Na het verslag van het brouwen en invliegen gaat het verhaal van de Foxtrott verder. Niet alleen mooie vliegresultaten maar ook schades die vermoedelijk zijn ontstaan door hoge belasting van de vleugel en door een ongelukkige landing. Dit had grote reparaties tot gevolg. Ik vraag mij af of de romp van balsa sterker uitgevoerd had moeten worden. Ik denk hierbij aan het gedeelte vanaf de voorzijde van de vleugel tot aan de neus. Mijn oordeel hierover is een kwestie van gevoel dat ik heb opgebouwd met zo’n 23 jaar modelbouwen. Ik weet niet of ik gelijk heb, maar ik verneem graag de mening van andere, ervaren modelbouwers. Als ik zelf een nieuwe romp moet bouwen, bijvoorbeeld na een crash, dan gebruik ik hiervoor het liefst dun triplex. De voordelen ten opzicht van balsa zijn dat het steviger is en gemakkelijk met verf is af te werken. De nadelen zijn een minder afgeronde constructie en dat het iets zwaarder is. Ik raakte gecharmeerd voor de triplex romp door een bouwdoos van de Algebra 100 uit 1987. Dit gaf een mooi stevig resultaat en was snel te bouwen. In ieder geval was ik, uitgezonderd wat opmerkingen, tevreden over de Zwitserse bouwdoos en over de vliegeigenschappen van de Foxtrott. Zie voor uitgebreide informatie eerder genoemd verslag. Aanpassingen spoiler en mix met hoogteroer De uitslag spoiler is mechanisch en via instellingen in de zender verkleind tot ongeveer 25 graden en de mix met de elevator is ingesteld op 30 % up. De spoiler werkt nu goed maar moet nog verder proefondervindelijk fijner afgesteld worden. Instellingen Spektrum DX6: Servo Setup > Travel > FLP 50-8. Mix SPL > ELE > Rate 0%-30%, Ofsett 0%, Switch on. Op de foto is de nieuwe uitslag van de spoiler te zien. Tot nu toe heb ik alleen gevlogen met wind tussen de 2,5 en 4 Beaufort dus nog niet met weinig wind. De Foxtrott blijft goed hangen tegen de wind ondanks het gewicht van slechts 1300 gram bij 2,7 meter spanwijdte Ik heb nog niet ervaren hoe de Foxtrott vliegt bij weinig wind. Begin juli heb ik met de Foxtrott meegedaan aan de zomeravond zweefwedstrijd voor elektrozwevers van ACK op het terrein in de Zuidschermer. De belangrijkste regel van deze wedstrijd voor motorzwevers is dat je moet landen op precies 10 minuten binnen de grenzen van het veld. Tijd meer of minder geeft minder punten. De motorlooptijd bij het starten is opgenomen binnen die 10 minuten. De motorlooptijd wordt vastgesteld aan de hand van het gewicht van de zwever en het vermogen van de aandrijving. Er wordt met 6 deelnemers tegelijk gestart. Bij de eerste ronde waren de andere 5 deelnemers bij het starten veel hoger uitgekomen dan de Foxtrott. Er was op dat moment bij windkracht 3 geen thermiek. Toch bleef de Foxtrott het langste “hangen” en ik maakte met ruim 6 minuten de langste vlucht in deze ronde. Helaas geen punten vanwege de landing buiten het veld. Bij de tweede ronde, de Foxtrott zat weer lager dan de rest, was er een weinig thermiek en het lukte mij met het gebruik van de spoiler tijdens het landen een tijd neer te zetten van 9 min en 58 seconden. De beste tijd die avond. Scheuren in romp en spant Na de landing ontdekte ik dat er scheuren in de balsa romp zaten aan beide zijden net onder de vleugels en aan een zijde doorlopend naar de voorzijde van de romp. Verder was het rompspant nr 5 aan de rechter zijde doormidden gebroken zodat de vleugel speling had ten opzicht van de romp. Dit spant van triplex zit ter hoogte van de voorzijde van de vleugel en de koolstof borgpennen van de neuslijst worden hierin geschoven. Deze schade is mogelijk al voor de wedstrijd veroorzaakt door het op de rug terechtkomen bij landingen of bij het maken van een looping hoog in de thermiek. In ieder geval door belasting van de vleugel. Dit geeft naar mijn idee aan dat de balsa romp beter steviger gemaakt had kunnen worden en dat er voor de spanten een betere kwaliteit triplex of multiplex is aan te bevelen. De Foxtrott is gerepareerd door aan de binnenzijde van de romp strookjes triplex te lijmen van 0,4 mm triplex en het spant is verstevigd met glasmat en 24-uurs epoxy.
Als je de romp te sterk maakt heb je veel meer kans op schade aan de vleugel bij een slechte landing , schade aan de romp is ook gemakkelijker te herstellen.
Bedankt voor je reactie. Interessante theorie René. Bij de Foxtrott heb ik nu 2 schades gehad aan de balsa romp waardoor ik het idee heb dat de balsa constructie niet stevig genoeg is. Ik vind ook de kwaliteit van het gebruikte triplex beter kunnen. Zie voor meer details de foto's van de bouwbeschrijving. De vleugels van de Foxtrott worden met 2 nylon (breek)bouten gemonteerd. Deze bouten zullen afbreken als de vleugel te zwaar belast wordt. Ik heb overigens een Cirrus met een romp van epoxy. Dit geeft mij een beter gevoel dan de minder stevige, originele romp van ABS. De Cirrus met epoxy romp Meer foto's van modelvliegtuigen, gemaakt door een van de leden van ACK.
Grote schade na landing op de neus De week daarna heb ik met de gerepareerde Foxtrott weer meegedaan aan de zomeravond zweefwedstrijd van ACK. De weersomstandigheden waren nu minder gunstig, turbulente wind kracht 4 en onregelmatige thermiek. Aan 2 zijden van ons veld staan volgroeide maisplanten en die zijn tussen de 1,5 en 2 meter hoog. In de hoek is veel ruimte tussen de maisvelden (er loopt een brede sloot en een pad). Er was veel turbulentie vlak boven de grond van ons veld omdat de wind tussen en over de maisvelden door het veld op waaide. Bijna iedereen had hierdoor veel moeite met landen. De Foxtrott is bij de landing overtrokken op een hoogte van ongeveer 3 meter en vervolgens met een hoek van 45 graden met het grasveld in aanraking gekomen. Dit gebeurde met uitstaande spoiler in de turbulente wind en ik kon hem niet meer corrigeren. De voorzijde van de romp is compleet doormidden gebroken. Ik vind de schade wel erg groot gezien de geringe hoogte. Er is geen schade aan de vleugelbevestiging of de vleugel. Diverse andere zwevers liepen lichte schade op bij de landing. Reparatie romp Gezien de grootte van de schade voelde ik er niet veel voor om alle delen aan elkaar te plakken en dan te verstevigen met glasmat/epoxy. Dit wordt ook wel erg zwaar. Ik heb besloten om de buitenzijde van de romp opnieuw te maken, maar dan van dun triplex in plaats van balsa. Dit is iets zwaarder maar wel veel steviger en beter te schilderen. Achter de plek waar de romp doormidden is gebroken laat ik zoveel als mogelijk van de oorspronkelijke constructie in tact en aan de voorzijde komen nieuwe spanten van multiplex. Ik heb voor deze oplossing gekozen door te sparren over de voor- en tegenargumenten van diverse mogelijkheden met een van de andere leden van ACK, die veel ervaring met constructies heeft. De 2 nieuwe zijkanten van de romp zijn gemaakt van 1,2 mm triplex. Op de foto zie je de uitsparingen voor de uitsteeksels van de 3 mm brede spanten en de servoplaat. Dit is een goed hulpmiddel om de zijkanten van de nieuwe romp goed uit te richten voor een juiste instelhoek van de vleugel.
Is de as van de motor niet krom ? Mijn theorie in de praktijk . 4 BF dat gaat nog maar die turbulentie er bij dat is toch altijd link voor een lichte zwever . Landen in hoog gras van 3 m hoogte dat gaat ook nog maar door de droogte is de bodem keihard Succes met de herstelling , maar als je zelf bouwt dan lukt dat zeker
De uitsparingen van de nieuwe zijkanten zijn ter oriëntatie met viltstift aangetekend op de romp. Zo kun je beter zien waar de spanten zitten. Beide balsa zijkanten van de romp heb ik laagje voor laagje weggestoken met een kleine scherpe beitel. De spanten, servoplaat en verstevigingslatjes van de romp zijn van harder hout zodat het wegsteken van het balsa makkelijk te doen is. De uitsteeksels van de triplex spanten en de servoplaat blijven staan. Wat overblijft is het geraamte van de romp. Het verband van de romp blijft goed in takt omdat de bodem van balsa nog niet is verwijderd. De bodem wordt pas verwijderd als de nieuwe zijkanten van triplex zijn vastgelijmd. Daarna wordt de balsa bodem weggestoken en wordt een nieuwe bodem van 1 mm triplex vastgelijmd. De linker zijkant van de romp was net voor spant 5 gebroken maar niet losgeraakt. Spant 5 was al een keer gebroken zoals eerdere in deze publicatie is vermeld. Het spant wordt vervangen. Ik heb het oude spant voorzichtig eerst aan de linkerzijde los gezaagd en aan de bovenzijde doormidden gezaagd. Het wordt daarna aan de rechterzijde los gezaagd. De nieuwe zijkanten zijn tijdelijk met plakband vastgezet om te kijken of alles goed uitkomt en om de volgorde van de reparatie te bepalen. De uitsteeksels van de spanten en de servoplaat steken nu buiten de triplex romp omdat deze minder dik is dan de oorspronkelijke balsa romp.
Bedankt. Mooie bouwverslagen en foto's. Ik heb daarin al weer wat interessante dingen gezien om te onthouden.
De nieuwe spanten (3 t/m 5a) zijn gemaakt van 3 mm multiplex dat een betere kwaliteit heeft dan het triplex van de oorspronkelijke spanten. Er zitten 2 gaten in spant 5/5a voor de carbon borgpennen van de vleugelbevestiging, zie de pijlen. Op de foto zijn de nieuwe spanten 3 t/m 5a en de nieuwe smalle gedeeltes van de servoplaat te zien. De originele servoplaat (nr 10) bestond uit een breed gedeelte (waar de servo’s in gemonteerd zijn) en uit 2 smalle gedeeltes tussen spant 5 en de neus. Deze smalle gedeelte zijn bij de crash beschadigd. Ik heb ze los gezaagd en ze worden vervangen en later met epoxy en een glasmatje aan de originele servoplaat vastgelijmd. originele tekening De nieuwe zijkanten worden aan de romp vastgelijmd. Hierbij wordt tevens spant 5/5a vastgelijmd. Dit doe ik met 90 minuten epoxy omdat er nog resten van epoxy en glasmat in het geraamte van de romp zitten (zie een paar foto’s terug). Als de lijm is uitgehard dan worden de smalle gedeelten van de servoplaat en spant 3 en 4 vastgelijmd; zie de 3 pijlen.
De volgende stap is het verwijderen van de balsa onderkant met een dunne beitel. Omdat de nieuwe zijkanten van triplex al vastgelijmd zitten blijft het verband in de romp. Om het verloop in de neus mooi te laten verlopen heb ik een malletje gemaakt dat tussen de 2 zijkanten van de romp geklemd wordt. De zijkanten zijn eerst nat gemaakt en verwarmd. Om te zorgen dat de lijmklem evenwijdig kan klemmen worden 2 stukjes achterlijst gebruikt. Na het drogen blijft de “kromming” in de neus zitten. Ik heb de romp aan de voorzijde 1 cm korter gemaakt omdat er lood op de staart bij moest voor het juiste zwaartepunt in de originele uitvoering. De volgende stap is het uitrichten en vastlijmen van het motorschot. Hiervoor wordt het originele schot van 2 mm epoxy gebruikt. De staartboom wordt horizontaal vastgezet en met een digitale hoekmeter wordt een domping ingesteld van 2 graden. De zijwaardsstelling wordt 2 graden naar rechts. Eerst wordt het motorschot geborgd met een druppel ca lijm. Daarna wordt de verbinding met de triplex zijkanten versterkt met glasmat en epoxy. Deze versterkingsmethode heb ik ook toegepast bij de verbindingen tussen de spanten en de romp. 2 metalen beugeltje worden aan de smalle gedeeltes van de servoplaat vastgelijmd. Zo kan de vliegaccu met klittenband worden vastgezet. De onder- en de bovenzijde van de romp van triplex zijn inmiddels vervaardigd. Het acculuik heb ik met een scherp mes uitgesneden zodat er maar 1 stuk triplex gebruikt hoeft te worden voor de bovenzijde van de romp. Ik heb het luik aan de voorzijde iets groter gemaakt dan het origineel. Dit geeft wat ruimte om van binnenuit bij de onderzijde van de neus te komen. Dit is nodig bij het versterken van de onderzijde van de romp.
De bovenzijde van de romp wordt vastgelijmd, aan de zijkanten met houtlijm, waar de verbinding hout op hout is, met ca lijm aan het epoxy motorschot. De neus wordt vervolgens opgeschuurd om de driehoekige opvulplaatjes vast te kunnen lijmen. Ik heb gebruik gemaakt van een lijmklem om de ronding van de neus iets gelijkmatiger te laten verlopen. Voor de opvulplaatjes worden afvalstukjes triplex gebruikt, die worden vastgelijmd met ca lijm, omdat dit snel werkt en je zo met de hand de plaatjes op de goede plek kan vastdrukken. Bovenzijde romp Aan de binnenzijde van de neus zie dat er uit zoals in de foto hieronder. De binnenzijde wordt daarna versterkt met glasmat en 24 uurs epoxy. Ik breng de epoxy aan met een wattenstaafje en dep de glasmat met het wattenstaafje op de juiste plaats in de epoxy vast. Dit werkt weer anders dan met een kwastje en je kunt de overtollige epoxy met een nieuw wattenstaafjes verwijderen. Onderzijde romp
Vervolgens wordt de onderzijde van de romp vastgelijmd en daarna de opvulplaatjes aan de onderzijde van de neus. Daar kun je nog van binnen uit bijkomen door het acculuik. Daarna wordt alles geschuurd en geplamuurd. Het balsa gedeelte, dat de overgang vormt tussen de romp en de staartboom, wordt in de vorm van de romp geschuurd en ten behoeve van het verven van 2 lagen poriënvuller voorzien. De neus komt er na het schuren zo uit te zien, niet meer rond zoals de originele neus, maar achthoekig. De romp wordt daarna geschilderd met “tractorverf”. Dit is industriële lak van Wijzonol die onder andere wordt gebruikt voor landbouwmachines. Deze verf is goed krasvast volgens de leverancier. Ik breng de verf aan met een kwast en rol deze daarna uit met een kleine lakroller. Het lijkt dan alsof het gespoten is.
Vervolgens laat ik de verf enige tijd goed uitharden in de kast waar de stadsverwarmingsunit zit en waar het dus iets warmer is dan in huis. Daarna wordt alle apparatuur weer ingebouwd en afgesteld. Als er bijzonderheden zijn met invliegen dan wordt deze publicatie vervolgd.
Heeft die verf ook een officiële naam/aanduiding? "Wijzonol en tractorverf" geeft niet heel veel (bruikbare) zoekresultaten....
Ik kwam deze lak tegen bij een verfhandel in Purmerend die ook autolakken verkoopt. Ik gaf aan op zoek te zijn naar super krasvaste lak voor mijn modelzwever waarop zij mij deze lak aanbevolen, die volgens hen ook gebruikt wordt om landbouwmachines te lakken. Vandaar mijn interpretatie "tractorlak". Het is industriële lak van wijzonol. Zie https://www.wijzonol.nl/consument/verf/wijzonol-industrielak-hoogglans-17585. Ik heb de lak al eerder gebruikt op de epoxy romp van mijn Cirrus en voor zover ik het kan beoordelen slijt de lak niet snel.
Ik maak altijd een schotje met dempend materiaal van piepschuim, of wat daar op lijkt, waar de voorzijde van de accu tegenaan komt te liggen. Zo wordt de grootste klap gedempt als je toestel iets te snel tot stilstand komt en schiet de accu niet door naar de motor. Voor het om maat maken van schotjes gebruik ik vaak gebruik van een schuurtol. Om het houtstof af te zuigen heb ik een hulpstukje gemaakt voor de zuigmond van mijn bouwstofzuiger. Bijlichten doe ik met een verstelbare losse ledlamp. Na het in bouwen van de ontvanger, de motor, de accu en de snelheidsregelaar (deze ligt overigens los) worden alle servo's weer aangesloten en wordt met zwaartepunt overeenkomstig de opgave van de fabrikant nagemeten; dit is 89 mm. Ik gebruik hiervoor een verstelbare balansweger. Deze schommelt nogal en om de kist stil te houden hang ik de neus op aan een grammenweger. Op de foto zie je dat er 5 gram wordt aangegeven terwijl de romp licht naar beneden wijst. Het zwaartepunt zit dus zonder het toevoegen van lood op precies de goede plaats, althans naar mijn idee. Voorheen zat er 5 gram lood net voor de staart. Ik had de romp daarom nu 1 cm korter gemaakt en dit is goed uitgekomen. Het gewicht van de romp is precies het zelfde gebleven: 1294 gram. Dit verbaast mij omdat ik dacht dat 1,2 mm triplex iets zwaarder was dan 4 mm balsa!
