Hulpmiddelen voor de (scheeps-)modelbouwer

Als je netjes werkt met latjes, IS er geen polyester nodig!

 

de waterlijn krijg je het mooist als je schoolkrijt vermaalt in het bad gooit(wel water er in doen) zet de boot er in en viola de mooiste waterlijn gr albert

 

Albert300, Foto ????

 

Het instellen van besturing bij een schip met twee schroeven

Wat ik vroeger altijd deed: linker knuppel = bakboordmotor (master), rechter knuppel = stuurboordmotor (slave).
Die twee met een (uitschakelbare) mixer op de zender aan elkaar knopen.
In de haven: mixer uit, sturen met beide knuppels. Buitengaats: mixer aan, en lekker sturen met een knuppel.
Werkt prima, maar....: het kost je een mixer. Op de meeste zender zitten er een stuk of drie. Die zijn bij mij al snel in gebruik, want ik wil ook een combinatie maken tussen schroeven en roeren. Dus moest er een andere oplossing komen.
Ook de meeste zender zitten ook allerlei vliegtuig/helimenu's die wij schippers niet of nauwelijks gebruiken.
Eentje daarvan is wel bijzonder handig voor een dubbelschroever: de instelling "V-tail" .
Deze is ontworpen voor vliegtuigen met een V-staart, zoals de Fouga Magister:

Deze instelling is bedoeld om input van de knuppels te mixen richting roeren.
Wat ik doe met al m'n dubbelschroevers:
Instellen op de zender (Futaba F7): MODE --> draaiknop draaien tot V-tail zichtbaar is --> draaiknop indrukken --> kanalen selecteren (bij mij kanaal 3 en 4) eindpunten definieren (100% op beide kanalen)
Regelaars op de ontvanger in de kanalen 3 en 4 inpluggen. Roerservo op kanaal 2.
Op de zender een (uitschakelbare) mixer instellen tussen kanaal 4(master) en 2(slave). Uitslag van de mix zet ik op 50%.
Op die manier heb je in ieder geval een mixer bespaard die je elders kan inzetten.
Het vaarresultaat? Perfect. Aangezien kanaal 3 en 4 zelf-neutraliserend zijn, staan je motoren altijd keurig neutraal bij het inschakelen van je ontvanger.
Linkerknuppel vooruit = beide motoren recht evenredig vooruit. Idem met de linkerknuppel naar achteren.
Linkerknuppel max naar links: stuurboordmotor vooruit, bakboord achteruit, roer 50% naar links = links wenden op de plaats.
Linkerknuppel max naar rechts: stuurboordmotor achteruit, bakboord vooruit, roer 50% naar rechts = rechts wenden op de plaats.
Linkerknuppel in de linkerbovenhoek: stuurboordmotor vooruit, bakboordmotor stop, roer 50% naar links = krappe bocht links.
Linkerknuppel in de rechterbovenhoek: Stuurboordmotor stop, bakboordmotor vooruit, roer 50% naar rechts = krappe bocht rechts.

Door de mixer op het roer uit te schakelen kun je het roer ook laten voor wat het is en alleen met je schroeven sturen, of met de rechterknuppel het roer een andere input geven: makkelijk bij krappe havenmanoeuvres.

 

Werkt optimaal met naar buiten draaiende schroeven: SB rechtse schroef, BB linkse schroef.
Bij een andere uitvoering heb je dat de schroefwerking tegenwerkt.

 

Eventueel ook
flaperon: mixt flaps en ailerons
spoileron: mixt spoilers en ailerons
taileron: mixt hoogteroer en ailerons

 

Zelf schroefassen en schroefaskokers maken.

Als je een statisch scheepsmodel wilt ombouwen naar RC, komt daar best wel wat bij kijken. Het model moet vaak grondig aangepast worden om goed te kunnen varen. Een van de meest ingrijpende zaken is de aandrijving. Motoren en schroeven moeten niet alleen bij het schip passen, maar moeten er ook in passen. Met name bij lange en slanke schepen komt de bouwer dan voor problemen te staan: de in de handel leverbare schroefassen en schroefaskokers zijn vaak te kort. Of, als ze lang genoeg zijn, zijn ze te dik. Ik liep daar tegenaan bij het RC-maken van de 1:35 Schnellboot S-100 van Italeri en de 1:200 Bismarck van Trumpeter. Zelf maken is vaak de enige optie. Dat hoeft niet moeilijk te zijn en kan met vrij simpel gereedschap uitgevoerd worden. Uitgaande van 2mm schroefassen heb je het volgende nodig:

Messing stang 2mm dik (Controleer of de stang inderdaad recht is!)

Messing buis, inwendig 2mm, uitwendig 3mm.

Messing buis, inwendig 3mm, uitwendig 4mm.

Een soldeerbrander en elektronicasoldeer

Stap 1:

Bepaal de plaats van de schroeven (bovenzijde schroeven minimaal 1/6 diameter van de onderzijde van de romp)

Bepaal de plaats van eventuele uithouders van je schroefas (het is onwenselijk als er een groot stuk schroefas niet-ondersteund uit de schroefaskoker steekt. Dit i.v.m. slingeringen)

Bepaal de plaats van de motoren (Houd rekening met de motorsteunen en, als je een borstelloze buitenloper gebruikt als motor, de vrije ruimte rondom het motorhuis)

Bepaal de plaats waar de as door de romp moet komen en boor/vijl dit. Meestal is dit een (lange) sleuf in de romp.


Stap 2:
Bepaal de lengte van de schroefas. Houd rekening met een stuk schroefdraad in de schroef en ruimte voor de koppeling tussen motor en schroefas. Maar: liever iets teveel lengte afknippen en iets te weinig!

Bepaal de totale lengte van de schroefaskoker. Deze kun je tot vlakbij de schroeven door laten lopen, of een stuk schroefas “nat” in het water laten draaien. In het laatste geval moet de schroefas voorzien worden van een uithouder vlakbij de schroef. In het model raad ik aan om de schroefaskoker zo dicht mogelijk bij de koppeling te laten doorlopen.


Stap 3:
Het samenstellen van de schroefaskoker. Ik ga er in dit voorbeeld van uit dat deze in totaal 24cm lang moet zijn, Dan bestaat deze uit 22cm messingbuis 3mm in- en 4mm uitwendig en twee lagers van 1,5 cm, bestaand uit buis 2mm in- en 3mm uitwendig.

Snij de stukken buis op de juiste lengte af. Snij de schroefas op de juiste lengte af. Geen tang gebruik, maar de Dremel met een slijpschijfje. Zorg dat de snijvlakken geen bramen vertonen. Schuif beide lagers elk 1 cm in de koker. Vervolgens de schroefas in de koker, zodat hij aan beide zijden uitsteekt. Soldeer vervolgens beide lagers op de koker m.b.v. brander en soldeer. De schroefas zorgt er tijdens het solderen voor dat de lagers recht zitten. Laat de koker nu afkoelen. Controleer dan of de as nog steeds vrij draait. Eventuele soldeerresten in de koker opruimen. De as m.b.t. schuurpapier nr1000 ter plaatse van de lagers mooi gladschuren. De soldeerverbinding tussen lager en koker uitwendig schuren, zodat het verschil in diameter mooi vloeiend verloopt. Eventueel kan men nu op de koker een vetnippel plaatsen.
Aanvulling:
"Waarom die 3mm inwendige buis?" zullen mensen zich afvragen. Dit heeft twee redenen:
a) minder weerstand over de hele lengte
b) de ruimte tussen as en koker (die dus voornamelijk uit buis 4mm uit en 3mm inwendig bestaat) vul ik op met uierzalf. Dit spul is te koop bij o.a. het Kruidvat voor een paar euro per 500 gram. Spotgoedkoop dus; ik ben nu aan m'n 3e pot bezig in ruim 20 jaar modelbouw.
Uierzalf smeert prima, maar houd de koker ook waterdicht.


Stap 4:
De as moet voorzien worden van een stukje schroefdraad om de schroef op vast te zetten. Dat is simpel te doen m.b.v. een stalen moertje M2. Slijp het uiteinde van de as een beetje conisch. Plaats de as in een bankschroef met een plaatse aluminium tussen de bekken van de bankschroef en de as. Zet het moertje haaks op de as en draai dit nu rustig aan. Telkens een halve slag, dan terugdraaien, messing krullen opruimen en weer opnieuw. Eventueel de as voorzien van een beetje olie. Na verloop van tijd heb je een mooi stukje schroefdraad op je as waar je de schroef op kan draaien. Zorg er wel voor dat je de schroef met een contramoer en wat Loctite goed op de as vastmaakt. Voor modelbouwers met een draaibank en een tappenset is deze stap uiteraard een stuk makkelijker.


Stap 5:
Steek de koker door de romp. Plaats de motor op de motorsteun en koppel deze aan de as, met daaromheen de koker. Controleer of de schroef op de juiste plaats zit. Indien aanwezig de uithouder plaatsen. Als dat allemaal klopt, zet dan de koker in het model vast met een paar druppels CA-lijm.


Stap 6:
Controle: controleer de juiste plaatsing van alle componenten optisch: Schroef op de juiste plaats, uithouder, motor? Sluit de motor aan de regelaar en meet met een ampèremeter het opgenomen amperage en noteer dit. Koppel vervolgens de motor aan de schroefas en meet opnieuw. Natuurlijk neemt de motor nu meer (milli-)ampères af, maar het verschil moet zo klein mogelijk zijn. “Speel” wat met de plaats van de motor (vaak een kwestie van tienden van millimeters!) om een zo laag mogelijk verbruik te hebben. Zet de motor in de stand met het laagste verbruik definitief op de steun vast. Lijm nu de koker vast in de romp met 2C lijm. Belangrijk is daarbij om de romp aan de binnenzijde op de lijmvlakken wat op te ruwen met nr 260 schuurpapier. Om een vloeiende overgang aan de buitenzijde te hebben, is het makkelijk om met dunne stroken maskeertape de opening in de romp en de koker af te dekken. 2C lijm vloeit makkelijker als je het iets verwarmd met een föhn. Dan kruipt het in de kleinste kiertjes. Als je een uithouder aan de as wil zetten, kunt je een stukje buis inwendig 3 en uitwendig 4mm gebruiken. Daar de steuntjes op solderen (of lijmen) en dan op de koker schuiven en aan de romp vastzetten.

Smeren:
En voor smeren van de schroefas in de schroefaskoker uierzalf gebruiken. Zet de pot uierzalf in een pannetje water en breng het water aan de kook. Je ziet de zalf veranderen van een gele, semi-vaste, substantie naar een bijna heldere vloeistof. Zuig wat van die vloeistof in een grote injectiespuit op. Leg een tissue in de boot onder het binnenste einde van de schroefaskoker, anders wordt het een knoeiboel in je model. Zet de spuit aan de schroefzijde van de (reeds gemonteerde) schroefaskoker (zonder schroefas) en druk de spuit langzaam leeg. Op een gegeven moment komt het spul aan de binnenzijde van de boot naar buiten. Dan zit de koker bijna vol. Stop met vullen. Druk nu van buiten af de schroefas in de koker en hou je vinger op het binnenste einde van de koker. Op een gegeven moment voel je dat de as niet verder kan: alles is gevuld met de uierzalf. Je vinger even van de koker afhalen en dan er weer op. Net zolang herhalen tot je as aan de binnenzijde van de koker in je schip zichtbaar is. Vervolgens het zichtbare asdeel even vetvrij en schoon maken. Tissue uit de boot halen. Koppeling plaatsen, klaar. Als je je schroefaskokers hebt voorzien van een vulnippel, kun je de kokers natuurlijk via die vulnippel vullen. Je schroefassen kunnen er op die manier een vaarseizoen tegen. In de herfst, als ik niet meer vaar, haal ik de assen uit de kokers, en druk er nieuw vet in. Het oude vet komt dan als gore, zwarte troep eruit. Als het vet geel eruit komt, na vervanging, is de hele koker weer gesmeerd en kun je er weer een vaarseizoen tegenaan. Uierzalf is goedkoop, een natuurproduct, en laat geen olievlekken achter op het water. Dit in tegenstelling met allerlei andere middeltjes.

 

@Roel van Essen in plaats van de lagers werkt gesinterd brons bus ook?
zelf heb ik hier rvs askokers liggen met lagers in maar al van verschillende gehoord deze (chinese assen) troep zijn .
lagers zouden roesten en niet water dicht zijn.
Nu had ik zelfde gedacht zoals van u maar dan met een bronzen bus erin in plaats van lagers zo kan er niks roesten.

 

Ik heb de laatste jaren 3 statische 1:35 Schnellboote, 1MTB, 1 PT-boat van Italeri, een 1:200 Yamato van Nichimo en een Bismarck van Trumpeter omgebouwd naar RC. Allemaal met dit type selfmade schroefassen en -kokers. De schepen van Italeri zijn snel, de Yamato en Bismarck iets langzamer. Deze assen werken uitstekend. Weinig weerstand, waterdicht als je ze met uierzalf smeert. De lengte kun je zelf bepalen. Ik vind ze ideaal voor het ombouwen van "statisch" naar RC. Hieronder een voorbeeldje van de PT-Boat. Snelheid is max 14km/uur.

 

de uierzalf ha ik zeker mee nemen die is lekker zacht wand die vet spuiten ze verkopen in de rc winkel pff in deze tijd is dat been hard.

ha op deze manier assen bouwen dan
mvg pedro

 

Ik gebruik deze twee dingen zijn goedkoop en zonder vet olie of zalf al waterdicht , laat staan dat je dus nog de zalf


en deze


Passen zo mooi strak in elkaar en draait en vaart goed En nog voor 9.98 thuis gestuurd binnen 3 dagen

 

Niet de sinterbronzen lager solderen maar lijmen.
Als je de sinterbronzen lagers warm stookt, verliezen ze hun smerende werking.

 

Hallo Roel,

Mijn lokale modelbouwzaak verkoopt alleen messing buis met binnenmaten: 2,1 3,1 , 4,1 mm enzovoort. Gebruik jij deze ook? of heb je een adres waar ze wel 2 3 en 4 mm binnenmaat kunnen leveren?

Verder heb ik goede ervaringen met 2mm as in een 2,1mm buis of 1mm as in 2,1mm buis zolang de lengte niet te groot is (tussen de 2 en 4 cm).

Gr,

Gert-Jan

 

Gert-Jan, ik koop ze bij Hobma Modelbouw in Elst (Gld)
Maar ik heb dezelfde truc ook uitgehaald met buis met Engelse maten.
De exacte maten maken weinig uit voor de waterdichtheid, zolang de as en de buis goed en zonder speling in elkaar passen.

(Ik heb het hele verhaal ondertussen aangevuld met een paar zaken)

 

Destijds had Conrad ook sluitende binnen en buitendiameters...
Ik heb er toen 10 mm kogellagers rvs en aparte keerringen in gezet. Assen ook uit rvs.
Verder zijn mijn assen volgezet met 5W40. Lekken nog niet na 14 jaar... af en toe een zwaai aan de prop... drupje olie aan de uiteinden...
Delen die in water steken gesoldeerd, andere kant, waar ook een lager in zit verlijmd met CA, opdat een as voor onderhoud makkelijker gelost zou kunnen worden... in theorie...
De assteunen buiten aan de romp ook verlijmd met CA. Messing tegen messing en later in de diverse laklagen gezet om de verbindingen af te sluiten voor vocht.
Tot nu toe ook dat nog heel... maar het model hoeft dan ook niet te forensen... zo vaak vaart het niet...

Plaatje opgesnort... 3 sluitende buisstukken... de opdikkende gesoldeerd, de lager en keerring houdende gelijmd met CA. Ziet er een beetje ruw uit.. maar werkt echt voortreffelijk...
Het solderen heb ik gedaan met alle stukken ineen geschoven, de schroefas incluis om alles goed gericht te houden.
Zaakje stuwt thans voort op een hoog toerige zeer laag belaste brushless met zeer stille planetaire reductiekasten... en hoogst mogelijke spoed speedprops. Model heeft op 5 verschillende voortstuwingen gevaren. Te veel vermogen en te rumoerige reductiekasten etc. De brushless de stilste, de zuinigste en iets schaal oversnelheid. De magneten zijn voor telemetrisch uit te lezen toerental, dat kon sinds 2009 met Jeti... een zegening voor meten is weten...

 

Roel, is het niet handiger, en beter vindbaar/verwijsbaar/linkbaar, om schroefassen en schroefkokers maken een eigen draadje te geven? Het onderwerp verdient het m.i., en dan hier een link plaatsen.

 

Daar is zeker wel een epistel aan te wijden

 

en met wat te lijmen ? zo ook het gedeelte in het water
2 componenten epoxy?

 

Ik gebruik altijd lagerlijm van Loctite

 

heb je nr ervan artikel ?
en dat blijft perfect dicht ermee tussen messing en brons