statisch model: Motorscheepje "Eben Haezer"

Bouwnummer 413 bij scheepswerf De Dageraad (Boot woudbrugge). In 1929 te water gelaten als Cornelia, nu nog in de vaart als "Jentje Berendina". Bij familie gevaren onder de naam Eben Haezer.

Wat vooraf ging:

Motorbeunschip "Eben Haezer" was in de familie de opvolger van het motorscheepje "Eben Haezer". Het motorbeunschip maakte ik jaren geleden in schaal 1:50.

De opfrisfoto's:








Nu is het de bedoeling het motorscheepje te maken zoals deze gebruikt werd door de familie. Momenteel bestaat het 'bouwen' vooral uit het uittekenen van de metingen en het bestuderen van de oude foto's. Het schetsen van situaties op oude foto's en die vervolgens weer uittekenen in schaal 1:50.

Helaas heb ik geen originele tekeningen meer weten te achterhalen.

De bedoeling is de romp/opbouw/ruim in hoofdlijnen duidelijk hebben voordat de bouw echt begint. De details zijn vrijwel allen alleen vaag te zien op foto's. Stuk voor stuk gaan we daar invulling aan proberen te geven.

In de afgelopen 10-12 jaar heb ik geen scheepje meer gemaakt. We gaan zien of ik het nog in de vingers heb....

Dit draadje geld als startschot voor de bouw. En hopelijk ben ik klaar voor 2029, het 100-jarig bestaan van het origineel...

 

Hierbij enkele foto's van oude tijden:

 

Vorig weekend is er overleg geweest en nu na weer een ontspannen zondagmiddagje is het tekenwerk ver genoeg om na te gaan denken hoe de bouw te beginnen.





Bovenstaande schetsen zijn dun opgezet, hopelijk komt het duidelijk genoeg over.

De vervolg stap is nu om wat voorraad materialen door mijn handen te laten gaan. De opslaggarage van mijn schoonvader uit te vlooien op bruikbaar spul, nagaan of er nog een modelbouwzaak in de buurt open is en dan eens kijken wat er ontstaat.

Overigens: ik hobby nu aan twee projecten. Dit scheepje, en een 1:3 schaal zwever: https://www.modelbouwforum.nl/threads/wederopbouw-van-de-js1-1-3.272160/

 

Kop, kont en wat er tussen zit is opgedeeld. De beun wordt gemaakt van 2 lagen 0.4mm berken triplex. Kop en kont van blokken berken multiplex.



Om de beun te maken heb ik eerst twee experimenten gemaakt om een blok. Eén keer twee lagen triplex, nat gemaakt en met witte houtlijm tussen de lagen in laten drogen
Één keer twee lagen triplex. Nat opgespannen laten drogen. Daarna twee lagen 50grams met epoxy er tussen en uit laten harden.

Variant 2 is wel de sterkste, maar de epoxy trek ver in het hout. Ik weet niet of ik dan met schilderen in de problemen kom. Variant 1 voelt natuurlijk aan. Dus die wordt het.



De twee platen triplex vervolgens uitgesneden en laten weken in water. Eén helft ingesmeerd met witte houtlijm.



Vervolgens de platen op elkaar gelegd en in de mal geklemd.

En nu een paar dagen wachten, want zo snel zal het niet drogen..

 

De beun is prima van de mal af gekomen.



Volgende stap is het zagen van de lagen voor de blokken van kop en kont.
Het daarvoor benodigde lijnen plan benader ik met behulp van zijaanzicht, bovenaanzicht en foto's uit de hand.

 

Het lintzaagje heeft heerlijk staan snorren.



Als je door je wimpers kijkt zie je een scheepje ontstaan.



Nu maar eens gereed gaan maken voor verdere afwerking. Te maken valt vooraleerst: M6 slagmoeren in kop en kont zodat het model straks netjes op sokkeltjes kan staan. Inzagen van de steven en tbv de schroefas, tijdelijke opspan voorziening maken zodat de eindvorm bewerkt kan worden.

 

Mooi project Berrie!

 

De lagen berken multiplex voor kop en kont zijn verlijmd, op de twee laatste blokjes na.

De werkopstelling is ook gereed:





De volgende stappen zijn:
- Contour bovenaanzicht exact schuren.
- Zeeg aftekenen.

Voor het in vorm schuren zal nog een haaks schuurtolletje gekocht worden.

 

Aanvulling: M6 slagmoeren zijn aangebracht in laag 1. Laag 2 (op de foto ligt lasg 2 op z'n kop.)heeft een uitsparing. Zo past het weer strak op elkaar.

 

Het eerste schuurwerk zit er op.
Eerst schuur ik het bovenaanzicht op maat. Daarna het zijaanzicht. Dat houdt in: de zeeg (rekening houdend met de bolling van het dek.) De boeg, en het achterschip. Dat laatste is het meest lastig.





De vorm in de kop is grof niet zo moeilijk. De 'trappetjes' als gevolg van de opgestapelde plankjes worden weg geschuurd. Dan lijkt het al heel wat.



Het achterschip is door de geveegde vorm veel lastiger. Om het beter benaderbaar te maken doe ik het volgende:
- contourmal zijaanzicht.
- aftekenen boeiboord en afplakken met contourtape.
- papieren contour malletje voor het achterdek.(staat op de foto een beetje los van het bolle en holle dek..)



En dan is het een kwestie van weg schuren wat er niet hoort te zitten.

Ik gebruik voor het grove werk een haaks luchttolletje en schijfjes rond 50mm. Ook het Perma Grit schuurblok komt weer goed van pas. De grove raspen die je op de eerste foto's ziet liggen werkten niet fijn.)

De fijne afwerking volgt later. Op de dag van de Brexit heb ik bij Propshop een bronzen scheepsschroefje besteld. Die wil ik in het achterschip kunnen plaatsen (misschien met het roerblad er bij) tijdens de laatste fase van vormgeven.

 

De Eben Haezer van de eerste foto's vind ik prachtig.
Veel bouwplezier met het huidige model.

 

Dit project heeft bijna een jaar stil gelegen. Het werk aan m'n 1:3 JS1 heb ik voorrang gegeven. Da's ook nog niet klaar, maar voorlopig kan ik daar niet verder mee.

Snel dit project weer op de werkbank dus!

De komende fase gaat het zoeken naar de vorm van het scheepje door. Eerst maar eens een dekje maken.



Nat gemaakt 1.5mm triplex zal na het drogen in contour gebracht worden. Niets gaat nog definitief vast gelijmd worden.

Het achterschip heeft inmiddels verfijnder vorm gekregen. Maar om het goed af te kunnen maken is ook een stuurhut/roef nodig. Ik kan dan via de foto's pas echt goed zien of het geheel de juiste indruk geeft.

 

De JS1 vliegt en inmiddels ben ik alweer enkele weken bezig met de Eben Haezer:



Een stuurhut heeft vorm gekregen. Zoveel mogelijk nog uit losse onderdelen. De kont is weer eens met grof materiaal onder handen genomen. Het komt in de buurt.

Terwijl het boodschappenlijstje voor materialen groeit werk ik eerst zoveel mogelijk met wat op voorraad ligt.

Ik heb hopenlijk de hele winter nog voor de boeg. Heerlijk!

 

Kop, kont en ruim zijn verlijmd. De romp is nu uit één stuk.

Het open ruim is een in het oog springend "gat" aan dit model. Daar dient wat detaillering in aangebracht te worden. Twee belangrijke kenmerken zijn: hoeklijnen van de wand zijn zichtbaar en de houten bodem met filter.

Gelukkig is er hoeklijn 1x1mm te koop. Niet echt goedkoop, maar het is een dermate belangrijk detail dat dit niet achterwege gelaten kan worden.

Na wat geëxperimenteer rolde er elke 20 seconden een gebogen hoeklijntje van de "band". Er waren er 60 nodig. Onder de zichtbare ring zit een 0.35mm dun ringetje geknipt van latoenkoper. De linker schroevendraaier tegen mijn middenrif, de andere in mijn rechterhand en zo kon ik door heel mijn lijf te gebruiken snel de gebogen hoeklijntjes maken.




Dan de houten planken bodem. Hiervoor kocht ik 3x1mm lindehout. De latjes op ongeveer ruim de gewenste lengte snijden, op goed afplakband plakken en behandelen met een staalwol oplossing in azijn. Het goedje even in laten werken en de zijkanten van de latjes met een zwarte stift behandelen. Daarna het hout schuren totdat ik gevoelsmatig een goede veroudering van het hout zag.



Al samenbouwend op een plaat en de 12 vakken gescheiden middels zwart karton ontstaat het onderstaande:


De strook in het midden heeft een diepte van 1mm en is ca. 5mm breed. Hierin moet nog "filtermateriaal" aangebracht worden. In het echt werden daar vroeger kokosmatten voor gebruikt. Ik heb nog geen idee hoe dat te imiteren in schaal 1:50.

 

misschien epoxy met microballoons voor de structuur en dan een pigment erdoor?
Als je dat met een rollertje vlak genoeg (maar niet te vlak) krijgt zou het kunnen werken.
Alternatief: fijn vogelzand erdoor mengen.

En natuurlijk de metalen hoekijzers afwerken met een beetje lijnolie voor de authentieke geur ;-)

 

Is een strookje leukoplast bruikbaar? Is ietwat ruw en bruin van kleur. Gr. Klaas.

 

Weer een update. Langzaam krijg ik het gevoel van tevredenheid dat ik zoek na talloze keren naar de foto's kijken die ik tot mijn beschikking heb en de ruwbouw die onder mijn handen groeit.

 

Ik mocht dan wel tevreden zijn, maar bij de toekomstige eigenaar was nog niet de juiste klik met de vorm van de kop. Na een 2-tal bezichtigingen en heel wat kleine aanpassingen kwam ook daar de tevredenheid.





Het meeste werk rondom het ruim zit er op:
In de kimmen naast het hout is een randje 'beton' gestort. (Epoxy/microballons). Alle knieschotten zitten onder het dek en de den is ook ruw klaar.

 

Het "grote" werk is er steeds minder. De detailleringsfase breekt aan.



Verdere afwerking volgt nog.

 

Overzicht eind Maart:



Details op het dek verschijnen langzaam maar zeker:




Overigens: alles wat je ziet krijgt nog een rondje afwerking voordat het schilderen begint. Maar dat volgt in de laatste fase.