Een boot is lastig bouwen: Aan de romp heb je weinig houvast, aan het dek evenmin. alles draait, twist en buigt.
Er zijn grofweg 2 vlakken die je houvast kunnen bieden:
1. De waterlijn
2. Hart schip
Als je spanten uitzaagt, zorg er dan voor dat je deze twee op je spant hebt staan, dus een horizontale lijn voor de waterlijn, en een vertikale in het midden voor het hart schip.
Nu is het de truc om al die spanten zodanig achter elkaar te plaatsen, dat hart schip netjes op 1 lijn staat, en de waterlijnen ook netjes op dezelfde hoogte. Hoe je dat doet is niet eens zo belangrijk, als het maar stevig is.
Een veel gebruikte methode is om een goede, vlakke plaat te nemen, breder en langer dan je schip.
Zet hierop een lijn, over de lengte, in het midden (en meet dit zorgvuldig uit, zodat de lijn netjes parallel loopt aan de zijkanten). dit wordt hart schip.
Zet haaks op deze lijn lijnen, waar de spanten komen, netjes allemaal op dezelfde afstand. (de spantafstand).
Nu neem je het spant wat het hoogste is. Bij een klassiek zeilschip is dit meestal het voorste spant (hoge boeg) maar bij zo'n Oostindievaarder meestal het achterste (hoge achterkant). Dit spant zet je (desnoods tijdelijk) neer. Meet nu hoeveel cm er tussen waterlijn en bouwplank zit. Tel hier gerust nog eens 2-3cm bij op, desnoods meer. rond het af naar een mooie maat. (dus als je 12 cm meet, tel je er 2cn bij op --> 14cm en rond je af naar 15cm.
Deze 15cm is nu de hoogte van je waterlijn tov je bouwplank.
Ik heb destijds een winkelhaak gemaakt, welke ik langs de bouwplank kon leggen, en welke dan precies 15cm hoog was. Hierop had ik ook hart schip aangetekend. Deze haak zette ik tijdelijk vast met een schroefje, en tegen de plank plaatste ik het spant. (ik begon in het midden, en werkte naar de einden, maar dat is niet direct noodzakelijk.). het spant kon ik dan precies waterpas, haaks en in het midden plaatsen, en op mijn gemak fixeren. (dmv roerhoutjes, een paar schroefjes en hotmelt lijm)
Hierna het volgende spant. De spanten fixeerde ik ook tov elkaar, dmv plankjes die precies tussen de spanten pasten.
Op deze manier komen al je spanten netjes recht te staan, en kan je later vrij makkelijk beplanking aanbrengen.
LET OP!
er is nog 1 val waar je in kan trappen:
Je hebt op je bouwplank streepjes gezet, waar je spanten komen te staan.
De spanten welke VOOR het midden komen, of in ieder geval VOOR het spant met de grootste omvang (het grootspant), dienen VOOR de lijntjes te staan
De spanten welke ACHTER het midden komen, dienen ACHTER de lijntjes te staan.
Reden hiervoor is simpel: Je spanten zijn precies op een bepaalde maat, waar het streepje ook staat. zodra je gaat beplanken, zal je zien dat je een deel van de spanten schuin zal moeten schuren of vijlen, om de planken netjes aan te laten liggen. de boot wordt naar voren toe steeds kleiner in doorsnede. Zet je de spanten voor de lijn, dan klopt de achterkant van het spant wel, maar is de voorkant van het spant dus eigenlijk te groot, dit deel schuur je weg.
