Scratch built trawler "Hemerica" 1:25 met scheepshelling

(Conrad leverde ze ooit aan mij)

 

Cees, Harm heeft helemaal gelijk.
Het grote tandwiel en de tandriem komen daar vandaan.
Tip:
Voor de tandriem wel eerst zelf een lengte bepalen ( als je Googled op “ berekenen tandriemlengte” vindt je wel een rekenhulp). Dan kun je de dicht bijkomende standaardlengte uit het assortiment erbij kiezen.

Moet er nog wel bijzeggen dat de (standaard) asmaten van de tandwielen die ik koos/had niet pasten op “mijn “asjes. Ik heb daarvoor zelf messing busjes gedraaid, Die zie je ook op de foto zitten.

 

Ligt de schroefas te diep om de motor er recht voor te krijgen Jan? Die Bühler zal toch 1:1 de schroef ook wel aankunnen? Wat is de diameter trouwens? Heb nog even gezocht, maar niet gevonden.
Bij mij hangen ze aan een 60 mm schroef in een straalbuis en 55 mm los. Op 12 Volt trekken ze dan voluit 1 Amp. Ben er zeer content mee. Gr. Klaas.

 

Klopt Klaas. De schroefas ligt te diep en daarom moest ik wel omhoog.
Heb toen van de nood een deugd gemaakt door de motor “om te draaien” , En met de twee uitgaande assen aan deze de motor is dat ook geen probleem .

De motor staat nu boven de schroefas en is zo optimaal bereikbaar als de opbouw eraf is. Bovendien zit deze nu ook op een plaats die anders waarschijnlijk ongebruikt zou blijven.
Dat gaf me bovendien nog meer voordelen.
Nu de ruimte naar voren leeg blijft ontstond het idee om een uitneembare werkvloer onder het dek te maken. Dat kan ik nu optimaal gaan benutten voor het plaatsen van accu’s , RC en ballast. “Buiten” de boot als secties opbouwen en zo naar binnen schuiven...
Deze schroef is gekozen op schaal ; een drieblads Rivabo 75 mm . Deze zou ca 1500 -1800 omw.min moeten gaan maken en draaiend op 12 volt is het met deze opstelling ook eenvoudig om een passende overbrenging te kiezen.

Gr. Jan

 

Jan, Bedankt voor de info. 75 is voor directe aandrijving door de Bühler te groot. En nu heb je een mooie ruimte voor je apparatuur. Gaat een schip worden om trots op te zijn! Al enig idee hoe groot het vaarklare gewicht gaat worden? Gr. Klaas.

 

Klaas, op basis van de gegevens van het origineel zou dat ca. 23 kg moeten zijn.
Moet nog wegen, maar Ik denk dat ik nu , zonder accu’s etc. , op de helft zit. Met voldoende ruimte onderin moet dat goed komen.
Gr. Jan

 

Voor dit soort toepassingen (en heel veel meer) Google maar eens op Motionco .............zeer interessant voor onze hobby

 

vriedelijk bedankt Cees.

 

Nadat ik deze week de motor had ingebouwd is het vandaag een beetje een bijzondere dag in de bouw.. Mijn scheepje heeft namelijk zijn naam gekregen...
Op de stuurhut, op de boeg met daarbij het Concarneau registratie nr CC 4119 en achterop....




Vanuit een andere hoek (met ook het plimsollmerk).



wordt vervolgd.

 

Voor de afwisseling wat stagen gemaakt aan de bomen en aan de giek van het steunzeil.
Ook hiervoor weer de nodige sluitingen gefabriceerd.
Omdat ik geen gegevens heb van de staalkabels op het origineel uit die tijd heb ik maar mijn eigen logica gebruikt.
Op basis daarvan ( en op de beschikbaarheid..) heb ik voor de verbinding/stagen tussen de schoorsteen en de bomen voor 0,8 mm staalkabel gekozen. En voor de zijlingse verbindingen/stagen heb ik 0,6 mm gekozen .
Toen bleek dat ik hiervoor nog wel de aansluitingpunten op de boom moest herzien om te voorkomen dat de D-sluitingen zouden "wringen".
Daardoor is dit detail wel iets afwijkend van het origineel, maar ik noem dat maar een effect van de schaalwerking....



En hieronder de giek van het steunzeil.
Ook hier heb ik voor de vaste stagen 0.6 mm gekozen.



Voordat ik opmerkingen ga krijgen over de bediening/constructie van het steunzeil......

De oorspronkelijke functie van het steunzeil was om het schip met de kop in de wind te houden tijdens het vissen wanneer er bijv. weinig vaart gelopen werd en het roer daardoor niet effectief genoeg was.
En dat betekent dan ook dat het steunzeil functioneel altijd recht naar achter stond. Ik heb daarom in dit forum eens de vraag geponeerd waarom de giek dan toch oorspronkelijk met schoten beweegbaar was....
Uit mijn zoektochten naar relevante informatie over de oorspronkelijk uitvoering heb ik uiteindelijk het volgende kunnen afleiden...

In de oorspronkelijke uitrusting bij de oplevering in1957 stond er op het achterdek een houten redding-/werk sloep.
Die stond gezekerd in het midden van het achterschip en onder de giek (en bijv. daarmee ook over de stuurinrichting).
En wanneer het nodig was werd de sloep overboord gezet d.m.v. de giek van het steunzeil. De giek fungeerde dan als kraanarm, en alleen daarvoor was het noodzakelijk dat giek toen "beweegbaar" was.
Zoals in dit draadje door Kees de Mol eerder is aangeven waren de houten sloepen niet erg goed bestand tegen de invloeden van de tijd en de elementen. Daarom is op een gegeven moment (waarschijnlijk eind jaren 60 begin jaren 70) de sloep op dit schip ook vervangen door een (1) liferaft.
Het is dan ook voor 99,99 % zeker dat het schip onder deze naam Hemerica nooit een sloep heeft gehad.
Door deze aanpassing verviel meteen ook de noodzaak voor een beweegbare giek. En daarom is deze op een gegeven moment op een simpele manier d.m.v. twee staalkabels vastgezet. Die situatie heb ik ook op het model zo gemaakt.
Dus ondanks de reguliere giek-constructie zijn de vaste stagen/schoten historisch correct.
Nu alleen op een gegeven moment nog de kabels en de klemmen wat verouderen.

wordt vervolgt.

 

Hoi Jan,

Afgelopen tijd heb ik in volle bewondering stil de bouw van de trawler gevolgd. Ongelofelijk mooi gebouwd, ik ben diep onder de indruk hoe eenvoudig je het laat lijken.

Ik begrijp je keuze en snap dat het schipperen is tussen de (mogelijke) details en de plaatsing in de tijd. Echter twijfel ik over je toelichting over de bediening van de giek. Bij het hijsen en strijken van zeilen is het erg prettig (bij harde wind noodzakelijk, en dat is juist wanneer je de steunzeilen wil voeren) om de druk uit het zeil te halen, anders krijg je het zeil simpel weg niet omhoog of naar beneden. Als zeiler zou ik me persoonlijk erg beperkt voelen als ik gedwongen ben recht tegen de wind in te zeilen voor deze manoeuvres, een beetje speling tot aan de wind aan beide kanten (dus 90 graden speling totaal) is wel de moeite van het voeren van een schoot waard.

Zit er trouwens nog steeds een dirk/kraanlijn aan deze giek die te verstellen is? Dat moet dan wel gepaard gaan met een schoot, dat heeft geen zin met een vaste talie...?

Nog een alternatief is dat er een talie werd gebruikt in havens en momenten dat het zeil niet nodig was, en dat de schoot werd aangeslagen tijdens momenten dat de zeilen er bij werden getrokken. Dus dan moet je ook nog eens de keuze maken of je het schip zeilend, of in voorbereiding op zeilen wil tuigen....

 

Mooi Jan! Maar dan heb ik gelijk weer een opmerking, dus geen kritiek. Zie ik het goed dat de staaldraad geslagen is? Nu vind ikzelf de klemmen storend en zin op een andere manier om een mooier oog te maken. Vroeger haalden we aan boord wel eens de truc uit om een oog te maken door de draad met 2 x 3 tieren uit elkaar te draaien en dan die twee einden tegen elkaar weer in elkaar te draaien. Aan het eind (of zo je wilt begin) van de lus staken we de tieren dan nog een paar keer onder elkaar door. De einden kapten we af. Is wel niet de originele manier om te splitsen en was ook niet zo sterk, maar je had een mooie lus. Zou dat met jouw dunne draad ook gaan? Wel even afbindselen op het punt tot waar je de draad wilt splitsen. Probeer maar eens of het wil lukken en prik je niet in je vingers. Net als Zeiler zat ik aan een schoot, of eigenlijk 2 schoten te denken, maar dat heb je al uitgelegd. Gr. Klaas.

 

Hallo zeiler,
Hartelijk dank voor je reactie.
Alle voorzieningen die te maken hadden met de bediening van het steunzeil, met uitzondering van kikkers, zijn weggehaald.
Zo is bijv. ook niet meer te zien waar het hijsoog aan de giek heeft gezeten. Er zijn helaas ook geen foto's meer van en ik moet me dus bedienen met info vanuit het museum en van info. van soortgelijke schepen uit die tijd.
Wel is gebleken dat de Franse schepen in constructie details behoorlijk afwijkend zijn van bijv. de Hollandse en Belgische schepen. Je mag niet gebruikelijke Hollandse oplossingen kopiëren op Franse schepen.
Ik weet bijv. ook nog niet precies hoe het steunzeil aan de mast was bevestigd.
Op foto's zie ik een H of I profiel dat tegen de mast zit. Dat heb ik ook er dus ook opgezet en met open O ringen aan het zeil gaat dit er m.i. redelijk realistisch uit zien.
Ook is/wordt de giek met een vaste onverstelbare staalkabel vanaf boven in de mast opgehouden. Die kan dus niet (of misschien inderdaad : niet meer) omhoog. Maar duidelijk is wel dat dit toen allemaal "handwerk" was. Nergens op het achterdek stonden lieren..
Overigens maak ik het zeil natuurlijk ook nog wel, maar dat zal dan opgebonden op de giek liggen.
En verder, de afmetingen van het steunzeil, en dan vooral de hoogte waren/zijn overigens maar heel beperkt.
Het kleine zeiltje hoefde voor zover ik nu weet dus ook alleen maar een klein stukje opgetrokken te worden en het schip hoefde daarvoor ook niet eerst tegen de wind in te "zeilen".
Het kon tenslotte op de motor tegen de wind gedraaid worden en als het schip dan met de kop in wind ligt zou het hijsen van het zeiltje eigenlijk redelijk eenvoudig moeten zijn geweest .
Verder is het voor mij de vraag of dat het zeil op zee wel zo vaak werd of moest worden gehesen. Aangezien het ook als (anti) slingerzeil fungeerde heeft het ook een functie gehad bij andere omstandigheden. Dus misschien was het in de praktijk wel vaak gehesen
Ik hoop overigens nog wel op wat meer info vanuit het museum in Frankrijk, en wellicht dat zulks nog wat kan toevoegen.
Maar wat ik nu kan doen/maken is gebaseerd op de info die ik nu beschikbaar heb, en die geven aan dat de stagen niet meer verstelbaar zijn.
Dus ik zie ook je bezwaren m.b.t. de methodiek, maar ik ga dit voorlopig zo houden (met de in mijn post genoemde onderbouwing) tenzij ik vanuit het museum alsnog andere info krijg.
Informatie die ik ook nog verwacht is bijv. gerelateerd aan de methode over de bediening van het noodstuur. Op het dek staan aansluitpunten voor talies, maar de positie daarvan lijken te clashen met de oorspronkelijke ondersteuningen van de sloep.
Niet dat dit in mijn versie nog belangrijk is, maar ik wil het gewoon weten...
gr. Jan

 

Klaas,
Ik kan je kritiek wel hebben hoor.
De draad uit elkaar draaien en dan "splitsen" zou mooier zijn, maar heb dat met deze dunne draad niet onder de knie.
De dunne draad is kwetsbaar voor knikken en wordt er dan uiteindelijk niet mooier van.
Op het " echte" schip zitten de staalkabels met soort talorit klemmen. Die zijn ook niet gesplitst. Maar daar moet ik bij zeggen dat dit niet betekent dat dit oorspronkelijk ook zo was...
Ik heb ook geprobeerd om de klemmen kleiner kon krijgen, maar ik ondervond steeds te veel probleem bij het weer terug rijgen van de staalkabel.
Ook dat heb ik geprobeerd onder controle te krijgen door bijv. de tamp te solderen, maar uiteindelijk bleek dit voor mij allemaal gewoon niet te werken.
De klemmen heb ik nu gemaakt van 2/1 mm messing buis en die uitgeboord is tot 1,5 mm binnenmaat. Toen een beetje plat geknepen zodat er een ovaal gat ontstaat waardoor ik de kabel ook zonder gedoe terug kon steken. Maar je wil niet weten hoe vaak ik me heb geprikt aan een los filementje ...

Ik heb ook verschillende maten buis gemaakt om de 0,8 en 0,6 mm goed door te kunnen steken, maar ik krijg het niet werkbaar kleiner.
Het is me overigens wel een keer gelukt om van 0,6 mm een lus te maken door een platgedrukt 1,5/1 buisje. Maar bij alle verdere pogingen stroopte de kabel op . En zodra dat gebeurt moet je helemaal overnieuw beginnen en eerst de kabel weer strak afkorten. Moet ook wel zeggen dat het op de foto's wat grover lijkt dan het in werkelijkheid is. (Maar foto's zijn wat dat betreft ook onverbiddelijk).
gr. Jan

 

Jan, ik ben al onder de indruk en zal geen halszaak maken van de laatste details zoals een schoot. Iedere keus kan ik waarderen.

Het zeil zal altijd, mits gereefd, helemaal gehesen zijn.

Trouwens voor mijn idee, hoe lang is in realiteit de giek en hoe hoog is de mast die er bij staat? Dus hoeveel vierkante meter zal er gehesen worden?

 

Jan, ziet er allemaal weer prachtig uit.
misschien een tip, ik heb voor mijn springer tug de lussen gemaakt met behulp van een stukje krimpkous.
Het is groot genoeg om de kabel door te steken en neemt netjes de vorm aan van de dubbele kabel.
ik voegde net voor het krimpen nog een druppel sec lijm toe om het geheel wat sterker te maken.

DSCN6482

veel plezier nog met de verdere bouw

 

Crispijn,
De originele giek is ongeveer 4,5 mtr en het zeil zal ongeveer 3,75 mtr hoog zijn geweest. Bij elkaar zeg maar, max. zo'n ruim 8 mtr2 zeil .

Ik had al een papier malletje voor het zeil gemaakt . Dat is iets kleiner omdat er ook wat ruimte moet zijn voor de lijnen, maar hier een voorstelling zoals het dan zou kunnen .

Maar ik heb geen enkele referentie naar de werkelijke afmetingen. Voor het oog zou het zeil wat hoger kunnen worden, maar de geleiding op de mast gaat niet verder...en ook het oog voor het bovenste katrol zit bij de overgang van geel naar wit.
Overigens wel onbelangrijk als ik het zeil opgebonden op de giek laat zitten...


Gr. Jan

 

Je blijft zoeken naar info. En via een internet route die ik niet meer zou kunnen herhalen kwam ik bij een schilderij van een franse schilder waarop een zijtrawler in actie staat afgebeeld. En alhoewel de naam niet leesbaar is afgebeeld, lijkt het schip verdacht veel op mijn scheepje. Misschien niet bewust dezelfde trawler maar wel eentje uit dezelfde periode en eenzelfde opbouw. ( PM onderaan toegevoegd).

En daarbij is het steunzeil mooi afgebeeld zodat ik dan toch in iedere geval een plaatje van de afmetingen/ verhoudingen van het steunzeil heb. Iets is tenslotte beter dan niets...
Voor de liefhebbers, hier is de link naar dat schilderij.
https://goo.gl/images/LPRaJb
Deze schilder heeft veel schepen geschilderd en ik wil graag aannemen dat zijn voorstelling redelijk klopt. In iedere geval oogt het hogere zeil beter dan mijn papieren voorbeeld.

Het zeil wordt dan inderdaad hoger. En bovendien kan ik mede hieruit afleiden hoe het heeft vastgezeten aan de mast en de giek.
Puzzeltje wordt zo steeds verder ingevuld... begin intussen te twijfelen ofdat ik het zeil toch maar helemaal gehesen laat zien...

Weer wat materiaal binnengekregen en daarom begonnen met fabricage van de reling op het voordek. Posities van de staanders zijn afgetekend en de staanders zijn in productie...

Info daarover volgt.

PM. Later gevonden.... Het zou hier gaan om de trawler “Midas” uit 1957 met registratie nr CC 3878 . Deze komt uit deze dezelfde serie en is gebouwd op hetzelfde basisontwerp. Daarmee prima vergelijksmateriaal,

 

En er staat zelfs een sloep onder de giek .
Ik meen mij te herinneren dat op de scheepjes in de havens te Denemarken het zeil permanent gehesen is in een vaste opstelling

 

Marc, ja klopt.
Maar e.e.a. lijkt toch te bevestigen dat de giek oorspronkelijk alleen maar draaibaar moest zijn om als kraanarm te kunnen fungeren. Toen de sloep later is vervangen door een raft verviel die noodzaak. En is verklaard waarom de schoten zijn vervangen door “vaste“ staalkabels.
Maar ik heb wel diverse foto’s gevonden waaruit blijkt dat het zeil niet permanent gehesen was.
Ook op de eerste foto in dit verslag is dit te zien.
Nu denk ik dat ik eerst het zeil maar moet maken. Als het goed gelukt is bepaal ik dan wel hoe ik het op het schip zet.