zo noem't effect van't fietswiel. een gyroscoop (een sneldraaiende massa) zal altijd op een uitgeoefende kracht reageren met een beweging die 90° voor ligt op de draairichting. Pure Fysica (of wordt dat tegenwoordig niet meer onderwezen???)
Nu, de stelling dat een heli alléén maar stuurt met de paddles, gaat alléén op voor een heli die toerentalgestuurd is (of wat men een fixed pitch heli noemt), dus zonder collective pitch. een volwaardige heli (dus mét cyclic en collective pitch) stuurt wel degelijk met de hoofdrotor, daar zijn de paddles zelfs meer het stabilisatiemechanisme dan de besturing. als je de rotor traag draait zal je zien dat de hoek van de bladen continu wijzigd als je een stuuruitslag geeft (je dient dan wel de flybar vlak te houden).
Eigenlijk zou iedereen die enigsinds serieus wil bezig zijn met modelheli's, eerst het boek van Dieter Schlüter moeten lezen, daar staat op een héél duidelijke manier uitgelegd hoe en waarom een heli vliegt. VERPLICHTE LECTUUR........
Is ook alweer achterhaald: De huidige FP heli's sturen juist weer niet met de paddles, maar semi-direct de hoofdbladen, sterker nog, ze hebben tegenwoordig geen paddles meer.Gyroscopisch effect word bij mijn weten in Nederland op de middelbare school al heel lang niet meer gegeven. Ik heb het tenminste pas gehad bij de beroepsopleiding (hogere zeevaartschool, bij het vak navigatie, onderdeel instrumenten).
Het boek van Schlüter is redelijk goed, maar wel erg ontoegankelijk en nogal droog geschreven. Maar er staat wél veel in en inderdaad, eigenlijk zou iedereen die heli wil leren vliegen, het eens moeten lezen.
Ben zelf al wel eens bezig geweest een en ander in wat leesbaardere vorm te gieten (i.v.m. theorie-les helischool), maar dat is toch wel heel erg veel werk en de tijd daarvoor ontbreekt me een beetje....
Maar om het gyroscopisch effect toch proberen uit te leggen: Als je nick voorover stuurt, gaan de bladen links en rechts van de heli verdraaien. Gevoelsmatig zou je dus denken dat de heli een rolbeweging uitvoert. Dat is niet zo. Waarom niet? dit vergt even wat voorstellingsvermogen; het is namelijk niet zo dat de bladen links en rechts van de heli verdraaien, ze verdraaien over de gehele boog van achter naar voor.
Uitgangspunt: heli staat op tafel met pitch nul. nu geef je nick voorover en je draait de rotor langzaam rond. Je ziet nu dat het blad boven de staartboom op nul staat, en als je het naar voren draait, word de pitch negatief, steeds negatiever tot aan dat het blad op 90 graden staat, waarna het weer minder negatief word tot helemaal vooraan de heli. Over deze hele boog is het blad dus negatief. Aan de andere kant van de heli geldt hetzelfde, maar dan met een positief blad. Het blad in de voorgaande boog wil dus naar beneden en het blad in de achtergaande boog wil naar boven. Echter: het wil de hele voorgaande boog naar beneden, en de hele achtergaande boog omhoog, NIET alleen maar op het put van maximale negatieve of positieve pitch.
Dat betekent, dat de omhoog of naar beneden gaande beweging pas omkeert op het moment dat de spoed weer nul is, dus boven de staartboom of voor aan de heli. En waar de beweging omkeert, is per definitie het hoogste of laagste put van de beweging. Dus is het blad boven de staartboom nu het hoogste blad, en het blad boven de neus het laagste blad. De heli is dus voorover gekanteld, en NIET zijwaarts.
Exact hetzelfde gebeurt met dat fietswiel, maar dan moet je losse deeltjes van de velg gaan beschouwen en de kracht die je op de as uitoefent als een zijdelingse versnelling. Dat is wat lastiger voor te stellen maar het komt op hetzelfde neer.
Groet, Bert