HMS Diana - Caldercraft model

Dank! Tegen de tijd dat ik zover ben ga ik wel eens kijken wat mooier is en misschien maak ik er wel zo’n loze kiel op.

 

Inmiddels langzaam verder met de tweede beplanking. De eerste insteker bij de achtersteven geplaatst. Uiteindelijk verdwijnt hij onder het berghout.

 

mooie strakke 2 de laag eduard

 

Ondanks dat ik eerder ben gaan verjongen (zie post #205) toch al de eerste verlorengang gemaakt aan boegzijde.
Het hele boeltje moet nog geschuurd worden dus het ziet er allemaal nog wat rommelig uit. Dat wordt beter
Ik denk dat er nog wel een paar verlorengangen nodig zullen zijn. Uiteindelijk maakt het allemaal niet zoveel uit want het meeste verdwijnt toch onder de koperplaatjes

 

Aangezien het toch bijzonder rustig is hier op het forum, maar eens een vraagje aan de ervaren bouwers. Op de foto hierboven is het een beetje te zien, maar ik blijf last houden van een klinkereffect. Ik heb vroegtijdig verjongd, gebruik verloren gangen waar nodig, maar wil ook niet dat de latjes helemaal tot in de hemel omhoog wijzen. Op andere fora heb ik wel gelezen dat ik het met spiling kan oplossen, maar dat zou betekenen dat ik walnootplanken van 1mm dik en een paar cm breed moet aanschaffen. Dat lijkt me toch niet de bedoeling. Ik probeer het klinkereffect nu zoveel mogelijk te voorkomen door de latjes zo natuurlijk mogelijk te laten verlopen, maar af en toe moet ik nog best wel duwen om ze op hun plaats te houden. Iemand advies?

 

Dat spiling lijkt mij beplanken voor gevorderden, ik had er ook wat last van, en heb het opgelost met een extra verloren gang

 

Het is toch een kwestie van; op tijd en op het juiste punt je latten te verjongen tot een halve plankbreedte aan het uiteinde of minimaal zo'n 2,5 mm. om het 'klinker' effect (torderen) tegen te gaan. De meeste bouwers beginnen te laat met verjongen. De beste manier om te bepalen wanneer je moet gaan verjongen is om iedere volgende lat voor het buigen onder en tegen de laatste lat te houden en daar waar de boeg smaller gaat worden voorzichtig de lat naar de vorm van je boeg buigen, niet te ver natuurlijk, want dan kan je lat breken. Als de lat nu de neiging heeft om over de voorgaande lat te gaan liggen, dan moet je gaan verjongen en wel precies op het punt waar de lat over de voorgaande lat dreigt te gaan. Deze procedure voor iedere lat herhalen! Op deze manier is torderen niet meer aan de orde en hoef je ook geen verloren gangen te plaatsen, hetgeen een stuk ingewikkelder is. (want op je laatste foto heb je het over een 'verloren gang' maar die kan ik met de beste wil van de wereld niet ontdekken).

Ik ben momenteel niet thuis, dus kan geen voorbeelden laten zien omdat mijn boeken thuis staan, maar zeker is dat beplanken met verloren gangen niet eenvoudig is. En (alhoewel ik dit niet voor 100% zeker weet) is het of verjongen of verloren gangen, maar niet beide.

Het zogenaamde 'spiling' is in feite; verjongen van de latten naar beide kanten, dus géén instekers bij het achterschip en géén verloren gangen bij de boeg. Erg mooi om te zien, maar zeer bewerkelijk waarbij de romp over de hele lengte een gelijk aantal latten heeft op alle breedtes.

 

Piet, dank weer voor je antwoord. Als voorbeeld heb ik natuurlijk ook naar jouw verslag gekeken. Ik dacht daar zowel verloren gangen te zien als verjonging van planken. Zie foto hieronder met een uitsnede uit een foto uit jouw verslag. In de rode markering lijkt het erop dat er zowel verloren gangen zitten als verjongde latjes. Of is dat gezichtsbedrog?

Ik heb op mijn foto even de verloren gang gemarkeerd. Dat is toch een verloren gang?

Waar ik mogelijk de mist in ben gegaan is dat ik niet de romp eerst in delen heb gesplitst met senten (?) om vervolgens te bepalen hoeveel per deel ik zou moeten verjongen. Ik heb de eerste paar latjes verjongd gebaseerd op de afstand tussen de bovenste lat van het berghout en de zandstrook. Dan kwam ik op de voorste spant gemeten op een breedte van 3,19mm. Later ben ik overgestapt op 2,5mm om inderdaad wat meer ruimte te krijgen. Mogelijk heb ik daarmee precies die paar mm verspeeld die ik nu nodig heb.

Ik wist overigens dus niet dat je of verjongt of verloren gangen gebruikt. Ik baseer me vooral op de methode beschreven in de how to op http://www.modelships-beagle.eu/docu/Howto-Beplanking.pdf op pag 20 lijkt hij daar ook beide methodes toe te passen. Als ik dat niet zou doen zou ik helemaal niet uitkomen. Dan lijkt spiling de enige optie en dat vind ik net ff te ver gaan zeg maar

Ik verbaas me overigens ook steeds over het gigantische kleurverschil tussen onze beplankingen. De mijne is veel donkerder dan de jouwe en dat zal niet helemaal te verklaren zijn door de belichting denk ik.

 

Beide rode cirkels, tonen geen verloren gangen. Op de foto van mijn model is het gewoon een reken foutje, de latten boven (wat jij een verl.gang noemt) en onder zijn niet goed verjongt, vandaar de aparte punt die er tussen ligt, een klassiek voorbeeld van hoe het dus niet moet. Dit krijg je als eerst van boven naar beneden beplankt, en dan halverwege vanaf de kiel zonder eerst uit te rekenen middels bijv. 'centen' hoe je uit gaat komen. De latten zitten dus niet helemaal volgens het boekje op die plek.

De rode cirkel op jou eigen foto toont wel een taps toe lopend plankje wat er tussen zit, maar dat is geen verloren gang hoor. Als je het boek 'Historische Scheepsmodellen' van Zu Mondfeld bezit, daar vind je bij het hoofdstuk huidbeplanking of huid, dat weet ik niet uit mijn hoofd mooie voorbeelden van verloren gangen, zowel het Hollandse als het Engelse systeem. Als je het boek niet hebt, dan moet je wachten tot ik thuis ben, dan zal ik wat foto's van tekeningen plaatsen over dit onderwerp. (in je pdf van de beplanking zie je bij item 15 links op de boeg twee verloren gangen, kijk daar maar eens goed naar, dan zie dat dat er heel anders uitziet dan wat jij verloren gangen noemt).

Wat de kleur van het notenhout betreft, daar zit inderdaad wel eens wat verschil in. Over het algemeen worden de latjes wat lichter na het schuren.

Wat spiling betreft, daar moet je meteen mee beginnen en al je latten uitzetten op de spanten middels potlood streepjes, dus dat gaat zowiezo nu niet meer.

 

Piet, nu ben ik in de war ik heb Mondfeld zelfs in drievoud, begonnen met Duits, vond toen de engelse en een paar weken terug op Marktplaats de nederlandse.

Daar zie ik bij het engelse systeem toch precies zo’n gang als ik heb gemaakt. Of zie ik het nu echt verkeerd?

 

Ik had de naden (overgangen) van de planken niet goed gezien op de foto, het lijkt inderdaad op een verloren gang. Je hebt hier echter de Hollandse methode toegepast, terwijl de Diana een Engels fregat is, vandaar dat ik het niet zag. Op de tekening (welke een voorbeeld geeft van beide systemen) zijn links onder de gangen die in een driehoekige punt eindigen verloren gangen volgens het Engelse systeem, i.p.v. van driehoekig kun je de kopse kanten ook halfrond maken. De haakse kopse kanten (die jij dus hebt gemaakt) zijn de gangen volgens het Hollandse systeem.

 

Monsfeld geeft toch bij het Engelse systeem aan dat een ‘halve’ verloren gang als eerste verloren gang ook mag zie de cirkel in de foto van het boek. Bij het Hollandse systeem doen ze meerdere ‘halve’ verloren gangen naast elkaar, dat heeft het engelse systeem niet, maar een enkele lijkt dan weer wel te mogen. Maar het lijkt inderdaad wel op het Hollandse systeem. Ach de Diana was uiteindelijk ook Hollands al duurde dat even #ikrekenhetgoed

 

Dag Eduard, ik ben zelf nu de Victory aan het bouwen op schaal 1:48 POF en ben ik het bezit van veel tekeningen, enz. De beplanking van de Engelse rompen, met name in de Nelson Navy periode, is net als de dekbeplanking opgebouwd in een plankensysteem. Van de Victory heb ik tekeningen waarop is aangegeven waar de verloren gangen zitten en heb zelfs een tekening met het overzicht van de koperen platen op de romp. Met de kit krijg je eigenlijk de verkeerde maten hout om je rondingen mooi rond te maken. De romp is feitelijk maar voorzien van één beplankingslaag, maar bij de kit moet je 2 lagen bouwen om de dikte op schaal een beetje te benaderen.

De planken van de romp bij mijn Vic 1:48 hebben op deze schaal een afmeting van circa 130 mm lengte en een breedte van 5,2 mm. De diktes zitten tussen de 3,7 en 3 mm, dit omdat de beplanking van de romp onder bij de kiel weer dikker is dan bij de zijkant. Als ik dit even globaal bereken naar jouw schaal van 1:64, dan zou je moeten beplanken met planken van zo'n 3,9 mm breed en 2,5 dik. Als ik je foto's zo bekijk, dan beplank je nu met een breedte van 5 mm en haal je met 2 lagen beplanking een dikte van 2 mm. Het eerste probleem is dat je nu met te brede planken, v.w.b. afmetingen op schaal 1:64, je rondingen moet gaan maken.

Het boek van Mondfeld geeft niet helemaal het goede systeem aan v.w.b. het Engelse systeem(Nelson periode), daar heeft Piet inderdaad een punt. De haakse kopse kanten komen namelijk ook niet voor op mijn tekeningen. De driehoekige punten komen wel voor, aan de voorzijde om de gangen verloren te laten gaan en aan de achterzijde als instekers.

Succes

 

Henk, ik was inderdaad je site ook al tegengekomen toen ik op zoek was naar bekoperingstips. Had echter de HMS Victory build log nog niet gezien. Ziet er prachtig uit! Dat de dikte en breedte van de plankjes niet klopt is inderdaad wel gek. Het zit zo in het pakket. Dat ga ik niet aanpassen Zo te zien is de lengte die ik gebruik voor de latjes (100mm) wel ongeveer correct. Als ik jouw maten gebruik kom ik op 97,5mm. Dat scheelt niet veel. Maar inderdaad zullen de rondingen niet helemaal goed gaan omdat de plankjes te breed zijn. Dat is natuurlijk deels op te lossen met verjongen, maar als ik niet meer dan een halve plankbreedte wil verjongen en niet eerder dan bij het berghout wil starten blijf ik last houden van het klinker effect. Het Engelse systeem voor verloren planken geeft me dan net onvoldoende armslag. Met het Hollandse systeem kun je veel meer oplossen.
En balen dat Monsfeld nou net daar niet het goede systeem laat zien. Nou ja deze verloren gang verdwijnt onder het berghout vermoed ik. Dus uiteindelijk ziet niemand het. Voor de rest zal ik me proberen te houden aan het Engelse systeem, alhoewel ik me afvraag of dat gaat lukken.
Vervelende is wel dat ik aan de andere kant dezelfde 'fout' zal moeten maken .... beetje symmetrisch moet het wel worden natuurlijk

 

Dankzij de tips van Peter,Piet en Henk heb ik nu een oplossing gevonden. Ik heb nu een verloren gang voorbereid op het echte Engelse systeem en dan wordt ineens heel duidelijk waar m’n probleemgebied zit. Zie foto.

Er ontstaat een duidelijk gat tussen het bovenste deel van de verloren gang en de plank waar hij tegenaan moet liggen. Dat is precies het deel waar het klinkereffect ontstaat omdat ik daar de gangen steeds erg op hun plaats moest duwen. Nu is duidelijk hoe groot dat verschil is.
De oplossing is nu eenvoudig. Dit gat is nu gemakkelijk te vullen door het plankje waar de verloren gang tegen aan ligt gewoon wat breder te laten. Helaas zit die al vast, dus die moet er eerst weer af. Zal wel morgen worden vrees ik.
Maar heren dank weer voor alle tips!

 

Ik zie dat je enorm van de afwerking bent. Je kunt haar na het schuren nog even een keer schuren met staalwol. Je moet niet de staalwol gebruiken met zeep er in, zoals die te verkrijgen is in de supermarkt. In de doehetzelfzaken heb je normale staalwol. Resultaat is een hele mooie romp

 

Oh da’s goed om te weten. Ik had net een hele baal staalwol gekocht omdat ik net als Adrie heeft gedaan op zijn kanonneerboot wilde kijken of ik het geschut iets van het zwart af kon krijgen. Maar zover ben ik nog lang niet. Dus nu komt het al eerder van pas. Top!

 

Het is gelukt. Met een stukje papier heb ik de goede breedte van de plank die wat breder moest worden opgemeten. Dat overgenomen op het latje. Zie onder

En vervolgens paste het allemaal precies

Je kunt nu zien dat ik helemaal geen kracht meer hoef te zetten om de latjes te laten aansluiten. Het bovenste latje (aan kielzijde) is losjes vastgezet, maar sluit toch al goed aan. Dat is me tot nu toe nog niet gelukt.
Ik moet in ieder geval nog een verloren gang maken direct hierboven anders kom ik nog niet goed uit. Ik heb nu uiteindelijk het resterende rompdeel toch maar in drieen gedeeld met senten (en met potlood afgetekend). Nu moet ik goed uit gaan komen.
Het lukt me overigens niet om alleen verloren gangen te gebruiken zonder te verjongen. Of om alleen te verjongen. Ik denk dat de latjes daarvoor gewoon te breed zijn. Een halve breedte blijft voor de eerste rondingen teveel. Vandaar dat ik het maar combineer.

 

Goed bezig Eduard, misschien wat overbodig, gezien je er koperen plaatjes overheen gaat doen, maar zo leer je wel netjes een romp beplanken

 

Dank! En tja voordat die plaatjes erop zitten kan ik er nog best lang van genieten en daarbij vind ik het puzzelen al superleuk dus dat is het wel waard. En het leerproces is zeker ook leuk. Wie weet heeft een latere bouwer er ook nog wat aan. Tel uit je winst ;-)