Hoe maak je een roll

Op de vraag van Erik vd Kooi: waarom je een jet de neus ziet optrekken, vlak voor een roll:

Je hebt globaal gesproken drie hoofdtype van een roll: een zgn aileron roll, de langzame roll en de barrel roll.

De aileron roll kan eigenlijk alleen maar gevlogen worden met snel rollende kisten, zoals de Extra's, Pitt'sen en jachtvliegtuigen.
Het toestel rolt dan zó snel en zó zuiver rond zijn langsas, dat het nauwelijks de tijd krijgt om te zakken.
Je vliegt dus kortstondig "ballistisch" ipv aerodynamisch. Vergeet deze manouvre bvb met een langzame hoogdekker of zoiets!
Op het moment dat het model of 1/1 kist de rugvluchtpositie passeert, zal de vlieger een korststondige snelle "DOWN" puls op het hoogteroer geven, om het kleine hoogteverlies helemaal te compenseren.

Bij de langzame roll wordt het verlies gecompenseerd door A/ het richtingsroer, als de helling 90 graden is, en B/ het hoogteroer als het vliegtuig op zijn kop ligt.
Met een mix van hoogteroer en richtingsroer daar tussen in. Iedere model acro vlieger weet hoe moeilijk dit is goed te doseren. In de 1/1 vliegerij krijg je als nadelig effect erbij dat je op je rug vliegend, met -1G negatief belast wordt.

Vaak worden er echter op shows de zgn "barrel rolls" gedraaid, of iets wat er in de buurt komt. Een barrel roll is een manouevre waarbij je ahw de omtrek van een "barrel" ofwel een olievat of ton beschrijft.
Als je de manouvre niet begint met de neus op te trekken, dan zal kort na het aanrollen van helling, de neus beginnen te zakken met als gevolg fors hoogteverlies. Dit valt niet te compenseren door te trekken, je zult met toenemende helling alleen maar de neus verder naar beneden trekken(omdat je op je rug hangt), het gevolg is dat je de grond in slaat.

Helaas heeft de low altitude barrel roll al véél vliegers het leven gekost...de chefvlieer van de Red Arrows beschouwt deze manouvre als killer nr1 in vliegshows.

Een veilige barrel roll is er dus eentje waarbij je éérst de neus omhoog richt, en dán pas gaat rollen. Het hart van het gefingeerde olievat zal dus dan min of meer horizontaal liggen. Een zijdelings uit elkaar getrokken looping, zou zou je het ook bijna kunnen zien....een sort spitaalveer figuur.

Als je een mooie barrel in een acro machine maakt, dan blijft de belasting de gehele manouvre positief, ofwel je zou een vol kopje koffie gewoon in de cockpit kunnen laten staan, zónder dat er gemorst wordt! Je vliegt hem dus met CONTINUE aangetrokken hoogteroer, óók als je op je kop hangt.

Welhaast de meest spectaculaire roll ooit gemaakt is met en B707, zie dit filmpje:
http://www.aviationexplorer.com/707_roll_video.htm

Ook hier zie je dat de vlieger de fout ingaat door nauwelijks de neus op te trekken vóór de roll, gevolg is dat hij véél hoogte verliest, vlak boven de grond was dit het zoveelste rokende gat in de grond geworden.....
 
Hier het (klassieke) voorbeeld hoe het NIET moet:
Te weinig of helemaal niet optrekken, vóór de barrel roll. Je komt er gewoon niet meer uit, het wordt een doodsspiraal.
Kostte helaas het leven van de vlieger, enkele jaren geleden gebeurd op een show in Duxford.
Ik hoef zoiets life niet te zien, dit is al afschuwelijk genoeg om naar te kijken.

http://www.deltaoss.nl/video/P38crash.wmv
 
Een aileronrol kan ook met een langzamer rollende kist gemaakt worden. Een snel rollende kist zal uitgerold zijn voor de zwaartekracht er vat op krijgt, bij een traag rollende kist moet je meer voorbereiden. 'k Heb wel eens gehoord dat bijv. de T38 waar toekomstig KLu vliegers op trainen 720 graden per seconde rolt (twee volledige rolls in een seconde dus)

Uit eigen ervaring:
Met de Fuji trek je voor een aileronrol de neus een 30 graden omhoog, vervolgens stop je deze beweging (dus bewust het stuur weer neutraal zetten). Dat is de hoge neusstand waar over gesproken is.
Vervolgens de ailerons in de hoek om de rol in te zetten.
Bij het passeren van 180 graden een klein beetje tegen het stuur duwen, negatieve G, om de zwaartekracht tegen te werken.
Blijven doorrollen tot vleugels horizontaal, het vliegtuig zal in een lichte duikvlucht uit de rol komen. Iets aan het stuur trekken om weer horizontaal verder te gaan.
Ook een langzaam rollende kist kan dus een aileronrol maken.

Bij een barrelrol met de fuji gaat de neus zo'n 45 graden omhoog en blijf je het stuur iets getrokken houden met volledige aileron uitslagen. Hierdoor blijft er continu een positieve G-kracht.

Andries.
 
@evert,
mooi filmpje!

@flyingdries
Die rolbeschrijving klopt wel ongeveer ja. Zo kan ik ook langzame rollen met mijn buiten-shocky doen.

Dat de T38 720°/sec kan snap ik wel met die korte vleugeltjes. Weet niet of je maag dat houd :D,
Frank versteegh vertelde trouwens dat zijn extra300 400°/sec draait. Ook lekker :D
 
Andries,
Ja klopt wat je zegt,
Ik heb ook drie HOOFD figuren van de roll beschreven. Er zijn natuurlijk allerlei varianten op en combinaties.
In feite beschrijf jij een mix van een aileron en barrel roll.

Maar het "publiek" ziet bij een aileron roll een rol "aan een snoertje", en bij die van de Fuji lijkt het op een barrel.

Ik kan me ook niet helemaal voorstellen dat bij die "aileron"roll met de Fuji (ik heb er ook af en toe mee ge-acroo't), de neus op koers blijft, de hele figuur zal toch niet helemaal over één lijntje kunnen plaatsvinden, of zie ik dat verkeerd?

Geef anders een PM als antwoord, anders zitten we teveel te 1/1 forummen op een modelforum
 
Volgens mij kan je op de manier van Andries in theorie met elk toestel (1:1 EN modelbouw) een rol maken waarbij het toestel in 1 lijn doorvliegt.

In de praktijk zal het bij sommige lompe toestellen met weinig roeruitslag lastig uitvoerbaar zijn denk ik.
Uuh, bedenk net nog: "met elk toestel", MET Rolroeren natuurlijk dan hè! Een gyrocopter denk ik dus niet. net als zwevers zonder rolroeren, die maken altijd al snel een soort "barrel roll". Hoewel met genoeg hoogteroer je misschien toch geforceerd enigzins op koers zou moeten kunnen blijven.
 
Back
Top