Zuiderzeebotter 1912 Bouwverslag

Discussie in 'Historische Zeilschepen' gestart door Welf, 27 okt 2016.

  1. Carool van Kesteren

    Carool van Kesteren

    Lid geworden:
    19 nov 2016
    Berichten:
    47
    Locatie:
    Boxtel
    Dag Welf, met dek bedoel je denk ik het lage deel tussen de mast en het achterschip? Bij een vissersschip met bun het dat de "deken". het voordek is de "plecht" en het deel bij het roer heet het "achterhuisje". Er waren wel visserschepen op de Zuiderzee met een (vals) dek, zoals de Wieringeraak. Dit lag inderdaad rondom de bun, maar dan verhoogd, zodat er ruimte was tussen de deken en het wegneembaar dek. Het berghout loopt bij een botter wel evenwijdig aan de deken. Daarboven zit dan een boegsel (staande plank aan de buitenzijde tegen de bovenkant van de dekenpoten) met plat daarop het potdeksel (liggende plank die inwater voorkomt). Aan de binnenkant zit de binnenwegering van de zwaardbolder tot aan het achterhuisje. Hierop zitten de twee klampen voor de fokkeschoot, en de klamp voor de zwaardloper.
     
  2. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    Tijdens de afgelopen discussiestukken over spantjes, boorden en huidplanken heb ik doorgewerkt aan de luikhoofden en de mastversterking.
    IMG_0461.JPG

    IMG_0457.JPG

    Geïnspireerd door Carool ben ik op zoek gegaan naar de betekenissen achter begrippen als zitters, dekenpoten, zwaardbolder, en dergelijke. Ik wilde toch graag je verhaal kunnen volgen. Ik heb een mooie tekening met verklarende woordenlijst gevonden op de volgende site: http://zienenweten.blogspot.nl/2015/06/botter-wat-is-dat.html
    Erg helpend, en Carool, ik begrijp nu waar je het over hebt.

    De spantjes zijn intussen allemaal verwijderd en de deken is weer vrij van lijmresten. (Ik vermoed trouwens dat niet de lijm maar het vernis heeft losgelaten van de onderlaag).
    Het boord heb ik aan de plecht met klemmen vastgezet en op het achterhuisje met secondenlijm (in de veronderstelling dat ik dat, nadat de spanten op hun plek staan, weer kan verwijderen). Helaas heb ik bij het plaatsen van de zwaardbolder een denkfout gemaakt; deze met houtlijm aan het boord verlijmd. Hierdoor is het boord niet meer te verwijderen, waardoor ik een andere manier moet bedenken om het boord boven op de overige spanten te bevestigen. Ik denk dat gevonden te hebben door een groefje boven op de spant te vijlen, waarin ik wat houtlijm aanbreng.
    IMG_0462.JPG
    Op de bouwtekening is een heel kleine zeeg zichtbaar in het boord, evenals de hoek die het boord maakt tov het achterhuisje.
    IMG_0458.JPG
    Die hoek komt in mijn model terug, maar de zeeg gaat niet lukken.
    Inmiddels dus de zwaardbolder en de achterste dekenpoot weer geplaatst. Nu is goed het verschil met de eerste poging te zien: de ligger van de dekenpoot steekt uit over het dek. IMG_0459.JPG
    En van bovenaf is mooi het verloop te zien van het boord tov de buitenlijn van de deken. IMG_0460.JPG
    Voor het plaatsen van de overige dekenpoten heb ik een hulpstukje gemaakt: een legoblokje dat ik op precies 9,12 mm dikte heb geschuurd. Hiermee kan ik exact dezelfde afstand tussen de dekenpoten krijgen en lopen ze bovendien netjes verticaal parallel. (Ahum, dat is het idee. Nu de uitvoering nog).
    Nog even voor Carool: In dit model hebben alle spanten de vorm van zitters, er zitten geen oplangers bij, zoals dat in jouw boot het geval is. Misschien zegt dat iets over het specifieke type botter?
     
    TIMBERWOLF en JanZMC vinden dit leuk.
  3. pietsan

    pietsan Forum veteraan

    Lid geworden:
    10 dec 2011
    Berichten:
    8.191
    Locatie:
    Zeeuws-Vlaanderen
    Sommige hout-lijmen laten wel eens los door het nat te maken, ik gebruik D2 van Bison, en dat is oplosbaar in water, je kunt het ook verdunnen met water wat soms ook wel handig is in de modelbouw.
     
  4. *Hans*

    *Hans* Vriend van modelbouwforum.nl Forum veteraan

    Lid geworden:
    30 okt 2012
    Berichten:
    6.771
    Locatie:
    Dordrecht
    Ik denk dat het er nu een stuk beter uit gaat zien qua verloop van de spanten en de huidgangen.
     
  5. Hans Groenenberg

    Hans Groenenberg Forum veteraan

    Lid geworden:
    12 nov 2014
    Berichten:
    6.063
    Locatie:
    Oud Beijerland
    Dit gaat helemaal de goede kant op... Toppie!!!:banana:
     
  6. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    Tsja, het idee met het legoblokje was aardig, maar de uitvoering verliep minder. Op de een of andere manier is er toch een kleine afwijking in het geheel geslopen. Ik werkte van achter naar voren en bij de vierde dekenpoot zag ik ineens de afwijking. Omdat ik nu met houtlijm werkte, was er niets meer aan te doen. Nee Piet, ook niet met water (bedankt voor de tip). Daarna ben ik vanaf de zwaardbolder naar achteren gaan werken en dat ging verder goed. Door niet alleen op Lego te vertrouwen, maar ook op mijn eigen ogen.
    IMG_0464.JPG

    IMG_0465.JPG
    Goed te zien dat de vierde en vijfde dekenpoot niet haaks op de middellijn staan. Een schoonheidsfoutje dat niet meer te herstellen is, helaas.
    Het bevestigen van de spantjes aan het boord is goed gegaan met behulp van de inkepinkjes op de kop.
    IMG_0463.JPG

    IMG_0462.JPG

    IMG_0466.JPG
    Inmiddels is ook het boord op de plecht vastgelijmd, en daarmee is de stuurboordkant klaar. Nu, met de opgedane ervaring, bakboord aanpakken.
     
    TIMBERWOLF vindt dit leuk.
  7. Hans Groenenberg

    Hans Groenenberg Forum veteraan

    Lid geworden:
    12 nov 2014
    Berichten:
    6.063
    Locatie:
    Oud Beijerland
    Kan je me uitleggen wat het effect zou zijn verlijmen met inkepingen? Ik begrijp niet het nut hier van.
     
  8. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    Omdat ik het boord al geplaatst had, moet ik de spantjes tussen dek en boord op hun plaats schuiven. Daarmee veeg je de lijm van de kopjes af. Het is dus alleen maar bedoeld om de lijm erin/ertussen te krijgen.
     
  9. Carool van Kesteren

    Carool van Kesteren

    Lid geworden:
    19 nov 2016
    Berichten:
    47
    Locatie:
    Boxtel
    Welf, nee, de oplangers zijn van groot belang in de constructie van een schip...ze vormen met de liggers het zgn. rondverband, waardoor de romp stijfheid krijgt. Dat kun je ook wel krijgen door zitters op liggers te maken, en voor een model maakt het niet zoveel uit, want daar zie je de oplangers nauwelijks, behalve in de kuip. Echter....het hout voor zitters (haakse hoek) is in het echt veel moeilijker te vinden, dan dat voor een oplanger. Het moet namelijk in die vorm gegroeid zijn, zodat het hout niet 'door de draad' gaat, waardoor een zitter in de voet simpel kan afbreken. De oplangers vind je verder in de kop van het schip (bijv. nr 7 op de tekening), in het vooronder langs de romp ( 3 of 4 aan iedere kant) en in het zeilwerk, (rechts van nr 25). Maar de tekening is een heel goede hulp...ik heb er alle vertrouwen in dat het een prachtig model gaat worden!
     
  10. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    Afgelopen week niet helemaal stilgezeten en de bakboordzijde aangepakt. Dat had wel weer wat voeten in de aarde, want met name de zwaardbolder en de eerste drie dekenpoten moesten opgehoogd worden. Dat heb ik met strookjes fineer gedaan. Minder mooi dan aan stuurboordzijde waar ik dat met stukjes afvalhout heb gedaan, maar wel makkelijker te bewerken. Ik moet ze nog met vernis bijwerken.
    IMG_0467.JPG

    IMG_0471.JPG

    Vervolgens gestaag naar achteren doorgewerkt. Het legoblokje (een nieuwe gemaakt van 6-punts, 9,07 mm hoog) verleent goede diensten maar is niet zaligmakend. Het kritisch oog blijft daarnaast nodig. Het is tijdrovend omdat ik elke spant eerst goed op zijn plek laat drogen (lijm) voordat ik met de volgende begin. Dat is nodig omdat ik elk spant gebruik als ijkpunt voor het daarachter te plaatsen spant. Het pas maken van de achterste dekenpoten en spanten is leuk. Soms wel 10-12 keer bijschuren en passen, tot het goed is. Gisteravond de laatste geplaatst.
    IMG_0472.JPG

    IMG_0469.JPG

    IMG_0473.JPG

    En, vooruit, nog eentje omdat de kleur op deze foto zo'n ander beeld geeft (door een groot diafragma en korte sluitertijd).
    IMG_0474.JPG

    Nu dus eerst met vernis de onbehandelde delen bijwerken. Daarna kan ik denk ik starten met het bijschuren en in vorm maken van de romp. Onderstaande foto's laten zien dat daar nog veel aan gedaan moet worden.
    IMG_0475.JPG

    IMG_0476.JPG

    Maar nu eerst, ... Sinterklaas!
     
    Laatst bewerkt: 2 dec 2016
    Carool van Kesteren, pietsan en *Hans* vinden dit leuk.
  11. *Hans*

    *Hans* Vriend van modelbouwforum.nl Forum veteraan

    Lid geworden:
    30 okt 2012
    Berichten:
    6.771
    Locatie:
    Dordrecht
    Spantjes staan er nu mooi in!
     
  12. Hans Groenenberg

    Hans Groenenberg Forum veteraan

    Lid geworden:
    12 nov 2014
    Berichten:
    6.063
    Locatie:
    Oud Beijerland
    Ziet er al prachtig uit zeg!:koud: Het is nog steeds een raadsel dat de dekenpoten aan één zijde te kort waren. Maar hier zie je straks gelukkig helemaal niets meer van. Heel mooi opgelost zo. Je bent bijna toe aan de beplanking neem de tijd hiervoor best een intensief klusje..
     
  13. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    ... en een klus waar ik ook wel tegen op zie. Geen idee hoe ik dat aan moet pakken. Waar te beginnen, welke lijn te volgen, de natte methode of toch een elektrische plankbuiger, waar moet ik verjongen en hoe doe je dat eigenlijk?
    Kortom, heel veel vragen waar ik nog antwoorden op zoek. Veel lezen op het forum helpt. Hoewel, vanavond het topic deels gelezen van Pietsan en zijn SoS. Onwaarschijnlijk knap hoe hij zijn eerste laag beplanking er op gekregen heeft. En daar krijg ik dus koudwatervrees van. Enfin, dat is meteen ook de lol van dit alles. Ik bijt me er in vast en streef nog steeds naar een goed resultaat. Mijn eerste bootje, daar kan ik geen perfectie van verwachten.
    Dat de spantjes aan bakboord te kort waren kan ik alleen maar verklaren doordat het dek niet waterpas ligt. Het verlijmen van de eerste spantjes in de valse kiel zal niet goed zijn gegaan. Maar dat kan ik niet meer nameten, dus zeker weten doe ik het niet.
     
    Laatst bewerkt: 2 dec 2016
  14. Carool van Kesteren

    Carool van Kesteren

    Lid geworden:
    19 nov 2016
    Berichten:
    47
    Locatie:
    Boxtel
    eerst de (huid)gangen boven de bun rondom, dan zie je de lijn van de andere vanzelf. Zorg dat ze evenwijdig lopen met het vlak van het schip. In het echt maakten ze een mal van buigzaam hout met latjes boven en onder totdat het naar wens zit. Vervolgens wordt de mal op een eiken plaat gelegd, en de gang gezaagd, en kromgebrand. Let op, de achterkant van de zitters en oplangers zal weer geschuurd moeten worden om het zwei erin te brengen. Anders sluit de gang niet aan.
     
  15. Carool van Kesteren

    Carool van Kesteren

    Lid geworden:
    19 nov 2016
    Berichten:
    47
    Locatie:
    Boxtel
    Ik vermoed overigens dat je later nog een keertje je berghout moet verdikken....anders steken de gangen er buitenuit, terwijl normaliter het berghout ruim over de huidgangen valt.
     
  16. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    Carool, wat je nu ziet als bovenkant is het boord, wat later met beplanking erop het boeisel genoemd wordt (volgens de tekening).
    Het berghout wordt in een later stadium iets lager aangebracht in Afrikaans walnotenhout, en markeert de afscheiding tussen de romp en het boeisel.
    Kun je uitleggen wat je bedoelt met: "Zorg dat ze evenwijdig lopen met het vlak van het schip." Wat is het vlak?
     
  17. pietsan

    pietsan Forum veteraan

    Lid geworden:
    10 dec 2011
    Berichten:
    8.191
    Locatie:
    Zeeuws-Vlaanderen
    Welf vindt dit leuk.
  18. Welf

    Welf

    Lid geworden:
    26 okt 2016
    Berichten:
    39
    Locatie:
    Dronten
    Heel erg bedankt, Piet. Dit is informatie die ik nodig had. Ik ga het doorlezen en zal ongetwijfeld methodes, technieken en gedachten tegenkomen die ik kan gebruiken.
     
    pietsan vindt dit leuk.
  19. Carool van Kesteren

    Carool van Kesteren

    Lid geworden:
    19 nov 2016
    Berichten:
    47
    Locatie:
    Boxtel
    Welf, het vlak is de bodem van het schip. In het echt wordt het berghouten bijna meteen in het begin aangebracht, zodat de lijn van het schip duidelijk is en het lengteverband sterk wordt.
     
  20. Carool van Kesteren

    Carool van Kesteren

    Lid geworden:
    19 nov 2016
    Berichten:
    47
    Locatie:
    Boxtel
    Aha dat is de bovenkant (Potdeksel genoemd). dan snap ik het weer. Zijn er zetboorden voorzien bij het model? (losse boorden op het potdeksel? )
     

Deel Deze Pagina