Vraagje over harskernsoldeer

Discussie in 'Model elektronica' gestart door Murre, 19 jul 2018.

  1. Murre

    Murre

    Lid geworden:
    24 okt 2017
    Berichten:
    11
    Locatie:
    Almere
    Hallo, ik heb een korte vraag: is harskernsoldeer schadelijk? Ik heb geprobeerd te solderen met s39, maar las dat dat niet goed was voor elektronica. Ik vind het sowieso niet fijn om met zulke schadelijke stoffen te werken, vandaar mijn vraag of harskernsoldeer wel veilig is.
     
  2. verfbrander

    verfbrander

    Lid geworden:
    23 dec 2005
    Berichten:
    1.353
    Locatie:
    Gouda
    Het is nooit goed om dergelijke vrijkomende dampen in te ademen.
    De vrijkomde rook/luchtjes afzuigen en afvoeren is het beste..maar een ventilatortje op het werkstuk gericht werkt ook prima.

    Ik neem aan dat je niet uren aaneen aan het solderen bent.

    S39 is bij electronica en eigenlijk ook bij niet electronica een grote nono.
     
    Murre vindt dit leuk.
  3. Murre

    Murre

    Lid geworden:
    24 okt 2017
    Berichten:
    11
    Locatie:
    Almere
    Bedankt voor uw reactie!
     
  4. willum

    willum

    Lid geworden:
    6 jun 2017
    Berichten:
    4.590
    Locatie:
    noord-limburg
    Metaalsoldering:
    Bij het gebruik van soldeerwater/zuur in combinatie met metaal(plaat)
    is van groot belang dat na het solderen de soldeerwaterresten weggewassen worden.
    De hele soldering: werkstukmetaal, tin, soldeerwaterresten moet schoon zijn.
    Prima, geen probleem.

    Elektro:
    Kan dit schoonwassen niet
    of doe je dit niet dan blijven deze resten zitten
    en werken deze etsend (onder invloed van vocht in de lucht) langdurig door.
    Gevlochten snoer/draden die je zo soldeert zuigen zich vol met zuur (je weet nooit hoever)
    en het zuur vreet eindeloos door.

    Alle soldeerwaters dus ook het genoemde s39 horen absoluut niet thuis bij elektronica.
    Gebruik alleen tinsoorten die ook bedoeld zijn voor elektro.
    Prima, geen probleem.

    Willum
     
  5. Roel van Essen

    Roel van Essen Forum veteraan

    Lid geworden:
    13 jul 2002
    Berichten:
    13.622
    Locatie:
    Betuwe
    S-39 en elektronica is een absolute no-go.
    Elektronica moet gesoldeerd worden met daarvoor bestemde soldeersoort. Vrijwel altijd met harskern.
    Schadelijk? Ja.
    Je verhit een metaal met een laag smeltpunt (lood/tin-legering) tot het vloeit.
    Lood en tin behoren tot de "zware metalen". Damp hiervan is schadelijk.
    De Arbowet en -regeling stelt duidelijk dat soldeerdampen ter plekke moeten worden afgezogen.
    Maar... de Arbowet gaat uit van professioneel gebruik, 8 uur per dag, 40 uur in de week, een werkzaam leven lang.
    Wij hobbyisten zitten niet zo lang in de dampen.
    Maar toch: afzuigen of wegblazen van de damp is heel verstandig.

    Eigen ervaring:
    Een jaar of 30 geleden was ik in mijn schuurtje eens wat lood aan het smelten om blokken ballast te hebben voor mijn schepen.
    In de winter, dus deur dicht... Koud buiten.
    En de volgende een koppijn.... Niet te filmen! (wist ik veel...)
    Dát is het korte termijn effect van looddamp.
    Het effect op langere termijn bij regelmatige blootstelling: schade aan longen en nieren.

    Nu smelt ik incidenteel nog steeds lood; buiten, met de smeltpan benedenwinds van mij.
     
  6. Roelof

    Roelof Moderator Moderator team Forum veteraan

    Lid geworden:
    20 aug 2003
    Berichten:
    29.463
    Locatie:
    Sassenheim
    Voor elektronica heb je flux als soldeerhulpmiddel.
     
  7. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.335
    Locatie:
    Woerden
    Zoals al opgemerkt rook inademen is nooit goed voor je dus ook de rook die ontstaat bij het solderen. Daarbij komt ook dat het metaal wat je smelt, bij ons hobbyisten meestal loodhoudend soldeer, geeft ook dampen af. Die dampen zijn gevaarlijker dan de rook van het vloeimiddel. Vooral de looddampen zijn slecht. Zelf werk ik al meer dan 40 jaar in de elektronica en heb verschrikkelijk veel gesoldeerd, nog steeds overigens. In het begin was en geen enkele bescherming, een grote golfsoldeermachine stond open en bloot op de afdeling met alle dampen die daar bij horen. Gelukkig heeft dat niet lang geduurd en ik heb er niets van over gehouden. Tenminste dat denk ik...…. :D
    Bij het bedrijf waar ik nu werk hebben we een (primitieve) afzuiging en gebruiken we loodvrij soldeer. Dat is ook niet 100% safe maar duidelijk minder gevaarlijk dan het loodhoudende soldeer.
    Nog een puntje waar weinig mensen aan denken, als je soldeert heb je vrijwel altijd het soldeerdraad in je handen. Als je daarna een hapje gaat eten moet je eerst echt goed je handen wassen vooral als je loodhoudend soldeer gebruikt. Je zal er versteld van staan hoeveel je via die weg binnen kan krijgen.
     
  8. ron van sommeren

    ron van sommeren Forum veteraan

    Lid geworden:
    31 aug 2002
    Berichten:
    29.332
    Locatie:
    halverwege Tiel & Nijmegen, tussen Maas & Waal
  9. WillydeWoofer

    WillydeWoofer Forum veteraan

    Lid geworden:
    25 apr 2015
    Berichten:
    7.814
    Locatie:
    Omgeving 's -Hertogenbosch
    Was dat voor-, of nadat je begon met modelvliegen Ernst? :D
     
    Rick NL vindt dit leuk.
  10. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.335
    Locatie:
    Woerden
    Dat was toen ik net begon met modelvliegen. Zou ik er dan toch "iets" aan over hebben gehouden??? Ik heb er geen last van in ieder geval!!! :D
     
    WillydeWoofer vindt dit leuk.
  11. Emanuel

    Emanuel

    Lid geworden:
    9 feb 2011
    Berichten:
    1.731
    Locatie:
    Waalwijk
    Lood verdampt pas bij 1750 graden. Als je zo warm soldeert doe je iets goed verkeerd. De rook die bij solderen vrij komt is vooral de flux en die kun je beter ook niet inademen. Lood krijg je bij solderen vooral binnen via je handen. Goed wassen als je klaar bent en niet eten of drinken tijdens het solderen. Dan zit je helemaal veilig. Loodvrije tin is er vooral voor het milieu, niet voor de mensen die ermee werken. Persoonlijk werk ik nog steeds het liefst met loodhoudende tin.
     
  12. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.335
    Locatie:
    Woerden
    Correctie: het kookpunt van lood is ongeveer 1750°C! Water kookt bij 100°C maar ook bij 20°C zal water verdampen! Lood kookt inderdaad pas bij veel hogere temperaturen maar dat wil niet zeggen dat er bij het solderen geen looddampen vrij komen. Gesmolten lood geeft damp af, dat is echt 100% zeker! Natuurlijk bij lange na niet zo veel als wanneer het kookt, de hoeveelheid die bij solderen vrij komt zal voor de hobbyist geen groot gevaarlijk vormen. Voor mensen die er dagelijks mee werken is dat toch even anders en moet je er wel degelijk rekening mee houden! En zoals ik al opmerkte, altijd je handen wassen na het solderen, zeker als je loodhoudend soldeer gebruikt.
     
  13. Emanuel

    Emanuel

    Lid geworden:
    9 feb 2011
    Berichten:
    1.731
    Locatie:
    Waalwijk
    Je hebt deels gelijk, maar in de praktijk valt het mee: However, soldering is usually carried out at a temperature of around 380 C and significant lead fume is only evolved at temperatures above 450 C. So exposure by inhalation is normally insignificant. This is recognised in the Approved Code of Practice (ACoP) supporting the Control of Lead at Work Regulations 2002 (CLAW).
     
  14. willum

    willum

    Lid geworden:
    6 jun 2017
    Berichten:
    4.590
    Locatie:
    noord-limburg
    Daar waar metalen tot smelten gebracht worden en fluxen gebruikt worden.
    Adem de vrijkomende dampen niet in. zorg voor een passende afzuiging,
    hang niet met je neus boven deze dampen.
    Ga met de rug op de wind staan.

    Als metalen zoals tin en lood of legeringen van beide verhit worden
    met de bedoeling om ze te smelten
    dan komen daar op weg naar waterkooktemperatuur al dampen vrij.
    Bij circa 100 graden zal het lood of de legering snel watervrij zijn.
    Boven de 100 graden begint het lood zelf al dampen af te geven.

    Denk aan je gezondheid en die van anderen.
    Groet,
    Willum
     
  15. DirkSchipper

    DirkSchipper Forum veteraan

    Lid geworden:
    7 jun 2005
    Berichten:
    6.318
    Locatie:
    Utrecht
    Voor zover ik weet mag er in NL sinds een paar jaar alleen nog loodvrije soldeertin verkocht worden. Wellicht geldt voor heeel speciale toepassingen nog een uitzondering. Als je nu soldeertin koopt, zul je je best moeten doen om de loodhoudende versie te kopen ..
     
  16. Roelof

    Roelof Moderator Moderator team Forum veteraan

    Lid geworden:
    20 aug 2003
    Berichten:
    29.463
    Locatie:
    Sassenheim
    Nou, ik heb vorig jaar gewoon loodhoudend bij de Conrad besteld, gelijk maar een dikke rol van 250 gram zodat ik effe vooruit kan en bij het ruimen van mijn ouderlijk huis kwam ik begin dit jaar nog een verse 500 gram rol tegen dus ik kan nu zeker vooruit met normaal werkend soldeer.
     
  17. Ernst Grundmann

    Ernst Grundmann PH-SAM Forum veteraan

    Lid geworden:
    27 aug 2002
    Berichten:
    13.335
    Locatie:
    Woerden
    Sinds 2006 mag voor nieuwe apparatuur geen loodhouden soldeer meer worden gebruikt. Alleen voor speciale toepassingen in b.v. bepaalde medische en luchtvaart apparatuur mag dat nog wel. Voor reparaties en "thuisgebruik" mag er nog steeds loodhoudend soldeertin worden gebruikt.
    Het is wel de bedoeling dat de uitzonderingen in de toekomst gaan verdwijnen en dan zal loodhoudend soldeertin helemaal gaan verdwijnen. Dit zal echter nog heel lang gaan duren, naar verwachting nog wel tientallen jaren. Al met al is er nog helemaal niets aan de hand en kan je loodhoudend soldeertin nog steeds gewoon, en legaal, kopen en gebruiken.
    Overigens vind ik dat al dat gefoeter op het loodvrije soldeertin erg overdreven is. Door het werk wat ik doe werk ik nu al minstens een jaar of tien met uitsluitend loodvrij soldeertin. Het is even wennen maar nu maakt het voor mij niets meer uit. Ik kan er net zo goed en net zo makkelijk mee solderen als met loodhoudend soldeertin. Ook voor de bedrijven waar ik voor heb gewerkt en nu bij werk is het geen enkel probleem. Na een periode van wennen en de juiste instellingen van de apparatuur vinden gaat het net zo goed als destijds met loodhoudend soldeertin.
     

Deel Deze Pagina