Bouwverslag Kolderstok VOC Retourschip Batavia 1628

En we zijn natuurlijk weer wat verder gekomen.

Als eerste heb ik de onderste brede berghouten geplaatst. Dit ging met veel moeite, zelfs met behulp van een schaaltje kokend water kreeg ik het niet voor elkaar ze in de juiste vorm te buigen zonder ze te laten breken of splijten. Ik heb de breuken uiteindelijk maar met een flinke hoeveelheid lijm doordrenkt, alles onder druk vastgelijmd, en vervolgens alle buitenste lijmresten afgeschuurd. De tijd zal uitwijzen hoeveel je er nog van zal zien nadat de romp gebeitst is. Omdat de berghouten onder veel spanning stonden heb ik eerst drie dunne latten onder de berghouten gelijmd zodat ze niet los konden breken. Hierna heb ik een dunne lat boven beide berghouten gelijmd en daarboven weer de brede berghouten. Op onderstaande foto zie je alle latten samengelijmd, ik heb hier niet meer foto's van omdat ik mijn handen al vol had aan het er voor zorgen dat alles netjes bleef zitten.


Overigens viel mij op dat op spant 3 de markeringen voor de berghouten niet helemaal kloppen. De onderste markering staat iets te laag. Dit is echter geen ramp omdat de een-na-onderste wel op de juiste plek staat.


Nadat de eerste paar latten op de romp gelijmd waren ben ik begonnen aan het beplanken van het gedeelte van het hulpdek dat zichtbaar is door de dekluiken erboven. Ik heb na de eerste paar planken geen breeuwnaden meer aangebracht omdat het effect niet echt zichtbaar was. Wel heb ik lichtjes met een gebruikte gum over het dek gewreven om het er iets verweerder uit te laten zien. (edit 14-03-2017: Ik raad niet aan om het hulpdek te beplanken. Je houdt dan niet genoeg beplanking over om de bovenste dekken te kunnen beplanken. Het bleek uiteindelijk ook mooier om de luiken dicht te laten.)


Hierna heb ik de onderdelen van het hoofddek op hun plaats gelijmd. Hier bleek dat ik waarschijnlijk het hulpdek nog iets verder naar voren en verder naar achter had moeten beplanken want je kunt door de dekluiken heen zien waar het dek ophoudt. Ook had ik de planken waar de kanonnen doorheen gestoken worden aan de binnenkant beter zwart kunnen verven omdat ze nu wel erg zichtbaar zijn. Mogelijk zet ik straks wat vracht in deze ruimte, ook al is dit op het echte schip een kanonnendek. Een andere optie is om alsnog de luiken af te dichten met een afneembaar luikje bespannen met canvas. (edit: zoals eerder vermeld is het aan te raden om de dekken gewoon dicht te laten en om de gegraveerde luikjes heen te beplanken, in plaats van de luiken uit het dek te halen)


Het achterste luik op het hoofddek blijft dicht en wordt afgedicht met een notenhouten raster waar de dekplanken tussen geplaatst zitten.


Hierna worden naast de luiken de schaarstokken gelijmd waartussen straks de opgehoogde dekplanken komen te liggen. Je ziet ook dat ik een deel van de spanten en een dekwand zwart heb geschilderd. Als je dit doet nadat het dek al beplankt is loop je de kans dat je per ongeluk over je dekplanken heen schildert. De plekjes die nog ongeschilderd zijn geven de markeringen aan waar de smalle berghouten tegenaan komen, die plekken vul ik in nadat de zijwand er op zit.


Hier is een deel van de dekbeplanking al geplaatst. De buitenste beplanking leg ik pas als de romp helemaal beplankt is, de bovenkanten van de spanten tot aan het dek weggeslepen zijn met een dremel, en de binnenwanden allemaal zwart geschilderd zijn. Te zien is dat de beplanking tussen de schaarstokken dubbel is uitgevoerd en dus hoger ligt. Ook heb ik voor het gemak de laatste dekbalkjes die tussen de spanten waren weggesneden weer teruggelijmd en het triplex stuurplechtdek op zijn plek gelijmd.


Hier heb ik de triplex ondergrond van het bakdek geplaatst zodat ik met behulp van de voorste dekwand K het balsa in vorm kon maken waar straks de planken van het luizenplecht op komen te liggen. Ik heb tijdelijk de boegspriet ingestoken en hier het balsa omheen gevormd, waarna ik de boegspriet weer heb verwijderd.


Op het moment ben ik weer bezig met het beplanken van de romp, om precies te zijn de latjes ter hoogte van de geschutspoorten. Foto's hiervan komen weer in het volgende bouwbericht.

 

De berghouten zijn als een massief stuk hout uitgevoerd (zoals ook in het echt). Dit maakt het buigen ervan niet tot het meest makkelijk. We hadden ook kunnen kiezen voor 2 latjes 6 x 1,5 mm op elkaar geplakt, maar dit laatste had niet onze eigen voorkeur. Uiteindelijk is het je toch goed gelukt lijkt me.

Een elektrische buiger is een erg handig hulpmiddeltje om planken goed te buigen. Heb je die niet of vindt je de aanschaf te duur dan is een alternatief de strijkbout, of een stalen pijpje wat je in een gasvlam verwarmt (alhoewel je daar snel je vingers brandt).

 

latjes buigen Hier een eenvoudige manier om je latten te buigen, (klik op de blauwe letters)

 

wat je ook kan doen om de planken makkelijker te laten buigen is ze lang weken in water (emmer) en dan vast zetten in de gewenste stand (je kan ze helemaal doordrenkt veel verder buigen). Wanneer ze droog zijn blijven ze redelijk de zelfde form houden.

 

Voordat ik met kokend water in de weer ging heb ik het eerst nog geprobeerd door de latten een paar uur in de badkuip te weken in warm water, maar dat werkte ook niet. In principe lukte het goed om de lat langs de ronding van de boeg te buigen, maar het probleem zat hem er vooral in dat de lat vertikaal gezien ook nog een buiging maakt, over de brede kant van de lat. Die combinatie werkte bij mij niet lekker en wordt denk ik ook wat lastiger met een plankenbuiger. Het zit nu in ieder geval goed en de 4x3 latjes zullen straks een stuk makkelijker te buigen zijn dan de 6x3 omdat de radius van de buiging iets groter is en de latten smaller zijn.

 

Dit begint er op te lijken Danny.

 

Bedankt voor het wijzen op spant 3 Danny. Ik heb het meteen gecorrigeerd. Niet iedereen zal hier last van hebben, maar mocht je bij de controle zien dat op spant 3 de onderste streepjes niet in 1 lijn staan, dan kan het linker streepje gebruikt worden om de goede hoogte van het rechter streepje te bepalen.

 

het onderste berghout is ook het moeilijkste om te buigen en soms een pain in the ass het is bij mij ook al voorgekomen dat het krakt en dan heb je er goed aangedaan om er lijm tussen te spuiten en er een klem op te zetten. het ziet er anders erg netjes uit

 

Ik ben uiteindelijk wel erg benieuwd hoe de beits gaat reageren met de UHU Hart die ik heb gebruikt. Mij werd aangeraden om deze lijm te gebruiken in plaats van witte houtlijm omdat dit zich beter af zou laten werken. Hopelijk zijn de breuken straks amper te zien.

Ondertussen weer een kleine bouwupdate.
Als eerste vier smalle latjes opgelijmd die over de geschutspoorten heen komen te zitten. Een aantal heb ik opengesneden maar uiteindelijk de rest enkel afgetekend omdat dat een stuk steviger was tijdens het oplijmen van elke volgende lat, en omdat de curve van de latten dan beter behouden bleef.


Vervolgens een 3x4mm berghout hier weer bovenop. Helaas brak ook deze, en ik vermoed dat dit met elke toekomstige berghout ook wel zal gebeuren.


Vervolgens daar weer een 6x1,5mm lat bovenop, en weer een 3x4mm berghout. Het lijkt alsof de romp vooraan heel vies en vlekkerig is. Er zitten wel wat vlekken op maar mijn camera pikt deze kleurverschillen extra hard op, in het echt valt het reuze mee.

De afplaktape zit er op om te zorgen dat de latten strak tegen de spanten op het hoofddek getrokken worden. Deze latten worden op dit punt enkel aan elkaar verlijmd, en niet aan de spanten zelf. Dit omdat de spanten straks weggesneden worden en er in hun plaats een hele hoop verticale latjes tegen de zijwand aankomen.




Nu moeten deze stappen ook aan de andere kant genomen worden en dan kan ik een begin maken met het schilderen van de binnenkant van de zijwand, zodat straks de dekplanken niet ondergeschilderd worden. Daarna bouw ik de eerste drie dekwanden zodat deze gelijkgeschuurd kunnen worden met de spanten. Dit om de rompbeplanking straks perfect aan te laten sluiten.

 

Als je een stukje cellotape op je spanten plakt, dan krijg je ook geen lijmresten op je spant die de scheepshuid toch nog aan je spant vast plakken.
Het ziet er mooi uit op foto Danny

 

heel mooi geworden danny .

 

Ziet er erg netjes uit, je gaat lekker zo

 

Zoals gezegd wil ik eerst een aantal dekwanden op hun plek hebben zitten voordat ik verder ga met beplanken.

Ik begin bij dekwand G. Hier zijn de lasergesneden delen uitgestald welke hier verlijmd gaan worden.


Als eerste worden de sponningen voor de deuren op hun plek gelijmd volgens de tekening.


Vervolgens heb ik de afdakjes op de sponningen gelijmd en de wandbeplanking aangebracht. Op het echte schip zijn hier 7,5 planken zichtbaar, dus heb ik dit geprobeerd na te maken. Ik heb hetzelfde aantal planken gebruikt met 0,5mm overlap maar hield bovenop alsnog ruimte over. Achteraf gezien had ik hoger kunnen beginnen met beplanken aangezien ik een deel van de onderkant van de beplanking af moest snijden om de dekwand naast het dek te kunnen passen. Op de achterkanten van de deurtjes staan ook de cijfers 1 en 2, dit omdat ik meerdere wanden ga bouwen maar de juiste rode verf nog niet op voorraad heb, en ik de deuren niet door elkaar wil halen als ik ze van meerdere wanden op een stapel heb liggen.


Vervolgens heb ik de wand geschilderd om de planken nog beter te fixeren, de uitstekende planken weggeschuurd, en de dekwand op zijn plek gelijmd. De deuren kunnen naderhand makkelijk ingelijmd worden.

 

Waarom niet gekozen voor dubbele beplanking en messing ornamenten?

 

Is die vraag voor mij of voor Hans/Erik?

 

Piet - ik heb inmiddels een berichtje teruggestuurd op jou pb.

 

Mijn verf is inmiddels binnen en dus kon ik verder aan de deuren. Ik heb gekozen voor Vallejo model colors verf. In het geval van de deuren en ornamenten gebruik ik de kleur Scarlet red.

Eerst heb ik van restmateriaal de scharnieren gemaakt, en heb ik de sloten gemaakt van afgeknipte spijkertjes. Daarna de deuren rood geschilderd, de details in zwart aangestipt, en de deuren ingelijmd.


Vervolgens ben ik begonnen met het maken van de wand voor de luizenplecht. Deze is al wel geschilderd maar verdere afwerking volgt wanneer hij op zijn plek gelijmd is. Het lasergesneden deel is te smal, dus de plankjes steken een stuk uit en worden op maat gevijld wanneer de rompbeplanking geplaatst wordt. (edit 14-03-2017: De onderstaande dekwand is zwart afgebeeld. In werkelijkheid moet deze dezelfde kleur groen hebben als de bovenzijde van de romp.)



En nu weer verder bouwen.

 

Die deurtjes zijn erg mooi geworden, lijken echt op het origineel.

 

Bedankt Rob!

Inmiddels heb ik aan beide zijden de romp beplankt tot aan de hoogte waar de gele en rode strips komen te zitten. Ik ga denk ik eerst de romp beitsen voordat ik deze strips plaats, omdat de zwarte verf die aan de binnenkant komt te zitten anders door het hout trekt en de buitenkant van de romp verpest. Ik moet nu dus eerst de romp tot aan de kielbalk beplanken. Oorspronkelijk wilde ik hier mee wachten zodat eventuele kleine onderdelen die door de dekopeningen heen vallen niet in de romp vast blijven zitten. De kans hierop is echter zo klein dat ik de boel maar gewoon dichtmaak.

Nu twijfel ik wel over de vervolgstappen daarna. Plaats ik het galjoen voordat ik de romp beits zodat de kleuren mooi overeen komen, of wacht ik tot een later moment om te voorkomen dat de boel afbreekt?

En ik twijfel ook nog over de plaatsing van de verticale latten aan de binnenkant van de rompwand. Snij ik de volledige uitstekende spanten uit en bouw ik een balkje op het dek om daar de latjes op te zetten, of lijm ik een latje op zijn kant tegen de spanten om vervolgens de spanten boven dit latje af te snijden, daar een plankje plat op te leggen, en daar de verticale balkjes op te lijmen...

Daar moet ik nu dus even goed over na gaan denken, dus zijn in de tussentijd hier wat foto's van de beplankte romp en spiegel. Hier moet nog wel wat schuurwerk aan te pas komen.

 

gewoon heel netjes!!