Thermiek

Misschien een onderwerp waar al veel over geschreven is hier op het forum (a hoewel ik niet zo snel een draadje kon vinden) is het vinden en vliegen in Thermiek.

Ik heb onlangs weer een paar leuke 2e hands boekjes gekocht (via Amazon) en in een van die boekjes (A Complete guide to Radio Control Gliders) stond een heel leuk verhaal over dit onderwerp.

De schrijver George Stringwell komt op een veld van een club waarvan de leden zeggen dat er geen thermiek zit en dat hij zeker niet langer dan 10 minuten boven zal blijven (ze vliegen met grote thermiek zwevers en gebruiken een startlijn van 150 m). George sluit een weddenschap af voor een paar bier en blijft bij zijn eerste de beste vlucht gelijk langer dan 30 minuten boven. De leden van de club vragen zich vervolgens vertwijfeld af hoe doet die George dat nou ?

Welnu als je het boek leest is het vrij simpel....als eerste kijkt George naar het veld en hij neemt hij in zich op waar wel eens thermiek los zou kunnen komen, zoals een asfalt weg, een geploegd of een stoppel veld. Ook kijkt hij welke gebieden hij beter kan vermijden zoals water, velden met gewassen en grasland.

Maar er is meer....George kijkt ook naar gebieden die uit de wind en in de volle zon liggen, deze gebieden warmen sneller op dan de gebieden erom heen en dus heb je grote kans dat er thermiek los komt (hij noemt dit wind shadow thermal en dit kan dus ook een stukje grasland zijn)

...en hij kijkt naar kleine bosjes, een dal in het terrein of andere onregelmatigheden in het veld, want thermiek onstaat door temperatuur verschillen op de grond (bijvoorbeeld tussen een grasveld en een geploegd veld)

Maar er is nog meer....ook het tijdstip van de dag speelt een rol, gebieden die overdag 'slecht' zijn kunnen tegen de avond juist heel goed worden zoals bos

en dan last but not least.....de wind, op een relatief rustige dag geeft de wind perfekt de thermiek aan, als de wind om je heen gaat liggen en de temperatuur voelt warmer aam kun je er bijna zeker van dat er een bel precies boven je zit, als je een koude wind voelt kan je er van uitgaan dat de bel achter je zit (down wind)...

Tot zover George, de cursieve tekst is min of meer een vertaling van zijn boek. Ik zelf vond het een heel duidelijk en interessant verhaal, vandaar dat ik dacht laat ik het eens op het forum zetten.

Als je bovenstaande in je op neemt en eens terug denkt aan een aantal wedstrijden zul je zien dat het aardig klopt....bijvoorbeeld:

DLG dag in Vlaardingen in 2006 (mijn eerste ervaring met DLG), de leden zeiden dat het een heel moeilijk veld was om thermiek te vliegen en Bas vliegt met zijn Turbo keer op keer huizen hoog. Hij stond op de rand tussen het bos en het stoppelveld en daar kwam dus steeds de thermiek los...

Of de 'Fly-off' in Malden, zo aan het eind van de dag, alle vliegers zochten de uitstraling van het omliggende bos op en ze vlogen bijna allemaal 3 minuten...

Of de laatste wedstrijd op het Rosendaalse veld, in het begin was het aan de kant van de brandtoren goed maar later op de dag (toen het nog harder begon te waaien) juist aan de andere kant van het startveld (waar Loet stond) achter het gat....

Nog een laatste anekdote tenslotte, Maarten van Dijk, een van onze beste A2 vliegers heeft eens een wedstrijd gewonnen omdat hij wist van het voorgaande jaar (het was hetzelfde veld en dezelfde windrichting) waar de thermiek los kwam zo aan het eind van de dag...

Zo dit was even een lang stuk over thermiek vinden, misschien dat ik een volgende keer iets zal schrijven over in de thermiek blijven....met mijn A2's vind ik dat simpel (kwestie van af stellen het is namelijk onbestuurd) maar met mijn DLG vind ik dat nog vrij lastig....

Cheers

Bart

 

dank je voor de info! heel waardevol. zelf ben ik net begonnen met DLG-en. vlieg voornamelijk in weilanden, maar wel met asfaltwegjes ernaast en dergelijke. goed om te onthouden.

 

Een goede manier om te visualiseren waar thermiek zou kunnen loskomen vind ik de volgende. Het werkt het mooist in bergachtig terrein, maar ook in vlakland met wegen / bossen / wateroppervlakken etc. kan het je inzicht vergroten.

Stel je het terrein voor op zijn kop... als het plafond van een kamer, eventueel een beetje aflopend in de windrichting.
Stel je nu voor dat er waterdruppels langs het plafond lopen; op bepaalde punten zullen die druppels de neiging hebben los te laten en te vallen. Dat zijn de plekken waar (in de echte wereld) thermiek los zal komen.

 

Hi Bart, misschien nog een paar toevoegingen:
De situatie die je in Vlaardingen beschreef was inderdaad wel apart.
het veld voor het vliegveld is daar vrij nattig en koud en vlakt dus veel uit.
Voor de bosrand daarintegen bij de toen heersende wind en windsterkte ontstond een soort luwteplek met volop de zon er op. Hier kreeg de lucht de kans op te warmen en dan , geholpen door wat hellingstuwing van de bomen omhoog te puffen.
Deze situatie wordt verwarming door stagnatie genoemd.

Een ander verschijnsel: droge rotsen/vlakte met daarnaast ook bos of wetland.
Overdag warmt het drogere deel snel op en geeft veel warmte weer af: heftige thermiek dus. Intussen warmt het bijgelegen bos langzaam op maar geeft niets terug omdat ie relatief kouder blijft dan de omgeving.
Aan het eind van de dag is echter de warmte-inhoud van het bos relatief hoog en koelt de droge omgeving snel af.
Nu is het bos relatief warmer en begint rustige thermiek af te stralen.
Dit staat bekend als restitutie en sommige plaatsen zijn er bekend om (vooral bij parapenters) bv Milau. Het merkwaardige is dan dat je soms tot ver na zonsondergang gewoon op hoogte heel rustig kan blijven hangen.

Tja, hoe blijf je in thermiek met een radiokist: je geeft het antwoord zelf al: vlieg ermee alsof het een A2 is!
Oftewel, zoals mijn parapente-instrukteur eens tegen mij zei: ''if you hit something that goes up, you will turn inmidiately en keep on turning unless you find that you are completely wrong, but dont give up to soon''
Oftewel, de instoom in de thermiek laat je kist meestal beter centreren dan dat je zelf doet als je te veel gaat sturen.

 

Peter,

Goede aanvulling. Vandaag weer wezen vliegen en ik probeer idd minder te sturen in de bel (staat overigens ook in het boekje van George Stringwell)
Cheers

Bart

 

Bij mijn Mini-DLG merk ik vaak idd ook dat als je gewoon een rustige bocht probeert vast te houden (niet sturen), dat hij dan vanzelf centreert. Hij word gewoon opgeslokt .

Restitutie is idd ook wel wat moois ja. Wel eens bij Lac de Serre Poncon zonsondergang meegemaakt terwijl ik langs de rotsen bleef vliegen. Volgens mij was dat toen het complete bos dat langzaam zijn warmte begon los te laten. Echt vet, zag je zo de schaduwlijn naar je toe kruipen.
Daar schijn je trouwens ook nog wel eens s´avonds het hele meer over te kunnen steken. In het donker . Heb je overal een nulletje en het voelt echt doodstil. Prachtig mooi vind ik dat toch wel.

 

Afgelopen weekend op het vrije vlucht kamp in Arnhem heb ik ook weer gevlogen. Er waren ook wat F3K vliegers bij.

Wat betreft de wind en de temperatuur verranderingen klopt het verhaaltje. Als ik wakefield (F1B) vlieg ga ik daar ook voor 75% van uit. Het laat me dan ook bijna nooit in de steek. Zo ook zondag. Het waaide behoorlijk die dag. Maar in de tweede ronde ging de wind compleet liggen en begon de temperatuur te stijgen. Deze fase duurde relatief lang, dit duide er denk ik op dat de bel erg groot was. Toen kwam er een erg koude wind (relatief dan want het was zoals jullie weten best warm). Dit is het moment dat ik m'n kist lanceer.

Omdat de maximale vliegtijd door de wind slechts 2 minuten was, liet ik het stabilo naar 2 minuten opklappen om naar beneden te komen. Echter, de termiek was zo sterk dat ik niet naar beneden kwam. Uiteindelijke vliegtijd: 5 en een halve minuut en 50 meter voor het bos geland.

Zonder termiek zou het model hooguit 20 seconden over het landen hebben gedaan.

Kevin

 

Hi Kevin: goeie beschrijving en voor mij weer eens "de goeie ouwe tijd"'
Bij het opwarmen en terugvallen van de wind inderdaad niet te vroeg starten want het kan makkelijk dat je er direct uitvliegt of de thermiekontwikkeling nog niet in stijgen is omgezet (de nog "'plakkende'' bel).
Echter als je wacht tot de koude instroom voelbaar is ben je eigenlijk een fractie te laat: het komt dan meestal wel goed, afhankelijk van het stijgpatroon van je model, maar het is een risico.
Als je een streamer ongeveer 10mtr voor je startplek zet en die zie je plotseling strak aanzetten zit je meestal perfect.
Een andere tactiek is om tijdens het opwarmen zijdelinks tov de hoofdwindrichting te verplaatsen (tegenover je klimbochtrichting) totdat je weer in een koudere en winderige zone komt: op dat moment starten geeft je dan een perfecte indraai naar het centrum.
Grappig hoe wij er over denken trouwens: je zegt " dat ik, (niet je model) niet naar beneden kwam", en zo hoort het ook.

 

Thuis in de lucht van Dennis Pagen heeft me o.a. op weg geholpen.

Te krijgen bij:

SkyGliders Paragliding: boeken, kaarten, studie materiaal

Loet

 

Het stijg patroon van een wakefield is inderdaad zo dat je net achter de bel aan moet gooien. Streamers zijn handige hulpmiddelen. Zijn deze bij een F3K wedstrijd toegestaan?

Uiteraard vlieg, stijg, draai en daal ik en niet m'n model. In principe zijn we één .

Kevin

 

Stijgende A2 met termiekrem opgeklapt

Zoals kevin al aangaf hebben we afgelopen weekend het clubkamp gehad.

Nu hebben we daar ook weer eens goed gezien wat termiek kan. Kevin zei al van het model was een aantal minuten bezig om naar beneden te komen. Nu bleek iets later op de dag dat sommige bellen echt werkelijk stofzuigers waren. Het volgende gebeurde:

Eén van de A2 vliegers wou een korte vlucht maken om de lancering in te stellen. Dus de timer was ingesteld op 40 seconden. Dan zou het stabilo moeten opklappen en weer moeten dalen. Maar wat gebeurde er nu in deze bel, het stabilo klapte op en het model spiraalde gewoon omhoog in plaats van naar beneden. Dit resulteerde in een lange vlucht die uiteindelijk uit zicht eindigde. Doordat we met de portofoon gewoon signaal hadden was het vermoeden er al dat de kist in de boom lag. Dit was ook zo.

Wil hier toch maar even mee zeggen dat we soms ook wel ontzag moeten hebben voor soort bellen. En dat termiek vliegen niet volledig ongevaarlijk is. Vooral niet met vrije vlucht want het gaat zo hard naar boven.


Bernard

 

Mja, ik had zondag een leuke met mijn mini-DLG. Beetje erg brute thermiek! en een aardig windje zowieso, EN ik stond natuurlijk weer op een veldje tussen de bomen vol in de turbulentie. Maar toch merkte ik het verhaal van warme en koude lucht en windrichtings-veranderingen best wel. Zo had ik een paar keer een belletje te pakken.

1 keer was het alleen meer dat het belletje mij had ipv andersom volgens mij. Had 1 rondje gedraaid, daarna nog een halve, en toen werd hij eigenlijk gewoon heen en weer gesmeten... Had weinig meer met vliegen te maken. Zat wel gelijk binnen enkele secondes bijna uit zicht . kon er nog net uit komen en weer vol tegen de wind in kachelen. toch leuk .

 

Vario?

Vraag: heeft het zin om met een vario het zoeken naar- en circelen in thermiek te trainen?

 

Ik ben geen HLG/DLG'er maar vlieg wel met een vario. Sinds ik dat doe ben ik me veel bewuster van wáár thermiek te vinden is en zie ik ook beter hoe mijn kist er op reageert. Je hebt een duidelijke aanwijzing als je op thermiek stuit, terwijl ik dat eerder vaak niet doorhad. Het is ook heel goed om te leren netjes rondjes te draaien; je hoort het direct als je er uit schiet én je hoort het als je je bochten niet vlak vliegt.
Maar dan moet je de vario dus vooral als hulpmiddel gebruiken, niet enkel afgaan op de piepjes en daar op vliegen als je snapt wat ik bedoel.

 

..........

 

Bart, ik denk inderdaad dat dit wel zin heeft. Sinds kort vlieg ik ook met vario. Ik merk dat ik het thermiekvliegen zonder vario al enigszins beheers omdat de vario regelmatig slechts bevestigt wat ik al zie gebeuren (en omdat ik zonder vario ook regelmatig 'wegkom'), maar andersom werkt het natuurlijk ook, zoals Arjan hierboven beschrijft. Je hoort wat de bel doet en ziet het gedrag van je kist erbij. Zo moet je vanzelf gevoel hiervoor krijgen.

 

Oeps er ging even wat mis...

 

Arjan, raymond, heb dank, maar ik twijfel nog... ik vraag me af of je toch niet onbewust teveel op de vario gaat vertrouwen...en tijdens wedstrijden mag je hem niet gebruiken...cheers bart

 

Wat voor een vario is dat??

Loet

 

Tsja...ik zou niet weten hoe je er slechter van zou kunnen gaan vliegen. Als je hem er niet in hebt ben je niet eens "lam en blind" toch? Je zult niet ineens afleren op je model te letten.
Voor mij was de vario een eye-openener omdat ik nu makkelijker kan zoeken. Mijn veld is qua thermiek moeilijk te "lezen" vanaf de grond maar nu heb ik ontdekt wat wél en niet de goede plekken zijn bij verschillende weersomstandigheden. Ik denk daar ook over na zodat ik snap waarom thermiek op die plek zit. Zonder vario is het veel lastiger die plekken te vinden. Per vlucht leer ik meer dan zonder vario omdat ik minder aan het toeval over hoef te laten.