Joris, Raf,
het maken van vloedgaten in een romp die allerlei hoeken/bollingen/hollingen etc. heeft is niet makkelijk. Rechtstreeks in de romp frezen zoals Raf aangeeft zou het mooiste zijn maar om zo'n romp in te spannen en dan onder de juiste hoek te werken is nogal gecompliceerd.
Zelf werk ik bij het maken van gaten (patrijspoorten, vensters, vloedgaten) altijd met maskers of mallen die ik vooraf m.b.v. een freesmachientje (in mijn geval een Proxxon MF70) maak van plaatjes messing of alu van 2mm dikte. Ik zaag dus eerst de maskers op maat (zodat ze zo goed mogelijk op de romp kunnen worden geklemd), en maak dan in deze maskers m.b.v. de freesmachine vrijwel perfecte gaten op de juiste positie. Daarna bevestig is deze maskers op de plek op de romp waar ze moeten komen, boor de gaatjes voorzichtig open en vijl dan de vloedgaten of wat het dan ook moet worden met sleutelvijltjes exact volgens de voorgefreesde gaten in het masker.
Een voorbeeld is b.v. het 'verzetten' van de rij vloedgaten in de U2540 tussen het bovenste en tweede torpedoluik. Eerst een maskertje gemaakt met de vloedgaten van exacte vorm en juiste positie, daarna bevestigen op de romp (met dubbelzijdig tape en lijmklemmen) en vijlen maar. Voordeel van de 2540 is dat dit zowel aan bb als aan sb moet gebeuren (en dat Jan Huizenga het masker ook kon gebruiken).
Als je lastige plekken moet bewerken (holle of bolle romp) is het handig om dunner messing of alu te gebruiken (messing heeft dan ook de voorkeur). Je kunt dan eerst de vloedgaten in het masker maken, en daarna het masker in de vorm van de romp buigen. Voor zover ik weet werden vloedgaten bij 1:1 ook met een masker afgekrijt en daarna er met een snijbrander uitgesleurd: ook deze gaten zijn dus niet echt 'geometrisch verantwoord' rond, ovaal of rechthoekig.
Als je een beetje rustig met de vijltjes omgaat, gaat zo'n masker erg lang mee. Alle ramen in de bovenbouw van mijn Seabex zijn b.v. met maar 1 masker van 2mm alu gedaan, en dit masker is naderhand overgegaan naar een andere Seabex-bouwer.
Eén voordeel v.w.b. de type VII: bedenk dat de vloedgaten in deze boten ook 1:1 'met de hand' zijn uitgesneden. Ook deze vloedgaten waren vrij ruw en echt niet allemaal supernauwkeurig. Met een masker is het zelfs wat te mooi...

im:
Jos