Hallo allemaal, Als puur interesse vraag ben ik benieuwd wat het verschil is in het bouwen van een model met eikenhout tegenover walnoten. Bij het kijken op kolderstok zag ik dat bij het model de zeven provinciën hier een optie in beschikbaar is. Uiteraard ben ik hier nog niet aan toe want ik ben druk genoeg met mijn HMS Bounty, maar ik ben wel benieuwd. Zitten er voor- en nadelen aan het werken met eikenhout?
Ten aanzien van de bouw van de 7P van Kolderstok heb ik daar geen ervaring mee maar wel met eik en noot werken an sich. Eik is harder, grover van nerf. Noot heeft een zeer fijne nerf en is zachter. In eik dus fijnere details maken is moeilijker tot zelfs bijna niet te doen, het brokkelt af op de grote nerven. Daar en tegen is het vergevingsgezind. Je kunt zeer nauwkeurig schuren zonder gelijk te ver te zijn. dat is bij noot wel anders. Een licht tikje teveel en je bent gelijk te ver er zitten ook gauw butsen en deuken in. Het kleurt beiden anders met beitsen e.d., ook kleurt eik aan zonlicht geliger en donkerder (en meer) op dan noot. ps. dit is in algemene zin. eik kan bv onderling ook veel verschil in zitten.
Ik denk ook dat er een fractie persoonlijke smaak bij komt kijken. Zo vind ik persoonlijk een fijne nerf mooi bij de bouw. En de kleur. Eiken is gelig en noot vaak richting rood. Maar ook dat kan soms verschillen.
Als dit niet waarheid was had ik noten gekozen. Ik heb nu een goede kleur om te beitsen op eiken, maar op noten werkt dat niet
O ik heb het nog niet gekocht hoor maar in mijn hoofd al wel, dat word de 7p, mijn droomschip. Momenteel ben ik bezig met de hms Victory in linden hout, het verslag heet 'deagostini hms Victory'
Ik heb dus de 7P in eiken gebouwd. Dit is inderdaad een optie die je kunt kiezen voor dit schip. De Duyfken bouwde ik in noten. Het eiken is grover van nerf en vond ik ook wat lastiger te buigen dan het noten. Er zijn veel verschillen in het eiken onderling en herkomst. Maar ook de manier van zagen uit de stam bepaalt het uiterlijk van eiken en zo kunnen er behoorlijke mergstralen zichtbaar zijn. Gelukkig had Kolderstok een mooie kwaliteit van eiken erbij geleverd. Zelf neig ik nu meer naar het bouwen in noten. Maar dit is puur door de kleur wat voor mij nu als mooier wordt bevonden. Het ligt dus aan jezelf wat voor kleur je voor de romp voor ogen hebt. Nu met het bouwen van de Friesland in het noten spreekt een donkere romp me dus wat meer aan. Dus geheel persoonlijk.
Ik schop dit topic weer even omhoog. Het is een relevante vraag heden ten dagen waarbij zelfs noten sporadisch begint te worden in modelbouwkits en vervangen wordt voor Sapeli (Mahonie soort) of lichte houtsoorten die geverft of gebeitst moet worden. Er is door fabrikanten uit Italië (o.a. Corel, Amati, Mantua) in de jaren '70 gekozen om Europees Noten te gebruiken in modelbouwdozen. Italië had behoorlijke bossen met Europees Noten en dus waren de materialen dichtbij voorhanden. De reden is dat Europees noten qua uiterlijk op schaal een beetje lijkt op Europees wit eiken. Europees notenhout is lichtbruin van kleur en heeft een heel fijne nerf. Ideaal voor op schaal te bouwen. De andere fabrikanten zijn dit gaan "na-apen". Doordat Europees Noten steeds lastiger verkrijgbaar wordt, zijn een aantal fabrikanten t.z.t. overgestapt op Amerikaans Noten (American Walnut). Deze notensoort is verwant aan de Europese soort maar het kernhout is veel donkerder van kleur, waarbij tinten van chocolade bruin tot paarsig zelfs voorkomt. Toch zal deze donkere kleur met de tijd lichter worden van kleur en egaler bruin worden en daarmee heel dicht bij het Europees Noten in de buurt komt. Eikenhout is veel grover van nerf en draad en daarbij ook harder, dus lastiger te bewerken en daarmee in modelbouw op schaal waarin modelbouwkits worden aangeboden minder geschikt, maar zeker niet onmogelijk. De fijnste houtsoorten zijn houtsoorten van fruitbomen zoals Peer, Appel of Kers. Kortom, om op schaal te werken is het prettiger te werken met Noten (Europees of Amerikaans) dan Europees wit-Eiken. Toch is het ook gaaf dat je bijvoorbeeld bij het merk Kolderstok ook de optie voor Eik hebt en een bewuste keuze kan maken. Voor de afwisseling is dat leuk om eens mee te experimenteren. Het is een persoonlijke voorkeur en keuze zoals al eerder is gezegd, maar nu weet je waarom ze ooit met Notenhout begonnen zijn in modelbouwkits.
Kersen en peer zijn ideaal voor de modelbouw. De nerf is heel fijn en het is makkelijk te bewerken. Je kunt op schaal heel strak werken. Je ziet dit bij de scratchbouwers op SOS veel. Ze maken er heel kleine details mee. Eiken vind ik echt iets voor het grovere werk. Met noten werk ik ook graag, maar vind het iets te zacht, je krijgt snel kleine beschadigingen.
Wanneer je kernhout amerikaans noten gebruikt is dat een harde houtsoort en ondervind ik niet dat het zacht is of snel beschadigd. Het spinthout wat te pas en te onpas wordt meegeleverd in bouwdozen is veel lichter van kleur en ook veel zachter. Het is het jongste hout dat zich aan de buitenkant van de stam bevindt. Dat is erg zacht en beschadigd snel, en is wel heel gevoelig. Noten kernhout is veel harder en vergelijkbaar met peren of kersenhout. Met andere woorden, hetzelfde hout, maar niet dezelfde eigenschappen. Ook merk ik dat Noten vervangers worden geleverd zoals Manzonia, Dibetou. Dit lijkt sprekend op Noten maar is een iets zachtere houtsoort. Kernhout - Wikipedia
Misschien leuk om aan te vullen. Je kan kiezen voor kwartier gezaagd of bosse gezaagd hout. (Best even Google voor het begrip, anders wordt het verhaal erg lang.) Dit voegt kwalitatieve eigenschappen toe aan het hout. Ik merk echt dat bij het buigen van huidgangen kwartier gezaagd hout minder snel splijt of scheurt. Het schotelt ook minder. Als het hout gegroeid is in een koud klimaat is het ook fijnnervig, wel duurder. Fijnnervig hout is lekkerder te bewerken. Je zaagt vaak door de draad van het hout zoals bij spanten (je hebt geen gegroeid hout tot je beschikking denk ik). Fijnnervig hout splijt dan veel minder snel. mbt kleuren; eiken behandel ik eerst met een mengsel van terpentijn en lijnolie. Na het drogen/intrekken breng ik dotten olieverf aan uit tubes. Gebruik dan de kleuren krablak, blauw (dacht ultramarijn, moet ik even op de tube kijken) en zwart. Vervolgens met een doek gedrenkt in terpentine uitwrijven. Laten drogen en als laatst vernis eiglans. Hoe meer verf, hoe donkerder de kleur. Mooi hoor
leuk weetje. Op een of andere manier was dit kennis die de "Hollanders" uit de 17e eeuw ook wisten. Uit recent wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat men begin en mid 17e eeuw het eikenhout uit Polen haalde, nabij Gdansk bij de rivier Wisla. Door een mini ijstijd waren deze eiken heel erg langzaam gegroeid met als resultaat een zeer dichte nerf structuur. Dit gaf superieure eigenschappen aan het hout en dat werd door de Hollanders gebruikt voor de scheepsbouw. Uit wrakstukken van o.a. Batavia en andere schepen is dit verband gelegd en heeft met de bron kunnen traceren. Nu blijkt ook dat schilders uit die tijd ook hun panelen van hetzelfde hout gebruikten. Men neemt aan dat wellicht de schilders de goede eigenschappen van deze panelen erkenden en daarmee het hout speciaal ging halen op de scheepswerven. Dit goede hout werkte veel minder waardoor het schilderij beter bestand was tegen de tand des tijds. Ineens einde 17e eeuw veranderde dit en men heeft aangenomen dat het bos uiteindelijk uitgeput was. Depleted... En dan te weten dat schepen zoals Batavia dubbelhuids beplankt werd met dit hout. Iets wat later niet meer of veel minder gebeurde....
Heeft iemand toevallig een stukje eikenhout en notenhout liggen? Ik ben van plan om dit jaar de 7P te kopen, echter twijfel ik nog welke kleur. Eiken vindt ik zelf erg mooi, maar de verschillen tussen de twee soorten heb ik nog nooit direct gezien.
Eiken: Noten (Amerikaans / black walnut zoals Kolderstok ook in het pakket heeft en vele andere fabrikanten ook voeren. Zoals iedere houtsoort zal het gaan verkleuren. Eiken wordt geel / licht bruin. Het noten zal lichter worden met de tijd en egaler midden bruin. Amerikaans noten (walnut) is veel beter verkrijgbaar dan Europees noten. Toch, hardhoutsoorten zijn duur en daarmee is het voor een fabrikant ook een prijzige aangelegenheid om deze houtsoorten in een pakket te hebben. Wij moeten de fabrikanten steunen die dergelijk hout nog steeds in haar pakketten stoppen. Het doet zo veel met de uitstraling van je scheepsmodel t.o.v. van het goedkope waaibomen hout. In de jaren 70 / 80 is men begonnen vanuit Italië om modelbouwdozen op de markt te brengen van houten scheepsmodellen. Deze werden uitgerust met Europees noten om twee redenen. Europees noten lijkt op schaal op eikenhout en daarbij kon lokaal het hout worden gekapt. Dus de aanvoer van dit hout was dichtbij en goedkoop. Met andere woorden 1+1=2. Het Europese noten wordt nog sporadisch aangeboden aangezien deze bomen steeds minder te vinden zijn en de kap is gereguleerd. Dit is de reden dat men ooit met notenhout begon in bouwpakketten. De fabrikant Corel gebruikt nog steeds Europees notenhout in haar klassieke pakketten! Europees noten, zie de overeenkomsten met Eiken en hoe anders het is t.o.v. Amerikaans noten (walnut) qua kleur en nerf. Toch zal met de tijd het Amerikaans noten dat donkerder van kleur is (paarsbruin / chocoladebruin) veel lichter gaan kleuren en de kleur aannemen van het Europees Noten zoals de foto hieronder. De verschillen zijn dan bijna niet zichtbaar meer.
Maik, Wanneer je even je adres in een persoonlijk bericht doorstuurt aan mij zal ik van beide houtsoorten een paar plankjes toesturen. vriendelijke groet, Hans van Nieuwkoop Kolderstok modelbouw
Heb je nu een pakket met Europees Notenhout (komt o.a. voor in de pakketten van Corel en Mantua/Sergal/Panart) en je komt te kort of je wil dingen scratchen uit hout, dan is er een alternatief naast Amerikaans Noten (Walnut) Die laatste is vaak donkerder van kleur. (trekt na verloop van jaren bij) Als alternatief voor Europees Notenhout kan ook gekozen worden voor Mansonia of Dibetou. Beide zijn Afrikaanse houtsoorten en worden wel eens gekenmerkt als "Afrikaans Noten". Mansonia is dusdanig "gelijk" aan Europees Noten, dat het soms meer lijkt op Noten dan Noten zelf. Dit is verkrijgbaar bij de fijnhouthandelaren in bekantrechte stukken. Je zal het zelf op maat moeten zagen, schaven en schuren, maar dat geeft je wel de mogelijkheid om grotere zaken te scratchen of je eigen houten strips te zagen als je die nodig hebt. Mansonia https://www.houtinfo.nl/node/218 Dibétou https://houtinfo.nl/node/284 Dibetou wordt steeds meer en meer gebruikt in bouwpakketten. Zo werkt Maristella veel met Dibetou in haar pakketten. Ook de andere fabrikanten willen meer en meer gebruik maken van Noten-achtige vervangers als er nog geen redesign gedaan is van een bestaand pakket. Na een re-design worden tegenwoordig Lindehout geleverd dat je dient te verven of beitsen.
