40MHz AM en 40 MHz FM conflict.

[pompebled]

Goedenavond,

Ik zit met een probleempje waarvan ik de oorzaak niet begrijp; voor een buurman ben ik een Dickie Harbor boot aan het ombouwen naar een proportionele besturing, hiervoor gebruik ik de 40MHz AM zender ontvanger set die de buurman al jaren in de kast had liggen, een robbe Attack-4 FP-T4NBL met bijbehorende ontvanger.
Zender en ontvanger zijn nog voorzien van een sticker met RDC mod NL, een indicatie voor de leeftijd.

Werkt perfect samen met de robbe Rokraft 120E, maar deze regelaar regelt niet bijzonder subtiel onderin, modernere regelaars kunnen dat beter.

Vanmiddag een proefvaart gedaan, de buurman stuurde zijn sleper en ik had de mijne meegenomen voor het geval er reddingsactie nodig mocht zijn.
Ik gebruik een 40 MHZ FM Graupner MC-12 met een Webra NANO-S6 voor de besturing, alleen varend of samen met andere 40 MHz FM of 2.4GHz, nooit problemen.

Vanmiddag werd de ontvangst van mijn 40 MHz FM gedeeltelijk verstoord door de nabijheid van de AM installatie. Dit uitte zich ik het wegvallen van het achteruit slaan van mijn sleper; met de knuppel vol naar beneden gebeurde er niks, bij het minimaal naar beneden bewegen van de knuppel liep de motor ineens vol achteruit..., tot ik de knuppel weer neutraal zette.
Ook gebeurde dit met een vertraging van minstens een seconde op het bewegen van de knuppel.

Roer en vooruit varen werken normaal.
Gelukkig hadden we voldoende ruimte, maar op een drukke vaardag heb je zó een aanvaring.

Dit is de eerste keer dat ik dit meemaak en ik heb er geen verklaring voor, wie wel?

Groeten, Jan.

 

[Ernst Grundmann]

Het lijkt er op dat beide zenders op het zelfde kanaal zitten. Dat kan nooit goed gaan maar dat heb je al gemerkt.

 

[pompebled]

Hallo Ernst,

Mijn 40 MHZ FM zit op kanaal 53 (40,695 MHz) de 40 MHz AM zender op 40,735 MHz (robbe kent er geen kanaalnummer aan toe), maar volgens de Graupner documentatie zou dat kanaal 56 kunnen zijn.

Die frequenties liggen inderdaad dicht bij elkaar, nooit bij me op gekomen om dat te controleren.

Ik zal de volgende keer dat we samen varen eens kanaal 81 (40,815 MHz) of 87 (40,915 MHz) gebruiken en kijken of dat scheelt.

Maar AM en FM zijn toch verschillende systemen, zitten die elkaar, bij frequenties die zo dicht bij elkaar liggen, dan toch dwars?

Groeten, Jan.

 

[brutus]

Maar AM en FM zijn toch verschillende systemen, zitten die elkaar, bij frequenties die zo dicht bij elkaar liggen, dan toch dwars?

Het systeem heeft er niks mee te maken, frequentie is frequentie, en de ontvanger krijgt "bagger waar hij niks mee kan", maar kan daar onderdoor ook niet meer de wél geldige signalen onderscheiden. Dat maakt niet zo heel veel uit wat voor modulatie dat is.
Word anders als er digitale codes aan toegevoegd worden (PCM en vergelijkebare protocollen) want dan kan de ontvanger op zijn minst nog het laatste wel geldige signaal onthouden en de rest negeren.
Maar PCM is niet echt een modulatie, PCM is in principe gewoon FM maar met een andere signaalcodering. Dus AM stoort, als het op dezelfde frequentie zit, ook een PCM systeem. Je ziet dat alleen niet zo erg, omdat je servo's niet raar gaan doen (gaan stilstaan of naar failsafe positie).
Daarnaast hebben AM zenders vaak een bandbreedte die erg ruim is (het signaal is niet over één enkele exacte frequentie verzonden, maar er is signaal over een "spektrum" van enkele tientallen kiloherzen.

Dat 2,4 GHz zo storingsvrij lijkt komt alleen maar doordat dat meestal over een hele hoop frequenties uitgestrooid word, en de ontvanger daardoor "altijd wel iets bruikbaars" ziet, al dan niet bij toeval.

 

[Corrien]

Niets is onmogelijk, maar het lijkt mij stug, dat dit een storing met een externe oorzaak is geweest. Als een ppm ontvanger last heeft van externe signalen manifesteert zich dat door een storing over alle kanalen, waarbij er ongecontroleerde bewegingen ontstaan. Dat er slechts één kanaal problemen levert en dan ook nog in slechts één regelrichting is uiterst onwaarschijnlijk. Er worden 50 berichten per seconde van de zender naar de ontvanger verstuurd en het zou al erg toevallig zijn, dat er dan alle keren uitsluitend een storing merkbaar zou zijn op één plekje in de pulstrein, laat staan dat dat alleen bij een bepaalde pulslengte zou zijn. Wat wél verwacht mag worden bij storingen, is dat een aantal van die berichten niet helemaal pluis zijn en dat dit meteen merkbaar zal zijn door onbedoelde bewegingen op alle kanalen.

Bij zowel FM als AM wordt er gewerkt met een draaggolf, die wordt gemoduleerd. Bij FM houdt dit moduleren in, dat de frequentie van de draaggolf wordt veranderd. Bij de meeste merken zwaait deze zo'n 1,5 kHz rond de kristalfrequentie, dus tussen - 1,5 kHz en + 1,5 kHz. Bij AM wordt deze draaggolf gemoduleerd door deze in amplitude te veranderen, waarbij veel merken er voor kiezen om de draaggolf zelfs volledig te laten wegvallen. In beide gevallen mogen de systemen geen signalen afstralen buiten een 10 kHz raster (of in ieder geval een verwaarloosbare hoeveelheid), waardoor ze ongestraft naast elkaar kunnen werken bij een 10 kHz kanaalafstand. Hierbij moet worden opgemerkt, dat AM iets sneller storingen oppikt op de momenten, dat de draaggolf even geknepen wordt of wegvalt (hoewel dit reuze meevalt) en dat bij FM apparatuur op naast elkaar liggende kanalen het bovenste kanaal als eerste storingen ontstaan..

Bij modelvaren wordt er als regel vaak op korte afstand van andere zenders gevaren, zeker als men bij het afmeren onder elkaars zenderantenne doorvaart. Hierbij is het afhankelijk van de kwaliteit van de ontvanger of dit wel altijd goed gaat. Sowieso zijn onze MHz-ontvangers er op berekend, dat het eigen zendersignaal ongeveer even sterk binnenkomt als dat van andere zenders. Als een andere zender overheerst ontstaan er problemen bij het filteren. Op korte afstand komt daarbij het probleem van grootsignaal onderdrukking en daarin zijn kleine ontvangers, zoals de Nano S6 beduidend minder goed dan de grote. Als er een te sterk signaal binnenkomt in de ontvanger moet dit voldoende worden afgezwakt om te zorgen, dat het middenfrequent z'n filterwerk naar behoren kan doen.

 

[pompebled]

Bedankt voor de uitgebreide uitleg Jan, ik zal niet beweren dat ik alles snap, maar de strekking is duidelijk.
Bij een volgende keer samen varen zal ik een kanaal kiezen dat zover mogelijk van dat van de AM zender ligt en kijken hoe dat uitpakt.
Mocht dat ook problemen opleveren, dan heb ik nog een andere (grotere) ontvanger tot m'n beschikking.

Groeten, Jan.

P.S.: Is er bij de laatste zin in de middelste alinea wat weggevallen?

 

[Corrien]

, is inmiddels aangevuld.

 

[pompebled]

, is inmiddels aangevuld.

Als ik het goed begrijp bedoel je met het 'bovenste' kanaal het hoogste kanaalnummer?
Want dan zou mijn buurman met z'n 40,735 MHz (kanaal 56) hinder moeten ondervinden van mijn 40,695 MHz (kanaal 53).
In de praktijk is het andersom.
Als je de andere kant uitrekent, klopt het dan weer wel...

De AM zender heeft een telescoop antenne van een meter, terwijl mijn Graupner uit praktische overwegingen een 20 cm lange Wendelantenne heeft, dat scheelt natuurlijk ook in uitgestraald vermogen, neem ik aan.

Groeten, Jan.

 

[Corrien]

Allereerst ga ik er van uit, dat er bij jou geen buurkanaal-storing is opgetreden, maar iets anders. Zo'n storing gedraagt zich namelijk heel anders.

Bij het off-topic stukje in mijn verhaal geef ik allereerst aan waardoor AM iets gevoeliger is voor buurkanaalstoring. Daarna bedoel ik te schrijven, dat bij twee FM-zenders, die op stijf naast elkaar liggende kanalen werken, de ontvanger van het hoogste kanaal als eerste storingen zal vertonen als er te veel buurkanaal-signaal binnenkomt.

 

[pompebled]

Allereerst ga ik er van uit, dat er bij jou geen buurkanaal-storing is opgetreden, maar iets anders. Zo'n storing gedraagt zich namelijk heel anders.

Dat klopt, ik denk dan aan servo's die bewegen zonder dat mijn eigen zender daar opdracht voor geeft en een motor die ongecontroleerd aanloopt, of juist niet.

Ik zal proberen of ik de omstandigheden van de door mij beschreven storing kan reproduceren als we weer samen aan het varen zijn. Het 'euvel' is het feit, dat ik hier al decennia aan het bootjevaren ben en dit soort storing nog nooit heb meegemaakt.
Als ik in deze meer nieuws heb, meld ik me weer.

Groeten, Jan.

 

[pompebled]

Daar ik zowel de 40MHz AM als de 40 MHZ FM zender/ontvangersets hier heb, kan ik naar hartenlust testen.
Met de FM zender op een ander kanaal (87) had ik nog steeds last van het uitvallen van de achteruitfunctie als de AM set aan stond.
Echter, met de AM set uit, was het achteruitslaan nog steeds hit & miss, hmmm.
De gebruiksaanwijzing van de regelaar er eens bij gepakt en de boel opnieuw ingesteld; zo als het nu lijkt, probleem opgelost.
Blijkbaar was de regelaar een deel van z'n instellingen kwijt.

Als het hier droog wordt maar eens buiten testen.

Groeten, Jan.