De Spider van Louis van den Hout in restauratie

Afgelopen LB NedNats op De Peel had Louis van den Hout zijn spider meegenomen. Dat was zijn laatste stuntkist, inderhaast in 1972 gebouwd voor de WK in Zweden dat jaar. Louis had een week voor de WK zijn kist gemold door op een demo tegen een paaltje te vliegen! Hij heeft toen meteen een week vrij genomen en is aan de slag gegaan, petje af voor zo'n klus. De kist zag er toen zo uit:



De kleurenfoto is overigens op de WK in Hradec Kralove in 1974 genomen. Louis had de kist een paar jaar geleden gestript maar is er nooit aan toegekomen om hem verder op te knappen. Ik was meteen enthousiast voor de kans om zo'n historisch belangrijke Nederlandse stunter te mogen opknappen. De bedoeling is om de kist geheel in zijn oude glorie te herstellen, en er ook weer mee te gaan vliegen. Verder bericht hiervan volgt!

 

Ze staan er keurig op! (de foto's)

Ik kan me het vliegbeeld van deze kist nog goed herinneren.
Overigens was het WK 1972 dacht ik in Helsinki, een land verderop als het ware....

 

Ach, Zweden of Finland, allebei bij Hamburg rechtdoor, lijkt me... maar excuses, je hebt gelijk.

 

De beide VECO motoren van Louis lieten zich na een weekje soppen in oude brandstof probleemloos demonteren.
Het binnenwerk heeft de nodige gebruiksporen, de cilinders zien er goed uit. Met de nodige kool aanslag maar dat is makkelijk te verwijderen.
Bij Super Tigre zijn de lagers metrisch, bij VECO inch maten. Het voorlager is in verhouding tot Super Tigre vrij groot, asdiameter van 3/8 tegen 7mm voor de ST. Het hoofdlager heeft een asdiameter van 1/2 inch en is slechts 1/4 inch breed. Dat is weer wat smaller dan de ST.
Verder valt op dat de motor hele grote flenzen heeft, veel groter dan de ST.

Om de kist van Louis te vergelijken met zijn inspiratiebron ben ik een Olympic aan het bouwen voor de Super Tigre .46. De basis voor deze kist is een Brodak bouwdoos.

 

De cockpitkap was verloren gegaan; Louis had in plaats daarvan een blokje balsa gemonteerd. Ik vond dat dit niet kon en heb een mal gemaakt voor een nieuw kapje, een interieur gemaakt en een piloot geplaatst. Daarnaast heeft het model een grondige schuurbeurt gekregen, en waar nodig nieuwe stukjes balsa of balsa filler. Louis had al nieuwe flaps uitgesneden maar ze nog niet in vorm geschuurd. Dit gedaan en de flaps op de bestaande scharnieren gemonteerd. Daarna zag het er zo uit:

 

Motoren zijn schoon en voorzien van nieuwe lagers. Een weekje soppen in oude brandstof en het meeste vuil viel er vanzelf af. De cilinders zien er goed uit, de krukassen hebben de nodige slijtage. Dat is niet verwonderlijk omdat de motoren veel draaiuren hebben gehad.

 

De VECO is voor begin jaren '70 een GROTE motor! Hier is ie geflankeerd door de motoren die toen veel gebruikt werden, de Fox 35 rechts en de Super Tigre ST 35 links.

 

De Spider was met gekleurd tissue bekleed, omdat het dus indertijd een haastklus was. Normaal beschilderde Louis zijn kisten met Butyrate kleurendope, die hij tijdens WK's van bevriende Amerikaanse ploegleden betrok. Wat dat betreft zijn de tijden wel veranderd, probeer tegenwoordig maar eens blikken lak aan boord van een vliegtuig mee te nemen!
Ik wil de Spider in originele staat herstellen, dus daarom moest er rood tissue komen. Nou, daar bleek niet meer gemakkelijk aan te komen. Ik heb daarom samen met mijn vrouw zelf maar een aantal vellen wit tissue rood gekleurd. Ik heb daarvoor een cupje Dylon textielverf gekocht, en voor het verven een oude rechthoekige plastic bak, bedoeld om voorgelijmd behang in te bevochtigen, gebruikt. Volgens de instructies moet je de Dylon in een halve liter kokend water oplossen, vervolgens in een grote pan zoveel water erbij doen als je nodig hebt, dat weer aan de kook brengen en vervolgens de te verven textiel in het kleurmengsel stoppen, en het een half uur tegen de kook aanhouden.... Nou, dat ging dus mooi niet met een plastic bak. We hebben daarom wel de dylon (een half cupje leek plenty) in kokend water opgelost, dat in de plastic bak gedaan en bijgevuld met heet water uit de kraan. De vellen tissue losjes opgerold en één voor één in het verfmengsel gelegd. Gelukkig werd het tissue geheel en egaal rood zodra het in de verf kwam. Het lastigste was om de natte rol tissue weer te ontrollen, om ze plat op een oud laken te kunnen leggen om te drogen. Met het dikke tissue ging het nog wel, maar met de vellen dun tissue, bedoeld voor op de romp en de flaps was het heel voorzichtig werken om te voorkomen dat ze inscheurden. Nat dun tissue scheurt immers al van zijn eigen gewicht. Uiteindelijk is er maar één vel ingescheurd, dankzij het uitstekende teamwork! Nadat de vellen tissue uitgedropen waren is het hele spul aan het droogrek op zolder gehangen, en een uurtje later had ik plenty mooie vellen rood tissue en een stel rooie vingers!
Bij het bekleden was het de vraag of ik het tissue nat op zou brengen. Normaal doe ik dat het liefst (het tissue wordt op een opengevouwen krant gelegd en met de plantenspuit bevochtigd) omdat het dan al mooi strak opdroogt nog voor de spanlak er aan te pas komt. Maar, omdat dit tissue al nat was geweest, wist ik niet of het weer zou spannen als het weer nat werd gemaakt. Ik heb uiteindelijk één helft van de vleugel nat bekleed en één helft droog. Uiteindelijk bleek dat nat bekleden ook met dit geverfde tissue het beste werkte. Gelukkig gaf het rode tissue ook niet meer af toen het weer nat werd. Tijdens het bekleden zag de kist er zo uit:


Het tissue is met spanlak op het hout vastgezet. Bij nat tissue ontstaat er bij het drogen een witte waas; dit geeft niet omdat het met de volgende laag spanlak weer wegtrekt.

 

Hoi Henk,

Mooi dat zo'n kist weer een 2e leven krijgt.
Ik hoop hem snel in het echt te zien.
Rode of gele tissue heb ik nog liggen.
Het is zelfs eenvoudig te krijgen in Nederland.
Je hebt het inventief opgelost.

Groet Robert-Jan

 

Hoi Robert Jan,
Waar vind jij gekleurd tissue in Nederland? Adressen, prijzen?

 

Henk,

Ton ten Brink Heeft nog een hele stapel liggen.
Misschien kan hij het zaterdag voor je meenemen.
Oh ja hij heeft ook nog blauw.

Groet Robert-Jan

 

Hallo Henk,
Hoe heb je de oude tissue van het model gekregen?
Mooi project verder!

 

Hoi Martijn,
Het verwijderen van het tissue was al door Louis gedaan. Maar, als ik tissue van een oude kist af wil halen, kwast ik het oppervlak ruim in met aceton, stop het model (of liever het onderdeel, voor een complete stunter heb je een enorm grote zak nodig) in een plastic zak, bind die dicht, wacht een kwartier en strip dan het tissue van het balsa. Mijn een beetje geluk kun je het grootste deel van de bekleding in 1 keer er af trekken (toch, PP?).
groetjes,
Henk

 

Ik heb contact met Louis gehad, die erg blij is dat zijn oude kist gerestaureerd wordt. Hij zegt dat de Spider overigens niet met Amerikaanse Butyrate dope is afgewerkt, zoals ik hierboven schreef, maar met gewone (nitrate) spanlak. De kleurentrim was met gekleurde spanlak, wat toen nog te koop was. Daarna heeft de kist een laag blanke polyurethaan fuelproofer gekregen.

 

Waar ik altijd benieuwd naar ben geweest is of je de Dylon textielverf (of een andere kleurstof) niet door blanke spanlak kunt mengen om zo gekleurde spanlak te maken. Dylon is toch poeder, is het niet? Ik zou dat eerst proberen met thinner tot een papje te roeren en dat dan door de spanlak mengen.

 

Lijkt me een prima idee, ben erg benieuwd of iemand dat al eens heeft geprobeerd. Ik heb wel eens gelezen dat iemand een potje Humbrol verf door de spanlak had gemengd, maar bij dat artikel stonden geen foto's van hoe het uitgepakt was. Louis had de trim (zilver met zwarte biezen) met gekleurde spanlak aangebracht, maar er is geen gekleurde spanlak meer te krijgen. Ik heb met de Spider geprobeerd om zilverkleurige autolak met de kwast op te brengen, maar dat werd streperig en lelijk. De Spider hangt nu aan de muur geduldig te wachten tot dat ik weer ga spuiten. Maar, daarvoor moet eerst het volgende project ook spuitklaar zijn. De Spider is al wel afgeplakt, maar dat is met rood plakband gedaan dus je moet goed kijken om het te zien.

Het plakband is weer het spul waarmee ze bij de bakker de broodzakken dichtmaken. Ideaal voor ons doel, het plakt niet al te erg en het is een beetje flexibel, genoeg om in een flauwe bocht gelegd te kunnen worden.
Ik heb ook al sjablonen gesneden voor de naam en de registratie op de vleugel. Volgende stap is om alles wat rood moet blijven in te pakken met krantenpapier.

 

Het wordt nu serieus. De Spider ingepakt in kranten. Alles wat zilver moet worden piept er nog tussenuit:

 

Het zilver zit er op!

Partner in crime:

De boef zelf:

De volgende stap is de zwarte biezen en de namen en nummers.

 

Heb nog een paar lamme armen, maar het was meer dan de moeite waard!

 

Is ie dan zo zwaar om te tillen???? :schrik::schrik::schrik: