Hallo, Ik overweeg mijn Half Moon kit en eventueel andere dingen gedeeltelijk te "scratchen". Ik ben echter niet bekend met de verschillende houtsoorten. Kunnen jullie de meest voorkomende soorten benoemen met hun toepassing? Zo kan ik me indenken dat er een mooier materiaal voor de kiel gebruikt kan worden dan gefineerd triplex enzovoort. Alle uitleg is welkom! Dankje!
Ik heb onlangs een lijstje met houtsoorten gemaakt, een beginnetje. zullen nog wel meer berichten, ook van andere modelbouwers, komen over het gebruik ervan. BLOODWOOD Ook wel Palo de Sangre, Satiné, Satinwood genoemd. Harde Midden/Zuid-Amerikaanse houtsoort die door lichtinwerking een prachtige bloed-rode kleur krijgt. Bloodwood is hard en kan (met scherp gereedschap) heel mooi - zelfs tot hoogglans bewerkt worden. Deze houtsoort wordt gebruikt voor kunstvoorwerpen, messenheften, strijkstokken en ook wel voor muziekinstrumenten/gitaarbouw. AFRORMOSIA Deze houtsoort werd vroeger ook wel (foutief) Afro-Teak genoemd. Het lijkt wel een beetje op Teak maar is niet zo 'vettig'. Afrormosia wordt gebruikt voor meubels en interieurs. Het is vrij hard en laat zich wel goed bewerken. De handel in deze houtsoort is inmiddels streng gereguleerd omdat het op een lijst van beschermde soorten staat. REDWOOD Duurzame naaldhoutsoort uit het westen van de Verenigde Staten. Het hout is een beetje zacht (maar wel iets harder dan Red Cedar) en werd veel gebruikt voor gevelbetimmeringen. Inmiddels is Red Wood eigenlijk een beetje van de markt geraakt. De bomen die er nu nog zijn staan hoog in de bergen in reservaten en worden niet gekapt. In 1999 bezocht ik de usa en ging ook naar het Sequoia National Forest in California. Zoals u ziet op de foto rechts groeien de bomen daar letterlijk tot in de hemel ! Ze worden tot 8 meter dik en 110 meter hoog. En tot 5000 jaar oud.... Door de tot 40 cm dikke kurkachtige schors zijn ze bestand tegen bosbranden. Er stond beschreven dat er elke 300-500 jaar wel een bosbrand was geweest waardoor de 'gewone' bomen (Douglas etc) zijn verbrand. De Redwoods hadden dan weer ruimte om uit te zaaien. Sterker nog: Zaden van een Redwood ('denneappels') blijven wel 100 jaar goed en hebben zelfs vuur / warmte nodig om te ontspruiten. EBBENHOUT Ook wel Ebben, Ebony en Ebben-hout genoemd. Wij hebben een ruime voorraad mooi zwart Ebben. Maar..... écht zwart Ebbenhout bestaat alleen in sprookjes - vaak zit er een grijs veegje in. Toch is de kleur van ons hout echt niet verkeerd. En ook zwaardere maten hebben wij op vooraad. Ebben lijkt wel op het Zuid-Aziatische Coromandelen is daar zelfs aan verwant. Ebben is in het algemeen donkerder dan Coromandel en heeft soms wat 'grijze vegen'. (Coromandel heeft juist chocolade-bruine vegen.) Ebben is goed te bewerken en zeer glad af te werken. Het mooiste resultaat wordt verkregen indien het in de was of olie wordt gezet. Het is zeer hard, heeft een korte draad en splintert bijna niet. Ebben wordt gebruikt voor ornamentjes, juwelenkistjes en ook wel voor biezen in vloeren. Voor muziekinstrumenten wordt Ebben met name gebruikt voor toetsen. (het strookje hout onder de snaren) We hebben meestal wel die toetsmaat kwartiers gezaagd op voorraad. Ebben komt uit kleine boompjes en is daarom alleen in kleine afmetingen beschikbaar. KERSEN AMERIKAANS Kersenhout Lichtrode loofhoutsoort. Kersenhout wordt gebruikt voor meubels en interieurs. Het hout is vast en laat zich prima bewerken. Beschikbaar in massief hout en gefineerd plaatmateriaal. Kersen is bij ons een zeer gangbare houtsoort. Amerikaans- en Europees Kersen lijken erg op elkaar. Europees Kersen wordt bijna niet meer verhandeld sinds er geen hoogstam-fruitboomgaarden meer zijn. ABACHI / AYOUS Ook wel Samba en Wawa genoemd naar gelang het exportland. Ayous - Abachi is een zachte witte loofhoutsoort uit West Afrika. Het is goed te bewerken en is zeer stabiel. Het wordt gebruikt voor 'blind' werk in meubels, houtsnijwerk. Sauna latten Het is zeer geschikt voor saunabanken en -interieurs omdat het zacht en koel aanvoelt, veel vocht kan opnemen en niet splintert. Met name dat laatste is voor saunabanken een groot voordeel! PEREN ONGESTOOMD Ongestoomd Peren is creme-wit van kleur. Het hout komt meestal van relatief kleine bomen (vaak uit boomgaarden) waardoor er ook alleen maar kleine planken en balken leverbaar zijn. Ongestoomd Perenhout wordt meestal gebruikt gebruikt voor kleine onderdelen (vaak bewegende) in bijvoorbeeld houten orgels. Ook voor muziekinstrumenten zoals blokfluiten en orgelpijpen, snijwerk en fijn draaiwerk wordt Ongestoomd Perenhout gebruikt.. PEREN GESTOOMD Perenhout Ook wel 'Zwitsers Peren' genoemd. De moderne Peren-laagstam bomen die nu worden toegepast voor vruchtenproduktie zijn niet echt geschikt voor houtproduktie in behoorlijke afmetingen. Ze zijn te dun en zitten vol takken. (=noesten !) Gestoomd Perenhout zoals wij dat in voorraad hebben komt van 'wilde' Perenbomen die sporadisch in het bos voorkomen. Maar ook dit zijn relatief kleine bomen wat betekent dat een plank in Perenhout eigenlijk altijd wat gebrek heeft. (dat gebrek wordt keurig uitgemeten) In de praktijk betekent het dat gestoomd Peren alleen in kleinere afmetingen beschikbaar is. Gestoomd Peren is door het stomen wat roze - voor meubelen wordt meestal deze soort gebruikt. Gestoomd Peren kwam erg in de mode nadat de vernieuwde Tweede Kamer ermee betimmerd was Perenhout wordt gebruikt voor meubels, muziek instrumenten (fluiten, orgelpijpen) snijwerk en fijn draaiwerk. PADOUK / PADOEK Padouk (ook wel Padoek genoemd) is een bijzondere Afrikaanse houtsoort, versgezaagd heeft het een fel-rode kleur ! Helaas verdwijnt die rode kleur onder invloed van zonlicht.... het wordt dan koffiebruin. Padouk is ook een houtsoort die weinig krimpt - het is bijna net zo stabiel als Teak. Maar dik Padoek zonder een klein haarscheurtje is bijna onmogelijk: vanaf 52 mm dikte kan dat helaas soms voorkomen. Padouk is erg duurzaam, klasse 1. NOTEN AMERIKAANS Ook wel Black Walnut, Walnoten, Am Noten of Walnoot genoemd. Amerikaanse loofhoutsoort met een fraaie donkere tekening. Amerikaans Notenhout is wat donkerder dan Europees Noten. Het heeft versgeschaafd soms zelfs een paarsachtige gloed. Noten wordt gebruikt voor meubelen en interieurs. Het hout is vast, niet splinterachtig en laat zich prima bewerken. Beschikbaar in massief hout en gefineerd plaatmateriaal. Noten is bij ons een zeer gangbare houtsoort. NOTEN EUROPEES Frans Noten - Italiaans Noten Europese loofhoutsoort met een fraaie geaderde tekening. Europees Notenhout is wat lichter van kleur dan Amerikaans Noten - waarbij het Notenhout uit Zuid-Frankrijk, Italië en Turkije doorgaat voor het lichtste van de Europese produktie's. Opmerking: ons massief hout komt uit Zuid-Frankrijk. Noten wordt gebruikt voor meubels en interieurs. Het hout is vast, niet splinterachtig en laat zich prima bewerken. Beschikbaar in massief hout en fineer. Ook Wortelnoten- en Noten Piramé fineer is bij ons op voorraad. POKHOUT Zeer harde en zware houtsoort die versgezaagd een beetje groen is. Het een van de zwaarste houtsoorten: versgezaagd kan het soortelijk gewicht zelfs 1500 kg / m3 bedragen! Pokhout is zeer hard maar wel goed te bewerken en te draaien. Het is van nature vet en daardoor 'zelfsmerend' en zeer geschikt voor lagers, glijblokken en schaafzolen. Omdat het zo duurzaam is kan het ook in de chemische industrie toegepast worden op plaatsen waar nylon smelt en roestvrij staal gaat roesten. Ook voor schroefaslagers in schepen wordt Pokhout nog steeds gebruikt. EIKEN Wellicht de meest bekende Europese houtsoort. Eikenhout is sterk, redelijk hard en zeer betrouwbaar. Het is redelijk makkelijk te bewerken en af te werken. Opmerking: Eiken is vers bijna wit en kleurt aan de lucht tot creme-wit. 'Donker Eiken' is geen aparte houtsoort maar een kleurbehandeling ! Eiken is een houtsoort die zowel binnen- als buitenshuis voor bijna alles toegepast kan worden. Meubels, deuren, kozijnen en trappen - maar ook schepen en sluisdeuren worden wel van Eiken gemaakt.
Perenhout en linde hout is goed te gebruiken om ornamenten uit te snijden, goed te bewerken en splintert nauwelijks. Notenhout heeft een fijne nerf, goed om in modelbouw eiken te vervangen.
Hier nog wat info meer op de modelbouw gericht. ABACHI / AYOUS Een zachte gelige/witte loofhoutsoort uit West Afrika. Het is goed te bewerken en is zeer stabiel. Breuk vaster dan balsa. In tal van afmetingen te verkrijgen. Ideaal voor eerste beplanking vanwege zijn taaiheid. Ook te gebruiken voor opvulstukken, spijker baar en splintert niet. BALSA Een zeer zachte, poreuze, witte en zwakke houtsoort. Eenvoudig te bewerken. Ziet er niet mooi uit, vezelig, en niet te spijkeren. (geen grip) Wel goed te gebruiken als opvulstukken uit het zicht. PERENHOUT Middelharde, lichtbruin tot roodachtig houtsoort. Korte vezel en fijn nervig. Splintervrij. Laat zich goed bewerken en snijden, ideaal voor de modelbouw. Bijna overal toepasbaar, spanten balken beplating opbouw en snijwerk. Nadeel: Duur. BEUKENHOUT Middelhard, roodbruine tot bruin kleur. Lange vezel en fijne nerf en taai. Goed te gebruiken voor masten. Nadeel: ongestoomd trekt het enorm. Beuken latten alleen gestoomd, taai buigzaam en in allerlei bochten te wringen. Zijn te spijkeren en deuvelen, wel voorboren! PALMHOUT(Buxus) Harde fijne taaie houtsoort. Bij spijkeren voorboren. Goed voor klein snijwerk, blokken en juffer blokken. Nadeel: duur en moeilijk te verkrijgen. EIKENHOUT Harde kort vezelige houtsoort, grijsbruine kleur. Heeft een grove structuur, daardoor niet zo geschrikt voor de modelbouw. Wel voor binnenwerk uit het zicht. Maar daar zijn makkelijker te bewerken houtsoorten voor te bedenken. LINDEHOUT Wit, zachte, taai, langvezelig en heeft een fijne nerf. Makkelijk te bewerken en splintervrij. Goed te gebruiken voor beplanking, dekdelen, berghout en sierlijsten. Minder geschrikt voor snijwerk, breekt makkelijk dwars op de naad. Niet geschrikt voor plaatsen waar kracht op komt, zoals blokken en juffers. MAHONIE Harde, rood tot bruine kortvezelige houtsoort met duidelijk nerf. Grove nerf en splintert snel. Wel mooie kleur. Voor modelbouw minder geschrikt. NOTENHOUT Harde houtsoort met een grote kleur variatie tussen licht en donker bruin. Korte vezel, fijne nerf en taai. Komt in verhouding voor de modelbouw overeen met eiken. Goed te bewerken en buigzaam. Ook goed te snijden, splintert niet. Europees en Amerikaans noten beter als Afrikaans noten. Voor de modelbouwer het ideale hout soort. OLIJFHOUT Een mooie, keiharde houtsoort. Wit naar geel tot bruin van kleur. Te vergelijken met Palmhout. Vers hout laat zich goed bewerken maar dient lang uit te harden, jaar, voordat het bewerkte hout geplaatst kan worden. Opgeslagen hout laat zich heel moeilijk bewerken. Voor de modelbouw niet zo geschrikt. NAALDHOUT Is te gebruiken maar zijn slecht schilder baar (hars vorming) TROPISCHHARDHOUT Zitten hele mooie soorten bij, maar ook vele die moeilijk schilder baar zijn. Zijn meestal vettig/olieachtig. B.v. Teak. TRIPLEX In allerlei diktes, 0,6 tot centimeters (multiplex b.v.) verkrijgbaar. Zijn in allerlei houtsoorten gefineerd, keuze genoeg. Modelbouw winkels en bouwmarkten. FINEER Ook in meerdere diktes en bijna alle hout soorten te verkrijgen.
Deze laatste informatie komt hoofdzakelijk uit het boek Historische Scheepsmodellen van W. zu Mondfeld. De eerst lijst met informatie o.a. van de Arnhemse Fijnhouthandel. Daar ben ik onlangs geweest, daar kom je onmogelijk met lege handen thuis. Hebben veel rest stukken van allerlei houtsoorten in de verkoop. Gr, Mathieu.
