Graupner Multi Jet Boat

Na een paar dagen afplakken, spuiten, weer afplakken en weer spuiten, enz, enz, enz is de Multi Jetboat grotendeels in maagdelijk aluminium gespoten. Met een paar leuke kleur-accenten: de fender in fluoriserend oranje (gisteren gespoten, hoe toepasselijk) en de "Resque zones" in lekker helder geel.

Front-aanzicht


Het geel en oranje contrasteert lekker met het aluminium.


Onderwaterschip is wit.


Het is allemaal nog best kaal, maar op het dek komen straks anti-slip-stickers, de verschansing moet nog geplaatst, de mast, navigatieverlichting, en de rest van het beslag.



Business-end: de jets.

 

Uiteraard komt er bemanning aan boord: ze zijn in Dortmund aangemonsterd.
Mijn vrienden Stadler en Waldorf.


Hier staat Waldorf al in passende kledij aan boord te kijken waar zijn maatje blijft...

 

Ik voel weer een langdurige therapie aankomen voor de crew, van het clubje dat ooit vrijwillig naar het oost front ging hebben we immers nooit meer wat van gehoord.... tsssss.

 

Voelen is emotie. Emoties kun je uitschakelen.

 

Moet je mij niet vertellen, je crew!

 

Mooi spuitwerk, aluminiumkleur is iets wat toch moeilijker 'egaal' te spuiten is dan een normaal kleurtje. Is dit met spuitbussen gedaan?

 

Met Motip spuitbus. Prima spul.
Het aluminium was niet zo'n probleem. Het fluoriserend oranje daarentegen...
Komt zéér enthousiast de spuitbus uit (echt buiten doen, anders heb je een fel-oranje hobbyhok) dekt op zich prima, maar als het eenmaal droog is hoef je er maar met een vinger tegenaan te stoten en er is een schilfer af.
Dus na het kleur spuiten de hele boot in de glanslak gezet. (Nadat ik op een proefstukje alle kleuren had gespoten en gecontroleerd of de verf niet zou rimpelen)

 

Vandaag proefvaart met foto's:
Vanuit stilstand vol gas:

Een bochtje met 3S en heul veul wind:


...en dan weer recht:


Geen scheepje voor een winderige dag, want dan waait ze, met langzame snelheid, met alle winden mee. Vol gas daarentegen is ze best wel koersvast, ook tegen de wind in.

 

De afgelopen heb ik me bezig gehouden met de verlichting. Graupner voorziet daar niet in, maar het voegt wel iets toe, vind ik.
Alle verlichting bestaat uit LED's; de schijnwerpers grote LED's, alle overige verlichting SMD.
Als eerste een probleempje: Eén van de schijnwerpers was kaduuk gegaan tijdens transport. (Niet vreemd, het ding bestaat uit giethars). Dus moest ik er zelf eentje maken uit ABS. Geen probleem.
Vervolgens werden de LED's in de schijnwerpers gelijmd en werd de schijnwerper volgegoten met 2C-epoxy. Op die manier is het geheel een stuk massiever en bovendien geen kans op sluiting.
Alle overige (SMD-) LEDs werden ook op die manier in hun behuizing gegoten.
Als "extraatje" had in op de beurs in Dortmund een setje blauwe knipperleds gekocht. Die pasten (met wat millimeterwerk) mooi op de ra's van de mast. Het bijbehorende printje kon mooi in de "pet" weggewerkt worden.

Ik heb nu 3 verlichtings-modi:
Schijnwerpers (een voor, en één aan bak- en stuurboord)





Navigatie-verlichting (Top, front, stuur- en bakboord)

blauwe knipperlichten

Filmpje van de werking:


En de hele kerstboom compleet:


Het geheel zal geschakeld worden via een Multi-switch van Conrad.

 

Roel,
Is zo een jet boot even eenvoudig in onderhoud tov. een propeller as mbt het smeren? Is alles nog goed bereikbaar? Klopt het dat de schroefassen in een kunststof behuizing draaien? Gaat deze behuizing dan niet heel snel slijten?
Bedankt,
Niels

 

Heb mij inmiddels zelf ook deze jet boot gekocht. Jouw verslag komt goed van pas. Waar ik zelf niet zo tevreden over ben zijn de zelftappende schroeven aan de achterzijde van de jets. Ik vrees dat deze na enkele keren open gemaakt te hebben voor onderhoud, deze niet goed meer gaan hechten. Of heeft zo een jet boot niet zo veel onderhoud (smeren) nodig?

 

Niels, ik ben net terug van 2 weken vakantie, dus vandaar mijn late beantwoording:
Smeren en onderhoud: ik weet het (nog) niet. Boot heeft nu drie keer gevaren. Zelftappers aan de achterzijde heb ik slechts één keer in handen gehad, om ze vast te maken. Messing boutjes en moertjes M2 kan natuurlijk ook, maar dat is aan de binnenzijde moeilijk vast te maken. Mochten de zelftappers doldraaien, kun je altijd nog een dotje epoxy in het gat persen en daar de zelftapper in draaien.

 

Even stevig lopen mopperen... Kabelbreuk in de verlichting. Kom ik niet meer bij, dus geen navigatieverlichting en/of zoeklichten. Gelukkig is de zwaailamp unit apart, die doet het nog wel. Enfin...
De anti-slip-stickers zitten er op (en zijn weer verzegeld met blanke lak), het enige wat nu nog gedaan moet worden is de verschansing. Graupner levert deze in kunststof die "koud" op de romp gelijmd moet worden. Ik denk dat ik deze toch maar uit messing ga maken.
Vandaag een proefvaart met voor het eerst een compleet dichte romp.
Het blijft een windgevoelig scheepje, maar heeft ze eenmaal gang, dan is het kielzog een kaarsrechte dubbele streep. De keerkleppen doen het prima, ook met vol gas. De boeg duikt dan het water in en ze ligt binnen scheepslengte stil. De draaicirkel op volle kracht is groot; moet je krapper draaien, dan moet het toerental echt verminderd worden. Ondanks een aantal keren "noodstop" en krappe bochtjes op snelheid (dus behoorlijk water over het dek) géén druppel water in de romp. Prima.
Enfin, wat plaatjes:


7,4V vol gas.

11,1V half gas. Met vol gas op 11,1V is het wat moeilijk fotograferen én varen tegelijk...

 

De laatste loodjes zitten er op. Vanmiddag heb ik me bezig gehouden met de verschansing en een paar details op het dekhuis, zoals een speaker, trap, de radar en wat antennes. De verschansing heb ik uiteindelijk gemonteerd zoals Graupner het voorschrijft. Weliswaar is het plastic (en nog van een vrij flexibele soort) maar die zit toch met gaatjes in het dek verlijmd. En niet, zoals ik eerst schreef, "koud" op het dek.
Eén uitzondering: de railing langs het dekhuis. Graupner levert die als één lange strook plastic, en dat werd me te slap. Aan de voorzijde van het lage deel van het dekhuis en beide hiervan heb ik dit vervangen door messing buis. Da's ook in het kader van het plaatsen en afnemen van het dekhuis steviger.
Stadler en Waldorf staan zeevast op het dek; de een op het achterschip (op het motorluik gelijmd en hij dient dus meteen als handgreep) de ander staat met z'n hand boven de ogen op het voordek naar de einder te turen. Hun maatje zit aan het roer in de kajuit. Door de getinte ramen is hij echter nauwelijks te zien. Morgenavond zal ik foto's maken en die hier plaatsen; nu is het daar te donker voor.

Terugkijkend op de bouw is mijn conclusie dat Graupner qua technieken erop vooruit is gegaan. De kunststof delen zijn gewoon goed, de bouw van de kajuit is slim gedaan en geeft weinig kans op fouten en de romp als één geheel is ook prima. Een dikke duim omhoog dat de jets, de servo's en de motoren ook in de doos aanwezig zijn. Dat scheelt, zeker voor een beginnende bouwer, een teleurstelling.
Qua afwerking zijn er echter keuzes gemaakt die ik vreemd vind.
1) Waarom twee dikke borstelmotoren als aandrijving? Twee BL motoren hadden veel gewicht, warmte en vermogen gescheeld. Met een 5.500 mAh lipo kan ik 15 minuten varen, daarna geeft de regelaar aan dat het tijd wordt om te laden. Onderdeks zijn de temperaturen op dat moment redelijk tropisch geworden. Met BL motoren kun je langer varen met dezelfde snelheid en er gaat minder energie op aan warmte. (Wellicht dat ik haar nog ga ombouwen naar brushless...)

2) Waarom de keerkleppen niet apart geregeld? Nu staan ze beiden omhoog of staan beiden omlaag. Eén servo extra en je hebt meer mogelijkheden.
Zowel voor de motoren als voor apart bedienbare keerkleppen had Graupner er slim aan gedaan een hint in die richting in de bouwbeschrijving op te nemen.

3) Over de bouwbeschrijving gesproken: die is uiterst mager. Men krijgt een mooi, dun boekje waar vrijwel alleen de montage van de jets in staat, en een paar overzichtstekeningen van de opbouw. Verder twee 1:1 tekeningen op A-0 formaat en that's it. Ik kom er wel uit met m'n 35 jaar modelbouw-ervaring, maar voor een beginner is dit zeer summier.

4) Beide "reddingsplatforms" (de gele delen van het dek) zijn (veel te) slap. Als men bij het oppakken van het model een duim daarop drukt, drukt men het platform zonder moeite of geweld uit de ligplaats. Die verdient écht behoorlijke ondersteuning van twee ABS-balkjes van 3 x 3mm.

5) De verschansingen: ik ben zeer benieuwd hoe die zich houden. Ik kan daar op dit moment nog geen oordeel over vellen, behalve dat ze het model iets meer smoel geven.

Al met al:
Best een leuk scheepje en het zal vast wel een eye-catcher op het water worden.
Het vaargedrag is op snelheid prima, langzaam varend is het dweil op het water. Maar goed, dat is inherent aan het type schip: een vlet-achtige, ondiep stekende romp, relatief hoge opbouw en geen uitstekende delen onder water.

A.s. zaterdag maar eens kijken of er tijdens de Open Dag van Vaargroep Flevoland iets of iemand gered of beloodst moet worden...

 

Oké, hier de foto's, met stickers en bemanning. Ruitenwissers moeten er nog op.

Het 3e bemanningslid zit achter het roer. Nauwelijks te zien door de getinte ruiten, maar ja...

Ik sta op het voordek. Ja, zelfs met windkracht 8.

En ik sta op het achterdek. Iets meer uit de wind, want ik ben een watje. Wel een nuttig watje, want ik dien tevens als handgreep voor het luik boven de jets.

En ja, je bent op vakantie in Zweden geweest of niet, natuurlijk...

 

Nog een paar links naar Amerikaanse zusterschepen van U.S. Coastguard:


Ik weet nog niet of ik dit ga doen met mijn model:

 

Na een paar weken gevaren te hebben bleef een wat ontevreden gevoel over de remkleppen. Ik ergerde me eraan dat ik ze niet individueel kon bedienen.
Gisteren de knoop doorgehakt. De roerservo losgekoppeld van het roer en bevorderd tot servo voor de stuurboord-remklep. Vervolgens een derde servo iets verder naar voren in de boot geplaatst en die met een bowden-kabel verbonden met de draaiende nozzles van de jets.

Vervolgens moest de hele handel weer opnieuw worden ingesteld.
Wat ik wilde was het volgende:
Met de rechterknuppel op/neer beide kleppen bedienen.
Dat was makkelijk te realiseren met een mixer:
kanaal 2 (bakboordklep) als master, kanaal 1 (stuurboordklep) als slave en de kleppen gaan gelijktijdig op en neer. Met schakelaar A kan ik de mixer in- of uitschakelen.
Waarom kanaal 2 als master? Kanaal 2 is de verticale knuppelbeweging op de zender.
Hard remmen = gas houden en knuppel omlaag.
Dat resulteert in duik van de neus in het water, maar het model ligt binnen één scheepslengte stil.
(Ik heb het nog steeds niet op vol gas met 3S uitgeprobeerd...)

Maar ik wilde ook dat, bij het maken van een bocht, de klep in de binnenbocht wat naar beneden ging en de klep in buitenbocht gewoon omhoog bleef.
Ook dat was met mixers te realiseren:
Mixer 2:
Master: kanaal 4, roer, slave kanaal 1, stuurboordklep.
Roer naar stuurboord, stuurboordklep krijgt 50% mixer uitslag omlaag, bakboordklep krijgt 0% mixeruitslag mee.
Mixer 3:
Master kanaal 4, roer, slave kanaal 2, bakboordklep.
Roer naar bakboord, bakboordklep krijgt 50% mixer uitslag omlaag,
bakboordklep krijgt 0% mixeruitslag mee.
Mixer 2 en 3 worden beiden met schakelaar B bediend.
Kan allemaal met een "simpele" Futaba FF-7...

 

Een paar foto's en een filmpje van de wendbaarheid. Die is duidelijk toegenomen!

Voor deze modificatie bediende ik de remkleppen met een schakelaar.
"Alles of niets" dus.
Nu doe ik dat met de rechterknuppel en kan ik ze subtieler bedienen.
Al met al tevreden over deze modificatie. Ik kan 'm iedereen aanraden die ook een Graupner Multi Jet Boat heeft.
Nu nog nadenken over BL-motoren er in... Die Speed 600's vreten stroom!

Eerst maar eens het gas erop...


Langzaam aan... en een bochtje!


Draaien binnen scheepslengte!


Kokkie moet alleen geen soep inschenken bij deze manoeuvres.
Dat gaat faliekant mis!

 

Gisteravond de Speed 600's uitgebouwd. Dat was best wel een dingetje...
Ter info voor @nielsVV :
Eerst de uitlaten van de jets er af; dat ging redelijk soepel. De zelftappertjes hadden voldoende houvast, maar met een geschikte schroevendraaier gingen ze vlot er af.
De impellors eruit en meteen geinspecteerd. Ze vertoonden een paar kleine haakjes; waarschijnlijk opgelopen door het "choppen" van wat takjes. Niets verontrustends. Schuurpapier nr 600 er langs en opgelost.
De lagerbusjes in de uitlaten vertoonden wat roest aan de buitenzijde. Viel me tegen. Wellicht vervangen door messingbusjes?
Tijdens montage had ik ze niet ingevet; dat gaat straks wel gebeuren.
De rubbers tussen de jets en de koppelingen: zagen er nog prima uit. Een deel van de uierzalf waarmee ik ze had ingevet zat er nog keurig op.

Het demonteren van de motoren zelf was een hels karwei. Motoren zitten met inbusbouten aan de behuizing van de jets vast. Da's op zich prima, maar je komt er voor demontage nauwelijks bij.
Ik heb uiteindelijk een inbussleutel doorgeslepen met de Dremel, die op een lange, dunne schroevendraaier gemonteerd en daarmee de schroeven losgekregen. Dat karweitje kostte een uur, redelijk wat lelijke woorden en pijnlijke vingers. Ondanks dat het luik op het achterschip redelijk ruim bemeten is, heb je nauwelijks ruimte om een slag met een inbussleutel te maken.

Moraal van dit verhaal: als je besluit om dit model uit te rusten met BL-motoren moet je dat vooral meteen doen.

Na wat zoeken op de diverse sites uiteindelijk bij volgende motoren uitgekomen: (uiteraard bij RC-Point)

Graupner 7734.S Brushless SET 1210kV Compact 300 2-3S Pakket (incl regelaar)
Draait op 2S +/- 9000 en op 3S +/-13500.
Toerental op 3S ligt iets hoger dan de 11.000 RPM van de Speed 600's, maar goed, als de motoren belast worden gaan daar nog wel toeren vanaf.

Gegevens regelaar:
Kan ook achteruit geprogrammeerd worden
Max A: 18 (continue)
Max V: 15
BEC 3A
Softstart, EMK-rem.

Gegevens motor:
Toegestane spanning: 7,4 - 11,1V
Maximale stroom: 6,7A
kV: 1210
Lengte: 30mm
Diameter: 29mm
Asdiameter: 3,17mm
Gewicht: 57 Gr
Aantal polen: 14

Als het goed is komen de motoren vandaag aan.
Ben ik het weekend weer onder de pannen m.b.t. monteren...
Nou ja, beter dat dan in de kroeg.

 

Waarom geen mixer op de moter bediening? Dat heb ik ook op mijn sleper..en die draaien om hun as nu