Stirling: heet, mooi & heel moeilijk

Discussie in 'Stoom techniek' gestart door peter verhulst, 30 dec 2013.

  1. Goedendag luitjes,

    Na een aantal jaren bezig geweest te zijn met de RC vlieghobby, waar ik mee doorga maar dit terzijde en, mede daardoor ook aan het bouwen van vliegtuigen geslagen, zij het enkel met balsa – en andersoortig hout
    horten-xii-v2
    kom je dan automatisch terecht op het onvolprezen MBF.

    Je krijgt dan de kans om o.a. via diorama´s, vliegende schaalmodellen met diverse tutorials en stoom, kennis te maken met allerhande heel erg mooie dingen. Vooral het ´stoom´ spreekt aan, niet in de laatste plaats vanwege de techniek en de veelheid aan bewegende delen. En daar zie je dan werk van Baggeraar, Frederik en Walpot voorbijkomen, waarbij ik mij bewust ben dat ik een heleboel andere volbloed kunstenaars onbenoemd laat maar hun werk daarom niet minder bewonder. Via het draadje ´sleepboot Maarten´ komt het zelfs tot uitwisseling van foto´s van de Maarten in het ijs te Leeuwarden.

    Dan komt er op een gegeven moment op die site een schitterende Stirlingmotor voorbij en op een of andere onverklaarbare wijze ontstaat er meteen een ´hebbe hebbe hebbe-gevoel´, wat dan weer de oorzaak en reden (of smoes) is om maar direct een kant-en-klare Stirling aan te schaffen via Wiggers

    [​IMG]

    Het dingetje zoemt en snort erover, prachtig.

    Alleen, dan komt van het één het ander, waarbij ik op mijn diepere zielenroerselen niet nader zal ingaan maar waarbij ik ervan uitga dat het merendeel van de aanwezige lezers hierover wel een soort van aha-erlebnis zal hebben.

    Struinend op de site van Wiggers namelijk, blijken er ook bouwpakketten van stirlingmotoren te bestaan; na wat heen en weer gebeld te hebben, zo´n ding aangeschaft.

    Edoch, dan komt het. Ik had begrepen uit de enkele telefoongesprekken met herr Wiggers hemzelf dat het – op een kleinigheid na – enkel een in elkaar zetten en schroeven van het machien zou betreffen, hetgeen dus niet op een geheel juiste perceptie van mijn kant berustte

    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]
    bij de laatste foto, deze brokken ijzer moeten de cilinder en zuiger worden…… juist ja!

    Het blijkt echter dat je hiervoor een aantal zaken nodig hebt, te weten:
    - (ten minste) (enig) verstand hebben van metaal. Nu weet ik dat er brons en messing bestaat maar wat het verschil is, is iets geheel anders. (er schijnt ook roodbrons te zijn);
    - (enig) verstand hebben van metaalbewerking, anders dan met een metaalzaagje een strip aluminium voor een muggen hor min of meer op maat te kunnen zagen;

    Zaken, aan welke mij het – ik heb enkel een beetje verstand van balsa en triplex om nu maar bij de hobbysfeer te blijven – geheel ontbreekt. En o ja, een draaibank schijnt ook een enigszins een essentieel onderdeel te zijn, toch wel, als ook dat het kunnen draaien en/of werken met zo´n apparaat belangrijk is. Alhoewel, het laatste valt onder het ´verstand hebben van metaalbewerking´ dus is dit hier in deze context eigenlijk een dubbele vermelding, althans voor zover mij betreft.

    En dan zit je op schoot met een paar plastic zakken vol met brokken metaal en andere meuk, met welk woord ik alle ´metaalliefhebbers´ op dit forum niet voor het hoofd wil stoten, hou mij ten goede.
    Indachtig het gezegde: “Wanneer de berg niet naar Mohammed komt, moet Mohammed maar naar de berg” vervolgens wat rondgevraagd bij enkele relaties en aangegeven wat de ruwe plannen en wilde ideeën waren.

    Wat schets echter mijn verbazing? Een draaibank was beschikbaar en wel één in de vorm van een EMCO Unimat SL. Oorspronkelijk uit Japan, werkend op 110V, inclusief een enorme trafo. Ik heb hem gekregen van een vriend en goede relatie van mij, die het apparaat in vroeger dagen toen hij werkzaam was voor Philips in Japan ooit aangeschaft had maar die bij hem al jaren werkloos op zolder stond

    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]

    op de eerste twee foto’s is boven de beitelhouder een schakelaar te zien, die de stroom uitschakelt als een vorm van beveiliging. Van iemand die het heel goed met mij voor heeft, heb ik het advies gekregen dit vooral te laten zitten. Omdat er echter 110V op staat, heb ik er toch maar even een overkappinkje over gemaakt …. van vliegtuigmultiplex :D.

    [​IMG]

    Een en ander is geruild en van eigenaar gewisseld voor een kistje mooie wijn, dat dan weer wel maar een kniesoor die het daar over heeft, toch?

    Ja, en dan heb je zo’n ding en dan is goede raad duur. Om te beginnen wat aandrijfriemen bestelt en – vanuit het verre Amerika – een grondplaatje van de pinole (?) (ja, ik leer al een beetje ) over laten komen omdat door de vorige eigenaar hiervoor een contraptie gemaakt was van een soort hard aluminium vanwege de afwezigheid van het oorspronkelijke originele onderdeeltje. Onderdeeltje kostte $ 8, verzenden $ 24 (oeps). Laten wij het maar houden op een investering voor het goede doel, nietwaar?

    Omdat er met een draaibank gedraaid kan en moet worden en ik deze edele kunst nog in het geheel niet machtig ben, zal er dus (veel) geoefend moeten worden. Nu ben ik in de gelukkige omstandigheid dat ik aan wat metaalsoorten kan komen en – op advies van een medeforummer (duim op) – wat spullen opgehaald, ST51 aluminium, messing en een stukje brons. Om te gaan oefenen. Er zit ook een installatie bij waarmee ik kan gaan freezen maar zover ben ik helemaal nog niet.

    Het eerste werkstuk

    [​IMG]

    het tweede ‘in progress’

    [​IMG]
    en gereed

    [​IMG]

    omdat ik het afsteken nog niet onder de knie heb (en het eigenlijk nog niet goed aandurfde omdat ik bang was dat het werkstukje door de ruimte zou vliegen, heb ik het maar zo gelaten. Dat wordt dus nog een leer momentje.

    [​IMG]

    Naast dat ik nu al het verschil weet tussen brons en messing, dat wil zeggen, wanneer je ermee draait …., messing geeft van die mooie krulletjes, brons snippertjes, heb ik ook al geleerd dat je niet moet draaien zonder centrepen alsmede dat je je werkstuk goed moet uitlijnen, ben ik er ook achter gekomen dat je met de EMCO heel erg mooi kan draaien. Het gedeelte waar de beitelhouder op gemonteerd wordt, kan ik handmatig (kan ook met automatische doorvoer, maar daar ben ik nog niet aan toe) vanzelfsprekend naar het werkstuk toedraaien (z-as?) ) maar ook handmatig in zijn geheel langs het werkstuk geleiden (y-as?) …. En hoe langzamer ik dat doe – bijvoorbeeld één omwenteling in de 4 seconden – hoe gladder het resultaat, het is net een babybilletje (foto) in zoverre je dat over een stukje brons kan zeggen. Wel is het zo dat er natuurlijk nog wel de nodige rotaties gemaakt moeten worden.

    Ik wil jullie dus deelgenoot gaan maken van wat in mijn ogen (en in ieder geval voor mij) toch echt wel onder de categorie PROJECT valt, niet in de laatste plaats omdat er nog zo heel veel is wat ik niet beheers en/of overzie. Voorlopig is de Stirling nog niet af, sterker nog, ik ben er nog niet eens aan begonnen en ik kan ook nog helemaal niet aangeven wanneer dat dat het geval zal zijn. Maar draaien gaat-´ie, zoveel is zeker!

    O ja, nog een tweede o ja, tekeningen lezen, dat is trouwens ook zoiets …. zie je staan Ø 4 H7 of Ø 5 H6. Die doorsnede 4 of 5 snap ik, die H7 of H6 zal ongetwijfeld geen ´kennelijke verschrijving´ zijn maar wat het dan wel is, dáár ben ik nog niet achter.

    Met andere woorden, alle hulp is welkom.

    Wordt vervolgt ……..
     
    Laatst bewerkt door een moderator: 19 nov 2015
  2. ron van sommeren

    ron van sommeren Forum veteraan

    Lid geworden:
    31 aug 2002
    Berichten:
    29.332
    Locatie:
    halverwege Tiel & Nijmegen, tussen Maas & Waal
    Code voor passing, zie:
    WERKTUIGBOUW.NL

    Wellicht ook nuttig leesvoer

    Als ik onder de douche over mijn schouder kijk, zie ik gebronsde babybilletjes.
     
    Laatst bewerkt: 30 dec 2013
  3. Anko

    Anko

    Lid geworden:
    25 feb 2008
    Berichten:
    4.996
    Locatie:
    Hoorn (NH)
    Je verhaal moet ik nog lezen, maar het H7, H6 etc slaat op de passing van een onderdeel in een ander onderdeel. Als je een googletje doet naar het "passingstelsel" kom je tegen wat de exacte maten dan zijn en welke passingen bij welke horen.
     
  4. Jan Walpot

    Jan Walpot Vriend van modelbouwforum.nl

    Lid geworden:
    26 okt 2007
    Berichten:
    1.174
    Locatie:
    Giessenburg
    Hoi Peter, je bent nu ongeveer net zo ver als ik 25 jaar terug. Ik had aanvankelijk ook geen idee wat ik met de draaibank moest. Er zullen ongetwijfeld teleurstellingen op je pad komen maar als je gewoon volhoud komt alles goed. Veel succes met de bouw.

    Groeten, Jan.
     
  5. Rutten

    Rutten

    Lid geworden:
    6 apr 2006
    Berichten:
    268
    Peter,

    Leuk verhaal. Met betrekking tot de passingen die staan opgeven :
    De kleine maten (2 t/m 8) zijn lastig om met een draaibank te maken.
    Daarom gebruik ik hier een ruimer voor. Een ruimer is in staat om bijvoorbeeld een H7 passing te maken.
    Hierdoor boor je bijvoorbeeld een 2.8 mm gat, en daarna gaat er een ruimer door.

    Je zal merken dat boren in messing, staal, aluminium en brons verschillende resultaten oplevert.
    Overigens levert messing staf korte spanen op. Brons kan zo wel kort of langsspaannig zijn. Dit hangt af van de soort brons die je hebt.

    Succes met je project. Misschien handig om te beginnen met een Wobbler. Dit is een redelijk eenvoudig machientje die je bouwen.
    Elmers Engines Steam Engine Plans

    Groet,

    Timo
     
  6. Ad Bakker

    Ad Bakker In Memoriam

    Lid geworden:
    20 feb 2009
    Berichten:
    9.124
    Locatie:
    Barendrecht (NL)
    Ik ben geen artiest achter draai- en/of freesbank. Maar die H7 of H6 aanduiding geeft de tolerantie voor gatmaten aan, met kleine letters (bijv. h6 of h7) wordt de tolerantie van een asdiameter aangegeven, zoals ook al door Anko is aangegeven.
    In deze pdf wordt het systeem van toleranties en passingen uitgelegd.

    Groet,

    Ad Bakker
     
  7. Ad,

    ik kom er niet uit met die toleranties-pdf.
    Graag uitleg hoe te lezen; bij asgat van 5 mm H7, hoe groot mag dan de tolerantie wezen?
     
  8. Ad Bakker

    Ad Bakker In Memoriam

    Lid geworden:
    20 feb 2009
    Berichten:
    9.124
    Locatie:
    Barendrecht (NL)
    Tabel 1.5 voor gaten

    regel 3 - 6 mm

    kolom H7

    geeft 0 en +15µm

    De gatmaat moet dan tussen 5,000 en 5,015 mm liggen

    Groet,

    Ad
     
  9. longhenk

    longhenk

    Lid geworden:
    5 nov 2006
    Berichten:
    189
    Locatie:
    dordrecht
    leuk deze ervaring met ons te delen
    ook leuk om te lezen en uiteraard mooie foto's

    wil je succes wensen met je zoek tocht achter de draaibank en uiteraard met de hobby .
    zitten op dit forum aardig wat specialisten die je graag bij staan .
    dus gaat hellemaal goed komen .

    groeten Henk
     
  10. Gea

    Gea

    Lid geworden:
    23 dec 2012
    Berichten:
    774
    Peter

    Ik denk dat deze man niet ver uit je buurt woont. Home - Model Live Steam Engineering
    Ben er zeker van dat hij je ondertussen de kneepjes van het vak kan leren. Als je contact met hem zou hebben doe hem dan de groeten uit het verre Tremelo.

    Dirk
     
  11. Anko

    Anko

    Lid geworden:
    25 feb 2008
    Berichten:
    4.996
    Locatie:
    Hoorn (NH)
    Even een kleine toevoeging, als je een gat maakt van 5 H7, is het het handig(iig voor de hobby) ook je as bijvoorbeeld 5 h7 te maken. Anders heb je in het ongunstige geval een as van 5.000 en een gat van 5.000 en dat draait NIET.
    Heb je dan een 5 h7 as, zal deze altijd iets speling hebben icm t H7 gat.

    Ik kan met de cnc bijvoorbeeld precies een gat rond 10.01 maken, en toch draait een 10 mm hardstalen as daar niet lekker in rond..
     
  12. Gea

    Gea

    Lid geworden:
    23 dec 2012
    Berichten:
    774
    Verleden maand ook een stirling gemaakt , als tussendoortje.
    Water gekoeld met een eigen pomp en gas gestookt .
    Draait als een naaimachientje , allee t 'is te zeggen, een stirling;)

    Dirk
    [​IMG]
     
  13. Ad Bakker

    Ad Bakker In Memoriam

    Lid geworden:
    20 feb 2009
    Berichten:
    9.124
    Locatie:
    Barendrecht (NL)
    Ik snap dit niet Anko.

    Een gat 5 H7 is tussen 5,000 en 5,015 mm.
    Een as 5 h6 is tussen 4,992 en 5,000 mm, h7 tussen 4,988 en 5,000 mm.

    Dus 5,000 voor beide is hierbij een mogelijkheid.

    H7/h6 is een veelgebruikte passing voor een glijdende passing in nauwkeurig werk. Maar die is niet bedoeld voor een lager. Daarvoor zou je een licht- of zwaarlopende passing nemen, respectievelijk (uitgaand van de as die in h6 geleverd wordt) F7/h6 of G7/h6 (gatmaten tussen respectievelijk 5,010 tot 5,022 mm en 5,004 en 5,016 mm).

    Groet,

    Ad
     
  14. jef

    jef PH-SAM

    Lid geworden:
    14 jan 2011
    Berichten:
    1.870
    Locatie:
    Hulshout België
    Hallo Peter ,
    Deze passingstabel gebruik ik al jaren en vind ik zelf makkelijk in gebruik , als je een copietje wil laat maar weten en succes met je project !
    Groeten Jef

    [​IMG]
     
    Laatst bewerkt door een moderator: 17 nov 2015
  15. Anko

    Anko

    Lid geworden:
    25 feb 2008
    Berichten:
    4.996
    Locatie:
    Hoorn (NH)
    Ad, ik gaf daarom ook aan om Bijvoorbeeld de as óók een passing te geven, iets wat niet in de meeste tabellen staat aangegeven. zo ook in de PDF die jij stuurde, als de afbeelding eronder. in de voorbeelden laten beide een gat en/of as zien met daarop de passing van het gat en/of as.

    Beetje onduidelijk, wat ik ermee bedoelde is dat een passing een samenspel is van 2 toleranties. je kan niet een asje 5mm kopen, ervan uit gaan dat dit precies 5,000mm is en simpel ervan uitgaan dat dit dan glijd in een H7 passing. omdat je immers de tolerantie van de as niet weet.

    Als je dat wel weet kan je ook je gat maat aanpassen(dus wat jij zegt, een H6 as kopen, en dan een G7 of H7 gat maken)

    een H7/h6 combinatie geeft ook nog een mogelijkheid tot 0 speling. beter is een H7/f7 combinatie dan. (of de G7/h6)
    zijn een hele boel combinaties.. wij hebben er op t werk een mooi kaartje voor.. (passing afgezet tegen genormaliseerd smeermiddel, type as en belasting) maar ik heb nu vakantie... haha

    Maargoed, de eerste die 1/1000e mm op een manuele draai/freesbank haalt, ben ik nog niet tegengekomen
     
  16. Ad Bakker

    Ad Bakker In Memoriam

    Lid geworden:
    20 feb 2009
    Berichten:
    9.124
    Locatie:
    Barendrecht (NL)
    Zeg dat wel.

    Dat is een open deur opentrappen, staat in de pdf van het Polytechnisch Zakboek ook duidelijk aangegeven. Ik ben mijn papieren exemplaar uit mijn schooltijd helaas kwijtgeraakt (evenals mijn rekenlineaal, wat ik nog veel erger vind:(:D).

    Assen koop je overigens altijd met een h passing, tenminste voor zover ik dat heb kunnen waarnemen.

    Groet,

    Ad
     
  17. goedenavond Luitjes,

    dank voor alle reacties en handige tips/leesvoer.
    Dat van die passingen moet ik nog eens een paar keer doornemen, dat is niet iets wat je jezelf direct eigen maakt :(

    Wat ik er (tot nu toe) van (en over) snap is het volgende:

    5H7 staat voor: een gat met doorsnede van 5 mm met een tolerantie van + 12 en 0
    Conclusie: dat gat mag dus maximaal 0,512 mm groot worden?

    Een as van 0,510 draait daar dan toch in? Zoals ik het voor mij zie - en bedenk heren, ik begin vanaf 0 :eek: - wiebelt die as dan (theoretisch) vanwege de "speling"?

    Gesteld: er is een gat van 0,512,
    Vraag 1: de as mag dan dus maximaal 0,51199999 (theoretisch) zijn.

    Vraag 2:
    - maar je kan de as toch niets steeds uit je klauw halen om te passen?
    - moet je dan altijd (maar) zo dicht mogelijk tegen het maximum van de gatdoorsnede werken vwb de asmaat?
    - anders gezegd, hoe pak je dat aan?
     
  18. jef

    jef PH-SAM

    Lid geworden:
    14 jan 2011
    Berichten:
    1.870
    Locatie:
    Hulshout België
    5H7 staat voor: een gat met doorsnede van 5 mm met een tolerantie van + 12 en 0
    Conclusie: dat gat mag dus maximaal 0,512 mm groot worden?


    Opletten hier , +12 is NIET honderste van een mm maar DUIZENDE van een mm , dus dia. 5H7 = tussen 5,00 en 5,012(= in realiteit dus 5,01)

    Groeten Jef
     
  19. Stirling

    Amai Jef, da´s nogal een verschil zeg, dus al die maten uit de tabel zijn in micrometers.
    Bedankt dat je mij erop wijst:yes:
     
  20. goedemorgen Luitjes,

    niet dat ik er nu al aan wil beginnen maar om de zaak bij mij in de bovenkamer te laten rijpen, er toch heel veel mee bezig:).

    De bouwhandleiding geeft aan de je met onderdeel I, de bodemplaat moet beginnen. Deze moet je 'verputzen' en dan de gaten boren.
    Het ziet er zo uit:
    [​IMG]

    [​IMG]

    [​IMG]

    Is dat schuurpapierwerk of wordt het frezen?

    Op de tekening staat verder een V met bovenaan de linkerpoot een kleine 0 als ook tussen haakjes het 'wortel uit' symbool Rz 25.
    omdat een foto meer zegt als woorden, zie hier
    [​IMG]

    Moet ik daar wat mee? En zo ja, wat????
    Als schuurpapier niet de oplossing is, maar het frezen wordt, gaat dat wellicht ook met een kolomboormachine of met de om te bouwen EMCO?

    Voor de te boren gaten heb ik een kolomboormachine. Moet ik eerst voorboren met een kleine metaalboor en daarna met een ruimer?

    Het tweede dat volgens de bouwhandleiding dan moet gebeuren, is de 'Säule'.
    Volgens de tek. moet deze 52,5 hoog worden, zodat ik wat ruimte heb om de beide kanten netjes glad te draaien.

    Maar dan moet er op 17,5 mm van de onderkant een gat doorsnede 4 , diep 6 mm uitlopend in 3,5 mm doorsnede. Omdat het werkstuk 25 mm breed is, de warmtdoorvoerschacht 4 mm doorsnee is (is dus 1/2 = 2mm > 25 : 2 = 12,5 - 2 = 10 mm - 6 = 3,5 mm diep (met doorsnede 3,5).

    [​IMG]

    Wat gebeurt er wanneer ik dit gat 'gewoon' over de gehele lengte als 4 mm doorsnede boor?

    Hoe boor je een gat in een stuk rond messing? Boor je eerst het gat of doe je dat als laatste? En kan dat met een kolomboor met ruimer?

    [​IMG]

    [​IMG]

    En dan is er nog de radius R5, R4 en R3 die gemaakt moet worden. Moet je daar een beitel voor maken?
     
    Laatst bewerkt door een moderator: 17 nov 2015

Deel Deze Pagina