Zeesleper SMIT ROTTERDAM schaal 1:50 zonder bouwkit bouwen.

Even voorstellen: Mijn naam is Willem (aka Wump) en ik ben al van voor de corona crisis bezig met de bouw van zeesleper Smit Rotterdam. Hij is nog lang niet af en dus zal ik vanaf vandaag met enige regelmaat fotoverslagen posten van de vorderingen.

1. Het leggen van de kiel.


De poster en de spantentekening heb ik van het internet en daarna opgeschaald naar 1:50

Ieder spant heb ik met behulp van Powerpoint om mijn PC uitvergroot op de juiste schaal en daarna op meerdere A4tjes uitgeprint om ze als mal te kunnen gebruiken.

De plank is maar 1 meter lang dus de kiel met het boeg- en stevendeel eraan vast zal aan iedere kant uitsteken.

Ik volg de methode van de Billing Boats kit bij het samenstellen van de verschillende delen met hier en daar wat aanpassingen van mijzelf.

Het materiaal komt van de lokale bouwmarkt, 5mm Triplex en 9mm Muliplex en diverse latjes van 220cm lengte.

 

2. Het stellen en verlijmen van de hoofdspanten.

Net zoal het Billing Boats model van de Smit Rotterdam niet 1m lang is, is ook mijn 1:50 model maar 144cm lang, zou 146cm moeten zijn maar ik heb blijkbaar ergens een foutje gemaakt .
De grote poster in mijn werkplaatsje heb ik ook in een kleiner versie op mijn PC en als ik die pdf-file in Acrobat Reader bekijk op een vergroting van 140% dan kan ik de maten van mijn model zo van het beeldscherm opmeten en dat is handig want de tekening heeft zowel een zij- als een bovenaanzicht.

Zoals eerder vermeld, gebruik ik voor de spanten 9mm Multiplex. Om zoveel mogelijk uit de plaat te halen pas ik de uitgeprinte papieren mallen zo dicht mogelijk op elkaar en zaag ik ze eerste los van elkaar met de decoupeerzaag en vervolgens zaag ik ze precies uit met de elektrische figuurzaag.

Nadat ik het eerste en grootste spant heb gesteld en gelijmd, bevestig ik afstandsbalkjes op de kiel zodat de spanten precies even ver uit elkaar staan.

Spant na spant wordt geplaatst en ze worden met lijmklemmen en knijpers op hun plaats gehouden terwijl de lijm uithardt. Voor het sleepdek zijn heel wat klemmen en knijpers nodig om de kromming in de verbindingsbalken te fixeren.

 

dat word een mooi project, ik heb er hier ook 1 staan in schaal 1/50.
bij de nvm is ook een heel mooi uitgebreid tekeningen pakket te koop, niet goedkoop maar wel zeer uitgebreid, het is het zeker waard

https://www.modelbouwtekeningen.nl/nvm-1014026-zeesleper-ms-smit-rotterdam-1975-smit.html

groet,
Koos

 

3. Het plaatsen van de hulpspanten.

Omdat de hoofdspanten ver uit elkaar staan, plaats ik er hulpspanten tussen. Zo voorkom ik dat bij het beplanken de latten gaan knikken en dat er deuken ontstaan in de natuurlijke glooiende rompvorm.

Door de maten van twee opeenvolgende hoofdspanten te interpoleren en rekening te houden met de natuurlijke glooiing van de romp, bereken ik de maten van de hulpspanten. Met de daarna uitgeprinte papieren mallen teken ik ze af op 5mm triplex en zaag ze voor de zekerheid wat ruimer uit.

De meeste hulpspanten passen precies en hoef ik net vast te zetten met lijmklemmen. Omdat de hulpspanten aan de rompzijde niet de perfecte vorm hebben, zal er tijdens het afschuinen van de spanten extra flink geschuurd moeten worden.

Deze vorderingen zijn ook te zien op Youtube:

 

4. Plaatsing van het sleepdek en het maken van de uitsparingen voor de dekhuizen.

Het sleepdek heb ik gemaakt van zelfgemaakt balsa-triplex. De maten komen van het opgeschaalde bovenaanzicht van de grote tekening.

Om dit te maken moet je snel zijn. Eenmaal in de lijm gezet, trekt de 1mm dikke balsa plaat snel krom. Als alles op zijn plaats zit dan gaat het geheel onder de pers.
De nerf van de buitenste lagen ligt in de lengte van de boot. Dat buigt straks makkelijker.

Nadat ik de openingen voor de spantkoppen heb uitgesneden, lijm ik het dek op de spanten en zet ik er voldoende gewichten op om het dek de kromming van de dwarsbalken te laten volgen. Na het uitharden snij ik met een nieuw scherp Stanley-mesje de openingen in het dek. Daarna plaats ik het waterdichte schot dat ik van 4mm triplex heb gemaakt en de deurtjes zijn van 1mm balsa hout. De patrijspoorten zijn van een stukje rubber tube gesneden.

De opening onder het grote dekhuis is omrand met een 9mm vierkant balkje. Het plaatje van het uitgesneden rechthoekige gat wordt gebruikt als deksel voor de ruimte waar straks de roer-assen in geplaatst worden.

 

5. Plaatsing van het middendek.

Ook dit dek is gemaakt van 3mm dik zelfgemaakt triplex.

Omdat ik platen van 10cm bij 100cm van 1mm balsa gebruik, is dit dek uit meerdere fragmenten opgebouwd, die apart onder pers uitharden. Het grote gat is niet uitgesneden maar voorgevormd tijdens het lamineren.

Door de gewichten bij het definitief verlijmen goed op de randen te laten aandrukken, volgt het dek perfect de kromming van de dwarsbalken.

De gaten voor de hijskranen en het trappengat zijn wel met een Stanleymesje uitgesneden.

 

Mooie manier van het maken van dekken, zal ik zeker een keer proberen.

Vriendelijke groet,

Jaap Smith

 

6. Motorruimte-dekhuis en roerbesturing-dekhuis op het sleepdek.

Deze huisjes zijn van 3mm balsa triplex gemaakt dat ik nog overhad.

Door de hoeken te versterken met stukje 9x9mm vuren, worden ze steviger en zijn de delen ook makkelijker te fixeren met lijmklemmen tijdens het uitharden van de lijm.

Alle soorten hout die ik nog heb liggen en bruikbaar zijn, pas ik toe

De laatste details. De halfronde beschermranden zijn van 3 laagjes 1mm balsa die ik na het aanbrengen met een Stanleymesje en een wegwerpnagelvijltje heb afgerond. Ook de ronde sokkel voor de gangspil is aangebracht

 

7. Middendek, de wanden zetten van de bemanningskwartieren, deel 1

Ook deze wanden zijn gemaakt van 3mm balsa triplex. De ramen zijn van 0,2mm polycarbonaat ofwel de bakjes waar vleeswaren (broodbeleg) in worden verkocht.

Allereerst wordt het waterdichte schot geplaatst. Op de foto zie je ook het kartonnen malletje dat ik gebruik om de kromming van de dekken mee af te tekenen. Alle dekken hebben overdwars de zelfde kromming.
Ook zie je mijn potlood markeringen op het dek voor alle wanden. Een opmerkzame kijker zal zien dat de achterkant niet klopt, maar dat had ik zelf gelukkig snel door.

Met een speld worden gaatjes door het balsa geprikt om de raamhoeken te markeren, daarna snij worden ze met een Stanleymesje voorzichtig uitgesneden. Het polycarbonaat wordt op maat gesneden en vastgezet tussen de binnenste en buitenste laag van het te maken triplex. Het overtollige tape wordt weggesneden en dan gaan de lagen van het schot in de lijm en gaat het geheel onder de pers.

Even droog plaatsen om te zien of alles klopt en daarna lijm ik een 9x9mm balkje op het dek. Dat balkje is aan de wandzijde iets naar binnen afgeschuind zodat de wand loodrecht staat t.o.v. de hartlijn van het schip. Loodrecht op het scheef aflopende dek zou betekenen dat de wand ook scheef staat. Nadat de lijm is uitgehard, staat het eerste wandje stevig op zijn plaats.

 

8. Middendek, de wanden zetten van de bemanningskwartieren, deel 2.

Vanaf hier gaat het wat sneller omdat het proces van het eerste wandje goed werkt.

Bij alle wanddelen de dwars of scheef op de lengterichting van het schip staan moet rekening gehouden worden met de kromming van het dek dat bovenop dit bouwsel komt te liggen. Dat geldt dus ook voor de 9x9mm balkjes die aan de binnen/bovenkant van de wanden zijn gelijmd.

De dwarsbalken om het boegdek te ondersteunen zitten op hun plaats; er brak er één, maar ja . . . wat het oog niet ziet . . . Ook even mijn net gekochte laser-waterpas getest. Nu nog niet echt nodig maar handig als later de schoorstenen en de mastbrug geplaatst moeten worden.
Tenslotte de papieren mal voor het dekhuis op het boegdek met daarin het gat dat toegang gaat geven tot de ruimte voor de accu en de RC-electronica. De dwarsbalken die nu nog zichtbaar zijn, worden later weggezaagd als het boegdek op zijn plaats gelijmd is.

Deze vorderingen zijn ook te zien op Youtube:

 

Het gaat snel en het ziet er allemaal goed uit Willem. Vraag me wel af hoe je dat zachte balsahout gaat fixeren. Van mijn tankertje (avatar) is de romp gebouwd van Balsahout en is daarmee een kwetsbare dame. Heb het balsahout een paar keer behandeld met verdunde lak en daarna in kleur geschilderd. Had een paar jaar gelegenheid om de romp een laagje epoxy met keperdoek te geven. Maar helaas verzuimd om dat te doen. Voor de opbouw van je schip lijkt me dat erg bewerkelijk. Dus vandaar mijn vraag. Gr. Klaas.

 

Beste k-k,

Bedankt voor je reactie. Het gaat overigens niet zo snel als het lijkt. Ik ben eind 2019 begonnen en in de winter vaak gestopt. De laatst geplaatste foto hier is van februari 2021.
De romp zelf wordt van abachi hout en wordt daarna bedekt met keperdoek-epoxy-laag. Alleen het sleepdek verdient extra aandacht en zal ik heel goed moeten primen en meerdere laklagen geven.

 

Bedankt voor je antwoord Willem en succes verder met de bouw. Wordt ze statisch, of ga je er ook mee varen? Aan de ijk gaat het model toch een kleine 40 kg wegen Zie link met gegevens van het zusterschip Singapore. Gr. Klaas.
https://www.giantmarine.com/download/ocean-towage/specs_singapore.pdf

 

Ik bouw de Smit Rotterdam in ieder geval af met de mogelijkheid om hem radiografisch bestuurbaar te maken, maar zover zijn we nog lang niet.

 

9. Topdek of boegdek maken en verlijmen en wat plastische chirurgie.

Dit dek is het grootste dat ik van zelfgemaakt balsa triplex ga fabriceren.

Dit dek is gemaakt van 3 lange 10cm balsa lamellen in de lengte op de onderste en bovenste laag en 30cm lange 10cm lamellen overdwars. De dwarsliggende lamellen worden 1 voor 1 gelijmd en geperst op de onderste laag want alles in één keer is niet te doen. Tenslotte gaan de 3 lange lamelle van de bovenste laag erop en gaat weer alles onder de pers. Voor delen die niet nat (kunnen) worden gebruik ik D2 houtlijm terwijl ik voor de kiel en de spanten D3 heb gebruikt.

Als het balsa triplex klaar is, is er (altijd) een kromming overdwars te zien en daar maak ik dankbaar gebruik van, Het dek loopt tenslotte ook af naar de stuur- en bakboord kant.
Met de tekening vastgepind op het dek worden de rechte randen ingesneden met een nieuw Stanleymesje. Na een paar sneden ben ik er doorheen. Ook de inhammen voor de voorste spanten worden uitgesneden. Hierna neem ik met potlood de lijnen over voor de boeg tot aan de neus.

Na een laatste controle en nog wat snij-, schaaf- en schuurwerk lijkt alles goed te passen en kan de zaak in de lijm. Omdat er al wat kromming in het triplex zit, zijn er niet veel gewichten nodig om de zaak te fixeren tijdens het uitharden van de lijm.

Na het uitsnijden van de doorgang naar het ruim worden eerste de 9x9mm balkjes om de randen gelijmd. Na het uitharden worden dan de twee nog zichtbare dwarsbalken met de schrobzaag verwijderd.

Na een controle meting blijk de neus van de boeg te stomp . Tijd voor een 'nose job' onder gedeeltelijke narcose (dr. Wump neemt er een bierje bij ). Deze neus zal nog steviger blijven zitten als later de balsa blokken eronder gelijmd worden.

 

10. Dekhuis op het topdek bouwen.

Ik bouw dit dekhuis weer geheel van zelfgemaakt balsa triplex, te beginnen met een plattegrondje.

De lijnen van de plattegrond geven de buitenkant van het dekhuis aan, dus de vloer die het huis rond het gat op zijn plaats houdt, is rondom 3mm kleiner.

Met lijmklemmen en spelden gefixeerd, volgt de vloer mooi de kromming van het dek. Hoe meer wanden er staan des te meer blijft de vloer die kromming vasthouden. De raampjes in de wanden zijn weer net zo gemaakt als in deel 7.

Naast twee dwarsbalken die weer dezelfde kromming hebben als alle dekken heb ik ook twee schuine steunen gezet voor de scheve voorwanden. Let bij het maken van zowel de voor- als de achterwanden goed op de kromming van het dak van dit dekhuis en de kromming van het dek / de vloer. De scheefstand van de voorwanden is 80 graden.

Na het droog passen van het balsa triplex dak en wat schuren, kan het dak er op gelijmd worden. Beetje verzwaren op de stuur- en bakboord kant van het dak. Na het uitharden van de lijm worden de randen van het dak glad geschuurd en de hoeken van de voorwanden worden rond geschuurd.

 

Tot zover staan de vorderingen ook op Youtube:

 

11. Bouwen van de sleep-controle-ruimte en de brug - deel 1.

Weer maak ik eerst voldoende balsa triplex aan. Na heel veel meten op mijn pc-beeldscherm (zoals ik in deel 2 heb uitgelegd) weet ik de maten van de wanden. Het is een extra uitdaging omdat aan de voorzijde de onderste wanden 80 graden naar binnen leunen en de ramen leunen 75 graden naar buiten. En aan de achterzijde leunen de ramen 70 graden naar buiten.

Twee dwarsbalkjes om de verhoogde vloer te ondersteunen en twee verhogingen voord e stuur- en bakboord navigatielichten

De loodrechte wanddelen zijn het makkelijkst qua maatvoering. Ook hier zijn de ramen verwerkt in het balsa triplex en wel tussen de buitenste en de middelste laag in. De ramen zijn nu echter van 0,4mm polycarbonaat ofwel de deksel van het doosje met kerstkaarten. Dit polycarbonaat is heel helder zodat er goed naar binnen gekeken kan worden op de brug

De scheefstaande wanden zijn nu aan de beurt te beginnen mat de makkelijkste 3. Veel passen en meten want de onderkanten van deze wanden moeten perfect de kromming van het dal van het dekhuis volgen.

Nu zijn de wanden aan de beurt van de ruimte waarin zich de bedieningsorganen bevinden waarmee het schip bestuurd wordt tijdens het aannemen en afgeven van een sleep. Ook kunnen van hieruit de a.o. de lieren op het sleepdek bediend worden en wordt de de sleep continu bewaakt. De scheef voorover staande ramen verzekeren een heldere kijk op het sleepdek zonder schitteringen van de zon.

 

12. Bouwen van de sleep-controle-ruimte en de brug - deel 2.

Verder met de brug.

Bij het stellen van de wanden is alles geoorloofd. Dus waarom niet mijn oude lego.

Nu de laatste loodrechte wanden zijn geplaatst, kan ik verder met het moeilijkste klusje.

Deze scheve wanddelen zijn het moeilijks omdat de raam stijlen zo dun zijn. Dankzij het zachte balsa gebeurt dit gelukkig niet. Als ze uiteindelijk op hun plaats zitten moet ik toch nog wat kiertjes vullen wat hele kleine balsa kegjes.

Job done! , maar nu moet er nog een dak op. Dat dak lijm ik nog niet vast want ik maak ook nog een interieur voor de brug en er komt ook verlichting in.

 

Dag Willem, ik heb met interesse je verslagen tot nu toe gelezen. Gaat mooi en strak. Het alternatieve gebruik van woordenboeken had ik tot nu toe nog niet gezien. Wist niet dat Engels zo’n zware taal was. Ik ga je zeker verder volgen. Succes met de verdere bouw.
Groet, Maarten