Heim Star-Ranger goes Electric

Het lijkt de laatste tijd wel of er een revival van Heim-heli's plaatsheeft, de Star-Rangers, Hughes-en en ook een Ecureuil zijn recent op deze site te zien. Helemaal TOP! Omdat ik na "Hulten" besloten had dat ik weer een scale-heli wilde vliegen, heb ook ik mijn oude Star-Ranger van stal gehaald voor een aflevering van 'Overhaulin'.

Dat het weer een beetje anders dan anders moet dat zullen de personen die mij een beetje kennen wel al verwachten. Het wordt, zoals de titel al aangeeft, een electric versie. Nou heb ik een beetje gesmokkeld want het mechaniek is al in een ander topic voorgesteld m.b.t. de electro-ombouw, daarom zal ik in dit topic ingaan op de Star-Ranger zelf.

Laaaang geleden was er een tijd dat iedereen die een beetje serieus heli vloog, wel 1 of andere Heim had. In vogelvlucht is er de Star-Ranger, Mega-Star, Bell 222, Lockheed 286, Hughes 500E, Ecureuil en zo nog en paar meer geweest.

Omstreeks 1989 vloog ik met de Star-Ranger de F3C "beginner" wedstrijden mee wat eigenlijk alleen hover-figuren om het lijf had.


Hieronder zie je mij op ca. 18 jarige leeftijd....

 

Na mijn verhuizing voor mijn eerste baan kwam de hobby een beetje in de vergetelheid, mede omdat ik geen vliegclub in de buurt wist en het druk had met sport en een nieuwe hobby nl. mijn vriendin, nu al jaren mijn vrouw.

Zo kwam het dat de Star-Ranger door mijn pa ietwat haastig wit met rood en zwart gespoten werd en in de opslag verdween.

De spuitklus is wat mij betreft aardig mislukt want de lak zat vol met stof en de belijning is erg rafelig. Ik had ook geen goede ruitenset meer.

Hieronder zie je de romp met mechaniek (nog met nitro-screamer) zoals die uit de berging gevist werd aan het begin van dit jaar.

 

De oplettende lezert heeft reeds gezien dat deze Heim voorzien was van allerlei mooie rode Vario-tuningteile, geheel in overeenstemming met de trend in 1989.

Ook de CSC2 governor was toen splinternieuw en werkte perfect om het (vanaf de zender) ingestelde toerental constant te houden. Deze + de Rossi .60 is te koop btw, mocht iemand interesse hebben.

Vooruitspoelen naar 2010... Omdat ik altijd al een hekel had aan de gillende vetbakken van een nitro motoren, en de uitvinding van de LiPo echt een wereldvinding is als je het mij vraagt, was de keuze onvoorwaardelijk gevallen op ELECTRO aandrijving. Na wikken en wegen een keuze gemaakt voor een Actro 32-2 MAX met 555kV, een Scorpion 130A opto regelaar en 10S-6000mAh SLSZX LiPo's. De motor werd met een eigengemaakt nylon (ex-Schluter HeliBaby... daar kom ik later nog wel eens op terug...) tandwiel en een Vario motortandwiel gemonteerd.



En nu dus ingebouwd in de Star-Ranger romp.



Dit model is voorzien van 120 graden CCPM met de originele maar kogel-gelagerde hevels zoals je kunt zien.

Na een middagje schuren met waterproof en polijsten met commandant zag de romp er zowaar weer een beetje toonbaar uit. In mijn enthousiastme gelijk de deur-contouren met een stiftje geaccentueerd. De inmiddels gewoon uit voorraad bij Vario bestelde ruitenset (hallo... gewoon nog leverbaar voor een 23 jaar oude heli!) is gedeeltelijk gemonteerd en nu wordt het alweer wat.

 

De accu's en regelaar inbouwen is een fluitje van een cent als je de koeltunnel er net als ik gewoon uitslijpt en het grote ronde gat laat zitten. Hierdoor kun je mooi bij het mechaniek en de draden om de accu voor het vliegen aan te sluiten. De accu's zitten tegen het voorste- en achterste schot aan met klitteplakband tussen accu en schot en zijn gezekerd met een klitteband ehm bandje.

Helaas bleek bij proefdraaien een (eerder in een andere romp geconstateerde) resonantie in de staart het enthousiastme wat te drukken. Het was zo hevig dat een oude gerepareerde scheur meteen weer terugkwam. Hetgeen me doet vermoeden dat ik vroegah dit resonantieprobleem ook al had maar dat het door de nitro herrie nooit zo opviel...



Na een paar keer proberen en verbeteren van 'verdachte no.1', de stijfheid in de aandrijflijn (standaard 2mm aandrijfas) blijkt het probleem in de tandwielen van de staartrotor zelf te zitten. Deze overbrenging maakte al vanaf het begin een onwijs vette gierende herrie, en nu ik de boel weer gedemonteerd heb blijken de tandwielen gewoon vet beschadigd. Dus dan maar nieuwe besteld + een nieuw staartrotorhuis (want dit was gescheurd door de resonantie!) en daarmee zeg ik: WORDT VERVOLGD...

 

En hier bij volg ik het graag mee.

Is een cardan aandrijving ook geen betere oplossing dat de 2mm staaldraad. Ik vondt dit echt een vooruitgang op mijn Heim UNI 40. Vooral met een GY401 is dit bijna een must. Eerst had de heli last van onrust in de staart. De gyro en servo waren zo snel dat de kracht die er kwam een gedeelte werdt opgenomen door de 2mm staaldraad. De staaldraad reageerde als een veer die opgewonden werd.
Een vervanger is zo te maken.

Groetjes Rob.

 

Je hebt gelijk, die 2mm staaldraad wordt als het ware "opgewonden" en dat hoor je ook als een "whiewhiew" geluid in de vlucht waarbij de tailrotor continu van snelheid verandert. Als je de gyro (nu een nieuwe piezo ipv de oude gyrotol) een beetje te fel zet dan raakt hij helemaal gefrustreerd omdat alle correctie opgenomen wordt door de staaldraad. Laat mij aub maar zien met foto's hoe je dat een beetje betaalbaar zou kunnen doen met een b.v. een carbon of alu torquetube.

 

Cool om te zien dat die oude beestjes weer uit de mottenballen worden getrokken, vliegen met die hap !! ;-)
Mooie revival zo, vind je oplossing met die ramen erg mooi, wil dat ook graag op de ecureuil.
Ik zie nu ook hoe je dat met die 120 graden aansturing gemaakt hebt, creatief hoor, moest je daarvoor in de swashplate boren of zijn de standaard boringen daarin voorzien ?
Mijn ranger is ondertussen ook weer vliegklaar, dat nieuwe mechaniek zit nu daar in en een mooie verse OS 61 SX met 60B carburateur, nu maar hopen op knap weer de komende tijd

groeten,

Frans

 

Hoi Bruteforce,

Hier een foto:


In dit draatje is mooi te lezen hoe ik dat voor mijn trainer versie heb gerealiseerd. Dit ga ik ook toepassen in mijn Bell 222 romp. Hier zijn ook andere iedeën te vinden.
star-ranger-graupner-met-heim-mechaniek-12

Er zijn zeker ook andere oplosingen. Die van Vario is zeker net zo goed, maar erg prijzig in vergelijking met de "homemade"versie.

Volgens mij heb je zelf ook nog in dat draatje gereageerd.

Groetjes Rob.

 

Ja, dat klopt idd, ik heb toen gereageerd. Ik was -en ben- een beetje huiverig voor het lijmen van de 2mm draad in het buisje en zou liever een volledig carbon of alu buisje hebben waar de koppelingen aan beide einden direct mee gemaakt worden. Voorlopig doe ik het nog even met de staaldraad en dan verbeteren we dat wel weer wanneer hij goed kan vliegen. Voorlopig kom ik nog niet van de grond zonder tandwielen...

 

Omdat ik een slechte Star-Ranger kopie romp had gekocht toendertijd (ik moest er alleen maar wedstrijden mee vliegen dus uiterlijk minder belangrijk) zit ik met een aantal onvolkomenheden (luchtbellen, deuken, uit-vorm-zijn) die moeilijk op te lossen zijn. Daarbij heeft de romp wat slecht herstelde lichte schade gehad die je door de laklaag heen ziet. Het is niet anders. Bij de bevestiging van de zijruiten heb ik gebruik gemaakt van Vario s-rubbers, en dat is goed gegaan nadat ik met een geleende Dremel de sponningen op maat had gemaakt (bedankt Han!). De grote voorruiten en voetruiten zegmaar zijn wat moeilijker. Je ziet op de foto al dat er een zichtbaar probleem gaat ontstaan.



Ik bedacht me dat het wellicht handiger is om op de achterzijde van de ruiten een stakke verfrand te zetten ipv de sponning 100% goed proberen te krijgen. Ik heb geprobeerd met zwart en blauw, maar uiteindelijk is de rompkleur (wit in dit geval) het mooiste.



Zo ziet het er dan uit als de ruit ervoor zit. Strak dus. Ik ga komend weekend alle losse ruiten met clear siliconenkit erin lijmen. Op deze foto is ook goed te zien dat de striping rafelig gespoten is. Ik weet nog niet precies hoe ik dit op ga lossen maar eerst maar eens vliegend maken.



In de cockpit zit mijn trouwe vriend de "Lone Ranger". Dit is een popje uit mijn kinderjaren van een hoofdrolspelerfiguur die toen in een cowboy-televisieserie zat. De kleren en snor zijn niet origineel trws. Ik heb ook nog zijn karakteristieke witte paard maar dat kreeg ik niet netjes op de passagiersstoel. De stoelen zijn trouwens van een WIK BO-105 afkomstig.



De console is van een Kavan Jet-Ranger. Op zich is deze Star-Ranger trws geen echte "scale" heli in die zin dat het geen echt bestaand model is. Ewald Heim had de Kavan Jet-Ranger romp verlengd ter hoogte van de voorste deuren om het zwaartepunt beter te kunnen krijgen, en daarbij de achterdeuren vergroot om beter toegang te krijgen tot het mechaniek. Het is iig een mooie heli en alles wat in een romp zit heet tegenwoordig scaleheli. Dus.

 

Bedankt Frans,
Dit is een Vario tuimelschijf waar de 120 graden aansturing al op voorzien was. Ik zou het wel weten en zou de Ecureuil elektrisch uitvoeren!

Mijn Star-Ranger wordt trws wel een beetje lichter als die van jou, ik schat 5,5kg.

 

Nou Marco,

Ziet er goed uit die Star Ranger van jou. Ik zie hem binnenkort wel op "ons" vliegveldje verschijnen.

Groet,

Han

 

Na 22 jaar maiden flight van Jet-Ranger

Marco,

Hier het filmpje wat ik gemaakt heb. Het is geen super kwaliteit maar het was mooi om naar te kijken. Hij vloog lekker rustig het schudden is helemaal weg ondanks de toch forse windkracht 4-5 die over het veldje raasde.



groetjes,

Han:celebrate:

 

Hij vliegt weer na 22 jaar!

Han bedankt voor het filmpje!

Het is niet te beschrijven wat een geweldig gevoel het is om deze heli weer "airborne" te zien. Ik heb gedurende de tijd meerdere malen met het ding in mijn handen gestaan om weer opnieuw op te bouwen, zelfs een paar keer om de boel te verkopen maar hij is altijd toch weer de berging terug ingegaan. Nu ben ik er blij mee, wie wat bewaart die heeft wat.

De heli vliegt geweldig rustig ondanks lichte paddels en veel wind. In het filmpje draait hij nog ca 1100 toeren omdat de gewraakte resonantie bij hogere toeren weer terugkomt. De staartrotor maakt nu geen herrie meer en het mooiste is nog wel het natuurgetrouwe vliegbeeld met het hoorbaar klapperen van de rotorbladen wat helaas op de video niet erg goed uit de verf komt. Het "hoppen" bij uitdraaien van de rotor wat hij met de andere romp deed is helemaal weg.

Ik ga nu aan een pijpaandrijving voor de staartrotor werken ipv de 2mm staaldraad want die geeft steeds een onbalans. Bovendien vind ik er veel te veel "flex" inzitten waardoor de gyro zijn werk niet goed kan doen.


Wat een geweldig mooie dag.

 

Inmiddels 2e "echte" vlucht gemaakt van ca 12 minuten voordat de LiPo saver inkomt. Die staat een beetje strak ingesteld want na laden blijkt er slechts 2800mAh verbruikt van de 6000. Ik heb em op 3,5V staan momenteel maar dat kan best richting 3,3-3,2V.

Over LiPo saver gesproken:
Ik heb de Ranger voorzien van een "uitlaatje", nep natuurlijk



En daar zit dan de Scorpion ESC status/LiPosaver LED in verwerkt!

 

hoi marco

erg leuk filmpje en erg mooi hoe je hem hebt omgebouwd naar electro

hoop dat je nog een hoop mooie vluchten mag maken met je jetranger
enne niet vergeten om te filmen dan he

gr.john

 

Intussen is er weer wat tijd verstreken maar de Star-Ranger is er alleen maar beter van geworden. Er waren een paar issues die opgelost moesten worden:

- Heftige resonantie in de staart bij hogere toerentallen
- GWS gyro totaal niet tegen dit geweld opgewassen
- Vliegen met de oude PCMS installatie op een dure heli en het steeds op de ontvangerdraad gaan staan...
- Rotorbladen klappen steeds naar binnen vanwege niet-zo-softstart

De gyro was snel opgelost; daar zit nu een bewezen betrouwbare HK401B in. Die houdt de staart volledig in het gareel icm de oude RS700speed heckservo.



De Robbe PCMS zender/ontvanger werkte prima, heeft vele direct-op-de-zender dmv draaiknopjes in te stellen zaken (pitch op 4 bereiken, revo mix, th hold, expo, etc.) maar kan maar 1 model tegelijk aan en de vraag doet zich toch voor of je met zo'n dure heli wel het risico wil nemen met een toch bijna 25 jaar oude zender. Nee dus, ik heb onlangs een zgan Futaba T6EX gekocht met 3 OrangeRX FASST ontvangers erbij. Die ontvangers hebben zich inmiddels bewezen in de Trex 500 FBL en eentje ervan zit nu dus in de Star-Ranger.



Omdat de Scorpion regelaar ondanks softstart instelling toch wel erg pe-lotseling opstart, sloegen de rotorbladen (gedeeltelijk) naar achter waardoor je een waggelende en lelijke opstart krijgt, om maar niet te spreken over de ongewenste krachten op de servo's. Dit loste ik in eerste instantie op door de bladbouten retevast te draaien, maar dan moet het blad zich strekken op hogere toeren en heb je alsnog onbalans. Uiteindelijk opgelost door de originele '80s Vario nylonboutjes te gebruiken die het blad gestrekt moeten houden.



Het probleem met de resonantie bleek moeilijker op te lossen. Na een hele tijd afgewacht te hebben kwam er op een bekende veilingsite een NOS Vario carbon torquetube voorbij die ik exact hetzelfde al in Albertinos' Star-Ranger had zien zitten en die werkte prima. Dus gepakt en de koppelingen voor- en achter erbij aangeschaft van Vario. Dure grap nog uiteindelijk.



De staartrotor montage vertrouwde ik niet dus eruit gehakt en een nieuwe erin van GFK, exact uitgericht op het mechaniek.



Nadat ik het mech volledig opnieuw heb uitgericht (de hele zaak bleek te hoog gemonteerd!) en diverse keren passen- en meten alvorens de koppelingen definitief vast te lijmen, zit het nu als gegoten.



Na de min/max opnieuw in te regelen op de Scorpion ESC was ik vergeten de vlakke throttlecurve voor de governor te verlagen. Zodoende toerde de heli naar een wel HEEL hoog toerental op... maar alles bleef in het gelid en de heli bleek superpower te hebben bij deze, naar schatting 90% governor, 1850rpm op de rotor. Na 9 minuten was de 10S6000mAh LiPo accu leeg, en zowel de accu's, motor als ESC bleken een heel normale temperatuur te hebben. Ook was er niks in resonatie gekomen dus.... Deze (domme!) ultieme test is geslaagd!

Ik ben nu helemaal overtuigd van de betrouwbaarheid van de heli en zal er nu veel meer mee gaan vliegen. Ik vraag me zelfs al af waarom ik nog een Trex500 erbij heb...

 

Tsja, een Star-ranger vliegt gewoon lekker, daar kan geen trainer tegenop
Ik heb er meerdere gehad, van Vario en daarvoor van Graupner/Heim.
Ze vliegen erg gemoedelijk en zijn ook prima geschikt voor kunstvlucht.
Succes ermee !

 

Zag dit filmpje nu pas.....

Maar: It brings back sweet memories.....

Veel plezier met die kist, toch een van de allerfijnst vliegende rompheli's ooit gemaakt! Zelfs nu is er maar weinig te koop wat prettiger en comfortabeler vliegt....

Groet, Bert

 

Bedankt, mannen. In de video draait hij nog veel te langzaam, 1100 rpm is eigenlijk alleen voor een beetje slow rondhoveren. Met pakweg 1500rpm wordt hij heel wat strakker en behendiger te vliegen, maar daarbij duidelijk VEEL stabieler in de wind dan welke andere heli dan ook. Wat een fantastisch rotorkop ontwerp! Ik blijf me verbazen dat je doodstil kunt hoveren op 1 plaats op 25cm hoogte zonder dat hij ook maar iets van grondeffect laat merken.

De romp geeft ook een typisch Heim-geluid af, een soort agressief geronk waarvan ik dacht dat het oorspronkelijk van de nitromotor afkwam, maar naar nu blijkt gewoon van de heli zelf. New videos' soon! 8)