Bouwverslag van de gaffelschoener “Irene”.

Zoals de kop al aangeeft; wordt dit het bouwverslag van een gaffelschoener.


(voorbeeldfoto van internet)

Deze, de “Irene”, is eigenlijk naar het idee van een Amerikaanse handelsschoener met gaffeltuigage ontworpen en werd aanvankelijk voor eigen gebruik getekend en gebouwd door de voormalige scheepsarchitect Gary Webb uit Mexico.

Toen bleek dat deze en nog een ander ontwerp (de “Emma”), zo formidabel zeilde en door een beetje handige hobbyist ook prachtig zelf te bouwen was, steeg bij andere modelbouwers de belangstelling en vraag naar de bouwplannen .
Sindsdien zijn deze en nog een aantal later toegevoegde bouwplannen, voor een acceptabele prijs via “Baerospace Industries” te bestellen en worden zij over vrijwel de gehele wereld verkocht.

Ik weet dat ik zeker niet de eerste in Nederland ben die dit, of een ander scheepje van deze ontwerper ga bouwen, of reeds gebouwd heeft, verre van dat zelfs , maar desondanks is er over dit, of één van de andere Gary Webb scheepsontwerpen, hier op het MBF nog weinig of bijna niets geschreven / gepubliceerd .

Het waarom daarvan is me – gezien het feit dat het prachtige modellen zijn, iedereen met een beetje dorzettingsvermogen ze goed kan bouwen, internet eigenlijk geen grenzen meer kent en deze ontwerpen zoals gezegd daadwerkelijk wereldwijd verkocht en gebouwd worden – jammer genoeg niet helemaal duidelijk .
Misschien zijn, of bouwen de meeste zeilbootliefhebbers in Nederland wat individueler dan bijv. de sleep- en offshore-modelbouwers.
Op een ander forum (RCGroups), wat misschien wat internationaler is en daarmee ook een groter bereik heeft, wordt juist wel heel veel over deze Gary Webb ontwerpen geschreven en gepubliceerd.

Uiteindelijk heb ik nog best wel een heel poosje getwijfeld of ik hier (het MBF) wel aan het schrijven van een bouwverslag moest beginnen , maar een scheepje als deze (of één van haar zusterschepen) verdient het en omdat iemand de eerste moest zijn, heb ik besloten het toch maar te gaan proberen.

Nu vind ik het altijd wel aardig om aan het begin van een verslag even te lezen hoe een bouwer - ook al is dat hier de zoveelste Smit ….., Zwarte Zee, or whatever verslag - er toe gekomen is om een bepaald model te gaan bouwen, dus dat zal ik bij deze zelf ook even proberen toe te lichten .

Begin dit jaar – nog voordat de corona met de eerste golf ook Nederland bereikte en overspoelde – liep ik bij toeval tegen een oude in verval geraakte zeilbootmodel van het type “Inga IV” aan.
Er zat heel veel werk aan, maar als je daar doorheen kon kijken, zag je een prachtig scheepje voor je en besloot ik het van de toenmalige eigenaar over te nemen.

Op dat moment dus nog niet wetende, maar kort nadat ik het model – aan de voor mij andere kant van het land - opgehaald had, zaten we midden in de coronacrisis en was er van hogerhand het advies om zoveel mogelijk thuis te blijven en proberen jezelf daar bezig te houden .

Lang verhaal kort; De renovatie van deze “Inga IV” - later omgedoopt tot “Westen Wind” – heeft mij in die periode aardig van de straat gehouden en mooi door de eerste coronagolf heen geholpen .

Het was een genot om aan dat oude dametje te werken en te zien hoe ze geleidelijk van een lichtelijk getraumatiseerd eendje weer in een deftige en fiere zwaan veranderde.

Inmiddels is zij al weer een poosje klaar en heb ik er al menig keer vol trots de waterkant mee opgezocht .

Toen het "Inga IV project" klaar was, was het hoog zomer in Nederland en te warm voor het hobbykamertje, maar na een poosje begon het zoals bij menigeen bekend, weer te kriebelen en werd het tijd om over een nieuw bouwproject na te gaan denken .

Nu heb ik in het verleden al diverse takken van de scheepsmodelbouw – variërend van stoom, binnen- en zeevaart, sleepboten enz. – gebouwd of bewandeld, maar de smaak van de zeilboten zat er nu – ook mede door mijn 1:1 zeil-achtergrond - nog even in, dus eerst maar eens in die hoek gekeken of daar wat leuks te vinden was.

Op het moment dat ik bijna voor een stoere Colin Archer gekozen had, kwam ik de informatie en YouTube filmpjes over de ontwerpen van de Mexicaanse Gary Webb tegen.
Dit boeide me en na de nodige uurtjes Googlen en filmpjes van deze scheepsontwerper te bekijken heb ik, nadat ik er zekerheidshalve ook een paar nachtjes over geslapen heb, besloten dat mijn nieuwbouwproject een Gary Webb ontwerp moest worden.

Daarna kwam het volgende keuzemoment, want welke van zijn ontwerpen moest het dan precies gaan worden?

Op het moment dat ik de bouwplannen wilde bestellen waren er 3 verschillende ontwerpen, waar later nog een 4de aan toe gevoegd is en eerlijk is eerlijk, ze zijn allen even leuk en hebben ieder voor zich iets van ja …………

Geluk bij een ongeluk – althans zo noem ik het maar even – viel mij de prijs (15 $) van de bouwplannen wel mee en wanneer je meerdere ontwerpen gelijk bestelt (iets wat je voor het geld niet direct hoeft te laten), zit er op het tweede en volgende set plannen een leuke meegenomen korting.

Daarom gekozen voor de plannen van de wat eenvoudige “Emma” (een één master van ca. 1 m. lengte) en de wat stoerdere “Irene” (een twee master met een lengte van ca. 1.46 m).

De plannen zijn als complete tekeningenset te bestellen, maar je kan, wat de meeste doen, ze ook als gewone digitale (PDF) bestanden bestellen en moet je ze zelf nog wel bij een drukkerij o.i.d. uit laten printen.
Dat laatste gaat veel sneller, makkelijker en voordeliger dan deze per post uit Amerika te laten komen.


Onderstaand de twee modellen waar ik de bouwplannen van gekocht heb en waarvan ik inmiddels dus besloten heb om eerst de "Irene" en later de "Emma" nog eens te bouwen.


De naam “Irene” is voor mij de typeaanduiding van dit model, maar het door mij te bouwen model zal later, vóór haar tewaterlating, vrijwel zeker een andere naam gaan krijgen .




Bovenstaande afbeelding de "Irene" en onderstaand de "Emma".



Tot zover even en wordt vervolgd.

Groet, Bert

 

dat wordt interessant Bert ! succes,
ga dit zeker volgen

 

Ik ben benieuwd Bert en hoop er veel van op te steken .

Groet,

Arjan

 

Ik ben HEEL benieuwd Bert, want je foto's zin om één of andere reden niet zichtbaar, enkel een verboden rijrichting-bord.

 

Bedankt voor de melding, ik zag dat de map inderdaad (nog) op privé stond, maar dat laat hij in het verslag op mijn scherm natuurlijk weer niet zien .

 

Hallo Bert, nu zijn ze zichtbaar.
Ziet er inderdaad een leuk ontwerp uit.

Mvg,

 

Vervolg bouwverslag.

Zoals reeds eerder vermeld heb ik de bouwplannen digitaal besteld, waarbij ik gelijk op moet merken dat hier met digitaal eigenlijk niet helemaal of volledig digitaal bedoeld wordt .
Digitaal is volgens mij volledig met coördinaten, waarbij je de bestanden in bijv. een plotter of lasersnijder moet kunnen laden, of zelfs het ontwerp via de pc nog geheel moet kunnen bewerken / aanpassen.
Dat kan dus met een PDF bestand niet één twee drie en is voor deze ontwerpen en de bouw ervan ook eigenlijk absoluut niet aan de orde of de bedoeling ervan.

De hoofdplannen - waarvan 2 stuks op A0 en de rest op A1 of nog een maatje kleiner - zijn 1:1 getekend en moeten ook als zodanig 1:1 uitgeprint worden en dat is een klusje wat vrijwel elke redelijke drukkerij met tenminste een A0 printer in bezit moet kunnen.
Volgens mij vraagt de gemiddelde drukkerij zo’n 7,50 € per A0 print, maar dat is wat mijn ervaring hier in de buurt is.
De overige bestanden kunnen op een eigen homeprintertje geprint of gewoon vanaf het scherm bekeken worden.



Met de tekeningen in bezit en deze nog eens goed bekeken te hebben, werd het tijd om op zoek naar de eerste bouwmaterialen te gaan.

Gary Webb (de ontwerper) adviseert hiervoor (oude) 2,5 mm dikke (afdek)deurplaten te gebruiken, blijkbaar zijn die in USA redelijk makkelijk verkrijg- of vindbaar.
Na wat heen en weer Googlen zag ik dat 3 mm Berkentriplex een vrij goed alternatief voor de vermeende deurplaten zou kunnen zijn.
Hier bij de plaatselijke bouwmarkten, die beide van een grote landelijke keten zijn, gaven ze mij op de vraag naar het bewuste plaatmateriaal al snel de mededeling; kijk maar bij de houtafdeling en als het daar niet ligt, dan hebben we het niet !
Op mijn volgende vraag of ze het dan misschien wel konden bestellen, was het antwoord gewoon; NEE !

Een op de bouw gerichte toeleveringsbedrijf eveneens hier in het dorp kon het wel bestellen, maar kwam met een kostenplaatje van 43,…. € per m2 ex btw. .
Als het moet, dan moet het, maar ik vond dat – ook al zal het ongetwijfeld wel een geweldige kwaliteit geweest zijn - toch best wel aardig aan de prijs en heb daar dus nog maar even mee gewacht.

Een week of wat later fietste ik door een dorpje hier 10 km vandaan en zag een bouwmarktje van het type wat (zeker niet onaardig bedoeld) te vergelijken is met de vroegere dorpskruidenier.
Niet geschoten is altijd mis, dus toch maar even naar binnen en gevraagd of ze me misschien zouden kunnen helpen.
Voor ik goed en wel mijn verhaal verteld had, kwamen de boeken onder de toonbank vandaan en wisten ze me te vertellen dat zij het wel konden bestellen, maar dat ik dan wel even wat geduld moest hebben.
Bij de bewuste toeleverancier bestelde zij niet zo vaak iets en om extra leveringskosten te besparen moest ik wachten tot zij voldoende orders voor die leverancier hadden.
Wat mij betreft geen probleem, maar met de 43,…. € per m2 ex btw. nog vers in mijn achterhoofd was ik natuurlijk ook wel heel benieuwd naar hun prijs.
Antwoord; dat zijn (Berkentriplex) platen van 1,53 m x 1,53 m x 3 mm en die kosten incl. de btw. 17,45 € per stuk, waarna mijn volgende vraag was; en hoeveel als jullie die - voor mij onhandig te vervoeren plaat - thuisbrengen?
Waar woont U? ………… Oh, dat doen we gratis!
Nou, ..... en doe er gelijk nog een extra potje houtlijm bij.
Wat een verschil in bouwmarkten en vooral in de service of bereidheid die ze zo voor een klant even wel of niet willen doen .




Het duurde zoals gezegd even, maar de plaat is inmiddels geleverd en deze bouwmarkt heeft er voortaan een extra klantje bij .

Natuurlijk waren er elders in het land ook nog genoeg potentiële leveranciers te vinden, maar dan stuitte je in mijn geval, ook weer direct op logistieke- of redelijk hoge bezorgkosten.

Tot zover de bouwmarktperikelen en nu eindelijk over naar de bouw van de Gaffelschoener .

Op de diverse internetfilmpjes van deze boot laten ze zien dat ze de afgedrukte tekeningen uitknippen en op het te zagen materiaal plakken.
Dat vindt ik zelf een beetje zonde van de tekeningen en heb ze daarom maar op – bij de naaispullen van mijn vrouw gevonden – patroonpapier overgetrokken en die voor dit gebruik uitgeknipt.




Het is een extra werkje, maar wel goed om te doen en zo blijven de originelen voor controle en overzicht mooi in tact.
Overigens is het gebruik van een rollermesje voor het nauwkeurig uitsnijden ook super handig.

Daarna de boel op de Berkenplaat overgezet en buiten met een decoupeerzaag alles met een kleine over-marge uitgezaagd.



Helaas was de nu wel van pas komende tuintafel al voor de winter in de garage opgeruimd en moest ik even wat improviseren om de stevig wiebelige plaat van 1.53 x 1.53 te kortwieken.
Het zal er ongetwijfeld heel amateuristisch uitgezien hebben, maar de foto ervan wil ik hier niet onthouden en het is zo, met een minimale moeite, wel gelukt .

Nu deze onderdelen een beetje handzamere vormen hebben gekregen, kan de fijn afwerking daarvan beginnen en dat is toch gelijk wel een iets of wat leuker werkje.






Een niet noodzakelijk, maar wel verdraaid handig (low budget) machientje voor het wat ruwere werk, maar ook dat laatste ligt nog voor een groot gedeelte aan de persoon die er achter (of vóór) staat .


Tussendoor met enige regelmaat op de originele tekening de maatvoering controleren.


Een ideale manier om de twee rompdelen identiek gelijk te maken.












Voor de grote gaten in het dek gaan, eerst nog even alles haarfijn controleren en daarna de hoekpuntjes met een 2 mm boortje zekeren.






Na de uitgezaagde dek-openingen precies op maat gebracht te hebben is ook dit deel voorlopig even klaar.
De buitenmaat van het dek is bewust wat te groot, maar die kan ik straks na het samenstellen van de romp nog mooi aanpassen en zorgen dat deze er precies in gaat vallen.

Tot zover even en wordt vervolgd.

Groet, Bert

 

Je hebt de vaart erin ! Wil je nog varen voor Oud en Nieuw?

 

Prima start Bert, lijkt me inderdaad een stuk voordeliger om de afdrukken van de tekeningen zelf te laten maken. Domme vraag ongetwijfeld maar ga je dan met een USB stick naar de drukkerij of hoe werkt dat ?

Groet,

Arjan

 

Nee hoor Ard, ik zal al blij zijn als het tegen de komende zomer lukt .
Het moet wel hobby blijven .
Maar omdat ik eerst nog even getwijfeld had over het wel of niet schrijven van een verslag, lag dit ondertussen alvast een beetje klaar op de plank .
Ik heb nog een heel klein vervolgje liggen en daarna moet ik toch eerst weer wat gaan doen .

Groet, Bert

 

Dank je Arjan .

Inderdaad gewoon de bestanden die wilt laten printen op een USB stickje zetten, naar een drukkerij gaan en deze nadrukkelijk er op te wijzen dat het 1:1 geprint moet worden.
Het nadrukkelijk zit hem in het feit dat het bij andere bouwers blijkbaar al wel eens fout gegaan is omdat de drukkerij om één of andere ...... reden toch een andere afdrukschaal dan bedoeld was aannam en ja dat zijn, zeker als je daar thuis pas achter komt, dure of zure foutjes .
Maar voor de rest kan daar - er vanuit gaande dat de beste man of vrouw de appratuur fatsoenlijk kent en met de mogelijkheden ervan kan werken - eigenlijk weinig mis mee gaan.

Groet, Bert

 

Had je stukken triplex al een keer voorbij zien komen, maar zie nu waar je ze in steekt. Leuk project Bert en ik ga dat volgen. Dacht dat ik qua verslag lezen een heel eind achter lag, maar dat valt nogal mee. Succes met de bouw en we gaan op termijn wel zien hoe het zeilt. Gr. Klaas.

 

Bert,
Op het algemeen plan van de Irene zie ik dat de waterverplaatsing ca 11,3 kg gaat bedragen.Ik zie verder geen aangehangen kiel en neem dus aan dat de stabiliteit zowel uit de breedte , ca 40 cm , als uit inwendige vaste ballast verkregen gaat worden.
Staat op de tekeningen aangeven hoeveel die extra ballast is?

 

Ook ik volg, leuk dit
Grt peter.

 

Mooi project Bert had deze idd al op die internationale site gezien maar leuk om het hier in het Nederlands te kunnen volgen ben benieuwd wat jij er van maakt zeker na de "inga" .
Komt de bewegende Beer er ook op?

Ard er staat ook draft (diepgang) bij en die is 21" (dus ruim 50cm) denk dat de kielvin dus niet op die tekening staat!

Edit ; Net nog weer een keer het filmpje bekeken en er zit een aardige (alu?) Kielvin onder met een loodbulb.

 

Ard,
Het antwoord op je vragen is inmiddels samen met een leuk filmpje al door DioM gegeven.

In weer een ander filmpje (zeg maar gerust film, want deze duurt ongeveer een half uur) is een interview tussen vader en zoon Webb te zien en daar gaat hij op een gegeven moment nog verder in op de uitleg over de vermeende vinkiel, de (aanvang)stabiliteit-uitleg en andere interessante zaken.
Dit en nog vele andere door hun gemaakte filmpjes zijn op hun eigen videokanaal "sailtails" te zien en te vinden.



Het zal zeker nog een hele uitdaging worden om deze bouwkunsten te gaan evenaren .

Groet, Bert

 

Dank je DioM, ik ga mijn best er voor doen, maar het zal denk ik nog een beste dobber aan uitdagingen kunnen gaan worden .

Dat weet ik nog niet helemaal zeker, maar als ik eerlijk moet zijn denk en verwacht ik van wel, al was het maar als een uitwisselingssetje van mét en zonder (bewegende) Beer.
Jaren geleden had ik iets dergelijks, maar dan met een soort actionfiguur, ook al eens in mijn stoomsloep Victoria gemaakt en die heb ik toen met een Y kabeltje op de stuurservo aangesloten, waardoor hij automatisch naar de richting kijkt die hij opstuurt .

 

Dank jullie wel voor de extra info.
T'is wel een lieverdje zeg...

 

Dan kan het scheepsmaatje in het vooronder niet achterblijven !!

Het andere filmpje met de trotse ontwerper/bouwer had ik ook al eens bekeken het is idd een Lievertje zo als Ard al melde.
En ook het interieur heeft hij mooi gemaakt

Groeten en succes Dimitri

 

Vervolg bouwverslag.

Nu de spanten en de meeste rompdelen gezaagd en op maat gemaakt zijn, kan ik eens voorzichtig beginnen met deze losjes aaneen te zetten en te zien hoe e.e.a. een beetje vorm begint te krijgen.
Dit is best een leuk werkje en ineens krijg je even het gevoel dat de bouw nu in een stroomversnelling begint te komen.
Dat gevoel is, vooruitlopend op het vervolg, echter maar van hele korte duur, want een scheepje als deze bouw je niet even in een paar weken, dat vraagt tijd ....... en gelukkig, ….. die tijd heb ik !

Plaatjes zeggen soms meer dan woorden, dus eerst maar eens wat foto’s plaatsen en daar waar nodig, een aanvullende uitleg toevoegen .



Om straks de eerste spanten precies haaks en in lijn te zetten heeft Gary Webb een tijdelijke hulp en handige oplossing bedacht.
Namelijk een afstandhouder die later, als alle spanten en de bodemvlakken definitief op hun plaats zitten, weer verwijderd wordt.
Daarna wordt er op praktisch diezelfde plaats de zwaardkast voor de vinkiel geplaatst.



Eenmaal klaar lijkt de afstandhouder in eerste instantie misschien nog wel het meest op een door een driejarige kleuter gebouwd vliegtuigje ; echter is het niet het uiterlijk, maar de precisie en functionaliteit van het onderdeel dat telt .
Waarom hij die vorm heeft, wordt met onderstaande foto's duidelijk.



Deze afstandhouder komt tussen het 2e en 3e spant te zitten en wordt enkel op de hoekpunten met een klein druppeltje lijm aan de spanten gehecht.



De staande zij-plaatjes dienen hier enkel en alleen om even een zuivere uitlijning te vergemakkelijken.






Geen idee of deze truc vaker toegepast wordt, maar G W adviseert om aan de vóór en achterzijde van de romp enkele gaatjes te boren en de rompdelen zo met enkele touwtjes voor tijdelijk even samen te binden.
De reden is om zo, tot alle spanten uitgelijnd en definitief geplaatst zijn, in de romp nog enige flexibiliteit te behouden.
Later, als alles verder vast zit, worden de (2 mm) gaatjes weer dicht geplamuurd of met houten pennetje netjes afgedopt en glad geschuurd.






Zonder spanten is het wel een (mooi ) slank rompje .



Met losse handjes ..... eh ..... spantjes .






Ook hier alleen even met een druppeltje lijm hechten.
Zodra alles in alle richtingen goed gecontroleerd en de overige spanten ook staan, worden deze definitief verder verlijmd.



Vanzelfsprekend worden de spanten - daar waar nodig - met de rompvorm mee, afgeschuind.






Om de spiegel precies tussen de romp en het bodemvlak te laten passen, is het werken met de verstekhaak i.c.m. de verstelbare schuurtafel wel ideaal.






Zonder bodemvlak kan ik nu de boot nog mooi provisorisch met een paar lijmklemmen recht zetten, maar als straks de bodemvlakken eronder gaan, zal ik toch snel ook een bokje moeten gaan maken.
Op de voorgrond ligt één van de twee bodemvlakken.


Op zich was ik toch al niet van plan om op korte termijn een kleinere auto te gaan rijden, maar met dit scheepje in de vloot erbij, zit dat er voorlopig ook zeker nog even niet in .
Vanwege mijn andere schepen had dat evengoed toch al niet zomaar gekund, alleen is het zo, dat met deze flink wat ruimte innemende nieuwkomer erbij, straks nog minder schepen gelijktijdig vervoerd of meegenomen kunnen worden .
Voor een paar uurtjes met vrienden varen is dat niet zo erg, want dan kies je toch vaak al vooraf waar je die dag mee wilt gaan varen, maar voor een wat grotere beurs, vaardemo of ander clubevenement kan dat straks wel eens een beetje schipperen worden .

Tot zover weer even.

Groet, Bert