De Spider van Louis van den Hout in restauratie

Nee, maar houd jij je armen maar eens een flinke tijd goed stil in niet zo voor de hand liggende posities.
Doordat het een eendelig model is kan de klus niet door een man worden geklaard.

 

Vanaf 17 februari zal ik mijn linkerarm enkele weken in een vaste positie moeten gaan houden. Krijg een elleboogrevisie. Gelukkig vlieg ik met rechts... Bouwen zal er dan voor een paar maanden niet meer inzitten, vliegen hopelijk wel.

 

Ziet er prachtig uit Henk. Ga je er op De Peel mee vliegen?

Sal

 

Nog een oud plaatje waar de Spider op staat!

 

Ik zie niet goed waar deze foto is genomen. Ik dacht eerst Utrecht, maar er zijn heuvels in de achtergrond. Verviers misschien? De man links is Rolf Edel, met een kist in oranje met rood-wit-blauwe trim op de voorlijst van de vleugel en staart en boven op de romp (hij zou er nu zo mee naar Sochi kunnen). Het lijkt op een Grondal Nobler. De knielende man is natuurlijk je vader...

 

Lijkt op de team race-cirkel in Genk...

 

Ik zal jullie even helpen.
Dit is wel degelijk Utrecht (Waar zijn die heuvels? Ik zie ze niet), volgens mij bij het WK 1976.
Genomen voor de TR cirkel, op de achtergrond de speed cirkel.
De kist van Rolf is een Super Master, met een ST G21/46, omdat de Moki niet te temmen bleek.
Deze heeft hij gebouwd toen hij herstellende was van een beenbreuk.
Eerst in donkerblauw tissue met zilver trim, maar toen de toplaag het begon te begeven, kaal gemaakt en toen in oranje met inderdaad rood, wit en blauwe trim.
Populaire kleurstelling in jaren zeventig.

 

Om de geschiedenis compleet te maken, hier is de aanleiding tot het bouwen van bovengenoemde Spider…..

https://imageshack.com/i/0m6kqnj

 

Inderdaad, dat is de kist die Louis bij een demo tegen een paaltje heeft gevlogen. Op de foto is te zien dat ook de romp in tweeën was.

Hier is ook nog een foto van deze kist in 'gelukkiger tijden''; Louis wordt hier geholpen door Wim Cator.

Je ziet hier trouwens dat deze kist zonder demper was uitgerust. De Spider had een spinaflow demper. (Althans in 1974; ik weet niet of dat ook al in 1972 het geval was. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat als je in 1 week een vervangende kist bouwt en dan ook nog zo'n noviteit als een demper -zoals het toen was- toepast).

 

Met daarachter de tweedekker (met Fox 35) van Wil v.d. Vorstenbosch, de man die mij daarmee in 1969 succesvol van de 1/2 FAI titel afhield.
Omdat hij daarna was 'weggepromoveerd' was het in '70, ondanks een heel contingent fanatieke Daedalussers, wel raak.
En kon ik in '71 dus eveneens opdraven bij heel FAI (F2B).....

Overigens ziet deze crash er wel ernstig, maar niet eens onrepareerbaar uit....
Ik herinner mij vaag iets van ene Janssen versus een Ier die de cirkel inliep op de British Nats. Daar miste ook een groot deel van een vleugel, toch? En dat vloog de volgende dag gewoon weer.
Nu hebben we op die locatie wel vaker in voortenten van caravans de gevolgen van minder geslaagde acties ongedaan gemaakt.....

 

De zwarte trim en de blanke lak zitten er inmiddels ook op. De letters zijn wat groter dan het origineel. De blanke lak moet worden gepolijst, omdat er wat lopertjes zijn onstaan. Reden is dat ik de letters en zwarte biezen met matte lak heb gespoten, en daar dekte de blanke lak niet mooi overheen. Pogingen om wel een dekkende laag te krijgen hebben geresulteerd in wat lopertjes....

De tank die Louis bij het model heeft geleverd heeft de vul- en ontluchtingspijpjes horizontaal. Dit is passend voor een model zonder demper, dus wellicht is het de tank van de zilveren kist met de oranje trim, in de vorige foto's. Voor de demper moeten de pijpjes omhoog gebogen worden (en het lijkt ze sowieso beter dat de opening van in ieder geval de ontluchtingspijp hoger uitkomt dan het brandstofniveau in de tank). Ik moet dus nog een passende tank maken.

De motor, spinner en de drieblads 10x6 prop zijn origineel. Ik wou het model met deze prop gaan vliegen maar het zou me, gezien de moderne ervaringen, niet verbazen als de Veco het uiteindelijk beter zal doen op een iets grotere prop. De tijd zal het leren.

 

De Spider heeft vandaag zijn luchtdoop van na de restauratie gehad! Wat eerst de bedoeling was op de LB dag van vorige week, is vanmorgen op een Almere wat zich van een geheel andere kant liet zien, gelukt!
Eerst de 'voor' foto's:
[
En dan nog een laatste controle:

De motor had pakweg 38 jaar niet meer gelopen, was vorig jaar door Erik gereviseerd, en noch Bruno noch ik hadden ervaring met het type, de Veco 45. Het duurde daarom even voor hij aan de praat kwam. Het bleek uiteindelijk het beste te zijn om hem op de kop te starten; het model dan wel te verstaan, zodat de motor rechtop stond. Dit bracht ons terug in onze Fox 35 tijd. We voelden ons beiden weer erg jong, maar het is wel veel gemakkelijker om een model niet met lopende motor weer om te hoeven draaien! De eerste vluchten hadden we de motor voorzichtigerwijs rijk afgesteld, we wilden het arme gereviseerde ding niet meteen over de kling jagen! Erik zou ons aan zien komen. Maar, het gaf wel al een beeld van het vliegbeeld:

Het model oogt erg mooi in de lucht!

Het valt echter niet altijd mee om een vliegend LB model met een digitale camera te fotograferen...

En toen Bruno met de Spider vloog, leek hij ruzie te krijgen met één van de vele windmolens in de polder.

Het lukt me echter niet om de foto rechtop in dit bericht te krijgen....
Na een 5tal vluchten hadden we de motorafstelling wel goed, maar de snelheid van het model was te langzaam (6 sec per ronde op 20 meter lijnen). Hiermee waren er loopings, rugvlucht en een enkel vierkantje te vliegen, maar dat kon eigenlijk alleen in dit prachtige vliegweer met weinig wind. De TopFlite nylon 10x6 drieblads, die er op zit, heeft duidelijk te weinig spoed. Volgende vluchten worden gedaan met een Graupner nylon 10x7 drieblads (deze prop heeft in werkelijkheid geen 7 inch spoed, maar meer iets van 5,5). Verder moesten de flaps iets bijgesteld worden omdat de buitenvleugel iets omhoog wees. Ik was blij dat de nieuwe tank, die ik had gesoldeerd, goed werkte. Het was al weer eeuwen geleden dat ik een blikken stunttank gemaakt heb. Ten slotte vliegt de Spider met de buitenvleugel iets naar achter (je kunt in de lucht het buitenste wiel achter het binnenste zien). In zo'n geval doe je de lead-outs naar voren, maar de Spider heeft geheel naar de gewoonte van de jaren 70 vaste lead out posities in de tip in plaats van verstelbare.
Voorlopig oordeel is dat de restauratie gelukt is; dat de motor prima loopt maar dat we er nog wat meer ervaring mee op moeten doen; en dat de kist nog wat meer getrimd moet worden...

 

Zo beter?



De Veco .45 gedraagt zich heel anders dan de SuperTigres .46 t/m .60 die we jaren vlogen en vliegen.
Veel minder gevoelig op de naald, maar veel gevoeliger op het achteroverkantelen van de kist.
Ook gaat de motor na het opstijgen iets -maar het is nog niet helemaal helder hoeveel- rijker lopen. Vandaar dat we nogal aan het zoeken zijn geweest naar de optimale afstelling (juni 2006 heb ik voor het laatst een brandstof model gevlogen, ik moest er ook weer even in komen).
De prop was overigens een Tornado (Grish Brothers) 10x6 drieblad, in de wandeling ook 'kauwgum-prop', zo flexibel dat de helft van de spoed er uit 'veert'.
Met een bijna-tweetaktloop vloog het nog steeds tegen de 6 seconden over een ronde en daarmee wil je, zoals Henk al opmerkte, geen heel programma proberen.
Overigens kan ik dat met een 'rechtop' handvat, zoals Henk er aan had gehangen, al helemaal niet. Voelt voor mij aan als met een enorme dot down-trim te vliegen.:schrik:
Heb er, ter geruststelling van de meelezers, dan ook alleen maar wat vlakke rondjes mee gevlogen.
Voldoende echter om even te genieten van de mooie vorm en vliegbeeld van de kist.

 

Vorige week hebben Bruno en ik van de rust na de WK gebruik gemaakt om het invliegen van de Spider weer op te pakken. Na de ervaringen in het voorjaar hebben we geconcludeerd dat er een andere prop op moest, één met meer spoed. Eerste pogingen waren met de Graupner drieblads 10x7 (is echter ongeveer 5,5 inch spoed). Dat was al een verbetering, maar de indruk was dat de motor het niet gemakkelijk had, met deze prop. De motorloop was ook erg onregelmatig en de naald liet zich niet fijn afstellen. De Veco die we gebruikten, was door Erik voorzien van een vrijwel nieuwe unit. Overleg met Louis leverde op dat die unit een George Aldrich exemplaar was, en nog niet ingelopen was. Dat verklaarde voor een deel dat de motor niet gemakkelijk af te stellen was. We hadden inmiddels al wel door hoe we de motor op de kop konden starten, dus met het model stevig met de wielen op de grond. Vandaag hebben we een nieuwe vliegsessie gehouden.

Afstellen bleef onbetrouwbaar, totdat Bruno op het idee kwam om de naald af te dichten met een klein stukje brandstofslang. Dat hielp! De afstelproblemen waren meteen verdwenen.

We hielden echter het gevoel dat de motor de Graupner prop wat zwaar vond. daarom zijn we overgegaan op een houten tweeblads 11x6 Zinger. Dat ging beter. De motor klonk mooi, met een redelijk snelle afstelling vloog de Spider 5,2 a 5,3 sec/ronde, en kon het hele programma worden gevlogen.
Conclusie: de Spider is ook vandaag nog een prima bruikbaar stunt ontwerp. Vooral de hoeken zijn mooi rustig strak te vliegen, als je éénmaal aan de kist gewend bent. Volgens de kennis van vandaag de dag zouden de lead outs naar voren moeten en hoeft het richtingsroer niet naar buiten te staan; bij het gerestaureerde origineel is bij het vlak vliegen het buitenste wiel achter het binnenste te zien. Verder zouden voor betere fine tuning van het model, de hoorns en stootstangen verstelbaar moeten zijn. Deze Spider vliegt bij voorbeeld minder gemakkelijk strak op de rug; je zou dan de stootstang van de flaps naar het hoogteroer iets in willen korten.
Aanstaande zaterdag, op De Peel, wordt de Spider aan Louis 'onthuld'; hij heeft gezegd dat hij daar erg naar uitkijkt. Hij wil er zelfs mee gaan vliegen! Bruno heeft al toegezegd dat hij die 1e vlucht erbij in de cirkel komt staan, voor de veiligheid.

 

Mooi dat de Spider weer vliegklaar is. Van windmolens hebben we in Abbenes geen last al komt Transavia regelmatig laag over.

Eindelijk fatsoenlijk vliegweer om ons op de NK voor te bereiden.

 

De spider is op het NK aan Louis overgedragen en gevlogen. Volgens de omstanders was het vluchtbeeld van deze kist beter dan menig NK deelnemer.

 

Als ik even in het boek van Kreulen had gekeken, had ik geweten dat het even duurt voor een Veco 'los' is....
(let op, er is dus verschil tussen 'normale' motoren en die voor RC)

De motor was nu gelukkig voldoende 'los' en probleemloos. Dank je, Erik. Prima werk!
Want we wilden bij de presentatie natuurlijk geen modderfiguur slaan...
Maar het ging allemaal perfect.
Het 'weerzien':


Toen ik de kist overnam van Louis ("wat trekt die kist!") viel mij op dat ik met Louis' handvat meteen goed kon sturen, alle asymmetrie die me eerst enorm stoorde aan dit model was helemaal weg...

Dan even een kijkje terug in de tijd, de voorloper van de Spiders, de laatste versie van de Olympus, met een Merco 49 motor. (Deze heb ik nog zien vliegen, eind jaren 60)





En op de foto na de selectiewedstrijden voor het WK 1968.
Rechtsachter, met een oer-Olympus, Henk Twerda. De enige die in die periode Louis enig weerwerk kon geven.

 

De Spider restauratie saga is hiermee ten einde. De Spider resideert weer in Den Bosch...
Ter afsluiting de crew v.l.n.r.:

Bruno (algemeen assistent en testpiloot); Erik (motorrevisie); en Henk (modelrestauratie). En op de voorgrond natuurlijk Louis van den Hout!

 

Hee! Waar komt deze foto vandaan?