Welke glasmat?

Wie kan mij vertellen welke glasmat we het besten kunnen gebruiken voor het produceren van een romp voor een redelijk grote zwever. ( spanwijdte 3,6 meter)
Zelf gebruikte ik 160 grams kepergeweven.
Het probleem hiermee is dat je minimaal 3 lagen moet aanbrengen en dat werkt niet prettig.
Graag jullie ervaring met zwaarder doek.

Gr. Piet G.
 
Wij zijn 3 ASW 20's aan het maken met spanwijdte 4.5m

Lay up van de romp:
1x 80g/m²
van aan de vleugel tot aan de staart 1x 158g/m² kevlar UD
Neus tem vleugel 1x 225g/m²
Een extra strook van 8cm breed van in de neus tot over het vleugelprofiel van 225g/m²
1x163 over alles
In het kielvlak, 1x 80g/m², strookje kevlar in de aanvalsboord +/- 4cm breed, 2x163g/m²
De romphelften zijn aan elkaar gezet met 225g/m² band.

De rompen zijn heel sterk, en redelijk licht. De eerste woog ongeveer 890g, de 2e 920g.

Voor onze lay up hebben wij onze inspiratie hier Roter Baron gehaald.

Tom
 
Laatst bewerkt:
Hoi Piet,
Welk probleem heb je met het aanbrengen van 3 lagen? 1 zware laag is lastiger.
Misschien kunnen we beter helpen als je duidelijk omschrijft wat het probleem is.
m.v.g.
Sander
 
Hoi Tom en Sander,

Na enige tijd geen mallen en rompen te hebben gemaakt, vroeg een modelbouwvriend of we samen deze winter een project zouden kunnen opstarten: Hij wil graag een mal en romp gaan maken van de Cirrus 75.
De mal is bijna klaar en nu is de romp aan de beurt.
Zelf heb ik enige jaren geleden bij fa. Schley in Duitsland een rol (10 mtr.) kepergeweven 160 gr.m2 glasdoek gekocht.
Hiervan maakte ik rompen van diverse modellen.
Ik vond het alleen vervelend om hiervan 3 lagen in de mal aan te leggen en vraag me af of dit anders kan.
Tom heeft duidelijk aangegeven dat het in verschillende lagen opbouwen het besten is en naar ik denk, zeker goed is i.v.m. de gewicht / sterke verdeling van voor en achter het zwaartepunt.
Ik neem aan dat Tom Kevlar gebruikt en geen karbon i.v.m. afscherming van het zendsignaal?
Hebben jullie nog meer adviezen dan hoor ik het graag!
p.s.
Wat ik wel anders doe is het aan elkaar maken van de 2 schalen tot een romp!
Ik zet de 2 delen als ze nog nat zijn, in de mal, overlappend in elkaar en rol ze met een heel klein gordijnrolletje op een lange bamboestok in elkaar!
Resutaat: Als de romp uitgehard is kun je hem op de tafel meppen zonder dat hij ergens loslaat! ( hufter proef test )

groetjes, Piet G.
 
Laatst bewerkt:
Piet

Goede gedachte wat de drie lagen aangaat.
Zou ik beslist niet veranderen.
Dan maar wat lastig, maar als je de twee helften ook nog nat tegen elkaar plaatst krijg je naar mijn mening een mooi resultaat.
Het voordeel van de drie lagen aanbrengen is dat je goed kan zien of je niet teveel hars gebruikt, telkens als je een volgende laag plaatst kun je zien waar je eigenlijk teveel had aangebracht.
Wel zou je wat versterkingen kunnen aanbrengen bij de vleugel wortel en in de overgang van romp naar staart, en misschien de wieldeuren.

Gr Ronald
 
Piet,

De kevlar word gebruikt als tussenlaag om een soort van sandwich te maken. Je kan bijvoorbeeld ook de dikke glasmat uit de neus (225g/m) laten doorlopen. Alleen weegt je romp dan meer achter het zwaartepunt en ga je meer lood moeten steken in de neus.

Een vuistregel die wij gebruiken is dat je evenveel epoxy in je mat moet rollen alsdat je mat weegt. Dus voor een vierkante meter 160g/m² mat, moet je 160g epoxy afmaken. Dit heeft voor ons tot hiertoe goed gewerkt. Dan is je mat verzadigt, zonder dat er teveel overtollige epoxy op ligt die het toch alleen maar zwaarder maakt, maar niet sterker.

Wanneer je 225g glas ipv 158g kevlar gebruikt, dan heb je een meergewicht van 67g/m² aan mat, en nog eens zoveel aan epoxy. ALs je dan bvb 0.3m² mat nadig hebt achter de vleugel, als tussenlaag, dan ben je daar 40g zwaarder. Dat moet je dan in de neus compenseren met bvb 1.5 keer het lood, en dan ben je in totaal 100 g zwaarder. Op onze romp is dat 1/9ste van het gewicht, dat erbij zou komen. En aangezien we een zwever maken komt het daar op aan ;)

De kevlar werdt gekozen omdat die licht en vullend is, niet om iets met zendsignalen. Ook zorgt die ervoor dat de romp aan de staart heel sterk is.

Wij zetten de romphelften droog aan elkaar omdat we bij het maken van F3J modellen hebben gemerkt dat toch een aantal rompen, onder de gelcoat, een open rug of buik hadden op sommige plaatsen. Wanneer de mal nat in nat werd toegedaan, kwamen de glasmatten op sommige plaatsen los van de mal. En aangezien de rompen zo dun waren konden we er met niets in om ze terug aan te drukken. We hebben geprobeerd om er een ballon of fietsband in te steken en die dan op te blazen, maar dit deed meer kwaad dan goed. Ook al waren de ballon of fietsband ingevet, toch trokken die matten mee. Daarom zijn we ze droog gaan in elkaar zetten, dat is zekerder. In een grotere romp, waar je in kan met je hand/arm en een rol is dit natuurlijk niet zo'n probleem. Toch hebben we voor onze ASW's de methode gekozen om de helften eerst te laten harden.

Om gemakkelijker te werken met de matten, rollen wij deze in met epoxy op een dunne plastic folie. Daarna wordt er terug een plastic folie over gelegd. Dan wordt er met een SCHERP mes de juiste vorm uit gesneden. 1 plastic wordt er dan af gedaan, en de mat wordt in de romp gelegd (met de natte kant tegen de mal ;)). Alles wordt zo goed als kan aangedrukt(de plastic kan geen dubbel gekromde vlakken volgen!) en dan wordt de 2e plastic eraf gedaan. Meestal moet je dan enkel nog eens narollen en klaar.
Soms laten we de 2e plasticfolie ook voor wat hij is. Plastic op tafel, mat erop, inrollen en snijden. Nadeel is dan dat je latten, messen, handen, omgeving, bureaustoel, tafel etc sneller vol epoxy hangen.

Groeten

Tom
 
Hoi Tom,

Nogmaals bedankt voor je duidelijk uitleg.
Bij mijn eerste rompen heb ik ook de 2 delen met een strookje mat vast gezet. Dat was nog de pluizige mat!
Werken jullie nu met een geweven band van b.v. 2 cm breedte, die jullie toch ook moeten aanrollen / drukken. Hoe drukken jullie die aan in je smalle F3J rompen?
Wat de versterkingen betreft, meestal zet ik wat koolstofmat in de randen van de cockpit, rondom de vleugelaansluiting en achter bij de overgang romp naar staart.
Daar wij bijna alleen elektro zweven, kunnen wij het zwaartepunt instellen door met de vliegaccu te schuiven.
Wat is julli grootste zweef project? Zelf heb ik een 6 meter electro gebouwd, inclusief massieve romp, mal en de "vliegromp", zijn naam: Kaulquappe S.
Meer hierover kun je zien op de onderstaande site, artikelen aanklikken onder Kaulquappe.

groet, Piet
 
Laatst bewerkt:
Wow, Dat is best wel een grote zwever :)
En een speciale rompvorm, cool.
Wij vliegen ook meestal elektro. Maar zo'n grote vliegtuigen kunnen (spijtig genoeg) niet op ons terrein.

Gewone glasmat is niet zo geschikt om romphelften met aan elkaar te zetten heb ik al gemerkt. Dat rafelt enz. Glasvezelband is véél gemakkelijker vind ik.
Wij verlijmen die band eerst in de helften. In elke helft één band (linkse helft bvb de bovenste, rechtse helft de onderste) met epoxy die op 1 of 2 uur hard is. Eigenlijk is de epoxy hars die wij gebruiken altijd gelijk, de harder is verschillend en dat geeft een andere cure time. ALs dat half hard is wordt de rest van de band ingestreken en wordt er een beetje verdikte epoxy op de naad gedaan. In de F3J rompen hebben we dan onze fietsband er terug ingelegd, afgelaten.Dan wordt de mal toegeschoven en de fietsband een heel klein beetje opgeblazen. Zodat hij net raakt.

In de ASW's die we nu aan het maken zijn is de band breder, 5cm, en gebruiken we 36uur epoxy. We rollen heel de band in met epoxy, leggen hem in één helft, we laten de epoxy niet aantrekken en schuiven de mal ineens toe. Daarna rollen we hem tegen de rompschalen met een wieltje op een staaf.

Die ASW is trouwens de grootste zwever so far die we helemaal zelf maken (op de mal na dan ;)) Hij wordt 4.42m in spanwijdte. De romp is ongeveer 1.8m lang als ik mij goed herinner.
Ik heb hier ook nog een grote Discus steken van net geen 5 meter, maar die heb ik niet zelf gemaakt :) Ik heb hem 4e hands gekocht en hij/zij/het is dringend aan restauratie toe!


Tom
 
Wie kan mij vertellen welke glasmat we het besten kunnen gebruiken voor het produceren van een romp voor een redelijk grote zwever. ( spanwijdte 3,6 meter)
Zelf gebruikte ik 160 grams kepergeweven.
Het probleem hiermee is dat je minimaal 3 lagen moet aanbrengen en dat werkt niet prettig.
Graag jullie ervaring met zwaarder doek.

Gr. Piet G.

Ik ben gevraagd wat input te geven mbt composieten. Ik zal de thread systematisch doorlopen.

Ik ga hierbij even uit van de materialen die ik kan leveren (www.brandscomposiet.nl, www.cesense.nl) omdat het anders wel heel uitgebreid wordt.

160 grams keper is een zeer fijn weefsel, en zeer goed te lamineren. Er is ook een 300 grams, vrijwel even fijn, en net zo goed te lamineren. Dat schiet dus al beter op.

Wat in de vliegtuigwereld zwaar wordt genoemd, wordt in de jachtbouw licht genoemd. Ik ga meestal uit van een max van 600-800 gram per laag, wat nog met de hand is te lamineren. Bij vacuuminjectie (een techniek die voor de modelvliegtuigbouw niet veel nut heeft, maar voor zwaardere laminaten wel) gaan we tot max. 3600 gram PER LAAG. Ik heb projecten lopen waarbij de laminaatdikte 8-10 cm dik moeten worden. Dat wil je niet met 160 grams weefsel opbouwen...
 
...
Ik vond het alleen vervelend om hiervan 3 lagen in de mal aan te leggen en vraag me af of dit anders kan.
Tom heeft duidelijk aangegeven dat het in verschillende lagen opbouwen het besten is en naar ik denk, zeker goed is i.v.m. de gewicht / sterke verdeling van voor en achter het zwaartepunt.
Ik neem aan dat Tom Kevlar gebruikt en geen karbon i.v.m. afscherming van het zendsignaal?
Hebben jullie nog meer adviezen dan hoor ik het graag!
p.s.
Wat ik wel anders doe is het aan elkaar maken van de 2 schalen tot een romp!
Ik zet de 2 delen als ze nog nat zijn, in de mal, overlappend in elkaar en rol ze met een heel klein gordijnrolletje op een lange bamboestok in elkaar!
Resutaat: Als de romp uitgehard is kun je hem op de tafel meppen zonder dat hij ergens loslaat! ( hufter proef test )

groetjes, Piet G.

Met meerdere dunne lagen kan je eenvoudiger overgangen maken van dik naar dun laminaat, zonder een "harde" overgang. Alles zo vloeiend mogelijk houden is een goede manier om schade te voorkomen, zowel in ontwerp (geen knikken) als in laminaatopbouw.

Carbon schermt niet af. Het wordt juist gebruikt in situaties waar stralingsdoorlaatbaarheid een must is (radardomes, MRI scanners, patientenliggers bij X-ray, etc. Een koolstof vliegtuig verschijnt nauwelijks op de radar!)
Aramide (Kevlar is een merknaam van Dupont) is echter wel een stuk lichter dan carbon en glas. Dat kan ook een reden zijn om het te gebruiken. Het is echter niet te schuren, dus daar goed rekening mee houden.

Aan elkaar plakken van de rompen: Dat blijft vaak een lastig punt. Je kan idd een glas of aramidebandje aan de binnenkant rollen, indien mogelijk. Hele vlakke delen (staart) kan je met een rupsje epoxypasta lijmen.
Ook is het mogelijk aan de buitenkant te verlijmen, dan kan je met wasplaat van 0,5mm dik eventueel een verhoging in je mal maken, en dus een verdieping in je product. Daar kan je het bandje in plakken.

Ook kan je een flensje naar binnen toe maken, en dan de flensjes koud op elkaar lijmen met epoxy of met methacrylaatlijm. (Plexus)
 
Piet

Goede gedachte wat de drie lagen aangaat.
Zou ik beslist niet veranderen.
Dan maar wat lastig, maar als je de twee helften ook nog nat tegen elkaar plaatst krijg je naar mijn mening een mooi resultaat.
Het voordeel van de drie lagen aanbrengen is dat je goed kan zien of je niet teveel hars gebruikt, telkens als je een volgende laag plaatst kun je zien waar je eigenlijk teveel had aangebracht.
Wel zou je wat versterkingen kunnen aanbrengen bij de vleugel wortel en in de overgang van romp naar staart, en misschien de wieldeuren.

Gr Ronald

Als je je zorgen maakt over het gewicht, kan je ook nog overgaan tot het vacumeren van het laminaat.

Breng dan een scheurweefsel, een gaatjesfolie, een bleeder en een vacuumzak aan, en vacumeer tot 0,7 bar onderdruk. Dan ben je verzekerd van een minimum aan hars.
Echter wel extra materiaal, en een leercurve. Maar het is goed te doen.
 
...
Een vuistregel die wij gebruiken is dat je evenveel epoxy in je mat moet rollen alsdat je mat weegt. Dus voor een vierkante meter 160g/m² mat, moet je 160g epoxy afmaken. Dit heeft voor ons tot hiertoe goed gewerkt. Dan is je mat verzadigt, zonder dat er teveel overtollige epoxy op ligt die het toch alleen maar zwaarder maakt, maar niet sterker.
Voor glas gaat dit aardig op. Voor aramide en koolstof niet. (aramide is lichter dan glas, en heeft dus meer hars nodig, koolstof is zwaarder, en kan dus met wat minder af.)

...

... We hebben geprobeerd om er een ballon of fietsband in te steken en die dan op te blazen, maar dit deed meer kwaad dan goed. Ook al waren de ballon of fietsband ingevet, toch trokken die matten mee. Daarom zijn we ze droog gaan in elkaar zetten, dat is zekerder. In een grotere romp, waar je in kan met je hand/arm en een rol is dit natuurlijk niet zo'n probleem. Toch hebben we voor onze ASW's de methode gekozen om de helften eerst te laten harden.
Ik zou sowieso de helften eerst laten harden, je kan de verlijming er altijd nog in drukken met een stuk nylon buisfolie. Ook zijn er soepele buisfolies die wel lossend zijn.
Om gemakkelijker te werken met de matten, rollen wij deze in met epoxy op een dunne plastic folie. Daarna wordt er terug een plastic folie over gelegd. Dan wordt er met een SCHERP mes de juiste vorm uit gesneden. 1 plastic wordt er dan af gedaan, en de mat wordt in de romp gelegd (met de natte kant tegen de mal ;)). Alles wordt zo goed als kan aangedrukt(de plastic kan geen dubbel gekromde vlakken volgen!) en dan wordt de 2e plastic eraf gedaan. Meestal moet je dan enkel nog eens narollen en klaar.
...
Goede methode. Je kan de overtollige epoxy met een spatel tussen de folies uit wrijven.
 
...Bij mijn eerste rompen heb ik ook de 2 delen met een strookje mat vast gezet. Dat was nog de pluizige mat!
...Wat de versterkingen betreft, meestal zet ik wat koolstofmat in de randen van de cockpit, rondom de vleugelaansluiting en achter bij de overgang romp naar staart.
...

Die pluizige mat, chopped strand mat genaamd (CSM) is niet te gebruiken met epoxy (de binder lost niet op). Ook zou ik hem niet gebruiken om rompdelen te verlijmen. Daarvoor is het spul te zwaar tov de sterkte.

Wat je idealiter zou kunnen gebruiken is een platte glaskous. (glaslits). Alle vezels lopen dan +/- 45 graden, en doen dus mee om de beide rompdelen bij elkaar te houden. Maar als een gewoon bandje goed werkt, zou ik me er niet te druk om maken.

Let er bij het gebruik van koolstofweefsel wel op dat je er over nadenkt hoe het toe te passen. Koolstof is erg stijf, en icm glas gebeurt er het volgende:
koolstof kan je zien als staaldraad, glas als elastiek. Ga je aan een combinatie van beide trekken, dan zal de koolstof alle kracht opnemen. Dus moet je wel genoeg koolstof gebruiken om die krachten te kunnen weerstaan.
 
Beste Skiff,
Bedankt voor AL je informatie!
Er zitten informatie bij die ik zeker zal gaan toepassen / gebruiken.
De mal is intusssen af. Zie hiervoor onder "zweefvliegen" het intem "tekening Cirrus75" waar ik enkele foto's geplaatst heb van de nieuwe mal.

gr. Piet
 
Back
Top