Neerlands mooiste vintage F3c romp

Ik kan mij niet meer herinneren hoe het werkte. Het was toen echt een andere tijd waarin nieuwe technieken etc. Erg voor zichzelf gehouden werd. Er ging zelfs een doekje over de mechanieken zodat de "concurrentie" het niet kon zien en overnemen. Het was toen meer ieder voor zich tijdens de wedstrijden. Er was maar een handje vol vliegers die het wel wisten en waar iedereen enorm tegen op keek. Die tijd is gelukkig wel voorbij! Uit die tijd is er nog steeds een wedstrijdvlieger actief en hij was ook een van die vliegers die een waterkoeling had gemaakt. Wellicht kan hij een antwoord geven op je vraag.

 

Wat ik van Cees begrepen heb werd er een reservoir om de koelkop gemaakt met voldoende water voor 1 vlucht. Het reservoir was gesloten op 1 pijpje na, waar stoom afgeblazen kon worden. Door de stoom in de uitlaat te voeren was het zelfs mogelijk om de uitlaatdampen "kleiner" van volume te maken en konden uitlaten met een kleine uitgangsdiameter gemaakt worden wat ook nog eens een uiterst "stille" motor ervan maakte.
Doordat de motor constant op 100 graden bleef was de motorloop perfect. Het werkte aldus volgens zeggen erg goed ,maar was wel omslachtig.... en zwaarder dan luchtkoeling.

Steven

 

Als je inderdaad voldoende moet meenemen om gedurende de vlucht weg te koken, is het zwaarder.
Je hebt ongeveer (zo uit mijn hoofd de uitkomst, ik heb de berekeningen al weer weggegooid) ongeveer 50-70 gram water per minuut nodig in hoover en dat is inderdaad gauw een halve kilo voor één wedstrijdvlucht als je er ook nog wat harder aan moet trekken.

De componenten van het luchtkoelsysteem van mijn X-treme (fan, tunnel, koelkop, bevestigingsmateriaal) wogen bij elkaar 280 gram, maar het koelsysteem van mijn watergekoelde versie (koelkop, radiator, slangen en expansietank) wegen minder dan 200 gram, en mijn systeem bevat 90 gram water, en verbruikt geen water. Het kan stukken lichter, want vanwege een verkeerd uitgangspunt is mijn radiator bijna twee keer groter dan eigenlijk nodig, waardoor ik weer allerlei kunstgrepen heb moeten gebruiken om de watertemperatuur een beetje constant te krijgen (verkeerde plaats, radiator bemeten op hoover, en dan een massieve afkoeling als je naar FFF gaat. Schotjes om dat te voorkomen, etc etc)....

Zonder pomp werkt het goed en kan het niet defect raken, helaas heeft het wel altijd positieve G nodig (Het verdraagt kortdurende negatieve G, zeg 1 a 2 seconden, zonder problemen, maar eigenlijk moet dan de expansietank anders aangesloten en dat gaat tenkoste van het ontluchten).
Met pomp komt daar 37 gram bij, en kan het ook met negatieve G werken. Echter, die pomp heb ik nog niet kunnen testen op capaciteit (ik durf niet goed: als de pomp het begeeft, kan ook de natuurlijke circulatie de boel niet redden....). Tevens zal ik bij gebruik van een pomp ook een thermostaat moeten gaan ontwerpen, want de zelfregelende werking van natuurlijke circulatie ontbreekt.

De natuurlijke circulatie werkt heel erg goed en zelfregelend.
Volgens mijn berekeningen wordt in de orde van grootte van ongeveer 0.1% van het passerende water omgezet in stoom, wat voldoende is om de waterflow aan te jagen tot ergens tussen de 10 en 20 gram per seconde. De hoeveelheid stoomvorming richt zich helemaal automatisch naar hoeveel waterflow er nodig is; de geringste extra stoomvorming vergroot de waterverplaatsing en daarmee de gemiddelde temperatuurval over de radiator, en daardoor weer de warmte afvoer, zodat het systeem zichzelf "in balans" houdt v.w.b. de ontwikkelde warmte en de afgevoerde warmte.
De stoomvorming neemt minder dan 2% van het toetale koeleffect voor zijn rekening, de rest is de waterstroming.
Je ziet de dampbellen uit de kop opstijgen, maar ze zijn alweer dichtgecondenseeerd voordat ze de radiator bereiken. Het niveau van het expansietankje hobbelt wat op en neer door de stoomvorming....
Alleen bij langdurig hooveren in volledige windstilte gaat na een paar minuten het tankje overkoken. Maar daar ben ik mee bezig.

Heb geen illusies dat dit ooit veelgebruikt gaat worden, en al helemaal niet in de F3C, maar bij mij werkt het errug goed.

Sorry voor de off-topic overigens....

Groet, Bert

 

Brutus@

Off topic nou en wel in de lijn van dit bouwverslag denk ik. Doet mij wel weer denken aan de tijd dat er eigenlijk zeer weinig voorhanden was en dat jezelf vanalles moest uitzoeken en in elkaar knutselen. En Cees was daar samen met Jan en Wim meesters in.

 

Grappig detail: de motor waar ik die waterkoeling op gezet heb, ik heb me door de verkoper laten vertellen dat dat een wedstrijdmotor van Wim geweest is (Rossi met achteruitlaat) maar of dat werkelijk zo is kan ik niet controleren....

Zit me alleen effe de kop te breken van wie ik deze motor ook alweer gekocht heb.... (heb er een paar jaar terug een stuk of drie, vier Rossi's min of meer tegelijk van verschillende personen gekocht, waaronder deze....)

Groet, Bert

 

John,

Van mij mag deze "off topic" wel hoor. Het is meestal maar een zijstraat en het komt vanzelf weer op het topic als ik nieuwtjes plaats omtrent de Sigma.

Bert,

Je hebt van mij een Rossi met achteruitlaat. Die is iid van Wim geweest, ik weet en denk niet dat het een wedstrijdmotor van hem was daar de motor nogal ongebruikt eruit zag.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe je die waterkoeling gemaakt hebt. Heb je er een foto van? Die mag je gewoon hier in dit draadje plakken hoor. Met name je natuurlijke "pompwerking" vind ik interessant!

Steven

 

Hoi Steven,,

het kan heel goed, want ik heb inderdaad van jou ook rossi's gekocht.... Ik wist alleen allang niet meer welke motor bij wie vandaan kwam. De motor was gebruikt, en aan de uitlaat te zien redelijk ook ((bocht zwart van binnen, siliconen Mof, volledig verbrand), maar hij was inderdaad onberispelijk van binnen, en het is een van de mooist lopende Rossi's die ik tot nog toe meegemaakt heb. Wat een power! Wil ik nóóit meer kwijt!

Maar dan heb ik jouw gewoon verkeerd begrepen: die motor is bepaald niet Rossi's "instapmodel" dus dan ben ik er per abuis vanuit gegaan dat als hij van Wim is geweest, dat het dan wel een wedstrijdmotor moest zijn geweest.

Hier is alvast het filmpje, dat geeft een aardig idee:

[URL=" Xtreme liquid cooled engine.wmv - YouTube[/URL]

De detailfoto's vind je hier: http://www.modelbouwforum.nl/forums/members/brutus-albums-waterkoeling.html

De kop is op de draaibank gemaakt uit aluminium, met messing toe en afvoerbuizen, de delen zijn met UHU Plus endfest 300 gelijmd en in de oven op 180 graden uitgehard. De waterruimte is gewoon ringvormig (geen schotten of ribben aan de binnenkant) en is 24 mm breed en 4.5 mm "dik"

De Radiator bestaat uit messing galerijen, aluminium koelbuizen 4 mm, en 48 0.3 mm dikke aluminium lamellen van 7.5 bij 2.5 cm die als pakket geboord zijn. De lamellen zijn "los" om de koelbuizen geschoven (gaten zijn "klempassing") en de koelbuizen zijn in de galerijen gelijmd, ook weer met UHU, ook weer in de oven uitgehard.
Het koeloppervlak is ruwweg 4~5 keer zo groot als dat van de originele heatsink, maar het gewicht nog niet de helft.

De reden voor die rare materiaalkeuze (Aluminium en Messing) is simpel: ik kon geen 10 mm aluminium buis vinden.
Daar vloeit ook de keuze voor lijmen uit voort, als ik volledig aluminium had kunnen doen, had ik gelast danwel gesoldeerd (volledig messing zou VEEL te zwaar geworden zijn, bijna 400 gram voor radiator en kop alleen.)

De radiator was lastig dicht te krijgen, de kop dicht zichzelf van nature al af (binnenkant is warm en zet uit, buitenkant koelt af en krimpt)

Ik heb een klein beetje hulp gehad: mijn vliegmaat heeft de lamellen als pakket in gelijke vorm gefreest en de gaten voor de koelbuizen gestoken, en hij heeft ook het zeskant patroon voor de cyclinderkop bouten in de koelmantel gestoken. De rest heb ik zelf gemaakt, maar wel op zijn machinepark.

Als ik het project ooit nog eens overdoe (en dat denk ik wel want het functioneert echt UITSTEKEND!) dan zal het een radiator van ongeveer halve afmetingen worden, die horizontaal boven de staartboom komt en continue aangeblazen word door de hoofdrotor. Een andere mogelijkheid is een dubbelwandige staartbuis, het oppervlak is er groot genoeg voor, en het zit altijd in de rotorwash. Zal alleen wat lastig zijn v.w.b. het zwaartepunt.


Groet, Bert

 

Nu dan nog maar ff on topic.

De sigma is al weer heel wat jaartjes oud en heeft een paar keer het daglicht gezien en het luchtruim gekozen op de helieoldie meeting in Eibergen. Echter was de staart altijd nog een trillend geval. Ook bij deze heli was ik er van overtuigd dat de assen recht zijn. Bij mijn Hirobo bleek het dat de staartbuis niet voldoende gesteund werd. Dus zaak om de Sigma ook weer te voorzien van zijn struts. Die had ik er om gewicht te besparen uitgelaten in de hoop dat de romp het zou opvangen.



Het was even een gepier om het erin te krijgen. De struts konden nog niet bij het domlager vast gezet worden want dan schuift het geheel niet in de romp. De romp zelf moest ook nog iets bijgewerkt worden. En toen ging het er netjes in.

Aanstonds maar eens testen of het werkt.....

Groet.

 

Mooi, dat was dus niet voldoende. tijdens een test in de tuin ontdekken we al snel dat er niks veranderd is. Dan nog maar een keer de assen controleren op rechtheid. Daar blijkt dan toch nog wel het een en ander aan te verbeteren te zijn. Verassend is dat de assen eigenlijk met het lossen van luttele bouten al uit de heli zijn. Eigenlijk een waar genot de eenvoud waarmee deze helies zijn opgebouwd.
Na het richten van de assen blijkt de heli echter nog steeds te schudden. Ik heb er maar eens een paar stukjes hardschuim bij gepakt en de romp daarme tegen de struts wat afgeklemd.



Dat bewerkt een boel in de goede richting. Ik had het kunnen weten eigenlijk.



Enigszins geleerd hebbende van oude geschriften komen we op het volgende na een avondje prutsen:





Ik had gelukkig een houten spant in de romp gebouwd die nu goed van pas kwam om de aluminium beugeltjes tegen aan te schroeven. Het is weer van dat edele handwerk. Ik vond dat de proef-pas methode dit keer sneller zou zijn dan de opmeten-en-machinale-productie-methode.
Een korte test vandaag wijst uit dat de trillingen nu zo goed als weg zijn. Zo hij is klaar voor de oldie meeting die niet doorgaat.......

groet, S.