M50A1 ONTOS van Academy

Roel van Essen

Forum veteraan
Holle lading en TLV's

Na de uitvinding van de holle lading beschikte de Infanterie over een draagbaar wapen wat het pantser van tanks kon doorboren. Aan Duitse zijde de Panzerfaust en Panzerschreck, aan Geallieerde zijde de Bazooka en de PIAT. De holle lading was een succes en de industrie ontwikkelde grotere versies ervan. Zo werden achtereenvolgens de 57mm RCR (ReCoilless Rifle) , de 75mm, de 84mm, de 105mm en de 106mm versies ontwikkeld. In het Nederland spreken we over een TLV (Terugstoot Loze Vuurmond) en die term zal ik de rest van dit verhaal ook hanteren. Het principe van een TLV is simpel en berust op “actie = reactie. Een buis, die aan beide zijden open is en een granaat met een overdreven zware voortdrijvende lading. Vuur de granaat af en de uitstoot (uit de zijkanten van de huls, naar achteren geleid door de schietbuis) zet zich af tegen de lucht. De granaat wordt naar voren gedwongen. Geen terugslag en geen zwaar sluitstuk nodig en dus is het wapen veel lichter. Door de relatief geringe snelheid van de granaat is de holle lading het meest geschikt. De M40 TLV 106mm is het hoofdwapen van de Ontos. Deze M40 is ook bij de KL in gebruik geweest; op een aangepaste Nekaf (verzwaarde vering) kon het wapen meegevoerd worden en vanaf het voertuig afgeschoten worden. De M40 had een relatief dunne, stalen schietbuis met een aan de achterzijde open sluitstuk, die het laad- en afvuurmechanisme bevatte. Op de schietbuis zat een 12,7mm “Spotting Rifle” (inschietgeweer) waarvan de munitie dezelfde ballistische eigenschappen als de vuurmond had. De afvuurprocedure was vrij simpel: de schutter richtte op een doel, vuurt een schot met het inschietgeweer, en als dat schot doel trof (te zien aan een heldere flits en rookwolk van de fosfor-bevattende kogel) kwam er meteen een 106mm granaat achteraan.

Ondergetekende naast een jeugdliefde: De Nekaf met TLV106 in het NMM.
06a.JPG


Ik ben een van de laatste pelotonssergeanten van een TLV106-peloton geweest: 48 man en 13 Nekafjes (waarvan 8 wapendragers, 4munitievoertuigen en een Nekaf voor de PC) en één Webje (voor de PS). Best wel een indrukwekkende stoet op de autosnelweg! Ik was zwaar onder de indruk van de power van dit wapen. Hij kon 40 cm homogeen pantserstaal doorberen (of het equivalent daarvan) en dubbele gehoorbescherming was écht welnodig: je oordopjes zo diep in je oren dat ze elkaar raakten en daaroverheen een set oorkappen. En nog stond je te shaken bij elk schot...

Een anekdote uit die tijd: ik stond met een aantal cursisten op de schietbaan in 't Harde. We hadden één jeep met TLV bij ons en we zouden het ding net gaan inschieten toen de Cadiwagen (Een Volkswagen Combi van de Cantine Dienst. Met koffie, broodjes worst, marsen, nutsen ed. om het leven van de militair te velde enigszins draaglijk te maken) arriveerde. De cursisten (reserve-officieren in opleiding) mochten een bak koffie halen en ik zou het wapen inschieten. Pok - pok...klonk het inschietgeweer. Ik was op het doel gericht, gaf een brul naar de cursisten, zo'n 50 meter verderop dat ik de TLV af zou vuren. 10 seconden later: Kaboem!!!! het schot ging af: treffer. Nadat ik inschietgeweer had ontladen en de lege huls uit de TLV had gehaald, liep ik naar de Cadiwagen voor mijn koffie. De man van de Cadiwagen smeet de deur voor mijn neus dicht, mompelde iets van "klootzak" of woorden van gelijke strekking, en scheurde met een rotgang weg. De cursisten lagen te snikken van het lachen, dus ik vroeg wat er aan de hand was. "Nou, toen u de TLV afvuurde, viel de Neon-armatuur van het plafond van de Cadiwagen, op zijn hoofd..." Enfin, een van de cursisten had 2 bakken koffie besteld, waarvoor alsnog mijn dank!

De M50 Ontos van de U.S. Marines op Vietnamese bodem, meteen na ontscheping uit een landingsvoertuig.
Ontos 1.jpg


Terug naar het onderwerp van deze recensie: de Ontos (Grieks voor “ding”) komt voort uit de behoefte van de U.S. Army aan een antitankvoertuig wat door transportvliegtuig vervoerd kon worden. Het voertuig moest dus licht en klein zijn. U.S. Army verloor gedurende het project de belangstelling, maar U.S. Marines (het Amerikaanse Korps Mariniers) zag wel wat in het rare voertuigje. Met name door het lage gewicht en de brede tracks had de Ontos een betere terreinvaardigheid dan de tanks. Toch had het voertuig zijn nadelen: een hoog profiel, een kleine munitievoorraad en de TLV’s moesten van buiten af geladen worden. Het interesseerde de U.S. Marines weinig; zij waren blij met elk type antitank voertuig wat ze konden vinden. In Vietnam is de Ontos door de U.S. Marines met succes ingezet. In de gevechtsverslagen van de slag om Hue staat dat de vijand op de vlucht sloeg zodra een spotting rifle het vuur opende. Ondanks het succes werden de Ontos-eenheden in 1969 opgeheven en verdween het voertuig langzaam maar zeker uit de bewapening.

De M50 ONTOS met liggend op het voordek een 106mm granaat voor de TLV.
ontos 2.jpg


Het model…

…bestaat uit maar liefst 6 sprue’s, rubber tracks en een klein ets-setje. Niet slecht voor een modelletje van slechts 10,5cm lang! Het plastic is redelijk zacht en goed te bewerken. Pasvorm is prima, weinig flash en de pinmarks zijn goed geplaatst: niet op zichtbare plaatsen. De bouwbeschrijving is duidelijk. Weinig tekst, veel (grote) afbeeldingen. Tot zover het goede nieuws. Minder fijn is dat Academy sommige zaken onnodig ingewikkeld maakt. Het onderstel bijvoorbeeld. Dit bevat geen toprollers, maar uithouders met daarop glij-stukken. Elke uithouder bestaat uit vier onderdelen. Ingewikkeld en kwetsbaar. Die glij-ijzers moeten weer vastmaakt worden aan de stalen plaat die de buitenlagers van de loopwielen bevat. Deze onderdelen (die platen) worden in de tekening als B18 en B19 aangeduid; op sprue B zoek je een ongeluk, maar ze zitten op sprue C... Foutje van Academy.
Op dit moment heb ik het onderstel gereed met de (rubber) tracks er omheen. De volgende stap is het samenstellen van 6 TLV's en hun inschietgeweren. Dat zijn een heleboel onderdelen...
 
Nog even gewacht met de TLV's. Eerst maar eens wat details op de romp aanbrengen om het "millimeter-gevoel" weer in de vingers te krijgen. De YPR PRAT had al kleine onderdelen, maar dit is helemaal werken op de halve millimeter. Een tijd geleden dat ik 1:35 plastic pantservoertuigen in elkaar zette, en dat is te merken ook. Zijn de onderdelen nou zoveel kleiner geworden in die tijd, of mijn vingers lomper en m'n ogen slechter? Die het weet mag het zeggen....
Enfin, wat foto's van "het ding", zoals hij er nu bij staat:

Alle onderdelen uitgestald: drie grote sprue's, rubber tracks, onder- en bovenromp, etch en decals...
P1420840.JPG


... en dat komt allemaal op een voertuigje van nog geen 11cm lang. Je zou je bijna bekocht voelen...
P1420841.JPG


De onderromp met het loopwerk. Let op de "glij-ijzers".
P1420972.JPG


De bovenromp geschilderd met acryl mat-aluminium, bij het motordek met wat zwart gemengd. Hier overheen matte lak op oliebasis. Op de motorroosters zit al maskol om straks de groene verf buiten te houden. Bedoeling van deze schildermethode is om op de randen héél voorzichtig de groene laag te slijten, zodat de aluminiumkleur subtiel tevoorschijn komt. Het slordige verfwerk rondom de roosters is straks verdwenen achter olive drab.
P1420973.JPG


Even de bovenromp op de onderromp gezet. De tracks drogen op dit moment. Mooie rubberen tracks met het juiste profiel, alleen... een heel l*llige smeltpen verbinding. Heel dun en teer. Benieuwd of ik die fatsoenlijk voor elkaar krijg...
P1420975.JPG
 
DeM50 Ontos doet me denken aan een doedelzak, met al die pijpen.

Het is me nog niet duidelijk of het een explosie of een raket aandrijving is. Is de achterkant open (bazooka)?
 
Het is me nog niet duidelijk of het een explosie of een raket aandrijving is. Is de achterkant open (bazooka)?

De 2,75 inch raketwerper, (de originele Bazooka) had een iets ander aandrijvingsmechanisme: Dat was inderdaad een raket(je), wat gedurende het eerste deel van de vlucht nog voortstuwing leverde.
De TLV106-granaat had een heel grote huls met een "overdosis" kruit er in. Bij het afgaan van het schot kwam een deel van de explosiekracht van het kruit via de zijkanten van de huls in de kamer van het wapen. Die kamer (achterste deel van de schietbuis) was 2cm ruimer in diameter dan de granaat. Via de kamer ging de explosieve kracht naar achteren, door het (deels) open sluitstuk, naar buiten. Dat ging (verhoudingsgewijs) niet zo snel. Een evengroot deel van de explosieve kracht drukte tegen de achterzijde van de granaat en perste die uit de schietbuis. Doordat de kracht naar voren en naar achteren ongeveer in evenwicht was, had het wapen weinig tot geen terugslag. Alleen... Achter het wapen ontstond een grote steekvlam en een enorme overdruk. De gevarenzone achter het wapen was een gelijkbenige driehoek met een tophoek van 120 graden achter het sluitstuk en een diepte van 100 meter.
Binnen die zone was je ervan verzekerd dat je grondig geschuurd werd met korrel 1.
In de gevarenzone, binnen 10 meter, werden je longen door je middenrif geperst. Heb ik nooit uitgeprobeerd...
Een filmpje wat een redelijk indruk geeft van de rauwe kracht van het wapen is te zien op: https://www.youtube.com/watch?v=JCBMLkgOp0o Een beetje langdradig, maar het schot is te zien op 2.12.
De Amerikaanse Special Forces gebruikten het ding in Afghanistan, in ieder geval tot 2012. Reden: lekker simpel, geen moeilijke optronica (de enige elektronica was de richtkruisverlichting in het vizier die werkte op 2 1,5V batterijen), als er iets kapot ging kon je het zelf maken, het apparaat is simpel te verplaatsen en heeft een enorme vuurkracht.
De quala's (huizen) in Afghanistan hebben muren van aangestampt leem. Keihard. Alleen een tankkanon kon er doorheen komen. Tot de komst van de TLV106...
 
Gisteravond en vandaag een beetje verder gewerkt aan "het Ding". Details op de romp gezet, het loopwerk gecompleteerd en uiteindelijk de romp gespoten. De motorroosters schoongemaakt van Maskol: dat spul werkt prima! Op de lasnaden tussen front- naar zijpantser heb ik héél behoedzaam wat groene verf weggehaald, en daar zie je aluminiumkleur er doorheen schemeren. Dat was precies de bedoeling van de aluminium - vernis - groene toplaag-actie. Met deze scherpe vormen kun je dat met de achterkant van een mesje doen (de niet-scherpe kant dus), maar bij rondere vormen kun je ervoor kiezen om een doekje in acryl-verdunner te dopen en daarmee de toplaag weg te wrijven.

P1420979.JPG


Daarna de uitlaat verweerd. Die uitlaat laat overigens de mate van "over-engineering" van Academy duideijk zien: vanaf de aansluitplaat op de romp tot het daadwerkelijke uitlaatpijp: 7 plastic onderdelen, en 2 etchdelen: de laatste moeten de roosters voorstellen om te voorkomen dat de bemanning de kl**wen brandt aan de hete uitlaat. Het verweren gebeurde met een onduidelijke mix van gold, bruin, een béétje zwart en fletsrood. Het ding is nu behoorlijk aan 't roesten en het verbindingsstuk tussen de eerste en tweede pijp heeft zo te zien ook al een opdoffer gehad met maatje 46 schoeisel...

P1420982.JPG


De andere kant is nog redelijk "maagdelijk". Op de bevestigingspunten komt nog een sherrycan .... pardon: jerrycan en vier reserve trackschakels. Die overigens per schakel apart aan de sprue's zitten... De bedrijfsfilosofie van Academy zal wel zoiets zijnvan: "Hoe kleiner het voertuig, deste meer onderdelen!"
P1420981.JPG
 
Back
Top