Verslag van zelfbouwproject direct-drive motor en heli

Geïnspireerd door anderen heb ik ook maar eens geprobeerd een brushless buitenloper zelf te maken. Hierbij een verslag met daarin de bevindingen.

Het is de bedoeling dat de motor direct, dus zonder tandwielen de hoofdas aandrijft van een 1,5 kg heli met een rotor diameter van ruim 1 meter. Het toerental van de rotorbladen en dus ook de motor moet tussen de 1300 en 1800 omw/min liggen. Door dit relatief lage toerental zal juist het draaimoment relatief hoog moeten zijn. Het is dan gunstig om een grotere buitendiameter van de motor rotor te nemen.

Je kan zo’n motor maken en gewoon op je heli uitproberen. Het leek mij juist aardig om een test opstelling te maken en het motortje te gaan beproeven.

Om het rendement te bepalen is het niet genoeg om de stroom en spanning te meten wat uit de accu richting regelaar gaat. Wat je dan ook wilt weten is hoeveel het door de as van de motor geleverde vermogen is.

Ik heb een test opstelling gemaakt waarmee je het koppel kan meten. Wanneer je het koppel en toerental weet kan je het geleverde (as) vermogen uitrekenen. Het door de motor opgenomen vermogen bepalen is wat lastiger omdat het een 3 fasen wisselstroom motor betreft en je dan te maken hebt met blindstromen ed. Daarom heb ik heb de stroom naar, en spanning over de regelaar gemeten. Het in de grafieken genoemde rendement betreft dus het rendement van motor inclusief de regelaar. (motor rendement is dus altijd hoger dan in de grafieken genoemd rendement)

Testopstelling:

test%20opstelling%203%20.jpg


Het stilstaande deel (stator) van de motor zit op de hefboom vast geschroefd. De “bel” (rotor) drijft via een lange as het vliegwiel aan. Door het vliegwiel af te remmen kan de motor belast worden. Alle wrijving wordt op deze manier omgezet in warmte; zonder een dikke vuurvaste handschoen heb je gelijk schade aan je hand. De stator oefent door het afremmen van het vliegwiel een tegengesteld aan de draairichting een kracht uit op de hefboom (die een klein stukje kan draaien rond de as). Deze kracht (draaimoment of koppel) oefent op het uiteinden van de hefboom een kracht uit. Door onder het uiteinde van de hefboom een weegschaal te zetten kan deze kracht gemeten worden. (Bij een heli met 1 hoofdrotor moet deze kracht door de heck-rotor overwonnen worden)


bovenaanzicht%20test%20opstelling.JPG


Testopstelling: motor zit vastgeschroefd op de hefboom.

Met de meetgegevens een aantal tabelen gemaakt:

tabel%20meetwaarden%20DD%20vs1.jpg


Hier kunnen dan grafieken van gemaakt worden:


grafiek%20P%20en%20rendement%201380%20rpm.jpg


grafiek%20P%20en%20rendement%201600%20rpm.jpg

(verschillende instellingen op regelaar uitgeprobeerd)

Bouw motor:

Uit 3 stuks 5,25 inch floppy drives (van die slappe grote diskettes) 3 weekijzeren stator pakketen gesloopt.

floppy%20drive%7E0.jpg

floppy drive met 2 motoren (achterste stuurt de kop aan)

weekijzeren%20stator%7E0.jpg

rotor eraf ..…en daar zit hij dan!

3%20statoren.jpg

3 stuks floppy drives gesloopt en koperdraad eraf gehaald.

boren%20stator.JPG

middenstuk voor stator: draaien/boren/frezen/tappen

stator%20met%201%20wikkeling.jpg

3 statoren op elkaar en middenstuk gemonteerd, 1 ste fase gewikkeld.

rotor%20frezen.JPG

Stalen fluxring gemonteerd op de naaf. Weg frezen van wat overtollig gewicht (ook goed voor de koeling).

stator%20en%20rotor.JPG

stator gewikkeld, rotor voorzien van 38 magneten.

stator.JPG

achterkant: wikkelingen met doorverbindingen, sterpunt en aansluitingen naar regelaar

voorkant%20dd%20motor.jpg

Gehele motor met as.

achterkant%20dd%20motor.jpg

Achterkant motor.

gegevens:
3-fase motor staat nu in driehoek geschakeld (fase-spoelen in serie) met 30 polen, 38 magneten, 0,9 mm draaddikte, 9 windingen per pool,stator hoogte 10 mm, buitendiameter 75 mm, gewicht 280 gram (zonder 6 mm as).

Bevindingen:

In ster geschakeld maakte de motor maximaal 1550 omw/min. De regelaar (in governer mode) staat dan feitelijk uitgeregeld. Bij een kleine belasting stortte het toerental in; de regelaar had niets meer over.

In driehoek geschakeld gaat het beter en levert dan een maximaal as-vermogen van 200 W. Bij een grotere belasting dan 200 wat kan de regelaar het niet meer bijhouden en stort het toerental en het rendement in elkaar. Met deze motor zal de heli wel vliegen. In hoover zal zo'n gemiddeld zo'n 100 W nodig zijn. Ik heb het idee dat er meer uit deze motor te halen is met minder wikkelingen, dikker draad en wellicht parallellen spoelen. Kortom wordt vervolgd!

Charles
 
Mooi mooi mooi!!

Ik zou er zelf niet zo snel aan beginnen maar ik vind het toch bijzonder leuk en vooral knap om te zien hoe er hier de mooiste electromotoren gemaakt worden!

Erg leuk zo'n topic als dit! :thumbsup:

Cheers,

Richard
 
Vakwerk Maarten. Ik denk wel dat in de uiteindelijke produktieversie ;) minder gewicht mogelijk is. Zowel in de naaf als in de fluxring. Hoe dik is de laatste?
 
Erg netjes Charles. Mooi verslagje ook!!!
Bij mij loopt het allemaal ff niet zo snel nu :(.. Komt nog wel.


Ron, het kan waarschijnlijk idd wel wat lichter ja, dat had ik ook al in gedachten, maar goed. dit werkt in ieder geval. Je moet ergens beginnen hè :D
 
En ook strak gewikkeld :)

Ik zou in eerste instantie voor het wat hogere toerental gaan, 1800/min. Het toerental van een elektromotor is makkelijk te verhogen. Als dat goed werkt/vliegt kun je gaan werken naar een lager toerental en meer koppel.

In de categorie verfijningen:
Heb je groene 'drab' verwijderd waar de statorvlakken elkaar raken (4 vlakken)? Scheelt in dikte, en daarmee in wikkeldraadlengte, weerstand en gewicht, idem hoogte en gewicht fluxring. Na weghalen statorvlakken weer isoleren met het dunne lijmlaagje.

De fluxring is 'hoger' dan de magneten, het overstekende randje ijzer aan de open kant mag weg. Als je helemaal voor gewicht gaat, zou je straks ook uitsparingen (of verdunningen) kunnen maken in de fluxring tussen de magneten en de aluminium naaf, waar de wikkelkoppen zich bevinden.

Geef je e.e.a. ook door aan Ralph voor op www.powercroco.de ?
 
haha, ja, ook ff mailen naar Ralph. Hij was erg benieuwd wie er het 1e z'n heli vliegend zou hebben. Ik of een andere duitser waar hij zijn motoronderdelen aan had gegeven :). Kom jij ineens tussendoor! hahaha

Hij heeft zelf helemaal niks met heli's maar wel met de motoren natuurlijk :).

Wat zou je nodig hebben voor een sceadu evo 30 Direct Drive? :)


ron van sommeren zei:
Als je helemaal voor gewicht gaat, zou je straks ook uitsparingen (of verdunningen) kunnen maken in de fluxring tussen de magneten en het aluminium.
Wat bedoel je daar precies mee?
 
Denk bijvoorbeeld aan gaatjes boren. IJzer is alleen nodig waar zich de magneten bevinden. Echter, er is ruimte nodig voor de wikkelkoppen. Denk even aan een fluxring met een gekartelde rand die je op de naaf lijmt.
 
Bedankt voor jullie positieve reakties! Aanbevelingen altijd welkom.

Ron:

Gewichts besparing is inderdaad goed mogelijk. De fluxring is 2,1 mm dik. Aan de buitenkant is (nagenoeg) niet te merken dat er binnen magneten zitten. de fluxring is 16 mm hoog terwijl je maar 10 mm nodig hebt (magneet hoogte) De naaf zou ook over de ring kunnen zitten. Dat er iets over de magneten steekt heb ik gedaan omdat ik ergens heb opgevangen dat dit gunstig zou zijn (mischien is dat onzin). Ook de naaf is achteraf gezien behoorlijk aan de zware kant. Maar goed, ik denk dat ik eerst eens aan de wikkelingen ga prutsen.

Ik heb de epoxie tussen de statoren verwijderd en ik zal het ook doorgeven aan Ralph

Charles
 
Maarten2 zei:
... Dat er iets over de magneten steekt heb ik gedaan omdat ik ergens heb opgevangen dat dit gunstig zou zijn (mischien is dat onzin) ...
Je maakt iets beter gebruik van de magneten maar ik denk dat dit marginaal is, zeker t.o.v. van het extra gewicht dat dit meebrengt.
 
200 Watt voor een 1.5 kg wegende heli is wel erg marginaal verwacht ik.
Hoe drijf je de staart-rotor aan, met een aparte motor of via tandwielen cq riem vanuit de hoofdmotor.

Met de eerste optie max je nog een redelijke kans op iets vliegends.

Mijn 3.5 kg wegende Eheli gebruikt zo'n 450 Watt voor het hoveren.

Rick
 
Hallo Rick

De 450 W van je 3,5 kg heli is het vermogen dat naar de regelaar gaat lijkt mij. De 200 W waar ik het over heb is wat het motortje daadwerkelijk aan de as levert. Dit zijn 2 verschillende dingen . De heli gebruikt nu met een plettenberg motor (met tandwielen) zo'n 150 W (dus wat de accu moet leveren) Het as vermogen zal zo'n 0,7*150=105 W bedragen. Maar je hebt gelijk het zal in dit stadium geen 3D machine worden. Maar het project is nog niet klaar en ik ga proberen wat meer vermogen eruit te krijgen.

Staart wordt via getande riem aangedreven door een grote poelie gemonteerd op de hoofdas. Dus geen tandwielen meer.

Charles
 
Post ook eens wat foto's van je heli anders, charles.
Dan weet iedereen waar je het over heb (lijkt op een eco8 een beetje :) ).

En dan kunnen we weer even applaudiseren :)!! Machtig mooi ding blijft het toch...
 
Op verzoek een aantal foto's van mijn zelf gebouwde heli.

Een aantal onderdelen "geleend" van de ECO: kap, rotorbladen, tandwielen en skid beugels. De rest vanaf tekening zelf gemaakt. De tekeningen zijn door Peter van Hout gemaakt. Ik ben dus slechts een nabouwer. Peter heeft een website over dit ontwerp gemaakt: http://members.chello.nl/p-vanhout/Index1.htm


DSC00307.jpg


DSC00302.jpg


DSC00308.jpg


DSC00300.jpg


img]http://foto.modelbouwforum.nl/albums/userpics/10567/DSC00305.jpg[/img]

DSC00306.jpg


DSC00304%7E0.jpg



En als bewijs dat het ook nog vliegt
20060623%20Charles%20helicopter%2010.JPG



Charles
 
Alle windingen er maar weer van af gesloopt :( en een aantal proefwindingen van 1,1 mm koperdraad (was 0,9 mm) erop gelegd. Qua dikte draad kan het net. Maximaal aantal windingen is dan 7 (was 9). Door het grote aantal polen en doordat alle spoelen in serie waren geschakeld was de draad lengte per fase erg lang. Door een aantal spoelen paralel te schakelen 2 of 5 ? allemaal ? zal de interne weerstand omlaag gaan. Maar resulteerd dit alles in meer vermogen ? Wat denken jullie.

Charles
 
Even een open deur in trappen: het maximale vermogen dat een motor kan verwerken hangt voornamelijk af van het motoroppervlak en de verliezen, het windingsdiagram bepaalt bij welk toerental dat vermogen geleverd wordt. Wat betreft draadlengte en parallelschakeling, bij 5 spoelen parallel i.p.v. in serie neemt je weerstand met een factor 25 af. Je Kv neemt met een factor 5 toe, om dezelfde Kv als voorheen te krijgen moet het aantal windingen met factor 5 toenemen. Maar je ruimte is beperkt, om meer wikkelingen onder te kunnen brengen, moet de draaddikte (beter: het oppervlak van de draaddoorsnede) met factor 5 naar beneden. Netto is daarmee je weerstand gelijk gebleven.

(Ik denk dat dit allemaal gesneden koek voor je is Charles, per slot van rekening weet je wat blindstroom is, maar er lezen meer mensen mee, vandaar het uitgebreide antwoord.)

Nog even over gewicht, je kunt straks de fluxring nog wat verder afdraaien om het gewicht om laag te brengen, al eerder besproken. Wil je nog verder dan zou je in de fluxring ter hoogte van elke magneet materiaal kunnen verwijderen omdat daar de flux laag is. Zie de simulatie. Blauw betekent lage flux dus daar is ook minder ijzer nodig, bv. door gaatjes boren of door (38!) kamertjes in de fluxring te frezen.

animation_b.gif
 
Nou ja gesneden koek...Ik heb de theorie allemaal gehad ja maar dat is al weer zo lang geleden. Je weet het hé, tentamens leren en dan gauw weer vergeten.

Mooie simulatie trouwens.

Charles
 
Maar ik mag toch aannemen dat je weet wat er bij serie- en parallelschakeling van weerstanden gebeurt ;) ? Idem voor generator spoelen.

Ik kan me zelfs indenken dat parallelschakeling van spoelen averechts kan werken. Wat gebeurt er indien de spoelen niet identiek zijn? Er worden verschillende spanningen in de parallele spoelen ge-induceerd met als gevolg parasitaire stromen, hetzelfde wat je kunt krijgen bij drie-hoekschakeling.
 
Paralellen en serie schakelingen dat moet lukken. Ik geloof toch dat de parate kennis in iedergeval op het gebied van elektrotechniek bij jouw iets groter is dan bij mij Ron.

Nog over het motortje gesproken: Meer toeren is naar mijn idee juist goed: In ster liep het motortje 1550 omw/min onbelast. De regelaar stond dan maximaal uitgeregeld. In driehoek bij 1600 omw/min meer dan half gas in onbelaste toestand.

We proberen wel wat en kijken of het een verbetering is.

Charles
 
Back
Top