Helikopters op TV

Hallo, vanochtend waren er helikopters op de tv.
Deze hadden de tailrotor schuin erop zitten, alsof ie de heli naar beneden duwt.
Hoezo zou dat zo zijn ?

 

Waren het UH-60 "Blackhawks"?



[edit] nu heb je er ook een filmpje bij staan. "ja" dus.

 

Goede vraag Molen ! Ik vraag het mij ook af. Waren trouwens mooie beelden van de landingen op het museumplein.

 

Of het waar is weet ik niet:

Ik heb altijd begrepen, dat de plaatsing van de hekrotor bij de Blackhawk te maken heeft met het "geluidsafstralingspatroon".

Bij die plaatsing schijnt rekening gehouden te worden met de manier waarop het geluid van hoofd en hekrotor met elkaar interfereren (elkaar versterken of uitdempen), en door deze plaatsing schijnt op grote afstanden en moeilijkere condities (de afstanden waarop electronische detectie, of omstandigheden waarin geluidsherkenning door computers, bijvoorbeeld in onderzeeërs, een rol gaan spelen) behoorlijk uit te maken voor de detecteerbaarheid.

Of het waar is, nogmaals, dat weet ik niet. Maar het word meer gedaan, bijvoorbeeld de Comanche heeft een Fenestron, die ook zo typisch schuin geplaatst is....

Maar Molen.... de hekrotor duwt de staart niet naar beneden, hij trekt hem een tikkie omhoog....

Groet, Bert

 

misschien nog te maken met de schuin naar voren wijzende hoofdas?

misschien dat bij extra pitch de staart een tik omhoog wil, wat de schuine rotor dan al tegenhoud..

 

ik zet mijn staart ook altijd een beetje scheef, hierdoor pirouet de heli 'rechter'. maw blijft de rotordisk mooi horizontaal tijdens het pirouetten.

De nieuwe align heli's hebben hun staartrotor ook onder een kleine hoek staan

 

De BlackHawk staartrotor draagt deel van de massa.

 

Tommeke zou maar zo eens gelijk kunnen hebben: de hekrotor zoals hij nu staat oefent bij roteren om de top-as een koppel uit op de staartboom wat meehelpt de hoofdrotor "de bocht IN te rollen", m.a.w. als je links rudder geeft ontstaat er een lichte rolneiging naar links, en als je rechts rudder geeft ontstaat er een lichte rolneiging naar rechts.

Of dat ook de bedoeling van de ontwerper is geweest weet ik niet....

Groet, Bert

 

Dit is mijn theorie:

Een heli zal in een hover altijd licht naar links hellen, door de tegenkoppel die de staartrotor genereert. Als je dan pirouet met een staart die recht staat, zal de rotor disk nog altijd licht naar links hellen terwijl je aan je pirouet begint, hierdoor zal er altijd een soort van onbalans zijn, terwijl je fbl-unit 'vecht' om de rotor recht te houden.

Als je je staartrotor nu een klein beetje scheeft zet, zal de staartrotor de rotor disk recht 'trekken' tijdens het pirouetten, waardoor het pirouetten veel stabieler zal aanvoelen.

 

GIYF: In small helicopters it's rare, but in medium sized or big helicopters it's quite common to have a non horizontal tail rotor axis.(HH-60, CH-53, AW139...) This because if the center of mass of the helicopter in behind the main rotor axis ("mast") the tail result too low and the nose too high during hoverings and landings...so the inclination of the tail rotor is intended to introduce a lifting force on the tail....so during hoverings and landings the tail will stay higher and the nose lower. You can find tail rotor axis inclined high or down, this because some tail rotors are pushing and others are pulling.



Ervaring is direct proportioneel aan de hoeveelheid geruïneerde spullen

 

Nou, die theorie klopt helaas dan weer niet....

Je zult die helling altijd nodig hebben om de reactiekracht van de hekrotor op te vangen. Je heli zal dan ook NIET vlakker blijven in de piro, want hij heeft domweg die helling nodig (tegen het koppel in in ieder geval) om op zijn plek te blijven....
Een FBL set heeft daar normaal gesproken pyro-compensatie voor, die een klein beetje rol stuurt als je rudder geeft, maar een schuine hekrotor helpt de FBL unit wel....

Maar het is wel zo (nogmaals, ik weet niet of dit ook daadwerkelijk de bedoeling van de ontwerper was) dat bij die blackhawk de plaatsing van die hekrotor meehelpt de heli correct "in te rollen" voor een stationaire draaiing... Als je namelijk de staart optilt, ontstaat een rolneiging met de rotor mee, als je de staart neer drukt ontstaat een rolneiging tegen de rotor in. De hekrotor van die Blackhawk levert een linkse rol op bij links rudder...

Groet, Bert

 

oh oké, ik dacht altijd dat dat een relatief juiste verklaring was, blijkbaar dus niet
Ik heb wel nog een vraagje in verband met die helling om de reactiekracht van de staart op te vangen: is dit ook het geval in een pirouet? Is wel een interessant onderwerp

 

Yep...

Als je de rotordisc horizontaal legt en je gaat pirouetten gaat de heli een (heel klein) rondje draaien: hij moet wel, want de hekrotor duwt hem opzij en er is niets wat terug duwt behalve zijn massatraagheid. Hieruit volgt dat de heli zich gaat gedragen als een satelliet in de ruimte, die oneindig rondjes draait om de aarde.... maar dan in het klein.

Je kunt het heel grappig zien bij die kleine 45 graden fixed pitch gevalletjes: als je die een beetje goed trimt dat ze stil hangen, en je gaat dan LANGZAAM piroetten zonder aan de tuimelschijf te komen, dan gaan ze heel raar wegdriften....

Heel erg is het niet, hoe harder de heli rond gaat, hoe meer hij "om zijn zwaartepunt" gaat draaien en dat ligt weer in de rotor-as.
Maar met grote zware schaalheli's is het effect érg goed zichtbaar, en moet je de heli tamelijk flink scheef hangen bij een piro tegen het rotorkoppel in.

Groet, Bert

 

Dat ding duwt de staart juist naar beneden bij die blackhawk op dat filmpje.

 

Nou.... de staart wordt maar door één ding/persoon naar boven of beneden geduwd, en dat is de piloot met zijn cyclic...

Het citaat van Nodri, geen idee waar het vandaan komt, maar het is NIET zo, tenzij men bedoelt dat de "lifting force" het doorbuigen van de staart onder invloed van de zwaartekracht tegengaat... maar ik denk niet dat een blackhawk zo slap in ekaar zit.

Want als je even logisch nadenkt, dan betekent een hogere staart en lagere neus dat de rotordisc ook verder voorover ligt, en dus de heli weer naar voren wil gaan lopen... Je kunt namelijk vrij in de lucht niet de hoek van de rotordisc boven de romp naar believen veranderen.... Daarvoor moet je de rotor-mast verstelbaar in de romp bevestigen, en dat lijkt me dan weer héél stug....

Groet, Bert

 

zoals brutus zegt is het inderdaad gestuurd. Ik heb die verklaring ook al eens gelezen dat de staart van een blackhawk voor extra lift zorgt

 

''The canted tail rotor of a Blackhawk provides about 2.5% of the helicopter's total lift.''

 

Tsja, ik ken de hoek van die hekrotor niet, maar het is wel tamelijk "goedkope" lift:

Bij dertig graden hoek is de helft van de stuwkracht van de hekrotor beschikbaar als lift, terwijl ongeveer 85% van de stuwkracht beschikbaar is voor koppelcompensatie.

Ofwel ogenschijnlijk heb je door listige plaatsing 135% effect uit 100% stuwkracht.

Als je bedenkt dat je gauw 10 tot 20% van het vermogen nodig hebt voor de hekrotor, is het best leuk als je daarvan toch weer de helft kan gebruiken voor lift, zonder dat dat al te erg ten koste gaat van het sturende effect, en zelfs nog heel licht een positief effect op de stuureigenschappen kan hebben ook....

Clever, die ontwerpers....

Groet, Bert

 

Tja de 283 sites die Google vond zullen het wel fout hebben. Wat betreft het kantelen van de rotor mast, daar vlogen vroeger wel wat helis mee rond. Is niet echt van de grond gekomen (no pun intended).

De moderne helis waar ik in gevlogen heb zijn allemaal scheef op de grond. Kijk maar eens naar een AW139, eurocopters enz. Als die opstijgen gaat eerst de staart naar beneden. Als ze dan in level flight zijn is de romp recht in de lucht maar de rotor scheef. Das wel zo comfortabel.

Maar weer terug on topic


Ervaring is direct proportioneel aan de hoeveelheid geruïneerde spullen

 

Die 283 sites zijn waarschijnlijk allemaal kopieën van elkaar en dus zegt dat getalletje niet zo heel veel.

Daarnaast: als die rotormast voorover staat in de romp, dan doet het er bitter weinig toe of die hekrotor nu wel of niet omhoog of naar beneden duwt, die staat moet naar beneden om de rotordisc horizontaal te laten komen. En nogmaals, dat doet echt de piloot met cyclic, dat wordt niet veroorzaakt door de plaatsing van de hekrotor.

Dat doen ze overigens niet daarvoor, want je kunt, als je de mast voorover zet, ook de skids aanpassen zodat de romp achterover hangt en de rotor horizontaal is als de heli op de grond staat. Een Huey heeft dat enigszins bijvoorbeeld: in kruisvlucht hangt de romp vlak, aan de grond staat de romp achterover en de rotor vlak.

Waarom heli's zodanig op de skids gezet worden dat de disc voorover staat als de heli aan de grond staat, weet ik niet, maar ik vermoed dat het te maken heeft met dat men de heli liever een neiging naar voren geeft dan naar achteren.

Groet, Bert