemaakt als voor mijn Climaxx zwever:
· bediening remklep via gashandel; bovenin (van je af) is de neutraalstand,
· bediening motor via 3-standen schakelaar B (uit, half gas en vol gas).

In het menu Function List > System Setup > Model Select > Add New Model wordt er nieuw model aangemaakt.
Vervolgens kies je in het menu Function List > System Setup > Model Type de afbeelding van een zweefvliegtuig en onder het menu Model Name wordt de naam van de zwever ingevuld (Foxtrott in dit geval).

In het menu Sailplane Type selecteer je 2 ailerons en 1 flap (omdat er 1 remklep is), een gewone staart en motor via schakelaar B. Via Next in dit menu kies je een afbeelding die op de display van de zender wordt weergegeven.

In het menu Function List > System Setup > Channel Assign kun je zien op welke plek de servo’s moeten worden aangesloten op de ontvanger.
Linker aileron op nr 1 (Thro)
Rechter aileron op nr 2 (Aile)
Hoogteroer op nr 3 (Elev)
Richtingsroer op nr 4 (Rudd)
Remklep op nr 5 (Gear)
Motor op nr 6 (Aux1)

In het Menu Function List > Servo Setup > Reverse heb ik de werking van de motorschakelaar omgedraaid zodat de motor uit staat in de positie 0 van de schakelaar B. Je moet nu de failsave van de motor opnieuw instellen. Dit doe je door de zender (opnieuw) aan de ontvanger te binden met schakelaar B in de uit positie (stand 0).

In het menu Function List > Motor Curve heb ik onder nr 3 (komt overeen met stand 1 van schakelaar B) een waarde ingesteld van 30 %. De motor trekt nu in deze stand 10 Ampère, wat de helft is van volgas. De instelling is proefondervindelijk vastgesteld.

Bij deze zwever zijn geen vliegmodes ingesteld, maar ik moet nog wel de werking van de remklep instellen in het menu Functiuon List > Camber System. Bij input wordt “Spoiler” ingevoerd. De uitslag van de spoiler moet nu nog worden ingesteld bij het menu Servo Setup > Travel.

De afstelling van de overige roeren en de motor wordt nu verder nagemeten en ingesteld met hulp van de bouwhandleiding.

Enkele gegevens van de Foxtrott

Het uiteindelijke gewicht van mijn Foxtrott is uitgekomen op 1335 gram met een Lipo van 2200 Mah. Voor de afstelling van het zwaartepunt zit er 15 gram lood op staartbuis net voor het hoogteroer. De stroomopname van de motor (NTM2836 1000 Kv) met een prop van 10 x 6 is 20 Ampère; het opgenomen vermogen is 225 Watt. De regelaar is 30 Ampère.



Conclusie

Naar mijn mening is dit niet een bouwdoos voor beginners. Dit heeft te maken met diverse constructies zoals bij de romp en de verbinding tussen de 2 delen van de buitenvleugels. Verder moet men de neuslijst van de buitenvleugel van 3 latten maken en daarna zelf in vorm schuren. Het is aan te bevelen de achterlijst van de buitenvleugels, op de plek waar de ailerons komen, iets breder te maken zodat het scharnierpunt wat steviger wordt en wat meer ruimte geeft voor de scharniertape. Of het aanbrengen van webbings in de vleugel noodzakelijk is weet ik niet. Het versterkt in ieder geval de vleugel.

Ik ben gecharmeerd door de constructie van de staart met betrekking tot de versteviging van epoxy en de bevestiging aan de staartbuis. De manier om speling van de stuurstangen in de staartbuis te beperken is bijzonder. Er zaten hulpstukken in de bouwdoos voor het centreren van de ring bij de neus. Het afstellen van de domping en de zijwaarts stelling van het epoxy motorschot was door de constructie erg lastig en er was geen waarde aangegeven.

De nauwkeurigheid van het laserwerk is in orde. Dit kan niet gezegd worden van al het freeswerk. Enkele onderdelen van epoxy zoals de roerhoorntjes waren niet op maat terwijl de versteviging van richtingsroer heel netjes was. In de winglets zaten de gaten op de verkeerde plaats. Vreemd deze tegenstellingen.

Twee ronde latjes waren niet in de bouwdoos aanwezig terwijl er wel diverse kleine onderdelen meegeleverd waren die bestemd zijn voor een andere zever, de kleine uitvoering van de Foxtrott van 2,4 meter spanwijdte. In de handleiding staan nog afbeeldingen van enkele onderdelen van de 2,4-uitvoering zoals de epoxy plaatjes van de vleugelbevestiging.

Mijn grootste punt van kritiek is dat het verloop van vleugelprofiel van de buitenvleugel niet overeenkomt met de tekening zoal eerder in mijn bouwverslag is weergegeven.

De belangrijkste conclusie, hoe de Foxtrott vliegt, moet nog getrokken worden. Ik ga in het voorjaar met wat mooier weer de Foxtrott invliegen en zal ook over het invliegen een verslag schrijven.

Ik hoop dat mijn verslag voor anderen nuttig is geweest.

 

Schitterend bouwverslag..... ben benieuwd hoe hij/zij vliegt.

Ben even nieuwsgierig wat voor tape je gebruikt hebt voor de ailerons..... ik ben steeds bang dat ze er af scheuren of loslaten als het wat heet wordt.....?