Waar moeten rechts- resp. linksdraaiende props?

[Godefrood]

Zoals ik hier:
3-blad-props-voor-b-17-1600mm-silver
al meldde heb ik sinds kort een B-17 1600mm. (B-t-w: Gekocht bij HobbyKing. Blijkt van het merk Freewing te zijn.)
Deze 4-motorige warbird (mooi ding trouwens) heeft 2 rechtsdraaiende ("Normal") en 2 linksdraaiende ("Reverse" of "counter rotation") props: 7x6, 3-blads.
Nu heb ik me bij nader inzien vergist in de locatie van de normale en reverse draaiende props: Volgens de beschrijving moeten de normal aan de linkerkant (gezien met de vliegrichting mee, dus bakboord) en de reverse aan de rechterkant (stuurboord). Maar ik heb ze precies andersom erop zitten.
Draairichting motoren is correct (dit door geschikte aansluiting v.d. ESC-kabeltjes). Er zit een beetje voorgebakken side thrust op de motorasjes meen ik te kunnen zien.
Ik heb er mee gevlogen en geen gekke dingen eraan ervaren. Een klein beetje trim hier en daar en alles OK.
Alhoewel de tegengestelde draairichting aan linkervleugel resp. rechtervleugel de proptorque (het draaikoppel) ook bij verkeerd om plaatsing compenseert, vroeg ik mij af of er een andere reden is waarom rechtsdraaiend links zou moeten en linksdraaiend rechts.
Wie - O - Wie weet waar.....

 

[PH_AJH]

Bij de echte draaien ze allemaal dezelfde kant op geloof ik....

Het kan zijn dat de motoren in jouw model een beetje zijwaartsstelling hebben (naar rechts voor rechtsdraaiend, naar links voor linksdraaiend) en je daarom de draairichting aan moet houden. voor een viermotorig vliegtuig lijkt het me echter waarschijnlijker dat de motoren gewoon recht staan (de koppels heffen elkaar immers op) en dan zou het niks uit moeten maken.

 

[Godefrood]

In het echt: draaien alle props volgens de videootjes allemaal rechtsom.
Zoals ik al opmerkte, Arjan, "meen" ik enige zijwaarste stand bespeurd te hebben. Het is dus heel weinig of misschien wel niks.
In ieder geval vloog ik er zonder moeite mee. Dus ook jouw conclusie, dat het niet uitmaak waar ze zitten (gelijkdraaiende beide wel aan 1 kant natuurlijk), lijkt me te kloppen. Maar toch.....

(Mooi die zwevers van jou! Ik heb zelf in de ASK-21 en ASK-13 gevlogen)

 

[mawi 1.]

Godefrood de links draaiende moeten bij deze B17 aan de rechtervleugel,maar of het
iets uitmaakt kan ik je niet zeggen.

Gr Giel.

 

[ron van sommeren]

Heeft het bij dit model zin om rekening te houden met de P-factor?

 

[HansL]

Heeft het bij dit model zin om rekening te houden met de P-factor?

De luchtstroom over de roeren in de vleugel die zich net achter de motorgondels bevinden (rolroeren én flaps neem ik aan) zal ook anders zijn want de 'helical propwash' krijgt een tegengestelde draairichting. Of dat heel veel effect heeft op het vlieggedrag kan ik niet zo meteen inschatten want ik heb geen ervaring met modellen met meerdere motoren.

Er zijn nog wel meer effecten die een invloed kunnen hebben:
Understanding Propeller Torque and P-Factor - FlightGear wiki

 

[Godefrood]

Heeft het bij dit model zin om rekening te houden met de P-factor?

Je opmerking, Ron, geeft een richting t.a.v. het antwoord op mijn vraag.
De P-factor wordt bepaald door het onder omstandigheden niet centraal gelegen aangrijpingspunt van de trekkracht van de propeller. Als de rechtsdraaiende prop een horizontale stand heeft, dan zal bij omhoogwijzende prop-as onder rotatie het dalende blad een grotere invalshoek van de weggeslagen lucht hebben dan het omhoogkomende blad. Daardoor grijpt de thrust niet aan op de as, maar rechts van de as. Dit geeft een linksdraaiend koppelmoment t.o.v. het zwaartepunt. Bij 1-motorige vliegtuigen zal deze weinig invloed hebben vergeleken met 2-motorige (beide re-draaiend) zoals in dit plaatje,

omdat het verschil in koppelarmlengte t.o.v. CG hier dubbel zo groot is. Het wordt pas echt vervelend, als de linker motor uitvalt!
Dan is extra roercorrectie nodig om het linksdraaiend-P-factorkoppel te compenseren. Als de re-motor uitvalt, is dit iets minder kritisch zoals in het plaatje is te zien.
Heel precies en formeel bekeken is het dus beter om op de linkervleugel rechtsdraaiende motoren te hebben en op de rechtervleugel linksdraaiende motoren. Bij motoruitval, ongeacht de zijde, is het P-factorkoppel dan beiderzijds minimaal.
Maar ja, motoruitval....? Kans is erg klein en je kunt dan half zwevend met minimaal gas landen als je niet te gek ver weg bent.
Zie overigens de tekst:
https://en.wikipedia.org/wiki/P-factor
en de plaatjes van:
https://en.wikipedia.org/wiki/Minimum_Control_Speeds

 

[Godefrood]

De luchtstroom over de roeren in de vleugel die zich net achter de motorgondels bevinden (rolroeren én flaps neem ik aan) zal ook anders zijn want de 'helical propwash' krijgt een tegengestelde draairichting.....

Daar de helical propwash bij tegengesteld draaiende motoren (op vleugel links dus tegengesteld aan op vleugel rechts) een t.o.v. de vliegtuigromp symmetrisch verloop heeft, zullen ook de koppels symmetrisch zijn. Voor de flaps geldt dit al helemaal, want die gaan beide omlaag. Voor uitstaande rolroeren kan dat aan de ene vleugel meer doen dan aan de andere, maar ook hier symmetrie als je de rolroeren net andersom laat uitslaan. In beide gevallen moet je misschien compenseren, maar in beide gevallen tegengesteld en evenveel.
Bedankt voor de goeie suggestie!

 

[PH_AJH]

... je kunt dan half zwevend met minimaal gas landen als je niet te gek ver weg bent.

Die P-factor speelt pas een rol bij grote invalshoeken, dus met de neus hoog en de staart laag. Bijvoorbeeld tijdens het starten. Zwevend met weinig gas heb je er nauwelijks last van.
In de 1:1 vliegerij misschien van belang, bij jouw B17 zou ik me er niet al te druk om maken. Al kun je natuurlijk wel beter de props gewoon omwisselen, dan zit het in ieder geval goed.

 

[Godefrood]

Helemaal met je eens Arjan....
Ik ga de props dan ook omwisselen en natuurlijk ook de ESC-kabeltjes om de draairichting om te keren.

 

[HansL]

Daar de helical propwash bij tegengesteld draaiende motoren (op vleugel links dus tegengesteld aan op vleugel rechts) een t.o.v. de vliegtuigromp symmetrisch verloop heeft, zullen ook de koppels symmetrisch zijn. Voor de flaps geldt dit al helemaal, want die gaan beide omlaag. Voor uitstaande rolroeren kan dat aan de ene vleugel meer doen dan aan de andere, maar ook hier symmetrie als je de rolroeren net andersom laat uitslaan. In beide gevallen moet je misschien compenseren, maar in beide gevallen tegengesteld en evenveel.
Bedankt voor de goeie suggestie!

Ik was eerder aan het volgende aan het denken:

Aan de vleugeltips is er altijd een lekstroom van bovenzijde vleugel naar onderzijde vleugel (draairichting vortices). Dat 'zijdelings afglijden' van de lucht zet zicht door tot aan de romp (hoewel dat effect steeds kleiner wordt) .

Door de ene draairichting van de props wordt de lucht achter de gondels ook naar de vleugeltips geduwd, bij de andere richting net niet. Misschien speelt dat een rol bij de keuze van de draairichting.

edit: In de oorspronkelijke setup werden de normaal draaiende motoren op de bakboord vleugel voorzien: aan de bovenzijde van de vleugels wordt de afglijdende luchstroom naar de worteltips dus 'tegengewerkt'.

 

[Godefrood]

Aan de vleugeltips is er altijd een lekstroom van bovenzijde vleugel naar onderzijde vleugel (draairichting vortices). Dat 'zijdelings afglijden' van de lucht.....
.......aan de bovenzijde van de vleugels wordt de afglijdende luchstroom naar de worteltips dus 'tegengewerkt'.

Is ook een goed idee.
Alleen denk ik, dat zijwaartse luchtstroom uit de wervel van de props zoveel groter is dan de "lekkende" luchtstroom (t.g.v. drukverschil Boven - Onder), dat links- of rechtsdraaiende props daar weinig invloed op zullen hebben. Maar ja, zeker weten doe ik dit niet. De keuze voor normal op li-vleugel en reverse op re-vleugel wordt er wel nog logischer door.
Bedankt...

 

[Rick NL]

Een vleugel die lift levert zal een tipwervel produceren.
Door nu de props in tegengestelde richting te laten draaien wordt het negatieve effect van die tipwervel voor en deel teniet gedaan.
Hiervoor moet de 'normale' links draaiende prop aan stuurboord (rechts in vliegrichting) zitten en de rechts draaiende aan bakboord (links in vliegrichting).

Patent US4533101 - Wingtip vortex propeller - Google Patents

En uit: https://archive.org/details/nasa_techdoc_19870016608

Of het effect in de praktijk voor jou merkbaar is weet ik niet.

Rick