Kanonneerboot Nr.2 van Kapitein J.C. Van Speyck / Cannoniera Olandese Nr.2 (MANTUA Art. 797)

Voor de oudgedienden die mij nog kennen niets nieuws maar voor de nieuwkomers even dit introductie verhaaltje. Het moet alweer zo’n 10 jaar geleden geweest zijn dat ik tijdens mijn vakantie aan het Gardameer een bezoek heb gebracht aan de fabriek van Mantua-Models. De fabriek is, hoe kan het ook anders, gevestigd in Mantua en dat is weer een kleine 35 km ten zuiden van het zuid-puntje van het Gardameer.
In deze fabriek hebben ze tevens een expositieruimte waar al hun modellen in grote vitrines staan uitgestald.
Ik voelde mij als een kind in de snoepwinkel en werd in het bijzonder getroffen door de Kanonneerboot Nr.2 van Kapitein J.C. Van Speyck / Cannoniera Olandese Nr.2 (MANTUA Art. 797).
Toen al had ik het besluit genomen dat ik die nog eens wilde bouwen, en het is al weer een kleine 2 jaar geleden dat ik het model heb aangeschaft.
Twee jaar heeft hij bij mij “op de kast gelegen” en diverse malen op het punt gestaan er aan te beginnen maar steeds kwam er iets anders tussen vanwege mijn andere grote hobby nl. de genealogie van mijn stamboom maar nu heb ik mijzelf beloofd er aan te gaan beginnen. Ik heb er zin in !!
Vlug nog even een foto van mijn “Scheepswerf” en ........... aan de slag.

 

Da's een mooie boot!

Ben benieuwd!

 

Deze heb ik ook al paar keer willen meenemen uit de winkel.... ik volg !

Patrick

 

Doosinhoud


De Kannonnerboot Nr. 2 van Speyck wordt gebouwd op een schaal van 1: 43 en heeft een lengte van 760 mm,
een hoogte van 660 mm en een breedte van 150 mm (dek) en 330 mm (grote ra)
De prijs van de bouwdoos ligt rond de € 220 op het internet , maar wordt soms voor een fractie van die prijs op Marktplaats/Ebay aangeboden.

De onderdelen worden in een stevige doos geleverd en bevat de volgende onderdelen:

Blister met diverse voorbewekte onderdelen zoals:
Juffers en blokken/Anker 2x /Kanonnen 6x ,draad,draad-ogen,nagels en onderdelen(messing)/voorbewerkte houten kolommen (reling)

Laser gesneden Triplex 3, 4 en 5 mm (kom hier later op terug)

Messing beslag

Rondhout/Latten/Zeil(onbewerkt)/Touw



3 x 1:1 Tekeningen (100x70 cm) en de bouwbeschrijving in het Italiaans/Engels/Nederlands/Frans/Duits
(De Nederlandse beschrijving is gebrekkig maar in combinatie met het Duitse en/of Engels goed te doen.)

 

5 februari 1831

Jan van Speijk laat zich met zijn schip de lucht in vliegen


Eind augustus 1830 breken er in de Zuidelijke Nederlanden onlusten uit. Op 23 september 1830 komt het zelfs tot grootschalige gevechten in Brussel. De onlusten richten zich tegen de ‘Noord-Nederlandse overheersing'. De opstandige Belgen zijn vastbesloten zich te verzetten tegen de Nederlanders die de orde willen herstellen. Desnoods gewapend. Vooral bij Antwerpen leidt dit in september tot een toename van het aantal Nederlandse oorlogsschepen op de Schelde.
Antwerpen in staat van beleg
Op 20 oktober verklaart generaal David Hendrik baron Chassé de stad Antwerpen in staat van beleg.
Van Speijk, inmiddels marine-officier, krijgt in 1830 het bevel over een kanonneerboot en neemt op 27 oktober 1830 deel aan het bombardement van Antwerpen. Na afloop wordt hij onderscheiden met de Militaire Willems-orde, de hoogste Nederlandse dapperheidsonderscheiding.
Nadat er een wapenstilstand is afgekondigd blijft Jan van Speijk met zijn boot voor Antwerpen liggen. De stad is op dat moment in bezit van de Nederlandse commandant David Hendrik Chassé en Van Speijk controleert alle scheepsladingen van de Antwerpenaren om er zeker van te zijn dat er geen oorlogsmateriaal wordt gesmokkeld.
Nederland verminderd eind 1830 zelfs het aantal schepen voor Antwerpen. Drijfijs bedreigt eind januari 1831 de kanonneerboten die nog op de Schelde aanwezig zijn. Deze schepen zijn daarom tijdelijk verplaatst maar moeten begin februari hun posities weer innemen

Schip opgeblazen
Op 5 februari 1831 steekt er een stormachtige wind op en wordt zijn boot tegen de Scheldewal gedreven. De kanonneerboot komt hierdoor binnen bereik van mensen op de kade en wordt bestormd door een 10-tal woedende zuidelijke Nederlanders.Van Speijk gooit dan een sigaar of brandende lont in het buskruit waardoor zijn schip ontploft, hij zou hierbij de historische laatste woorden hebben gesproken:
"...en een infame Brabander worden? Dan liever de lucht in",
en met een enorme explosie werd bruut een eind gemaakt aan de levens van 28 van de 31 zijn bemanningsleden en de reeds op het dek aanwezige opstandige zuidelijke Nederlanders (Belgen)
Zijn zelfopoffering leidt in de Noordelijke provincies in die tijd tot een ongekende heldenverering.
Enkele dagen later wordt een deel van het stoffelijk overschot van Van Speijk gevonden. Dit wordt vervolgens overgebracht naar Amsterdam waar het een plek krijgt in een praalgraf in de Nieuwe Kerk.

 

Gelukkig komen jullie ons niet meer beschieten van op de Schelde !

 

Hulpmal valse kiel en spanten

Ik plaats mijn bouwwijze ook voor de nieuwkomers, als dit verkeerd gaat dan is het al gauw “einde verhaal”
het zal voor de doorgewinterde modelbouwes “gesneden koek” zijn dus even geduld heren )
Om straks beide handen vrij te hebben, maken we eerst een hulpmal van een stevige onderplaat plus een aantal hoekijzers 25x25x15 mm aan beide zijden waar de hulpkiel straks stevig in zal passen. Let op NIET aan de kiel vastschroeven en niet voor een sleuf (op mijn foto lijkt dit wel het geval maar de kiel wordt straks nog iets naar rechts geschoven) nummer alvast de kiel sleuven 2 t/m 12 beginnend bij de boegzijde (inkeping)

En dan komt de eerste echte klus want MANTUA is vergeten de spanten een nummering mee te geven en veel grotere spanten lijken verdacht veel op elkaar met minieme verschillen die, als ze verkeerd in de kiel geplaatst worden, grote gevolgen kan hebben tijdens het aanbrengen van de huidbeplanking.
Op de foto heb ik de spanten eerst 1 voor 1 uitgezocht en weer terug gelegd, nu met spantnummer (Let op ! dit was bij mijn lasergesneden plaat het geval, gebruik deze nummering alleen maar als eerste hulpmiddel)
Neem spant 2 uit de plaat,laat de anderen voorlopig zitten, schuur hem vlak op de breukvlakken (vooral onder in de enkele sleuf die op de kiel geplaatst gaat worden) en leg hem op de tekening op de juiste plaats en begin met het controleren van de lengte van de rechte lijn met de twee sleufen. Daarna kijk je heel nauwkeurig of de gebogen lijn de tekening volgt. Bij spant 2 t/m 3 + 12 is het nogal duidelijk maar later bij de spanten 4 t/m 10 zijn de verschillen echt minuscuul. Ga nog niet nummeren dat doe je op het eind pas.
Daarna pak je spant 3 uit de plaat, en doe hetzelfde ritueel, daarna spant 4 enz.enz. je zult echt zien dat het bij spant 4 t/m 10 het echt twijfelachtig wordt, en mischien zul je hier later nog moeten wisselen.(let op de lengte van de rechte deklijn die is bepalend). Als je er echt van overtuigd bent dat ze op de goede plaats liggen, dan pas nummeren.
Plaats de spanten Dryfit (= zonder lijm) op de juiste plaats in de hulpkiel en gebruik hierbij de twee langsliggers 13 (nog niet inkorten !!) om te controleren of de bovenkant (dekzijde) op 1 lijn liggen. Pak uit de doos een huidplank 22 (1,5x5x500) en controleer hiermee de horizontale kromming over alle spanten. (steek er een uit of ligt er een dieper weg dan staat dit spant niet op de juiste plaats). En als laatste neem ook dek 18 uit de plaat, vijl de kielsleufen voor en achter bij totdat hij spanningsloos aanligt op de spanten. Kijk ook van bovenaf of er niet een spant uitsteekt of duidelijk naar binnen ligt. Als dit allemaal naar wens is kunnen de spanten gelijmd worden.

Het is van belang dat de spanten haaks op de vals kiel gelijmd worden, als hulpmiddel gebruiken we hiervoor een 3-tal op elkaar gestoken grote Duplo-Blokken. Om verwisseling van de spanten te voorkomen laat je alle spanten zitten behalve diegene die je op dat moment lijmen wilt. Zit er een ijzeren hoekbeugel in de weg, dan deze even tijdelijk verwijderen en om ruimte te verschaffen voor de Duploblokken haal je, nadat je de gleuven van het te lijmen spant met lijm ingesmeerd heb, dan pas het eerste navolgend spant weg om verwarring te voorkomen.
Nadat alle spanten gedroogd zijn kunnen de sokkels nr 14 (2x) tussen de spanten 5 en 6 gelijmd worden. Deze dienen om de Grote Mast een stevige basis te geven en om zijdelingse uitzwaai van de mast te voorkomen.

Omdat ik nu nog een goed overzicht heb op de ‘rustplaats’ van de voet van de Grote Mast 79 ga ik even een aantal stappen vooruitwerken en maak alvast de ‘masttap’ Ø 5 mm L= 10 mm (passen en meten)

 

BALSA hulpstukken
Omdat de bijgeleverde 3 tekeningen van Mantua totaal geen voostelling geven hoe later de rompbeplanking zal gaan lopen heb ik een uitvoerige studie gemaakt wat de historische juiste wijze van de beplanking geweest is. Ik kom hier in mijn hoofdstuk Romp Beplanking later uitvoerig op terug.
Wat mij wel al duidelijk geworden is dat er zowel aan de Boeg en Hek-zijde veel huidgangen niet zullen gaan eindigen op een spant maar daar ergens tussenin.
Het is daarom ABSOLUUT noodzakelijk de tussenliggende ruimten tussen spant 2 en 3 en rechts van spant 2 aan de boegzijde, en tussen spant11 en 12 en links van spant 12 aan de hekzijde op te vullen met BALSA. Dit geeft de mogelijheid om later de huidgangen-einden er ergens er tussenin te kunnen verlijmen.
Doe je het niet dan ben ik bang dat je romp er straks ongeveer uit zal gaan zien zoals na de ontploffing van de Kanoneerboot nr.2. Helaas blijft Mantua hier in gebreke, ze zijn niet in de doos meegeleverd en zal via de modelbouwzaak gekocht moeten gaan worden, ik had een redelijk groot stuk voor nog geen € 5,00
Balsa ruimschoots aanbrengen en verlijmen met gewone houtlijm, let even op bij de boeg dat er tussen de de langsliggers 13 (2x) en de valse kiel met de daarop gelijmde vulstukken voorsteven 16 (2x) geen Balsa komt maar ‘open’ blijven, om plaats te maken voor de ‘Apostelen’ nr. 17
Als de lijm gedroogd is kunnen de Balsa delen eerst ruw geschuurd en gezaagd worden en daarna fijn gemodeleerd worden. Volg hierbij de te verwachten kromming die strak de huigangen zullen gaan vormen.

 

Mooi schip A3, veel plezier

 

Leuk, ga je volgen. Succes.

 

Beloofd een mooi en leerzaam verslag te worden Adri, veel succes met de bouw en ik ga je uiteraard volgen

 

Aanvulling op # 7:
Oeps, even vergeten te vermelden en om mogelijke toekomstige bouwers te behoeden voor de fout die ik zelf gemaakt heb:
Als de spanten 2 t/m 12 gedroogd zijn, dan kunnen de langsliggers 13 (2x) als extra versteviging en later als aanlig/lijmvlak voor de ‘Apostelen 17’ over alle spanten in de daartoe aangebrachte uitsparingen aan de dek-zijde gelijmd worden.
En hier was het bij mij fout gegaan, ik had namelijk deze langsliggers nadat ze gedroogd waren aan de buitenzijde van spant 12 en 2 afgezaagd en dat was domweg FOUT, de juiste methode is als volgt:
Laat de beide langsliggers,die eigenlijk te lang zijn, aan de hekzijde gelijk liggen met de buitenkant van spant 12 en laat de langsliggers aan de boegzijde op spant 2 gewoonweg ‘doorschieten’ en pas afkorten als je in een later stadium de ‘Apostelen’gemonteerd hebt.
Links op de foto is te zien dat de langsligger in het rood omlijnde gedeelte ± 16 mm doorschiet over spant 2 en als steun dient voor de Ápostelen 17
Zelf heb ik mijn foutje opgelost door de beide afgezaagde stukken dwarsligger met een mini-deuvel opnieuw te plaatsen.
En voordat je met de Balsa hulpstukken verder gaat moet je eerst nog de vulstukken 15 (2x) aan het achtersteven en vulstukken 16 (2x) aan de voorsteven tegen de valse kiel lijmen.

 

Het lijkt haast wel of je het model al helemaal klaar hebt!

 

welkom terug A3 , mooi begin van een leuk schip

 

Bijna goed geschoten *Hans*, ik ben met het inlezen van de 3 tekeningen en bouwbeschrijving midden september 2017 begonnen en stuitte meteen al op het totale gebrek aan informatie die MANTUA geeft over het beplanken en de zeeg van de romp. Ik ben toen 6 weken lang op het Internet, Musea, Boeken en zelfs vanuit Assen op bezoek in Heerhugowaard geweest op zoek naar de juiste manier van het beplanken van de Kanonneerboot Nr.2
Begin november 2017 ben ik met de beknopte informatie die ik verzameld had, met een redelijke twijfel of het goed zou kunnen komen, aan de bouw begonnen en heb toen ook besloten heb dat ik eerst de romp voor mij zelf voor 100% tevredenheid af zou hebben voordat ik dit ‘lijntje’ zou opstarten.
Gezien het feit dat ik nu nog eens 6 weken later dit ‘lijntje’ opgestart ben betekend dat ik, als ik opzij naar het resultaat kijk, over de afgebouwde romp meer dan tevreden ben. Ik heb mijn bouw activiteiten in 21 mapjes opgeslagen waarvan ik nu 5 geplaatst heb dus ik zal de komende week proberen de andere 16 stuks in sneltreinvaart te plaatsen zodat ik weer helemaal in de huidige tijd ben.
Nb. ik moet nog wel even stoeien met de afmetingen van de geplaatste foto’s want die komen bij mij wel erg groot over, misschien kan iemand mij even vertellen wat de beste pixel afmetingen moet zijn, ik zelf zit te denken dat het ongeveer 800x600 of 1000x750 moet zijn ???

 

Goed voorbereid dus!
Het formaat van de foto's maakt niet zoveel uit volgens mij. Bij het uploaden wordt vanzelf het beste formaat genomen.

 

Triplex versus Hardhout
Zoals ik al aangaf in de doosbeschrijving zou ik terugkomen op de laser gesneden platen Triplex van 3, 4 en 5 mm. Ik heb daar wat bezwaren tegen om dit materiaal volledig te gaan gebruiken.
Ik heb op de volgende foto even met rode stippen aangegeven welke onderdelen in en rondom het dek duidelijk zichtbaar in beeld komen.(± 75 %)

Vanwege de structuur opbouw van triplex is het onoverkomelijk dat er vooral op het dek er vele onderdelen zullen zijn waarvan de, in mijn ogen oerlelijke, zijkant van het triplex nadrukkelijk in beeld zal gaan komen.

Als eerste zijn de twee te plaatsen Apostelen 17 aan de beurt (links boven-triplex 5 mm). Ik zie het zichtbare deel bovendeks van deze twee Apostelen als een soort boegbeeld en wil daar beslist niet tegen de ‘wafel-opbouw’ van het triplex aankijken. Op de foto hieronder laat ik even het verschil zien.

Op de achtergrond heb ik even de 5 mm Triplex Apostel neergezet en links op de voorgrond een hardhouten model hiervan. Ook is duidelijk de reling te zien in de hardhouten uitvoering ipv de triplex uitvoering.
Tja beoordeel zelf, ik weet dat ik mij een hoop werk op mijn hals haal maar ik weet zeker dat ik hier spijt van ga krijgen mede ook omdat ik al mijn modellen aflak met een bijna kleurloze Beits en er niets te verbergen valt door middel van een dekkende zwarte verflaag.
Hieronder nog even 2 voorbeelden die ik alvast gemaakt heb van de Apostel en 2 Zwaarden >> Triplex versus Hardhout.

Ik heb bij een bevriende Houtboer 2 planken hardhout onder een vandiktebank door laten halen en terug laten schaven op 4 en 5 mm, de 3 mm triplex denk ik dat het wel mee zal vallen.

Ik zal gedurende de opbouw van de boot voor ieder onderdeel de keuze moeten gaan maken Triplex of Hardhout
( is het nu een boot, vaartuig of schip zie: http://www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/scheepstypes/boot.html)

 

Adri,
Mijn voorkeur zou inderdaad hardhout zijn. Als tussenoplossing zou je de zijkanten van triplex kunnen beplakken met een dun houten latje van bij voorkeur dezelfde kleur als het triplex.

 

Inderdaad Jan, ik heb dat ook overwogen om te doen en ben voor mij zelf tot de conclusie gekomen dat het opnieuw uitzagen in tijd korter zal zijn dan het geplak en gesmeer met het verlijmen en bijschuren van fineer. Vooral bij de relingen is het nogal een eind.

 

Het plaatsen van de Apostelen 17
Zoals gezegd Hardhouten Apostelen dus de figuurzaag maar weer uit de kast, in mijn geval een elektrische )
Let hierbij even op dat de Apostel NIET tegen het vulstuk 16 gelijmd wordt maar tegen de dwarsliggers 13, er blijft dus een tussenruimte van ± 2 mm tussen deze beiden. Neem bij het plaatsen even het onbewerkte dek erbij voor de positionering, het kleine horizontale deel van de Apostel komt tegen de onderkant van het dek.
Nog belangrijker is dat beide Apostelen parallel aan elkaar lopen, als je goed kijkt zie je een 2 mm stukje hout zitten tussen de Apostel en vulstuk 16 om deze even tijdelijk Dryfit te fixeren. Plaats nu de andere Apostel en kijk wat de gevolgen zijn voor de parallelliteit en stel dit bij voordat je gaat verlijmen. Meet onder en boven met een schuifmaat vooral het gedeelte dat boven het dek uitsteekt. Eventueel kun je een hulpblokje maken die je tijdelijk helemaal bovenin tussen de Apostellen klemt en zet even een winkelhaak op het dek.