Al sinds tien jaar ben ik gefascineerd door modelvliegtuigen die worden aangedreven met persluchtmotoren. Het lijkt mij prachtig om met een fietspomp het tankje in de romp op druk te brengen en het vliegtuig hier op te laten vliegen. Er zijn een aantal modellen op de markt geweest die op dit principe werkten, de bekendste hiervan in Nederland waren de Airhogs modellen. Hierbij was de motor en het vliegtuig van kunststof. Maar in het verleden zijn er heel wat mensen geweest die met messing een succesvolle motor hebben gebouwd en dat is de route die ik nu wil volgen. Op het internet is hier niet heel veel over te vinden. De beste plekken zijn denk ik de website van David Kerzel en die van Model Engine News. David Kerzel beschrijft uitgebreid de bouw van een persluchtmotor die is gebaseerd op een ontwerp uit 1933 van Joseph Ott. Het origineel van Ott was een driecylinder stermotor. De luchttoevoer en afvoer wordt geregeld door poorten in de propelleras. Dit maakt dat er geen extra bewegende onderdelen nodig zijn. David Kerzel heeft het ontwerp gereduceerd tot een ééncylinder. Dat maakt het mogelijk het gewicht te beperken zodat het in een kleiner model is in te bouwen. Veel van de oude perslucht-vliegtuigen hadden een spanwijdte van een meter of meer, en dat is niet mijn stijl ... David Kerzel bouwde zijn motor van standaard messing buisjes uit de modelbouwwinkel, zodat hij geen draaibank nodig had. Hij is overigens wel zeer bedreven in het werken met een draaibank. Nu heb ik zelf sinds ruim een maand ook zelf een draaibank en die gebruik ik ook zeker bij dit project. Maar voor een dunne cylinderwand van messing is het kopen van dunwandig messingbuis toch wel een goede optie! Hier is een foto van de website van David Kerzel:
De motor krijgt een boring en slag van ongeveer 8 mm. De cilinderinhoud is daarmee 0,4 cc. Dat is dus echt klein! Ik ben ooit al begonnen met het verzamelen van diverse materialen voor dit project. Zo heb ik ooit twee buisjes dunwandig messing gekocht voor de zuiger en cilinder. In de winkel heb ik gezocht naar een tweetal wat zo goed mogelijk op elkaar aansloot. Deze heb ik toen gezaagd op de lengte zoals aangegeven op de tekening. Toch was ik nog niet helemaal tevreden met de passing en het project is de kast ingegaan. Nu ik een draaibank heb kan ik dit natuurlijk anders aanpakken! Ik heb van brons een kapje voor op de cilinder gedraaid wat zorgt voor een licht klemmende passing in de ciinder. Dit kapje is op de zuiger gesoldeerd met zachtsoldeer. Door de zuiger een tijdje op en neer te bewegen in de cilinder is het stel goed op elkaar ingesleten en is er een goede passing. Ik merk dat het maken van precies passende onderdelen met de draaibank een hele kunst is. Nu werk ik met goedkope materialen uit de rommelbak dus wat experimenteren, met vallen en opstaan is een prima manier om te leren. De zuiger met bronzen kapje Het bronzen kapje op de top van mijn wijsvinger De gesoldeerde cilinder In de cilinder zit een kern van aluminium met een uitsparing voor de zuigerstang. Deze kern loopt door het bronzen kapje heen om hiermee wat gewicht te besparen. Brons is ruim 3x zwaarder dan aluminium. De zuigerstang is gemaakt van 1 mm dik dural en is met een 1 mm verenstalen pennetje vastgezet in het aluminium van de zuiger. Vervolgens is het aluminium in de zuigerwand geperst met een druppeltje lijm ertussen. Op de onderstaande foto's is behalve de zuiger en cilinderwand ook al de as en het aslager te zien. Deze moeten nog wel een stuk worden ingekort.
Het lijkt veel op een O-ring inderdaad, maar het is gewoon dunne olie die zwart is geworden tijdens het inslijten van de zuiger en de cilinderwand. Deze heeft zich verzameld in de groef tussen zuigerdeksel en zuigerwand.
Mooi project, houd er van als mensen op hele kleine schaal toch heerlijk mooie dingen kunnen maken! ga zo door, zou ik zeggen!
Zelfaanlopende machines en dan beide kanten op. Ik ben er voorlopig nog niet aan toe en heb geen idee of het haalbaar is op stoom, gezien de problemen met condensatie.
Zolang jij heel kleine condenspotjes kan maken, is condensatie geen enkel probleem.... En als je geen condenspotje kunt maken, dan is een héél kleine bypass van bijvoorbeeld 0.1 mm o.i.d. ook een oplossing (minder mooi, maar werkt wel). Zet een condenspotje "parallel" over de toevoer en afvoer van de regel en omzet kraan, en je hebt nergens last van. Groet, Bert
Zelf aanlopend? Dat klinkt niet zo moeilijk om te bereiken..... Ik kan best zorgen dat een motortje in beide richtingen aanloopt, helemaal vanzelf