Overnaads zeilbootje

Op nieuw in lockdown en uitgekeken op 3d printen van RG65 (eerst grondig testen, of uit mijn vingers laten vallen, voor ik weer nieuwe bouw), heb ik besloten eens een overnaads bootje te bouwen. Van hout. Ooit kocht ik een plaat iroko 1,5 mm dik om iets leuks mee te doen. Die heb ik in de epoxy gezet en afgedroogd. Bleek uitstekend geschikt om kromme latjes uit te snijden.
In Delftship heb ik de wanden van mijn laatste RG65 recht getrokken zonder het onderwaterschip te veranderen. De spiegel heb ik vervangen door een spitsgat. In principe kan je in Delftship een knikspant maken met veel kniks, en de zijplaten plat uitvouwen en overnemen. Ga ik niet doen.


Dit keer maak ik een stevige kielbalk (ceder). De spanten zijn om globaal de vorm vast te leggen. Ik meet plank voor plank de kromming, en laat de planken taps toelopen (vóór 2x breder dan achter) zodanig dat de laatste overnaadse plank evenwijdig aan de waterlijn loopt. Bakboord en stuurboord planken maak ik identiek. Met een plakbandje leg ik de vorm vast om over te nemen op de iroko plaat. Onder de waterlijn wordt glad geplankt (karveel).
De eerste plank viel niet mee om recht en symmetrisch te krijgen. De volgende plank kon ik onder de bovenliggende klemmen, zonder veel hulpmiddelen, wel wat plakband om hem op zijn plaats te houden.


Het bootje krijgt een latijnzeil. Ik weet dat in het gebied van latijnzeilen niet (of nauwelijks) overnaads wordt gebouwd. Maar ik heb al een bootjes met bermuda (toren) tuig en één met een gaffel, fok en kluiver. Eigenlijk tijd voor een dwars tuig. Ik zie echter nog niet hoe ik op simpele wijze een dwars getuigd bootje kan bouwen dat aan de wind kan zeilen. Voor een latijnzeil kom ik met twee servo's uit.
Ik heb het concept zeilplan gemaakt. Een zeil van 2250 cm2 op een mast die naar voren helt, levert een zeilpunt waar dit thuishoort op een RG65. Als ik de mast rechtop zet is er plaats voor een fok aan een boegspriet. Nu nog zien of het werkt.

De Italiaanse Leudo komt in de buurt van het vage plan, het zeil wordt echter wat hoger. De Leudo heeft echter zoals alle sloepachtige bootjes een rechte kielbalk, dat is makkelijk om op het strand te trekken en minimale diepgang bij maximale laterale weerstand. Voor een model zeilbootje niet echt belangrijk. Hij krijgt een kiel van 30 cm. En een rondlopende kielbalk. Dan zeilt hij als een rg65.

 

Phielp,
Leuk project , maar het volgende klopt niet :
- Bouwers van overnaadse boten leggen de posities van de overlappen van de gangen van te voren vast dmv strooklatten en bekijken op die manier of alles wel netjes strookt,
of er geen abrupte variaties in de breedtes van de gangen zich voordoen en of het totale geheel wel lekker oogt ( It is right when it looks right but it all depends who is looking..)
- men begint ALTIJD bij de kielbalk
- aan het eind van de gangen laat men ze in elkaar overlopen dmv een sponning zoals in de bijlage : een zgn 'gain', of 'hood end' of ook wel een 'gerald'' genoemd zodat ze glad op de stevens aanliggen.
i.p.v een sponning schuint men de gangen ook wel af over een bepaalde lengte zodat je een zgn 'feather edge' verkrijgt.

Ik herinner me dat ik een aantal jaren geleden een bouwverslag in het forum heb gezien van de bouw van een zeilbootje uit de Rivierklasse (ook een overnaads bootje), dat was echt authentiek en supermooi gedaan.

Succes verder,
Ard

 

Ard

Je hebt volkomen gelijk. Daarboven is het Iroko hout ongeschikt voor modelbouw op deze schaal, een te grove nerf, te zwaar, het scheurt. De plaat Iroko varieert ook nog in dikte tussen 1,4 en 2,1 mm.
Voor mooie overnaadse modelbouw zou het 2 á 2,5 mm dik moeten zijn. Bijvoorbeeld watervast triplex en dan glad plamuren. Maar iroko is wel heel mooi hout, indien geschuurd en met blanke lak afgewerkt.

Zoals gezegd had ik de RG65 glad getrokken en de boeg tweemaal hoogte achtersteven gemaakt. Dus bij dit model passen de plankjes altijd. Het wordt geen schaalmodel van een bepaald scheepstype waarvan de vorm wordt bepaald door het gebruik.

De meerderheid van Nederlandse overnaadse boten zijn van polyester. Zo ook mijn overnaadse zeilboot. Als ik een schaalmodel wil van een overnaadse boot zou ik de romp in Delftship nabouwen en printen in plastic. En een mooi kunstteak dek plakken. Ik wil echter werken met mooi hout. En een bootje waar ik met plezier mijn zeiltjes op uitprobeer.

 

Nou ja, het is ebn blijft een leuk project.
Ik heb het ook wel eens overwogen een overnaads model te bouwen.
Een bouwwijze die nog steeds aan belangstelling wint .
Zoals op een vwo in Lelystad waar 5 leerlingen een zgn Ayling skiff op ware grootte bouwden van marine plywood.

 

Ik ben een overnaads sloepje aan het bouwen. Momenteel ligt het stil maar je kan eens even kijken in mijn bouwverslag.

Spannende en creatieve uitvoering heb je, interessant om te zien!

 

Bij Jachtwerf Scherpel in Loosdrecht kan je een overnaadse boot leren bouwen.
Schaal 1:1. Inderdaad met watervast multiplex op de bootbouwschool.
Meerdere types mogelijk.
www.scherpel.nl

 

Zeiler, wat een mooi maar bewerkelijk project.

Ik bouw eigenlijk meer een speelgoedbootje natuurlijk. Maar het schiet wel lekker op. Het overnaads planken ging eigenlijk sneller dan het karveel planken. De plankjes waren vrij breed, net zo breed als de overnaads planken, dat kwam niet lekker uit in de bolling. Het gewicht valt reuze mee, rond 150 gram. En hij is buitengewoon stevig, ik heb aan één spant in het midden genoeg. Die verdwijnt voorgoed onder het dek, dus een bandje carbon is genoeg. Mijn eerste 3d geprinte bootje heb ik ook zo versterkt, werkte prima. Tijd om aan de reling en kielkast/mastkoker te werken. En dan meten hoeveel servo's ik er in kwijt kan, en hoe hoog het dek dan gaat komen. Het onderwaterschip krijgt een matje glasvezel met epoxy. De binnenkant wordt geheel in de epoxy gezet, zonder matje, om eventuele lekkage tussen de overnaadse planken te voorkomen. Maar dat doe ik nadat de kielkast/mastkoker zijn ingebouwd.

 

Wim,

Ja leuk, Jachtwerf Scherpel bouwt ook met Iroko hout, net als ik, maar wel van beneden naar boven. En met nagels ipv epoxylijm.

 

Phielp,
Excuses voor weer een kritische aantekening..
Als ik inzoom op jouw fotootje dan is er
a) geen klinknagel te zien waarmee mijn vermoeden bevestigd wordt dat die Scherpel dinghies opgebouwd zijn uit gangen van
b) (bruynzeel?) hechthout en hoogst waarschijnlijk verlijmd met epoxy.
Voor diegene die zich in die bouwwijze willen verdiepen kan ik het boek in de bijlage aanbevelen.

 

Ard, ik was niet precies genoeg. Bij de beschrijving van een occasions op de website staat " Scherpelvlet
Iroko op eiken spanten, koper geklonken." Het plaatje is een ander bootje, dat sprekend lijkt op jet pompje dat ik bouw, rechte steven, 5 planken, iroko of mahonie, geplakt. Ziet er prachtig uit.

 

Toch nog wat tijd gevonden om door te werken. Ik heb een voor- en achtersteven aangebracht van iroko, wel zwaar, maar in stijl als het wat is bijgekleurd. Een kielkast en zwaardkast gebouwd en geplaatst. Een geprinte servohouder voorin geplaatst om de voorkant van het zeil te bedienen, en een servohouder achter voor de zeil winch die de schoot gaat bedienen. De roerbuis geplaatst en een roer servo. Het achterdek komt los op het serviceluik te liggen. Deze dekken worden van iroko met 2V groef. Het middendek wordt verlaagd en krijgt twee grote luiken (denk ik). Ik heb ook de mast en de boom (giek of gaffel uit twee delen, zie het voorbeeld bootje) uit red cedar gespleten (om de nerf te volgen) en in de epoxy gezet. Ze wegen samen 25 gram en zijn sterk en buigzaam genoeg voor een latijn zeil. Kan ik vast aan het zeiltje werken.

 

Uiteindelijk toch niet genoeg iroko om het dek te maken, dus maar terug gevallen op red cedar. Plankjes met het mes gesneden want als ik ga zagen of schuren loop ik dagen te niezen. Wat accenten aangebracht zoals fake spanten en luikjes met yellow cedar. Ik heb de schootdoorvoer voor en achter aangebracht, dunne koperbuis. Hopen dat dit voldoende afdicht. Zowel op de voor als achtersteven komt een katrol, zodanig dat de schoot recht door de koperen buis loopt. Ik heb twee "zelflozers" gemaakt om het water van het dek af te voeren.Als ik loossleuven maak loopt steeds het dek onder water als hij wat schuin gaat. Ik zeil graag met een forse wind. De hele romp is in de epoxy gezet. Hij is nu 100% waterdicht. Het werkt wel lekker als je niet echt op gewicht hoeft te letten. De luikjes zien er niet erg waterdicht uit. Dat klopt, de gaten worden waterdicht met plakfolie, waar voor de show een luikje op wordt gezet.
De volgende fase is de epoxy weer grotendeels wegschuren voor een mooi glad resultaat, en dan aflakken. En het zeiltje maken natuurlijk.

 

proefvaart met kiel en roer, hij ligt iets achterover, dus recht met mast en zeil.De romp moet nog zeker een keer gelakt, maar eerst eens uitharden.

 

Het zeiltje is af. Ik heb de zeilmal voor de RG65 wat opgerekt met strak plakband, Voor een eerste poging best een strak zeiltje. Het oppervlak is uitgekomen op 2025 cm2. Het gewicht van het tuig met mast is 61 gram. Overigens, het bootje zonder kiel, maar met de drie servo's weegt 500 gram. Met kiel en roer (550 gram) en lipo kom ik dan op een totaalgewicht zeilklaar van ongeveer 1150 gram. Nu nog een oude zender ombouwen. Het linker op en neer hendeltje gaat de winch van het grootzeil bedienen. Heen en weer bedient de schoot aan de voorzijde . Bij heen en weer zit een veertje dat eruit moet. Bij op en neer zit geen veertje.

 

Mooi hoor! Loopt met die zeilmal de bolling in het zeil van boven naar beneden? Is dat dan anders voor zo’n Latijns zeil dan voor een normaal grootzeil?

 

Freek,
alle voorbeelden van latijnzeil zijn zo gesneden. Ik heb vroeger ook eens gekeken of het ook normaal kan maar dan krijg je geen bolling die de boot vooruit helpt. Ideaal is een soort halve kegel met de punt voor. Niet boven.

 

Tussen de stormen een mooi moment voor een proefvaart in de sloot achter. Wel veel takken afgewaaid waar ik ik kan bliven steken. Hij zeilt best goed, het is meer kitesurfen, en dat vergt nog wat oefening.

 

Het ziet er wel tof uit!

 

Een prachtige zeildag vandaag. Eerst uitgeprobeerd met een RG65 tuig. Daarna met het latijnzeil. Het bootje is af, op de luiken na, die zijn iets kromgetrokken en moet ik dus op een of andere manier recht zien te krijgen. Dat heb je met massief hout. Ik denk de zelflozers te vervangen door een koperen plaatje.

 

Phielp kan je een filmpje maken ben erg benieuwd naar bewegende beelden

Thnx Dimitri