Frsky Tandem XE

Na jarenlang handzenders met korte sticks te hebben moeten ombouwen naar ee "stoeptegel" zender, komt Frsky eindelijk uit met zo'n type zender, de Tandem XE.
Op 1/10 heb ik die onmiddelijk besteld bij TUrbines-RC in Frankrijk, en vandaag is die dan uiteindelijk geleverd.



Zeer mooie zender, alles zit voor mij perfect op de juiste plaats. Onderaan de zender bevinden zich inklapbare beugels, en er is een "harnas"-type draagriem meegeleverd.w
Als promotie werd ook een TD10 ontvanger 2,4 GHz + 900MHz bijgeleverd.
Updaten van de zender naar de nieuwste firmware en dergelijke is nu poepsimpel gemaakt danzij de Ethos Suite software op de PC:

Overzetten van modellen van mijn X20S naar deze zender werden zo ook wel heel makkelijk dankzij de backup/restore functionaliteit:

Zo te zien zijn er al voorzieningen gemaakt om ook de modellen te bewerken in de toekomst, maar deze "Edit" knoppen zijn (voorlopig?) nog inactief. Dat zou dit systeem nu echt wel heel dichtbij OpenTX en Companion.
Overgezette modellen moeten nog wel volledig nagekeken worden, omdat er andere schakelaars en dergelijke nu beschikbaar zijn, terwijl de instellingen nog verwijzen naar de schakelaars die ik gebruikte op de X20S.
De backup/restore zet ook ineens al je model bitmpas en alle audio over, heel handig, bespaart een hoop werk.
Initieel lukte de firmware update naar de laatste versie, 1.4.3 niet, en dus testte ik maar alles op de 1.4.2 versie.
Deze versie zorgde ervoor dat de touchscreen ongelooflijk traag reageerde, terwijl het bovenste display hetzelfde bleef voor alle modellen. Dan maar opnieuw de firmware update geprobeerd, en dat lukte meteen. De problemen met de schermpjes waren daarmee ineens ook opgelost.
Het bovenste scherm kan momenteel nog maar 1 waarde tonen. Ik verwacht dus dat er snel een oplossing met LUA hiervoor komt (wil er zelf eentje maken, maar de documentatie is nog niet in orde).
Voor de rest is deze zender nog uitbreidbaar met schakelaars bovenaan, wat ideaal moet zijn voor mensen die met boten bezig zijn.
De twee "sliders" links en rechts aan de zijkant van de zender zijn zelf-centerend, maar volgens wat ik hoor kan je die centreer-veer verwijderen. Voor mij zou dat nodig zijn, omdat ik de linkse slider gebruik als gas voor mijn zwevers (linkse stick bedient de remkleppen).
Voor de rest heb ik nog niet meer kunnen uitproberen, maar mijn eerste indruk is alvast heel goed. Prima ergonomie, gewicht en grootte vallen reuze mee, draagcomfort is dankzij de bijgeleverde riem/harnas ook stukken beter dan de nekriem van de X20S.
Dankzij de Ethos Suite software was ik ook zeer snel klaar met de configuratie van de zender en alle modellen.
Voor mij is dit een topper.

 

Ja die had ik ook gezien, zou mooi zijn!

Gr

Arie

 

Ik heb intussen de kast even opengemaakt om een idee te krijgen hoe het zit als je schakelaars wil toevoegen, of van plaats veranderen.

Bovenaan de zender heb je dus een zogenaamde module, waarin de schakelaars vervat zitten. Elke schakelaar heeft zijn connector die je inplugt in een centrale print.
Op de foto kan je (hopelijk) zien dat er zo nog 2 connectors vrij zijn, voor de twee ongebruikte plaatsen in de module.
Een leuk detail is dat je deze modules ook kan verwijderen door 2 schroefjes onderaan de kast los te maken, en dan komt die module er gewoon langs boven uit:

Zo hoeft de kast niet helemaal open als je hier iets wil doen.
Wat ik nog niet gevonden heb is hoe ik de buitenste "slider" niet automatisch naar de center positie terugkerend kan maken. Er zit ergens een veer in, die de boel automatisch centert, maar of je die kan verwijderen is maar de vraag.

De knop aan de buitenkant is met een zeskant (imbus) boutje bevestigd, maar daaronder zit geen veer alleszins.
Ik hoop dat ik dit kan wijzigen, want ik wil die linkse slider als gashendel kunnen gebruiken voor mijn zwevers.
Sommigen vinden dat het touchscreen bovenaan moet staan, maar ik vind deze positie onderaan toch stukken beter, omdat het gewoon makkelijker werkt om het touchscreen te bedienen. Bij de X20S had ik meer problemen om nauwkeurig selecties te maken op het scherm, dit is nu veel beter.
Wat ik ook merk, is dat ik minder de nood voel om schakelaars in mijn stickes te integreren, omdat ze op deze zender gewoon veel makkelijker bereikbaar zijn. Op een handzender als de X20S is de positie van de schakelaars afgestemd op wie met de duimen stuurt, en staan die veel te ver van de sticks vandaan. Hier dus niet. De ergonomie zit echt wel goed. Op de X20S had ik constant het gevoel dat ik nergens aan kon, of dat er altijd wel iets in mijn weg zat. Deze zender is breder, betere layout als je niet met je duimen stuurt.
Eindelijk.

 

Nog even een vergelikjing qua grootte tussen de X20S en de XE

En een zij-aanzicht:

 

Ok deze staat bovenaan mijn wishlist, maar ik twijfel nog in verband met uitbereidings-mogelijkheden en aanpassing van knoppen of pots, zou je mogelijk wat mooie fotos kunnen maken van de zender als deze open ligt zodat we een goed idee krijgen van wat de mogelijkheden zijn?

De 2 open stekkersplug zijn waarschijnlijk om de ontbrekende gaten verder op te vullen de vraag is of dit enkel met schakelaar kan of er ook gewoon een pot op die plug kan worden gezet. Als ik het zo vluchtig bekijk is er wel een mogelijkheid om in de toekomst extra modules te vinden die bovenaan passen of nog beter je eigen modules te maken...

Ok ik helemaal fan van deze post en kan niet wachten op de rest!

Oh ja is de Ethos suite enkel voor pc of is er ook een Mac (osx) versie?

 

Allemachtig wat een heipalen heb je op de X20
Knappe zenders maakt FRSky tegenwoordig

 

Die heipalen worden vandaag getransplanteerd naar de XE. Zoals ze in Vlaanderen zeggen: "wreed handig"
Ik zal dan wat foto's maken van de ingewanden van de zender.
Eén probleempje nog, zijn de stekkertjes om de schakelaars aan te sluiten. Ik heb een setje van 4 besteld voor de oude Taranis xe, die zouden moeten passen. In tussentijd zullen de geïntegreerde knopjes in de sticks inactief zijn.

 

Zo, even bezig geweest om mijn "heipaal" sticks over te plaatsen naar de nieuwe XE.
Stap 1 is om de schakelaar modules bovenaan te verwijderen; zo heb ik meer ruimte om te werken
Dan gaat het deksel er af. Even opletten, er bevinden zich kleine plastic clipjes aan beide kanten van het deksel.
Aan de onderkant van kde radio zie ik een knoopcel; hopelijk is dit de batterij van de RTC, dan kunnen we er hier alvast makkelijker aan dan in de andere modellen.
Bovenaan rechts de foto is de potentiometer van de "slider" te zien.

Een algemeen overzcht:

Uit het midden van de gimbals komen al de draden van mijn sticks (5 draden).

Met de sticks gemonteerd (en de schakelaar modules nog verwijderd) ziet het er netjes uit

Nu is het nog een kwestie van de draadjes nog eens door te meten (ik ben vergeten ze te markeren toen ik ze verwijderde uit de X20S, dom van mij), zodat ik ze kan gaan aansluiten.
In afwachting van de extra connectors die ik besteld heb, ga ik even een paar bestaande schakelaars los solderen, en mijn stick-schakelaars op die connectors verbinden (ik plug die connectors dan op hun definitieve plaats in, zodat ik later de programmering niet meer moet wijzigen).
Nog even documenteren hoe de schakelaars nu verbonden zijn, zodat ik eht later terug makkelijker kan herstellen in originele toestand (een mens leert bij van zijn fouten)

Voor de rest ben in nog steeds heel blij met deze zender. Voor iemand die de voorbije 10 jaar handzenders heeft moeten aanpassen om er een ersatz pult-zender van te maken, is dit een hele verademing qua ergonomie.
Intussen leerde ik ook dat het bovenste display wel degelijk meerdere widgets kan tonen. Je kan met andere woorden de layout ook aanpassen zoals je dat voor het onderste display kan. Maar daar is nog een bug: als je de zender afsluit en terug opstart, keert die layout terug naar 1 widget. Bug is gerapporteerd en de fix is al gepland voor de eerstvolgende versie.
Zelfde verhaal voor een andere bug die ik ontdekte en rapporteerde: de extra trims bovenaan, T5 en T6 kan je momenteel niet gebruiken voor cross-trim (ik wil de linkse bovenste trim gebruiken voor mijn hoogteroer). Wordt opgelost in eerstvolgende versie. Toch wel prettig, die snelle respons van het ontwikkelteam.
Straks nog even de draadjes aansluiten, en dan is het wachten op beter vliegweer om deze zender eens echt te gaan uittesten.

 

Mooie fotos en knap overzicht, een vraag de bovenste Pots links en rechts kunnen worden ingedrukt en uit geclicked zoals een balpen, bij deze functie is de in en uitstand dan gemeten door de software, als switch functie of is dit puur mechanisch (vrees ik)?

De toewijzing van de switches op beide boven panelen zijn die software toewijzingen beperkt tot switches of kan je hier ook gewoon een potentiometer op die pot toewijzen?

 

Ik vind niet direct iets waar je de "klik-stand" (in- of uitgedrukt) van de bovenste potentiometers kan gebruiken in Ethos.
Idem voor de schakelaar module: je kan voor iedere positie kiezen tussen geen-momentaan-2 standen - 3 standen.

 

Hoeveel draadjes zitten er aan, en waar gaan die heen, meestal staat op de printplaat wel welke schakelaar het is

 

Dus als ik het goed begrijp is de rectract functie van de zij pots enkel mechanisch (zou kunnen kloppen ik heb de pots opgezocht en dat is eigenlijk een instel pot) en de schakelaars zijn zijn gewoon schakelaars niet te vervangen door extra pots. Eigenlijk helemaal niet zoals de voorganger X9e waar je alles gewoon kon aanpassen. mmm Spijtig ik had gehoopt dat het een echt vervolg was op de X9e nu met de modes kan je natuurlijk wel de stick voor 8 verschillende dingen gebruiken... Ik blijf je ontdekkingen volgen je kan hem toch nog nergens komen vooralleerst...

 

Hey nog nieuws van de zender?

 

Ja, sorry, vergeten te melden.
Met het gure weer van de laatste tijd heb ik nog maar een paar vluchten kunnen doen met deze zender, en aldus een zeer beperkte ervaring.
Qua ergonomie ben ik echt in de wolken met deze zender. Niet te vergelijken met een tot pultzender omgeturnde handzender. De afmetingen, het gewicht, de plaatsing van alle controle elementen, het zit allemaal net goed voor mij.
Bij de voorstelling van het prototype vorig jaar waren er verschillende mensen die het hoofdscherm bovenaan wilden, maar ik vind het echt prima onderaan. Veel beter te bedienen dan bij de X20S met pult.
Ook qua software wordt er heel kort op de bal gespeeld, zeer korte communicatie kanalen met de ontwerpers, via Github. Ik had een klacht over cross-trims, dat ik die 2 extra trims niet kon gebruiken om hoogteroer trim te doen. Twee weken later was die bug opgelost en in de volgende release. Idem voor een bug met de indeling van het top display die verloren ging na herstarten.
Ik heb ook een blond momentje gehad enkele weken geleden. Ik merkte eerst bij mijn F22 model dat de grote horizontale stuurvlaken achteraan wat teveel stonden te bewegen, alsof ze Parkinson hadden. Aangezien de gebruikte standaard servo's niet zo'n goede reputatie hebben, besloot ik om ze te vervangen door Hitecs. Maar de trilling bleef, tot mijn frustratie.
Toen ik mijn SU35 overzette naar de nieuwe zender, had ik hetzelfde probleem, misschien zelfs nog een beetje erger. En dat zijn heel degelijke servo's. Ik dook in de menu's van de zender, en zag dat op de "outputs" pagina ook die nerveuze trilling te zien was. De zender stuurde dus dit trillend signaal effectief uit.
Het blond momentje waarvan sprake is dat ik totaal vergeten was om alle sitcks en pots van de zender door de calibratie procedure te jagen, waardoor er enorm veel "ruis" op die inputs zat.
Na de calibratie procedure was alles perfect normaal. Duh.
Minpuntjes dan.

• Het bovenste display is in fel buitenlicht heel slecht leesbaar. Een andere gebruiker op een ander forum rapporteerde zelfs dat met gepolariseerde zonnebril glazen dit display helemaal niet leesbaar is.

• De zeer goede draaggordel past niet echt in de koffer die bij de zender was. Dit vraagt erom dat ik die gordel vroeg of laat vergeet mee te nemen naar het vliegplein.

Verder is het afwachten op beter weer om meer ervaringen op te doen.

 

Nog een paar updates.
Ik heb eindelijk de juiste connectoren gevonden voor de schakelaar modules, om schakelaars aan te sluiten. Het zijn dus effectief micro JST connectors; Ik vond ze bij de verzendchinees: https://www.aliexpress.com/item/32966619400.html
Ik had ze liever dichter bij huis gekocht, maar daar moet je ofwel per 1000 bestellen, ofwel een minimaal bestel-bedrag, ofwel handelaar zijn, ofwel met verzendkosten die hoger zijn dan de prijs van die kleinoden. China dan maar, helaas. Ze zijn deze week toegekomen, en ze passen.
Een andere update is in verband met de zogenaamde sliders, die draaiknoppen aan de zijkant van de zender.
Mijn zender kwam met de zelf-centrerende versie; er zit ergens een veer ingebouwd, die je niet zomaar kan verwijderen. Volgens de specificaties en advertenties zijn deze zelf-centrerende sliders een "upgrade", een optie.
Ik contacteerde de winkel (turbines-rc in Frankrijk) hieromtrent, en hun eerste antwoord was dat ze niet wisten van een optie of upgrade, dat ze die zender zo ook gekregen hebben.
Ik toonde hen de advertenties, en zelfs een link naar een Duitse webshop waar ze de zelf-centrerende versie verkopen al "upgrade". Dat overtuigde hen onmiddelijk, en ze beloofden me om contact op te nemen met de fabrikant om mij de "standaard", niet-centrerende versie op te sturen.
De reden waarom ik de zelf-centrerende niet wil, is omdat ik voor mijn gemotoriseerde zwevers de linkse slider als gashendel gebruik, en dan werkt een hendel die automatisch naar de middenstand terugkeert niet zo goed.

 

Vorige week kreeg ik een mail met het goede nieuws dat mijn standaard, niet-centrerende sliders onderweg zijn naar mij. Dat is netjes opgelost door de winkel. Ze vragen me wel om de andere terug te sturen naar hen, moet nog vragen of ik dan zelf de verzending moet betalen of niet. Maar dat maakt me niet zo veel uit, ik ben blij met de oplossing die ze me bieden.
Vandaag heb ik dan ook eindelijk de tijd genomen om de schakelaars wat op orde te zetten, nu ik de juiste connectoren heb. En ik maakte ook ineens van de gelegenheid gebruik om ze wat te herschikken naargelang mijn behoeften.
Zo verplaatste ik de momentane switch van positie 8 naar positie 12, en ga ik die zo gebruiken om thrust reverse te activeren op mijn EDF toestellen.
Er zijn er nog een paar verplaatst, en dat betekende dat ik de programmering van al mijn modellen terug moest overlopen om dat ook aan te passen.
Om de verwarring wat te verminderen heb ik ze ook allemaal hernoemd naar hun positie: S1 ipv S1, S2 ipv SB, etc. De geïntegreerde 3-positie schakelaars in de sticks heten nu L3P en R3P, de drukknoppen LPB en RPB.

 

Even over het herplaatsen van de schakelaars, kunnen op die connectors enkel schakelaars of ook pots worden gezet?
En kunnen deze dan in het setup menu worden geselecteerd?
Die removable schakel panelen zouden zich zeker goed lenen voor custom controls voor schepen vandaar, momenteel werkt iedereen die dit nodig heeft met een gesimuleerde trainer module, maar mocht dit allemaal binnen in de zender kunnen zou dat natuurlijk meegenomen zijn.
Misschien nog 1 vergezochte vraag zou Frsly plannen hebben om een "Tandem light" module uitte brengen? dit zou het kanaal aantal op 48 brengen, ik ken wel een aantal "extreme" functie modelbouwers die hierop wachten. (de Tandem + D16(via XJTlite) samen werken blijkbaar wel op de X20 dat is al 40ch!)

 

Wil jij de breedte zonder de handlegger opmeten, krijg gelijk weer het stoeptegel gevoel.
En wordt er ook Nederlands ondersteund.

 

Ethos 1.4.8 heeft o a NL, Duits en Engels maar ook Chinees en Arabisch. Grt Wim

 

De breedte zonder de handsteunen is 26cm.
Ik gebruik deze zender nu al een aantal maanden, en ben er best wel heel tevreden over. De ergonomie zit helemaal goed, veel beter dan mijn aangepaste X20S. Ik gebruik de centrale schuifregelaars nu voor het bijstellen van expo op hoogteroer en rolroeren tijdens de eerste vluchten met een nieuw model, alvorens ik de gevonden waardes vastleg in de mixes.
Er was een klein (software) probleem met audio die soms volledig wegviel, maar dat is netjes opgelost in Ethos V1.4.9
Minpuntje dat ik zie is de slechte leesbaarheid van het bovenste display in volle zonlicht. Als je dan, zoals ik, polariserende glazen hebt in je zonnebril, kan je het scherm al helemaal niet meer lezen (tenzij je je hoofd wat schuin houdt).
De opbergkoffer is heel solide, maar de ruimte voor de draagriem is echt veel te klein. Ik heb die wat vergroot, en een paar elastische banden er ingekleefd. Die houden de draagriem netjes op z'n plaats als je de koffer wil sluiten (al is het nog steeds redelijk nipt om alles er in te passen)

Het draagcomfort van deze toch wel zware zender is excellent dankzij dat harnas. Bij mijn vorige zenders had ik voortdurend nekpijn van die gewone draagriemen, dat is nu volledig weg.
Waar ik minder fan van ben, is de touchscreen. Omdat ik daar sowieso niet echt fan van ben in een aantal toepassingen. Ik heb bijvoorbeeld 80% van de tijd dat ik na de vlucht merk dat ik onverhoeds de pagina voor het instellen van datum en uur geselecteerd blijk te hebben. Dat is een teken dat je tijdens de vlucht toch wel in aanraking komt met dat scherm zonder dat je het merkt. Kan potentieel gevaarlijk zijn. Die touch functie zou je moeten kunnen desactiveren tijdens de vlucht.
Audio kwaliteit is meer dan voldoende, en ik heb zelf (met Audacity en text-to-speech software) een aantal geluidjes bijgemaakt voor belangrijke functies. Bij interesse wil ik deze best wel delen hier.