Verbouwing naar stoomsloep

Zoals eerder beloofd in mijn draadje over de Smit Mississippi hier de verbouwing van een bestaande romp naar een stoomsloep.

De bouw van de Smit is op een laag pitje gezet omdat de motivatie de laatste weken erg ver te zoeken was en ik toe was aan iets nieuws ter afwisseling.

Nadat ik terugkwam van vakantie kwam ik tijdens een struinavondje op het net een romp / sloep tegen waar een Stuart ketel en Stuart stoommachine inzaten evenals een verstelbare schroef om voor- en achteruit te kunnen varen.

Bod gedaan, mail gestuurd, langs geweest en model meegenomen, je kent dat wel

Thuisgekomen de volgende dag alles rustig bekeken en tot de conclusie gekomen dat de spullen nog functioneel zijn maar een grote schoonmaakbeurt nodig hebben. Bovendien miste de ketel een kijkglas en een goed functionerende afblaasveiligheid.
Na wat speurwerk naar de machine en ketel kwam ik de romp en machine die ik gekocht zowaar tegen op het forum en het blijkt dat Kasper Karssen deze romp een kleine 25 jaar geleden gebouwd heeft als zijnde romp van volharding.
In Januari van dit jaar is het geheel doorverkocht met tekeningen en al aan diegene die het af wilde bouwen. Zo ver heeft het dus echter niet mogen komen.

De spanten van de romp zijn gemaakt van 9 mm multiplex waarop aan de buitenzijde en op het dek eikenhouten latten zijn bevestigd als zijnde de romphuid.
Deze latten zijn gemaakt van eikenhout gezaagd uit een oud, engels bankstel.
Aan de binnenzijde is het hout volledig geimpregneerd met polyesterhars heb ik ondertussen begrepen van Kasper (contact is snel gelegd vantegenwoordig)

Aan de buitenzijde heeft de tand des tijds zijn sporen nagelaten in de vorm dat de plamuurlaag op diverse plaatsen los heeft gelaten van het hout zodat het volledig kaalhalen van de romp waarschijnlijk aan de orde is.
Ook is er op het dek aan de achterzijde een schade ontstaan aan het houtwerk van het dek zodat een gedeeltelijke vervanging ook onvermijdelijk is.

Waarom een stoomboot zullen jullie denken terwijl ik bij de Mississippi juist een moderne sleper aan het bouwen ben.

Ik heb altijd al iets met stoom gehad en daar zal ik niet de enige in zijn denk ik.
Zo'n 6 jaar geleden heeft dat al eens geleid tot het opbouwen van een african Queen van Billing tot functionele stoomsloep. Destijds met de IST-L stoommachine van Graupner. Op zich een betaalbare instap in de stoomwereld maar de afdichting van de cilinders in de zuigers werd gedaan dmv NBR O-ringen die door de hitte en olie binnen 5 tot 10 minuten volledig verpulverde . Ik heb zoveel lopen pielen om tot een varend nodel te komen dat de lol er op een gegeven echt af was en ik het model heb gelaten voor wat het was.

Ondanks de uiterlijke staat van de romp is de manier van bouwen gewoon goed en zijn de lijnen in de romp erg sierlijk. Dit heeft me doen besluiten om het geheel om te gaan bouwen tot een stoomsloep in de schaal van ongeveer 1:6 . Dit zou neerkomen op een sloep van ongeveer 8 meter lengte in de echte wereld.
Een voorbeeld heb ik in dit geval niet maar ik laat me inspireren door wat er in het echte leven rondvaart. De mooiste elementen haal ik er daarbij uit.

Ik ben als eerste begonnen met de schoonmaak van de Stuart D10 stoommachine, naar schatting is de machine een 25 tot 30 jaar oud en het geheel liep nog erg soepeltjes. Wel was de machine voorzien van een bruinige laag wat op blanke lak of aangekoekte olie leek zodat het niet oogde zoals ik het voor ogen heb.

Uit elkaar halen was een kleine twee uur werk waarbij er opvallend veel onderdelen in zo'n kleine machine verwerkt zitten.

Daarna alles een nachtje in de thinner gelegd met als doel de bruine aanslag weg te krijgen. Dat lukte aardig maar bracht wel een opvolgende, andere kleur bruine, aanslag naar voren. Ditmaal was het roest en op diverse plaatsen zoals in de schuifkasten was er materiaal weggevreten door de roest zodat een goede afdichting van de onderdelen dubieus was.
Alles een nachtje in de coca cola gelegd (gietijzer slaat daarbij donkergrijs uit) om de roest op te lossen. Het werkt nog steeds goed maar geeft je tocht te denken over wat je naar binnen giet bij grote dorst.

Daarna hebben de delen die een kleurtje mogen krijgen achtereenvolgens een ijzermenielaag en een kleurlaag gekregen. De lak is van Simprop, is PU lak, 100% olie- en hittebestendig maar helaas niet meer te krijgen aangezien de fabriek waar het gemaakt werd een 6 jaar geleden is afgebrand. Ik had nog wat staan op de plank.
De gietijzeren delen die geen kleur krijgen zijn op de plaatsen waar de roest de afdichting had beschadigt vlakgefreesd om de roestpitten weg te krijgen en daarna met achtereenvolgens grit 400, 800, 2000 en 2500 schuurpapier tot bijna hoogglanzend opgeschuurd. Een beetje Brasso maakte het af.

Bij Sauerbier grafietkoord opgehaald ter vervanging van de afdichtingen tussen de zuigerstang en de cilinderdoorvoer aan de onderzijde en tbv de afdichting van de schuifkast. Ook de zuigers hebben een stuk grafietkoord gekregen ter afdichting.
Verder pakkingmateriaal meegenomen om het oude te vervangen dat niet geheel meer afsloot.
En als laatste nog een liter stoomolie in een jeneverfles , een kijkglas voor op de ketel en een nieuw afblaasventiel meegenomen. Het budget is weer snel op zo.

Het geheel van het weekeinde weer in elkaar gezet waarbij er meteen drie oliecupjes zijn gemaakt om de assen langduriger te kunnen smeren.
Op zondag de ketel gevuld, opgestookt en alles getest en hozannah, alles doet het!

Wel een paar dingen die ik anders wil zien.

Het duurt een eeuwigheid voordat de ketel op druk is (denk aan langer dan 20 minuten) en als de ketel op druk is kan deze de stoomconsumptie van de machine amper aan. Bij ongeveer 300 toeren per minuut op de machine houdt de ketel het vol op circa 1 bar maar erg veel kracht heb je dan niet op de machine staan.
Nu is de ketel niet geisoleerd wat nog een hoop scheelt. Ook is het ontwerp van de ketel (stuart 504) eerder geschikt om een stationaire steamplant aan te drijven dan om in een boot ingebouwd te worden. Daar moet ik verder aan werken.
Het grafietkoord is niet slijtvast genoeg, binnen 5 minuten had ik een bak stoomlekkage op de afdichtingen waardoor de opwaarste slag nagenoeg geen effect had terwijl de neerwaartse slag voldoende was.
Ik heb daarop bij één cilinder de afdichting vervangen door een Viton O-ring en dat werkte bij de tweede testrun al veel beter. Ik weet niet hoe lang de o-ringen het vol houden maar dat zal de tijd uitwijzen.
Daarmee is het nu tijd om de op de romp te storten.

Behoudens deze startpost zal ik minder tijd in dit verslag steken dan dat ik in mijn verslag van Smit Mississippi doe. Ik houdt het verder bij kortere updates, voorzien van foto's. De vragen komen dan vanzelf wel (of niet natuurlijk).

Hieronder nog wat foto's en dan schei ik er voor vandaag weer mee uit.

Zoals het ooit begon.





Zoals door mij aangekocht na een globale opknapbeurt door de vorige eigenaar.



De site van de originele bouwer Untitled Document

Hier nog wat foto's van tijdens het opknappen van de machine.





Filmpje van de tweede test op stoom

 

Nou nou William,

Dit wordt weer iets van hoogstaande kwaliteit !!
Zoals het machientje loopt, heel mooi.(En er uit ziet ook trouwens !!)
Blijf dit volgen.

Groet, Cees

 

Vitonringen zijn een prima afdichting voor stangen zuigers stoomschuiven
Voor zuigerveren messing prima spul
Er bestaan ook zuigers in de vorm van een fietspomp
Een soort manchet dus maar dan dubbel
Bij bunte in apeldoorn
En teflon zuigerveren gaat ook prima
Dat koord gedoe daar kom je nog wel op terug hoor
mvg
Frederik

 

Dat hoef ik niet eens te doen Frederik, dat doet de Stuart D10 zelf al Binnen vijf minuten was het koord in vezels naar buiten gespuugd door de machine. Alsof hij zeggen wilde: Dat vreet ik niet!.

Op het filmpje was de voorste zuiger voorzien van Viton ringen en had een goede op- en neerwaartse slag terwijl de achterste zuiger alleen met de neerwaartse slag kracht leverde terwijl de opwaartse slag net genoeg kracht opleverde om de krukas door het dode punt van de eerste cilinder heen te trekken maar absoluut niet meehielp met het verdere rondlopen van de machine.

De zuigeroplossing in de vorm van de fietspomp ben ik inderdaad ook al tegengekomen. Aangezien ik nog teflon heb liggen gaat hem dat waarschijnlijk worden, of de variant met de teflon zuigerveren. Hoe dik zouden die moeten worden eigenlijk. Ik weet niet of iemand daar ervaring mee heeft?

Waar ik het in ieder over eens ben is dat de ketel definitief niet in de sloep ingebouwd wordt. De open vlam in combinatie met de lage stoomopbrengst heeft me doen besluiten om voor een ketel van de firma Maccsteam te gaan. Het wordt waarschijnlijk de 4 inch uitvoering of de 5 inch. Ik ben daar nog over in onderhandeling met Maccsteam. Zij zullen daar meer ervaring mee hebben dan ikzelf .
Zie:Maccsteam Ltd

Ook de verstelbare schroefas staat nog ter discussie momenteel. Aangezien het model oorspronkelijk als sleper was bedacht zou het goed kunnen maar nu dat het een sloep gaat worden is de keuze van een omkeerinrichting op de machine of tussen de machine en schroefas een meer logische keuze.
Wordt vervolgd!

 

Kleine update:

Alle afdichtingen in de machine vervangen van grafietkoord naar Vitonringen en een zelfgemaakte zuigerveer van teflon toegepast. Het resultaat is enorm!

Nu veel meer kracht en ook de mogelijkheid om minder toeren te maken.

De zuigerveer


Proefloop op lucht, de machine loopt nu aan vanaf 0,1 bar (!!) en loopt rustig door vanaf 0,2 bar. In de film is de maximale druk 2 bar.


De verstelbare schroefas is verwijderd, dat ging makkelijk omdat deze los in de romp zat, en compleet schoongemaakt en opgepoetst.
Dat laat zich blijken in een veel mooier aangezicht .







Ik heb al een vaste schroefas gemaakt die de plek van de verstelbare schroefas in gaat nemen. Daar heb ik dan weer geen foto van gemaakt :???:

 

Beste Wiggie,

Een schitterend stuk werk waar ik (als volledig houtbouwer) alleen maar vol bewondering naar kan kijken.

Bouw ze
Andy

 

Beste Andy,

De schroefas is niet zelf gebouwd hoor maar zat bij de romp. Het is een Raboesch as van ongeveer 30 jaar oud. Worden al tijden niet meer gemaakt maar deze had nog nooit gelopen in water.
Doordat de hele romp in de lak is gezet op een niet zo heel nette manier zat de schroefas ook helemaal onder de lak.
Om alles weer lekker gangbaar te maken heb ik hem daarom volledig gedemonteerd, schoongemaakt en weer in elkaar gezet.
De techniek is trouwens verbazend simpel, had ik zelf kunnen verzinnen.

Vanavond de lagers voorzien van bussen zodat deze weer spelingsvrij draaien. Er zat aan de vliegwiel een speling in van 0,25 mm en aan de aandrijfkant een speling van 0,15 mm.
Het lijkt niet veel maar je merkte het wel degelijk. Vooral bij de lage toeren.
Nu loopt het nog fijner.
Morgen maar weer eens op stoom proberen. Weet ik meteen of de Teflon ringen het ook met stoom volhouden aangezien deze uitzetten en mogelijk voor problemen kunnen zorgen.
Maar ja... Wie niet waagt, wie niet wint!

 

Waarschuwing!!!! grof geweld!

Allereerst, niet schrikken!

Vandaag de verffohn en krabber ter hand genomen om de verlaag van de romp te verwijderen.

Via Kasper Karssen (de originele bouwer van de romp) had ik vernomen dat de romp destijds in de polyester was gezet. Hierbij was geen glasmat gebruikt en voor mijn gevoel was dit de reden dat de verf op diverse plaatsen los begon te laten en scheuren begon te vertonen.

Ik had er vooraf een hard hoofd in of het allemaal zou gaan lukken. Tests met de schuurmachine gaven een aantal zaken aan:

1. De romp is ooit groen, rood, wit en grijs geweest

2. Er is ruim, en dan bedoel ik ook echt RUIM, plamuur gebruikt. Op sommige plaatsen wel 5 tot 6 mm dik !

3. Met de schuurmachine was de verf niet te verwijderen, door de warmte begon de verf te stropen als stopverf en smeerde je het schuurpapier vrij snel dicht. Ook als je de machine zelf het werk liet doen en er niet op drukte.

Groot was mijn opluchting dan ook toen het met de verffohn en krabber heel erg makkelijk ging. Binnen een half uurtje waren de verflagen verdwenen!

Wat er onder vandaan kwam was minder leuk. De romp is inderdaad destijds in de polyester gezet.
Aan een zijde was dit aardig gelukt, die kant zag er ook het beste uit. Aan de andere kant echter is er waarschijnlijk destijds te weinig verharder gebruikt waardoor de hars er tijdens afbranden van de verf al tussendoor naar boven kwam.
Onder de verf zat een stroperige, plakkerige laag die met veel en voorzichtig verwarmen en rustig krabben uiteindelijk te verwijderen was.
Hieronder zat dan weer een laag grijze plamuur en daaronder de eikenhouten latten waarmee de romp is gemaakt.
De niet uitgeharde polysterlaag verklaart voor mij de loslaten verf. Simpelweg oversmeren van een mislukte laag is echt geen oplossing. Gewoon opnieuw beginnen is het beste.

Gelukkig kom ik er nu achter en niet na een jaar als het model klaar is. Dan is het des te zuurder natuurlijk.

Ook heb ik de te grote sierlijst aan de zijkant eraf gesloopt. Vastgezet met montagekit en spijkers was ook dit een niet al te grote uitdaging.
Eronder zit een verdikte laag eikenhout waarop ik in de toekomst een halfrondhout vastzet die overloopt in het nieuw te maken dek.

Daarna schuren met korrel 100, eerst met de machine, dan kon makkelijk aangezien er nogal grote hoogteverschillen tussen de latten onderling zaten, vooral bij de boeg en steven. Daarna met de hand afgemaakt om ook de vlakken met een inwendige ronding netjes te kunnen schuren.
En dan komt je erachter hoe hard eikenhout is. Kanonne zeg! Waar je met balsa of "normaal" hout waarmee je een romp bouwt vrij makkelijk de vorm erin schuurt moet je met eikenhout echt vier tot vijf de tijd hiervoor uittrekken.
De beloning bestaat uit een heerlijke eikenhoutlucht door het schuurstof. Het leek wel een meubelmakerij in de schuur!
Mijn work-out voor deze week is in ieder geval binnen hoor! :wink:

Het resultaat is er wel na en het geeft een voldaan gevoel een goede basis te hebben om vanaf te beginnen.

Conclusie van de romp: De basis is goed, zelfs heel goed te noemen. Eikenhouten kielbalk, eikenhouten rompbekleding van 2 mm dik, latten ook in de lengte aan elkaar verlijmd, netjes aangesloten op elkaar op lastige plekken zoals de boeg en steven.
Echter de afwerking is naar mijn gevoel helemaal verkeerd gedaan. Als er met de bouw van de bekleding nog iets meer aandacht was gegeven aan de onderlinge hoogteverschillen tussen de latten had je de romp nagenoeg niet hoeven te plamuren. Nu zat er een keur aan plamuur, verf in alle kleuren en een mislukte polyesterlaag op die het geheel echt geen aanzien gaven.

Ik heb tevens een eerste idee wbt het te maken gat in het dek met afplakte aangegeven op het bestaande dek. De komende dagen laat ik het eerst bezinken bij me of ik het echt mooi vindt voordat ik definitief de zaag erin zet.

Hieronder de foto's.

Zo stond ze er vanmorgen nog bij.


Na het krabben






Het idee van het te maken gat in het dek, binnen de tape gaat er dan uit (misschien).


En als laatste de romp na het schuren, plamuur blijft helaas nodig om het straks glad te krijgen.






Zo.. en nu een biertje, die heb ik wel verdiend vindt ik zelf.

 

Het dek is eraf!





Ook de binnenzijde van de romp zat in de beits. Maar dan op een manier gedaan van
Schuren? doe ik niet, schoonmaken?, doe ik ook niet.
Gevolg: Bruin schuurpapier.

De brander met plamuurmes biedt uitkomst gelukkig.


Wel opletten dat het niet te heet wordt, anders komt de polyester ook los.

Al met al begint het een hoop werk te worden maar eigenlijk vindt ik dat helemaal niet erg.
Op die manier wordt het toch mijn schip en niet een verbouwd schip van iemand anders!

 

hallo wiggie,

heb je toevalig ook foto's van de verstelbare schoef uit elkaar? ik wil er namelijk zelf een bouwen.

Grtz ron

 

Heb geen foto's van het geheel dat uit elkaar lag en aangezien er een geperst lager in zit, dat ik er met moeite in en uit heb gekregen, zie ik het ook niet zitten om dat voor een foto nog een keertje te doen.

Ik heb wel een foto van een echte verstelbare schroef gevonden die volgens hetzelfde principe werkt.

Het vierkante blokje beweegt de schroefbladen wanneer deze naar voren en achteren wordt bewogen. Het vierkante blokje zit dan weer vast aan de schroefas die dus in zijn geheel naar voren en naar achteren bewogen kan worden in de schroefasbuis.
Ik hoop dat het hiermee duidelijk is.

Bron: Rainer Radow's Steam Boat Page

 

hier heb ik wat aan bedankt.

 

Hoi Wiggie,

Leuk project! het is weer eens wat anders. Op de foto lijkt het van buiten toch wel een nette romp te zijn.
Ben erg benieuwd naar het vervolg.

Succes, Marco

 

Dank je Marco,

Het is inderdaad weer eens heel iets anders maar wel weer technisch te noemen.
Techniek uit te oude doos dan..

De romp is in de basis echt wel goed maar ik heb het idee dat de oorspronkelijke bouwer na het beplanken van de romp, dat met eikenhouten latten toch echt wel even geduurd moet hebben, er zo de smoor in had dat daarna de versnelling een paar tandjes hoger is gezet. De afwerking was gewoon niet zo goed gedaan en eigenlijk was dat zonde.

Doordat de romp zo goed gebouwd kon het wel weer helemaal schoonmaken en opnieuw beginnen. Ik had daar echter niet op gerekend maar vindt het nu wel best. Wordt het toch meer van mijn eigen hand dan van een ander.

De binnenzijde krijg ik helaas niet schoon genoeg om het toonbaar te maken dus ik heb besloten deze in de witte PU lak te zetten. Mooi netjes en steriel.
Nu ben ik eerst in blijde verwachting van een stoomketel voordat ik verder kan met bouwen.

 

Update:

Vanavond de Stuart met de teflon zuigerveren getest op stoom, groot succes!

Nergens lekkage meer op de machine en dat is toch prettig straks op het water.
Klein probleempje nog met een zuigerstang die lostrilt en daarmee de machine blokkeert maar daar helpt een druppel locatie wel tegen.
Heb meteen het overdrukventiel van de ketel getest en ingesteld op 3,5 bar.
Hier een filmpje, het is nu echt naaimachine. Excuses voor de kwaliteit maar het is opgenomen met mijn (antieke) mobiele telefoon.:???:


P.S. ik weet dat de drain cocks (ik zou het nederlandse woord echt niet weten) niet op de plek zitten waar ze horen.
Wordt nog aangepast in de toekomst. In ieder geval blijft de machine lopen met de aan de bovenzijde geopende exemplaren


De romp is ondertussen van binnen maagdelijk wit en aan de buitenzijde vol in de epoxyplamuur gezet. Als hij glad genoeg is gaat er een laagje 80 grams keperweefsel overheen, geïmpregneerd met epoxy.
Nu nog niet interessant genoeg om te laten zien dus dat komt later!:wink:

 

Wiggie,

Goed voor elkaar !! ,loopt idd als een naaimachientje.....prachtig!

gr Herman

 

Eindelijk weer wat te melden!

De romp heeft een kleurtje aan de binnenkant en een glasmatje aan de buitenkant alhoewel je daar weinig van ziet.



Voorin komt de schoonwatertank te staan met een vulopening door het voordek. Tevens is de eerste bodem te zien waar de grondplaat voor de machine en stoomketel op komt te staan. Hiertegenaan komt dan de tweede, afgewerkte, bodem te liggen.
Onder de eerste bodem is er nog ruimte om lood aan te brengen om het geheel op de waterlijn te krijgen.



Gisteren de nieuwe stoomketel binnengekregen, samen met de gastank.

Zoals al eerder gezegd betreft het een Maccsteam 4 inch stoomketel. Afmetingen zijn 100 mm doorsnede, lengte 240 mm.
Keramische brander van 50 mm en een werkdruk van maximaal 80 psi (5,3 bar!).
De ketel is afgeperst op een druk van 160 psi (10,6 bar!)

De gastank is 60 mm doorsnede en 100 mm lang en is afgeperst op een druk 300 psi (21 bar!) . Alles uitgevoerd in roodkoper en zilvergesoldeerd.

ketel


gastank


schoorsteen


Als eerste heb ik de ketel met houten latjes bekleed om de isolatie te vergroten. De messing banden moeten er nog omheen want als ik de ketel nu opstook dan laat de CA-lijm meteen weer los! Voorlopig ziet het nu netjes uit.





Om een beeld te krijgen van hoe het een en ander in de romp staat heb ik alvast een proefplaatsing gedaan.







Ik zit nu nog te wachten op een aantal zaken vanuit Regner (waterpomp, stoomfluit en diverse kraantjes e.d.) en vanuit Stuart (omkeerinrichting voor de D10).
Zodra die binnen zijn kan ik een grondplaat maken waar alles op vast komt te staan zodat ik bij onderhoud het geheel makkelijk uit de romp kan halen.

Al met al begint dit tussenprojectje steeds serieuzere vormen aan te nemen
Het wordt toch steeds meer een winterproject geloof ik.

 

Ik heb geen ervaring met een D10, maar houd er rekening mee dat het een stoomvreter is en dat je daarom een berg gas gaat verstoken.
Probeer de gas tank te verwarmen met afgewerkte stoom of door stralingswarmte van de (ongeïsoleerde) ketel.
Anders zakt met het verdampen van het gas de temperatuur in de tank zover dat er geen gas meer uit komt.
Ik ben daardoor met mijn Compound maar over gegaan op een andere brandstof.
(zie in mijn handtekening het project "stoomsleepboot".)

 

Frederik Ik heb zelf geen D10.

Maar volgens mij zijn slag en boring hetzelfde als van de HD van de compound.
Dit betekent dat die D10 ruw gezegd 2x zoveel stoom verbruikt dan de compound.