De laatste tijd heb ik al mijn vliegtuigen eens nagekeken. Het viel me op dat er zoveel verschillen zijn bij het ontwerp van het stabilo. Sommige hebben een all flying tail, ofwel het hele stabilo is beweeglijk, sommige hebben een vast deel met erachter het beweeglijke deel. Opvallend is het grote verschil in verhouding van het vaste deel en het beweeglijke deel. Bij de Cumulus van Reichard is het vaste deel kleiner dan het beweeglijke deel, bij de Easyglider van Multiplex is het beweeglijke deel veel kleiner dan het vaste deel. Twee vragen Is er een vaste verhouding tussen vleugel oppervlak en stabilo oppervlak? Waarom is er zo een groot verschil tussen vast oppervlak en beweeglijk deel bij het stabilo.
Je hebt als ontwerper de vrijheid om te kiezen voor een totaal bewegend stabilo of eentje met een roer. Bij een roer van 20 % van het totale stabilo oppervlak heb je een ongeveer 2.5 maal grotere roeruitslag nodig om het zelfde effect te krijgen. Dus 1 graad roeruitslag van een compleet bewegend stabilo geeft ongeveer hetzelfde effect als een 2.5 graad uitslag van een roer van 20 % van het stabilo oppervlak. Een roerspleet kost een beetje extra luchtweerstand. Een beetje speling is niet niet zo heel erg bij een klein roer, maar niet toelaatbaar bij een totaal bewegend stabilo. Ook kun je een kleinere/goedkopere servo gebruiken bij een klein roer, Er is geen vaste verhouding tussen vleugeloppervlak en stabilo oppervlak. Wel kan ik je aanraden om naar de staartvlakvolumecoefficient te kijken van gelijksoortige modellen. Dat is gelijk aan: Stabilo oppervlak x staartarmlengte/(vleugeloppervlak x gemiddelde vleugelkoorde). Hoe kleiner je die waarde kiest des te voorlijker moet je zwaartepunt liggen en des te kleiner is je toegestane zwaartepuntsrange tussen voorste en achterst toelaatbare ligging van je zwaartepunt.
Ah, die formule ken ik nog uit een boekje van Werner Thies ;-) ISBN 10: 388180000X / ISBN 13: 9783881800006 Wat is de definitie van "staartarmlengte"? Kan me heugen... dat in dit boekje het werd gedefinieerd als: afstand zwaartepunt tot 1/4 koorde stabilo. Ook dat de staartvolumecoefficent (lekker scrabble woord overigens) tussen de 0.4 en 0.5 zou moeten liggen. Zijn dit nog steeds relevante waardes naar huidige inzichten? Johnny
De staartarm lengte in de berekening van het stabilo volume is de afstand van het kwart-koorde punt van de vleugel tot het kwart koorde punt van het stabilo. En om het correct te stellen zijn het de kwart koorde punten van de gemiddelde aerodynamische koordes. Ook gemiddelde vleugelkoorde is als je het helemaal juist neemt de gemiddelde aerodynamisch koorde die iha iets groter is dan de gemiddelde geometrische koorde. Er zijn verschillende tools op het net te vinden om de grootte en ligging van de gemiddelde aerodynamische koorde te berekenen.
Een veronderstelling: Wanneer het beweeglijke deel(voortaan roer genoemd) extreem klein is, dan zal de uitslagvan het roer heel groot moeten zijn. Dat zal wervelingen veroorzaken en dus remmend werken. De luchtstroom over het stabilo wordt dan verstoord. Bij de Cumulus is het roer ongeveer 65% van het hele stabilo-oppervlak. De uitslag is dus veel kleiner, dus zal de luchtstroom niet zo verstoord worden. Dus de remmende werking is dan ook geringer. Zou dat de reden zijn waarom de ontwerper het roer ongeveer 1/3 van het stabilo maakte? Het stelt wel hogere eisen aan de servo om steeds goed naar het neutraalpunt terug te lopen.
Bij een all-flying stabilo (pendelroer in goed Nederlands) is een beweging van plus en min 10° (hooguit 12°) voldoende. Als je een stabilo met een roer neemt, en je trekt (bij full down of up) een koordelijn van profielneus naar achterlijst, dan zit je ook rond die waardes. En ja, hoe kleiner het roer dan is, hoe groter de uitslag moet zijn om die hoek te halen.
Schematische voorstelling van hoe je de stabiliteitscoefficent berekend. Vrij vertaald: (Oppervlakte stabilo maal staartarm) gedeeld door (vleugeloppervlakte maal gemiddelde koorde) Bij een gewone zwever (schaal) moet dit 0.5 zijn. Bij een acrozwever 0.4 en een thermiekzwever( type Amigo) iets van 5.5.
Hallo Dirk Kan ik hieruit begrijpen dat een pendelroer eigenlijk de voorkeur heeft? Of dat een groot roer bij een vaste stabilo beter is dan een klein roer? Dat alles aerodynamisch gezien, de beperkende factor is dus constructie van het stabilo.
Nee, ik denk dat aerodynamisch het niets of weinig uitmaakt. Mogelijk dat bij sterk gewelfde de voorkeur iets richting een vast stabilo met roer verschuift, omdat je bij die profielen een iets krachtiger stabilo nodig hebt (om het grotere moment van het sterker gewelfde profiel te kunnen beheersen), maar dat is toch iets van 'rommelen binnen de marges' denk ik. Dat zo je ook moeten kunnen compenseren met een paar procent meer stabilo-oppervlak. Het grote voordeel van een pendelroer zit hem vnl. in: - eenvoudiger te bouwen: je hoeft geen exact 'zadel' te maken in de goede instelhoek. - eenvoudiger aanpassen na de eerste vluchten. Het ZW-punt van een nieuwe kist is zelden optimaal, en zal meestal nog aangepast worden. Daar hoort bij dat je ook het stabilo moet trimmen. Bij een pendelroer is dat dan meteen de nieuwe nulstand. Bij een vast stabilo met roer zul je uiteindelijk dat zadel moeten aanpassen om (met het roer op nul) de goede instelhoek de krijgen.
