Het expeditieschip van Willem Barentsz - Kolderstok

Afgelopen half jaar heb ik even rustig aan gedaan en wat oude modellen opgeknapt en afgemaakt.
Eind juni ben ik opnieuw gestart met tekenwerk - ditmaal voor het expeditieschip van Willem Barentsz.

Het verhaal van Willem Barentsz is bij vrijwel iedereen bekend - niet alleen vanwege de poging om eind 16e eeuw een noordelijke doorvaart naar Indië te vinden, maar zeker vanwege de gedwongen overwintering in 1596 - 1597 op Nova Zembla en de bouw van het Behouden Huys. Dit was / is een stukje vaderlandse geschiedenis wat velen nog van de lagere school kennen vanwege deze afbeelding:



Het schip zelf was het type schip waarmee de Nederlanders vele reizen maakten en vele ontdekkingen gedaan hebben. Denk aan de Halve Maen waarmee Hudson Amerika binnenvoer op de naar hem vernoemde Hudsonbay, of de Duyfken waarmee Australië op de kaart gezet werd. Een klein schip, aangeduid als jacht of pinas. De exacte aanduiding of naam van dit type schip is al vaak besproken en zal ik hier niet opnieuw aanzwengelen. Ik hou het op Het expeditieschip van Willem Barentsz, en zo zal het schip straks ook gaan heten wanneer het als bouwmodel op de markt komt. De werkelijke naam van het originele schip is niet bekend. Wel wordt momenteel in Harlingen een replica gebouwd van het schip van Willem Barentsz, en deze replica heeft wel een naam gekregen: de witte Swaen. Omdat het model wat ik bouw niet één op één hetzelfde zal zijn als de Harlingen-replica zal ik de naam niet overnemen en laat ik het in het ongewisse.

In grote lijnen lijkt het schip op de Duyfken zoals die enkele jaren geleden gemaakt is. Qua maatvoering, rompvorm en opbouw is het vergelijkbaar - maar beslist niet hetzelfde. Eind 16e eeuw werden schepen nog niet volgens tekening gebouwd, maar naar inzicht en idee van de bouwmeester. Geen schip was exact hetzelfde, en per scheepswerf konden er al behoorlijke verschillen bestaan. Het nieuwe model is gebaseerd op de rompvorm van de Duyfken, maar ook de boeken van Ab Hoving en de klassieke werken van Witzen en Van Yk zijn als hulpbron geraadpleegd.
Het model wordt in schaal 1 op 50 gebouwd en is tussen de stevens ongeveer 40 cm lang. Effectief wordt dit dus weer een model van ca. 50 cm lang (incl. boegspriet), 50 cm hoog en 20-25 cm breedt (grote ra). Het model krijgt 12 geschutspoorten en twee poorten in de spiegel, maar in het basismodel blijven alle poorten dicht. Er komt wel de mogelijkheid om apart een volledig set van 12 kanons aan te schaffen om het model met kanons in te richten.
Verder de gebruikelijke bouwwijze met kiel en spanten en notenhouten bekleding, masten en zeilen, en twee kleine boten erbij, dit omdat deze kleine boten onlosmakelijk aan het verhaal van Willem Barentz vastzitten.

Het model zal in een makkelijke bouwklasse vallen, maar een beetje ervaring in het bouwen in hout is altijd makkelijk.
De bouw is al enigszins gevorderd, in de volgende posts zal ik wat voortgang laten zien.

 

Het ontwikkelen van een bouwdoos van een model heb ik in een aantal artikelen in het blad "de Modelbouwer" al eens beschreven.
Het komt er in het kort op neer dat je vanaf tekeningen een schip gaat maken - dit schip tijdens de bouw uitgebreid fotografeert om een bouwbeschrijving te maken en daarnaast tekeningen maakt om andere bouwers te laten zien waar wat moet en hoe iets gedaan is. Ondanks het feit dat dit schip nummer 5 wordt in de Kolderstok-serie blijft het iedere keer weer een behoorlijke klus om dit van de eerste Cad-streep tot het inpakken van een kant en klare doos uit te werken.

De eerste stap is het uitzetten van de kiel en spantlijnen. Hier maak ik dan snijtekeningen van die via een lasersnij-bedrijf in hout uitgesneden en toegeleverd worden. Ik ben eind juni met tekenen begonnen, en half juli had ik het eerste basismateriaal gesneden binnen.



Dan is het altijd weer spannend en leuk om dat in elkaar te schuiven en de ruwe drie-dimensionale vorm van het twee-dimensionale tekenwerk tot werkelijkheid te zien komen.



Het schip bevat twee deklagen - het eerste waarop de kanons komen te staan, en het tweede meer zichtbare dek daarboven.



Na een aantal plankjes op het geheel te lijmen is de romp herkenbaar geworden.



Ik ben nu continu bezig met het uitdenken en uittekenen van de diverse onderdelen en deze uitwerken en maken.



Het model is nu zover als op bovenstaande foto.

 

Weer een nieuw stukje historie bij kolderstok, ziet er al mooi uit Hans!

 

Gaat zeker weer een mooi model worden Hans
Succes ermee

 

Word ook weer een mooi scheepje zo te zien, dus ik kan nog niet stoppen met bouwen.....

 

Dat zou ook niks voor jou zijn Piet... stoppen met bouwen....

Inderdaad weer een mooi project Hans!!

 

Dat gaat weer gaaf worden Hans!!

 

Mooi scheepje, komt Doutse ook op de boeg te staan?

 

Overigens ben ik dankzij een gulle gift van een collega bouwer aan een zeer mooi exemplaar van de schoolplaat gekomen, en deze gaat zeker aan de basis staan van het diorama van het Behouden Huys wat Ik in de toekomst wil gaan maken.

 

Wat gaaf om de ontwikkeling te kunnen zien. Dat lijkt me een enorme klus om zo tot een bouwpakket te komen. Succes en ik volg het graag.

 

Hier nog een volgertje!
En mocht de bouw mislukken, kan je het altijd nog in elkaar trappen en er het Behouden Huys van maken. :-D

De schoolplaat van hierboven nabouwen als diorama...
Hmm...
Wie durft?

 

Leuk Hans, ik ga je ook volgen. Ben benieuwd!

 

Hmmm, is wat grof, niet?
Gecontroleerd slopen, dat doe ik wel als iets niet goed zit of niet naar mijn zin is

 

Het ijs was destijds ook niet erg subtiel, vermoed ik. ;-)

 

Kun je ook vermelden waar je de gegevens vandaan hebt gehaald? Het is altijd nuttig om dat te weten voor als er iemand achtergrondinformatie wil hebben en daar zelf details kan uitzoeken. Ik was heel verrast om te zien dat je het voorschip precies zo gemaakt hebt als op het model dat ik aan het maken ben. Ik heb daar vele uren onderzoek naar gedaan (tientallen prenten bestudeerd, enorm veel Emailwisselingen met allerlei deskundigen en zoeken op internet) Eigenlijk vind ik het een beetje onelegant om dan zo maar te kopiëren wat ik bedacht had. Ook op het forum hebben we er discussies over gevoerd, vooral over de afmetingen van de gaten in het boevennet.
Ik ga er echt geen punt van maken, maar wilde het toch even kwijt.
Constant

 

Ik zal hier zeker ook geen punt van maken, maar wil toch wel het volgende er over zeggen.
Dit is het vijfde schip wat ik als bouwpakket aan het ontwikkelen ben, en net als de vorige vier baseer ik mij op diverse bronnen, boeken, oude afbeeldingen en diverse informatie op internet. Dit laatste is overigens meestal het terugzoeken van afbeeldingen die je in de boeken vindt en kijken wat daar de bron van is.
De diverse topics over verschillende schepen die door diverse bouwers hier geplaatst worden zijn geen (let wel: GEEN) bron van informatie voor mij. Hooguit een bevestiging van wat ik zelf al weet of eerder elders gelezen heb.
Ik ben in mei 2017 voor het eerst op de scheepswerf van de Willem Barentsz geweest nadat ik uitgebreid mailcontact gehad had met het bestuur van de werf (sinds november 2016) Ik heb daarbij diverse zaken besproken en dingen ontvangen over de bouw van het schip en de bronnen van de werf. Ook het boek van Ab Hoving is daar besproken.
Op basis van die gesprekken ben ik toen al gaan uitdenken hoe het schip er uit zou komen te zien, en de lijntekening die in de Kolderstok folder staat geeft goed weer hoe het model gaat worden. Het boek van Hoving is daarbij ook een belangrijke bron geweest.

Dat jouw model qua opbouw sterk lijkt op wat ik nu aan het bouwen ben is geen toeval, omdat het boek van Hoving ook door jou als referentie gebruikt is. En hij omschrijft vrij precies hoe de opbouw tot stand kwam - wat ook een logische manier van werken was.
Om dan nu te claimen dat ik kopieer wat jij bedacht had (???) terwijl dat in het boek van Ab Hoving staat omschreven - hmmmm...

 

Sorry dat ik me er tegenaan bemoei, maar als je een model bouwt van een schip dan lijken ze toch allemaal op elkaar?
Iemand die bijvoorbeeld de Smit Rotterdam bouwt wordt toch ook niet beticht van kopiëren?

Of zie ik het probleem niet goed?

 

Het lijkt wel erg sterk op een vooroordeel wat hierboven staat. Beter was geweest om even in een persoonlijk bericht te vragen of dit ook wel klopt. En buiten het feit of het klopt of niet, mijn foto's en tekst worden regelmatig door anderen gebruikt. Ik dacht zelfs dat dit de bedoeling was van dit forum, je kennis delen met anderen.... Als je niet wilt dat je werk geheel of gedeeltelijk word nagemaakt dan moet je het zeker niet op een forum als dit plaatsen. Omdat dan gelijk wie het kan namaken, ook zonder dit ooit te melden.

Buiten wat ik hierboven heb geschreven, weet ik dat @*Hans* behoorlijk wat onderzoek verricht voordat een model tot leven komt. Als ik wat aan hem vraag (en dat gebeurd regelmatig) laat hij de bron zien of legt hij uit hoe één en ander tot stand komt, dus ik denk dat dat kopiëren waar je het over hebt berust op toeval en zeker geen opzet....

 

Jammer dat het verkeerd geïnterpreteerd wordt.
Het gaat alleen maar om de opbouw op het voordek, dus de constructie van de kap. En dan vooral om de latafstanden voor de gaten daar op. En de beide onmisbare loopgangen daarnaast.
Dit soort dingen heb ik samen met Ab Hoving uitgevogeld en staan niet exact zo op die tekening. Stel dat je daar van een bouwer vragen over krijgt, dan kun je toch doorverwijzen naar mij? Ook hielp de bestudering van een groot aantal prenten mij om te snappen wat daar nu de bedoeling was.
Iedereen die de postings over dit specifieke onderwerp hebben gevolgd zullen zien wat ik bedoel. Ik vind het wel vreemd dat je dan dus de bron van informatie op het forum wel gebruikt, ondanks je verzekering dat dat niet zo is. Daarvoor lijkt alles als twee druppels water op elkaar.
Wat was nu makkelijker geweest om even te vermelden dat je de details van die kap van de bouwbeschrijving van mij hebt gevonden. Bovendien meldde je in een posting dat je van plan was dit model te bouwen en dat je daar over zou contacten met mij. Had ik graag gedaan!

Met nadruk: het gaat helemaal niet over het feit dat ik niet zou willen dat iets van mij zou worden nagemaakt.

Wat een gedoe.

Constant