Het beplanken van een scheepsromp - handleiding

Beste forumleden,

Inmiddels lang geleden, heb ik in 2007 een how-to geschreven en gepubliceerd op modelbrouwers.nl over het beplanken van een scheepsromp voor de beginnende bouwer in de Nederlandse taal. Dit document was een samenraapsel van een aantal tips, technieken en uitgangspunten die handig zijn bij het beplanken van een scheepsromp, maar het was verre van compleet.

In die tijd was er nauwelijks iets te vinden van technieken en de enige bronnen waren boeken waarvan velen in mijn boekenkast zijn beland. Veel van deze boeken beschreef het scratchbouw proces of enkel heel veel tekst en weinig stap voor stap foto's. Daarnaast werd er geen modelbouw uit bouwdozen beschreven, iets waar de meeste modelbouwers mee bezig zijn. Ik zag modelbouwers veelal stranden bij het aanvangen van de rompbeplanking waarbij de onafgemaakte modellen in de kliko, marktplaats of op zolder terecht kwamen.
Dit was voor mij de reden om het how-to document te maken met in het achterhoofd dat dit wel eens behulpzaam kon zijn voor veel modelbouwers.

Ik heb veel positieve reacties mogen ontvangen op het document en het heeft meerdere modelbouwers geholpen. Ook volgden er veel vragen op het document en waren er ook tegenstrijdigheden of missende items. Ook heb ik begrepen dat het document ook hier op het forum bij leden is terechtgekomen en ik zie het nog wel eens in topics voorbij komen. Dit verheugd mij want daarvoor was het document ook bedoeld.
Het how-to document zou een eerste aanzet zijn naar een serie van documenten en bouwverslagen waarin wordt ingezoomd op verschillende aspecten van dit onderdeel van de hobby. Dit is er nooit van gekomen omwille van tijdgebrek.

Al heel lang heb ik met het idee gelopen om het document maar in z'n geheel te herschrijven en veel uitgebreider te maken met vooral stapsgewijze uitleg van het beplankingsproces i.p.v. aanvullingen op het eerste how-to document. Sinds een tijdje heb ik daad bij het woord gevoegd en ben dan ook begonnen met schrijven, herschrijven, verbeteren en aanvullen. Jullie zullen begrijpen dat dit een behoorlijke klus is en ik kan jullie hulp ook wel gebruiken.

Ik wil jullie dan ook graag meenemen in dit proces en zo af en toe wat voorderingen laten zien. Ook is prima als jullie met aanbevelingen komen of zaken die je graag beschreven of uitgelegd zou willen zien. Ik neem al deze zaken mee en zal dit afwegen tegen de kennis die ik heb of het in het document opgenomen kan worden.

Ik hoop dat jullie dit topic en de insteek voor een nieuw document kunnen waarderen.

Een sneak-preview van enkele pagina's zijn hieronder weergeven.








Ik zie uit naar jullie reacties!

groet,
Peter

 

Mooi verslag gaat dit worden. Ik kon deze methode niet.Ik ben wel eentje tegen gekomen op MSW en daar werd ook in de vorm van een pdf en filmpjes dit verklaard. Deze methode probeer ik mij aan te leren. Deze van jou kon ik dus niet maar lijkt op hoe het in het echt werd gedaan.
Ik heb hier een forumlid geattendeerd op die methode. https://www.modelbouwforum.nl/threa...golden-star-mantua.279130/page-2#post-4193173 wellicht dat je daar iets mee kan in jouw verhaal om een goed uitgewerkt geheel te krijgen.

 

Een fantastisch initiatief om dit op schrift te stellen.
Ik denk dat er met mij veel mensen zijn die hier veel van kunnen leren.

Grt John

 

Ik heb bij mijn eerste scheepje al de handleiding van modelbrouwers gedownload en uitgeprint, en sindsdien kijk ik er heel regelmatig in, zeker bij elk nieuw schip. Mooi dat deze nu weer aangepast gaat worden, succes met de uitvoering Peter, ik zal deze zeker gaan en blijven volgen

 

Hallo Peter,
Ik sta op dit moment aan de startstreep van mijn project, het bouwen van de Victory met de Caldercraft kit.
Vorige week heb ik het pakket ontvangen en geopend, het water loopt zowat uit mijn mond bij het zien van het prachtige materiaal.
Afgelopen vrijdag heb ik ook mijn bouwverslag gestart in de topic "HMS Victory van Caldercraft door Wil".

Een van mijn belangrijkste doelen en uitdaging bij dit project is het op de juiste manier beplanken van de romp. Dus ik kan je hulp waarschijnlijk goed gebruiken.

Lees ik het goed dat je in 2007 een how to do plan hebt geschreven en dat je momenteel aan een review werkt?
Mijn volgende vragen komen dan ook niet onverwacht, denk ik:
Waar kan ik het document uit 2007 halen/krijgen?
Hoever ben je met de review en wanneer komt die uit?

Ik weet het, ik moet nog veel werk verzetten, maar je kunt maar op tijd voorbereid zijn.

Dit brengt me nog bij het volgende:
Waarom al dat mooie werk straks verstoppen onder koper?
Ik overweeg om voor de vorm slechts één zijde te bekoperen en de andere zijde hout te laten. Hoe kijk jij hier tegenaan?

Daarnaast heb ik nog enkele hoofdbrekens over de afwerking van de tweede beplanking:
* schilderen in kleur of in een transparante laag?
* glad schuren of de planken ruw laten (het laatste zal het meest authentiek zijn)?
* toepassen van korte planken in het oorspronkelijke verband ?
* moeten de naden geaccentueerd worden en hoe?
Waar liggen mijn kansen, risico's en valkuilen?
Allemaal vragen, die direct in het verlengde liggen van het beplanken. Hoe kijk jij hier tegenaan?

Reacties van overige forumleden zijn uiteraard ook van harte welkom.

Gr. Wil

 

SUPER, ik kan dat maar aanmoedigen
zie mijn verslag Herby's HMS Victory 1805 - Fotoverslag | ModelbouwForum.nl
Ook onder de koperplaatjes is beplankt met noten latjes van 4 mm breed (op schaal 1/82 geeft dat 32,8 cm wat veel meer in verhouding is tot de werkelijk gebruikte planken) en ongeveer 11 cm lang, wat overeenkomt met een lengte van 30 voet, en niet met de standaard gebruikelijke latten van 6 mm breed.

De "natuur"zijde is volledig transparant gevernist, de geschilderde zijde is boven de koperplaatjes volledig waarheidsgetrouw geschilderd (over de tint van het geel gaan we maar niet uitweiden )

Succes met je keuzes,

 

Is wel bijzonder om het mooie hout niet onder een laag verf te verstoppen. Ik heb wel eens op Google foto's van de Victory voorbij zien komen zonder al die kleuren. Was op zicht wel mooi. Ik zou zeggen kijk hoe de romp uitkomt en of dit mooi is. Ik denk het wel. Die zwart/gele zie je zo vaak voorbij komen dat het soms lijkt dat iedereen dat schip bouwt.

 

Beste Wil,

Je hebt een heel mooie bouwdoos gekozen. De Caldercraft Victory is een van de mooiste die te koop is. Dat zeggende, de HMS Victory is ook een heel erg moeilijk schip om te bouwen en je zal veel geduld, doorzettingsvermogen en ook ervaring moeten hebben om dit schip te kunnen bouwen. Is het je eerste bouwdoos? Dan zou ik er zeker niet aan beginnen als je het mij vraagt. Er zijn namelijk maar heel weinig bouwers die gestart zijn met een HMS Victory en deze ook daadwerkelijk hebben voltooid.

De eerste how-to voor het beplanken van een scheepsromp dateert van vele jaren geleden en is eigenlijk een samenraapsel van tips. Je kunt deze hier Beplanken_scheepsromp (modelbrouwers.nl) downloaden.
Helaas is mijn nieuwe how-to, wat meer en meer op een boek begint te lijken, nog niet af. Het is heel erg veel werk om alle stappen op foto te zetten en te beschrijven en zoals het er naar uitziet ga ik daar voorlopig nog niet klaar mee zijn. Toch kan ik je verwijzen naar twee van mijn topics waarbij ik het beplanken stap voor stap toon en beschrijf. Zie dit maar als een practicum en voorbeeld.

Voorbeeld 1: Modelbrouwers.nl modelbouw • Toon onderwerp - Artesania Latina - Santa Maria 1492 *The end - Finished*
Voorbeeld 2: Cazador Xebec 1750 - OcCre | ModelbouwForum.nl

Het uiterlijk van HMS Victory en of je een kant beplankt laat en de andere met koperplaatjes is een leuk idee. Jij hebt als bouwer de dichterlijke vrijheid om dat te doen. Veel bouwers worstelen met de beplanking van het onderwaterschip en dat wil niet altijd even mooi uitkomen. De koperplaatjes bieden dan uitkomst omdat je daarmee je beplanking kan bedekken. Is je onderwachterschip wel heel mooi beplankt, dan vind ik het persoonlijk zonde om dit te bedekken onder die plaatjes.
Natuurlijk was de Victory romp voorzien van koperen platen. Echter op het schip heden ten dagen hebben ze de platen ook weer verwijderd. Het is aan jou om het te maken zoals je wilt.

* schilderen in kleur of in een transparante laag?
Kwestie van persoonlijke voorkeur. Ik ben meer voorstander van een olieafwerking / finish en kleuren met beits. HMS Victory was voornamelijk geschilderd. Ik zou bij dat schip wellicht ook de kleurstelling van dat schip overnemen.

* glad schuren of de planken ruw laten (het laatste zal het meest authentiek zijn)?
Ik vind het schrapen van hout daarna een mooier uiterlijk hebben. Anders altijd even schuren en scherpe randjes weghalen.

* toepassen van korte planken in het oorspronkelijke verband ?
Kijk wat binnen jouw bouwmogelijkheden ligt. Als je het kan, waarom niet? Hoe ziet dat eruit op schaal etc...

* moeten de naden geaccentueerd worden en hoe?
Breeuwnaden worden doorgaans nagebootst door de zijkanten van de plankjes te kleuren met een zacht HB potlood. Sommige plakken een heel dun stukje zwart papier tegen, de ander gebruikt weer een permanent marker stift.
Ik ben niet zo'n fan van al deze opties omdat het op schaal vaak niet mooi uitpakt.

Waar liggen mijn kansen, risico's en valkuilen?
Teveel om op te noemen in dit antwoord. Ik adviseer een topic / bouwverslag te openen en ons stap voor stap mee te nemen. Je kan in jouw bouwverslag dan ook in de fase waarin je zit de vragen stellen.
Belangrijk is om eerst zelf uit te proberen met proefstukjes. Welke afwerking vind ik mooi, welke soort breeuwnaden wil ik gebruiken, welke verf, welk patroon voor het dek etc etc. Proberen en uitproberen is mijn devies.

Succes!
Peter

 

Hallo Stephan,
Ik heb bovenstaande zin inmiddels een aantal keer gelezen, maar heb nog steeds niet helemaal helder wat ik er mee aan moet.
Mijn idee is om alles boven de waterlijn "geel/zwart" te maken en één kant te bekoperen.
Tot zover niks geks, maar blijft over de andere onderkant.
In de praktijk zal het schip vroeger niet in kleur geschilderd zijn om later te bekoperen, schat ik zo.
Waar het mij vooral om gaat is het volgende:
Beplanken van een schip is een van de moeilijkste onderdelen van het bouwproces. Hier kun je laten zien wat je als modelbouwer in huis hebt. Na mijn vorige 3 schepen die allemaal geplamuurd en afgelakt zijn, is het zichtbaar beplanken een van mijn hoofddoelen. Het kan natuurlijk zo zijn dat ik er straks niets van terecht breng, maar dan kan ik altijd terugvallen op plamuren en aflakken, of bekoperen
Misschien ziet mijn boot er straks een beetje raar uit als het wel lukt, maar dan kan ik laten zien dat ik het kan.

Ik heb gemerkt dat ik op dit forum omgeven ben door echte kenners. Echte kenners met soms eigen en hier en daar tegenstrijdige meningen. Dat maakt het immers ook zo interessant maar tegelijkertijd ook moeilijk om je eigen weg te bepalen als beginner. Ik zal in mijn bouwverslag daarom geregeld stil staan bij mijn vragen en overpeinzingen. Jullie hulp daarbij blijft voor mij heel belangrijk, al is die nog zo uiteenlopend.

Tot zover

 

Hoi Wil,

Belangrijkste voor jouw model is dat je het bouwt zoals jij wilt. Natuurlijk kun je tips goed gebruiken, de meest ervaren bouwer staat altijd open voor tips van andere bouwers. Het verrijkt je kennis alleen maar.
Moeilijk wordt het om niet te oordelen en stellingen in te nemen. Daarmee bedoel ik in het kader van jouw Victory. "stelling: Verf is altijd mooier dan blank hout", of "schuren is altijd beter dan plamuren", "deze manier van beplanken is de juiste". Zie je, er zijn namelijk heel veel manieren om je doel te bereiken en de juiste manier is wat jij wilt en niet wat anderen "opdringen" of "aandringen".
Neem dus alle tips en adviezen ter harte maar volg je eigen weg. Soms komen daar verrassend leuke dingen uit.

 

Mijn ervaring is: "Gaandeweg tijdens de bouw krijg je andere ideeën."
dus ik zou zeggen begin gewoon met de bouw en wacht met het schilderen tot de romp klaar is en hoe het uitziet. zo kan je je een beeld van het geheel vormen. En tenslotte beslissen wat je gaat doen.

 

@Scheepshoorn Ik vermoed dat de bouwdoos voorziet in een dubbele beplanking. de eerste huidlaag breng je aan in volle lengtes (6mm breed?)
Dit vormt dan een goede basis voor de 2e huidlaag, die je in korte of langere latjes kan leggen volgens de keuze die je maakt, maar dan ben je al vele maanden verder.
Maak je dus over het uiteindelijke uitzicht maar nog niet te veel zorgen, en doe eerst maar wat ervaring op met het beplanken met de eerste huidlaag.

 

Bedankt voor al jullie goede adviezen.
Inmiddels hebben jullie ook al gemerkt dat ik met mijn eigen bouwverslag ben begonnen. Zie https://www.modelbouwforum.nl/posts/4241524/
Inderdaad de vragen komen vanzelf op en ik probeer mijn overwegingen in mijn bouwverslag te benoemen.
En daar wordt flink op geschoten.
Ik merk dat ik me begeef in een vriendelijke en behulpzame omgeving, dat geeft me zeker vertrouwen in een goede afloop van mijn project.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.

 

Beste heren,

Ik heb versie 1.0 gereed. Natuurlijk moet ik nog best wat tekst herschrijven en ja er zullen ook nog aangepaste foto's in gaan komen maar de basis is gereed. Ik hoop dat dit meer bouwers gaat helpen tijdens het beplanken van een scheepsromp!

 

Daar is de nodige tijd in gaan zitten. Complimenten!

 

Dat klopt Mees, bedankt! Ik ben in November vorig jaar gestart met dit document. Ik heb mijn uren niet geteld, maar het zijn er best wel veel schat ik. Tijdens de wekelijkse zwemlessen van mijn zoontje heb ik nog het meeste geschreven vermoed ik.
Ik zal nog het e.e.a. moeten herschrijven, teksten verbeteren waar nodig en de foto stappen gaan uitbreiden. Dat is voor versie 1.1

 

Als je wil dat een buitenstaander versie 1.1 eens herleest voor publikatie mag je altijd een PM sturen voor de uitwisseling. Vaak lees je over je eigen taal- en typfouten heen, omdat je leest wat je denkt geschreven te hebben.

 

Bedankt voor het aanbod Herby. Het klopt wat je zegt en er zullen zeker nog veel taalfouten in de tekst staan of her en der onlogische zinsopbouw. Het is een kwestie van steeds verbeteren van het document. Alle hulp is daarin welkom.

 

Is het niks voor De Modelbouwer? Ik denk dat ze dit wel willen plaatsen. Je zal verbaasd zijn hoe mooi jouw stuk voor de,dag komt. Vraag @ronvanleeuwen54 eens. Het is best leuk om voor hun te schrijven.

 

Knap stukje werk zo Peter