Indoorvlieger
Forum veteraan
Na mijn eerste kennismaking met quadcopters, in de vorm van de LishiToys L6052, was mijn interesse zeker gewekt, en kon het niet bij die ene blijven. Vooral de combinatie van goede vliegeigenschappen, en minder beperkt te zijn wat betreft vliegen met wat wind, zijn erg fijn. Ik had op een ander forum de vraag gesteld wat nu de beste nano/micro quadcopter was, en tussen de diverse suggesties kwam 1 type erg vaak naar voren, de Blade Nano QX. Blade producten zijn wel wat aan de prijs meestal, en al mag je dan wel meer verwachten voor die prijs, ik wilde toch kijken of het wat goedkoper kon. Dus het werd een BnF (Bind
'n Fly, geen zender meegeleverd) versie, die nog zo goed als nieuw zou moeten zijn.
Daarbij mocht ik van Gearbest een paar quads uitzoeken om te testen, en dat werden o.a. de Juncheng 3015-2 (zie http://www.modelbouwforum.nl/threads/review-juncheng-3015-2-quadcopter.229194) en ik koos voor de Bayangtoys X9.
http://www.gearbest.com/rc-quadcopters/pp_164620.html
Die laatste lijkt namelijk erg sterk op de Nano QX, maar is vele malen goedkoper, nog geen 19 US dollar, inclusief verzenden. Ter vergelijking, de Nano QX zit rond de 100 euro, exclusief verzenden. Zou een goedkope kloon ook maar iets in de buurt kunnen komen van een "merkproduct", dat overigens waarschijnlijk in hetzelfde werelddeel in elkaar is gezet?
1e indruk:
Als je de beide quadcopters naast elkaar zet, dan vallen de overeenkomsten gelijk op:
Behalve de gebruikte kleuren, zijn de verschillen subtiel, het kapje van de X9 heeft een iets scherpere punt, en is van dikker plastic, en de propbeschermers van de Nano zijn iets dunner, en lopen iets verder naar boven door. Totaalgewicht, met accu, ligt ook dicht bij elkaar. De Nano zit op net geen 18 gram, met 17,97 gram, de X9 is ietsje zwaarder, of moeten we zeggen, "minder licht"? De weegschaal gaf 19,78 gram aan.
Aan de onderkant zijn wel een paar verschillen te zien, hoewel beide quads een 1S 150 mAh LiPo gebruiken, heeft de Nano QX de gebruikelijke accu's die we kennen van de mSR, en andere micro's, en de batterijhouder is dus smal:
Verder valt op dat de motoren zijn voorzien van een kleine stekker, zodat het vervangen van een defecte motor erg makkelijk zal zijn.
De X9 heeft een wat bredere, kortere accu, en dat ziet er zo uit:
Hier helaas niet de luxe van stekkers tussen motoren en printplaat, dus bij vervangen van een motor zal de soldeerbout nodig zijn.
Accessoires:
De zender van de X9 lijkt, in tegenstelling tot de quad, slechts globaal op die van de Nano QX:
Aan de bovenkant zitten 2 extra knoppen, eentje voor het instellen van de moeilijkheidsgraad, oftewel, welke "rate", de andere is voor de auto-flip functie:
Bij beide quads zit een USB lader, bij de Nano QX lijkt deze meer op een USB stick, waar je de accu direct in moet pluggen. Bij de X9 is het een plug met een lange kabel, waardoor opladen van de accu zonder deze uit de quad te halen, ook mogelijk is. Zelf geef ik de voorkeur aan laden met een betere lader, in mijn geval een B6, zodat je meer controle hebt over het opladen, en beter kan zien hoever de accu is.
Bij beide quads wordt een setje extra props meegeleverd, waarbij 2 stuks bij de Nano een andere kleur hebben, gifgroen. Samen met het extra groene kapje, dat ook bij de quad zit, kun je dus voor een andere kleurstelling gaan. Mocht je samen met iemand anders met ook een Nano QX vliegen, dan kun je beide quads beter uit elkaar houden.
Vliegen:
Maar, dat is allemaal leuk en aardig, het gaat om het vliegen, nietwaar? Als eerste de Nano, na even op low rate te hebben gevlogen, werd het tijd voor wat meer actie, dus op maximale stuuruitslagen gezet. Dan ontpopt de Nano zich als een fel beestje, redelijk snel, en de stabilisatie is niet hinderlijk aanwezig. Vooral als je een snelle bocht maakt, swingt de Nano terug alsof er een onzichtbaar elastiek aan de quad heeft gezeten. Daarbij blijft de reactie op de sticks erg "smooth". Het om de eigen as draaien gaat de Nano erg vlotjes af, wat ook bijdraagt aan het levendige vlieggedrag.
Na ongeveer 6 minuten was de accu zo goed als leeg, wat de Nano aangeeft door plotseling een snelle daling in te zetten. Dat wordt dus of een timer zetten, of leren aanvoelen wanneer de motoren merkbaar minder "punch" hebben, wat ook een teken is dat de accu leeg begint te raken.
Er was verder nog een ander probleempje, het bereik met de standaard zender liet te wensen over. Dat was te merken aan onrustig lopende motoren, of het blijven vliegen in de laatst aangeven richting, als het signaal even weg was, daarna wel weer reageren, etc. Als oplossing werd op diverse fora een Dx6i aangeraden, of een Walkera Devo zender, met alternatieve firmware. Die zenders hebben meer zendvermogen, waardoor het bereik toeneemt. Nu had ik wel al besloten, ook om meer andere modellen met 1 zender te kunnen vliegen, dat er op termijn een Devo zender zou komen, maar toch vond ik het bereik wel erg slecht. Met dezelfde zender vlieg ik ook mijn Champ micro vliegtuig, tot een afstand die vele malen groter is dan wat ik met de Nano haalde. Er moest meer aan de hand zijn. Ik heb het kapje van de Nano eraf gehaald, en toen viel me op dat de antenne bijna tegen de printplaat aan lag. Daardoor werd het signaal waarschijnlijk deels door de printplaat geblokkeerd. Met wat voorzichtig buigen kwam de antenne meer vrij te liggen, minder in de "schaduw" van de print. Sindsdien is het bereik goed genoeg om zo ver weg te kunnen vliegen dat ik nauwelijks meer kan zien welke kant voor of achter is.
Dan de X9. Deze heeft 3 standen wat betreft hoe fel de quad reageert op de sticks. De 1e twee standen zijn goed om te leren vliegen, maar ik vond de stuurreacties op die stand iets te mak, dus gelijk op de hoogste stand gezet. De X9 kan ook vrij vlotte pirouettes maken, iets minder snel dan de Nano, maar zeker voldoende om vlot te kunnen vliegen. De X9 voelt daarbij ook erg lichtvoetig aan, maar iets minder strak dan de Nano. Bij wilde moves, merk je soms even dat de gyro moeite moet doen om de quad in de juiste stand te houden, en kun je een lichte wiebelbeweging zien. Erg kort, en niet echt storend, maar het is een verschil. Verder heb ik het gevoel dat de X9 iets meer power heeft, maar het kan zijn dat mijn X9 beter dan gemiddelde motoren heeft meegekregen, en de Nano misschien iets minder. Aan de andere kant zijn er voor de Nano diverse setjes motoren verkrijgbaar, om de prestatie op te voeren. Dat zou een aanwijzing kunnen zijn dat de Nano iets meer power kan gebruiken.
De x9 kan ook auto-flips doen, druk op de knop rechtsboven op de zender, en beweeg de "cyclic" stick in 1 van de 4 richtingen, en de quad doet een 360 graden flip. Dat gaat trouwens wel erg strak, het lijkt net of een onzichtbare hand de quad aan 1 kant vastpakt, en dan razendsnel om dat punt laat scharnieren. Meerdere flips in 1 vloeiende beweging achter elkaar is mij niet gelukt, maar je kan wel een ander truukje uitvoeren. Als je de quad met een redelijke snelheid vooruit laat gaan, dan de "flipknop" indrukt, en tegelijk de stick naar achteren, en meteen weer naar het midden, dan gaat de quad de flip in met nog wat restsnelheid, en maakt een mini-looping.
Ondanks dit soort extra stuntacties, is de vliegtijd nog steeds ook ruim 6 minuten. Als de accu bijna leeg begint te raken, gaan de leds in het frame knipperen, eerst langzaam. Op dat moment is er nog tijd voor een gecontroleerde landing. Vlieg je toch door, dan gaan de leds niet veel later snel knipperen, en wordt een noodlanding ingezet.
Gelopen race?
Tot zover lijkt de X9 licht in het voordeel, vliegt bijna net zo goed als de Nano, blijft op 1 accu net zo lang in de lucht, geeft wel aan wanneer je accu leeg is, kan diverse stunts, heeft zo uit de doos een uitstekend bereik, en is vele malen goedkoper. Bovendien heeft de Nano geen leds in het frame, dus vliegen in de schemer is niet aan te raden, terwijl de leds van de X9, met hun 2 verschillende kleuren, duidelijk aangeven wat de voorkant is.
Maar, de Blade heeft 1 troef achter de hand, naast de hoge en lage "rates", heeft de quad ook een "agility" mode, waarbij hij niet meer automatisch rechtop wordt gehouden. Je kan dan handmatige flips maken, en meer extreme "moves". Omdat mijn vliegervaring met CP heli's nog te wensen over laat, en de Nano in deze stand te vergelijken is met een CP (behalve dat hij niet constant ondersteboven kan hangen, vanwege het gebrek aan instelbare bladhoek van de rotors) heb ik deze stand nog niet veel geprobeerd. Maar het zorgt wel dat de Nano uitdagend blijft om te vliegen.
Conclusie:
Laten we de voor- en nadelen van beide "quads" eens op een rijtje zetten. Te beginnen met de Nano QX.
Voor:
- zeer strak en levendig vliegbeeld
- goede vliegtijd op standaard accu
- motoren makkelijk te vervangen
- extra anders gekleurd kapje en props, voor afwisselende "look"
- te vliegen met betere zender, bijv DX6i, of Walkers Devention met Deviation TX
- "agility mode" voor meer uitdaging
- zou moeten kunnen rekenen op goede ondersteuning bij problemen
Tegen:
- geen waarschuwing vooraf bij leegraken accu
- geen leds op frame, dus nachtvliegen niet mogelijk zonder eigen aanpassingen
- duur
- soms problemen met bereik, vraag kleine aanpassing om dit acceptabel te krijgen
- motoren zijn niet erg ruim bemeten qua prestatie
- geen auto-flips
Dan het lijstje voor de X9:
Voor:
- goedkoop
- vliegt prima
- goede vliegtijd op standaard accu
- strakke flips
- goed bereik met standaard zender
- duidelijke indicatie bij bijna lege accu, geeft voldoende tijd voor geplande landing
- leds in frame maken vliegen bij schemer of nacht mogelijk
Tegen:
- motoren wisselen vereist solderen
- niet direct te vliegen met betere zender
- weinig kans op goede klantenservice na aanschaf
- heeft geen mogelijkheid om zonder stabilisatie te vliegen
Wat me heeft verbaast is de kwaliteit van een goedkope kloon als de X9, die op sommige terreinen de veel duurdere Blade voorbij is gestreefd. Daarentegen is het pure vliegen van de Nano QX wel erg goed, zelfs met de eenvoudige standaard zender reageert de quad strak en vlot, en voelt het vliegen erg natuurlijk, alsof het vanzelf gaat. En wil je de lat nog wat hoger leggen, en meer uitdaging als piloot, dan kun je overschakelen naar "agility mode", waardoor je niet zo snel uitgekeken zal zijn op de Nano QX. Dus puur qua vliegervaring heeft de Blade mijn voorkeur, maar is de X9 een goede tweede, vliegt ook zeker goed, en het prijsverschil is wel erg groot. Ik ben blij dat ik ze allebei heb, en hopelijk kan deze review helpen wanneer iemand twijfelt over de aanschaf van 1 van de 2, of misschien beide samen.
Update 13 juni 2015
Bij veel quadcopters kun je pas een "auto-flip" (je drukt op een knop, eventueel met bewegen van de cyclic stick in 1 richting, en de quad maakt een complete flip/salto) als de quad hovert. Maar bij een aantal kan het ook als de quad nog in een richting beweegt. Zo ook met de X9, en een achterwaartse flip lijkt dan wel een beetje op een looping. Ik heb geprobeerd om dat op video vast te leggen:
'n Fly, geen zender meegeleverd) versie, die nog zo goed als nieuw zou moeten zijn.
Daarbij mocht ik van Gearbest een paar quads uitzoeken om te testen, en dat werden o.a. de Juncheng 3015-2 (zie http://www.modelbouwforum.nl/threads/review-juncheng-3015-2-quadcopter.229194) en ik koos voor de Bayangtoys X9.
http://www.gearbest.com/rc-quadcopters/pp_164620.html
Die laatste lijkt namelijk erg sterk op de Nano QX, maar is vele malen goedkoper, nog geen 19 US dollar, inclusief verzenden. Ter vergelijking, de Nano QX zit rond de 100 euro, exclusief verzenden. Zou een goedkope kloon ook maar iets in de buurt kunnen komen van een "merkproduct", dat overigens waarschijnlijk in hetzelfde werelddeel in elkaar is gezet?
1e indruk:
Als je de beide quadcopters naast elkaar zet, dan vallen de overeenkomsten gelijk op:
Behalve de gebruikte kleuren, zijn de verschillen subtiel, het kapje van de X9 heeft een iets scherpere punt, en is van dikker plastic, en de propbeschermers van de Nano zijn iets dunner, en lopen iets verder naar boven door. Totaalgewicht, met accu, ligt ook dicht bij elkaar. De Nano zit op net geen 18 gram, met 17,97 gram, de X9 is ietsje zwaarder, of moeten we zeggen, "minder licht"? De weegschaal gaf 19,78 gram aan.
Aan de onderkant zijn wel een paar verschillen te zien, hoewel beide quads een 1S 150 mAh LiPo gebruiken, heeft de Nano QX de gebruikelijke accu's die we kennen van de mSR, en andere micro's, en de batterijhouder is dus smal:
Verder valt op dat de motoren zijn voorzien van een kleine stekker, zodat het vervangen van een defecte motor erg makkelijk zal zijn.
De X9 heeft een wat bredere, kortere accu, en dat ziet er zo uit:
Hier helaas niet de luxe van stekkers tussen motoren en printplaat, dus bij vervangen van een motor zal de soldeerbout nodig zijn.
Accessoires:
De zender van de X9 lijkt, in tegenstelling tot de quad, slechts globaal op die van de Nano QX:
Aan de bovenkant zitten 2 extra knoppen, eentje voor het instellen van de moeilijkheidsgraad, oftewel, welke "rate", de andere is voor de auto-flip functie:
Bij beide quads zit een USB lader, bij de Nano QX lijkt deze meer op een USB stick, waar je de accu direct in moet pluggen. Bij de X9 is het een plug met een lange kabel, waardoor opladen van de accu zonder deze uit de quad te halen, ook mogelijk is. Zelf geef ik de voorkeur aan laden met een betere lader, in mijn geval een B6, zodat je meer controle hebt over het opladen, en beter kan zien hoever de accu is.
Bij beide quads wordt een setje extra props meegeleverd, waarbij 2 stuks bij de Nano een andere kleur hebben, gifgroen. Samen met het extra groene kapje, dat ook bij de quad zit, kun je dus voor een andere kleurstelling gaan. Mocht je samen met iemand anders met ook een Nano QX vliegen, dan kun je beide quads beter uit elkaar houden.
Vliegen:
Maar, dat is allemaal leuk en aardig, het gaat om het vliegen, nietwaar? Als eerste de Nano, na even op low rate te hebben gevlogen, werd het tijd voor wat meer actie, dus op maximale stuuruitslagen gezet. Dan ontpopt de Nano zich als een fel beestje, redelijk snel, en de stabilisatie is niet hinderlijk aanwezig. Vooral als je een snelle bocht maakt, swingt de Nano terug alsof er een onzichtbaar elastiek aan de quad heeft gezeten. Daarbij blijft de reactie op de sticks erg "smooth". Het om de eigen as draaien gaat de Nano erg vlotjes af, wat ook bijdraagt aan het levendige vlieggedrag.
Na ongeveer 6 minuten was de accu zo goed als leeg, wat de Nano aangeeft door plotseling een snelle daling in te zetten. Dat wordt dus of een timer zetten, of leren aanvoelen wanneer de motoren merkbaar minder "punch" hebben, wat ook een teken is dat de accu leeg begint te raken.
Er was verder nog een ander probleempje, het bereik met de standaard zender liet te wensen over. Dat was te merken aan onrustig lopende motoren, of het blijven vliegen in de laatst aangeven richting, als het signaal even weg was, daarna wel weer reageren, etc. Als oplossing werd op diverse fora een Dx6i aangeraden, of een Walkera Devo zender, met alternatieve firmware. Die zenders hebben meer zendvermogen, waardoor het bereik toeneemt. Nu had ik wel al besloten, ook om meer andere modellen met 1 zender te kunnen vliegen, dat er op termijn een Devo zender zou komen, maar toch vond ik het bereik wel erg slecht. Met dezelfde zender vlieg ik ook mijn Champ micro vliegtuig, tot een afstand die vele malen groter is dan wat ik met de Nano haalde. Er moest meer aan de hand zijn. Ik heb het kapje van de Nano eraf gehaald, en toen viel me op dat de antenne bijna tegen de printplaat aan lag. Daardoor werd het signaal waarschijnlijk deels door de printplaat geblokkeerd. Met wat voorzichtig buigen kwam de antenne meer vrij te liggen, minder in de "schaduw" van de print. Sindsdien is het bereik goed genoeg om zo ver weg te kunnen vliegen dat ik nauwelijks meer kan zien welke kant voor of achter is.
Dan de X9. Deze heeft 3 standen wat betreft hoe fel de quad reageert op de sticks. De 1e twee standen zijn goed om te leren vliegen, maar ik vond de stuurreacties op die stand iets te mak, dus gelijk op de hoogste stand gezet. De X9 kan ook vrij vlotte pirouettes maken, iets minder snel dan de Nano, maar zeker voldoende om vlot te kunnen vliegen. De X9 voelt daarbij ook erg lichtvoetig aan, maar iets minder strak dan de Nano. Bij wilde moves, merk je soms even dat de gyro moeite moet doen om de quad in de juiste stand te houden, en kun je een lichte wiebelbeweging zien. Erg kort, en niet echt storend, maar het is een verschil. Verder heb ik het gevoel dat de X9 iets meer power heeft, maar het kan zijn dat mijn X9 beter dan gemiddelde motoren heeft meegekregen, en de Nano misschien iets minder. Aan de andere kant zijn er voor de Nano diverse setjes motoren verkrijgbaar, om de prestatie op te voeren. Dat zou een aanwijzing kunnen zijn dat de Nano iets meer power kan gebruiken.
De x9 kan ook auto-flips doen, druk op de knop rechtsboven op de zender, en beweeg de "cyclic" stick in 1 van de 4 richtingen, en de quad doet een 360 graden flip. Dat gaat trouwens wel erg strak, het lijkt net of een onzichtbare hand de quad aan 1 kant vastpakt, en dan razendsnel om dat punt laat scharnieren. Meerdere flips in 1 vloeiende beweging achter elkaar is mij niet gelukt, maar je kan wel een ander truukje uitvoeren. Als je de quad met een redelijke snelheid vooruit laat gaan, dan de "flipknop" indrukt, en tegelijk de stick naar achteren, en meteen weer naar het midden, dan gaat de quad de flip in met nog wat restsnelheid, en maakt een mini-looping.
Ondanks dit soort extra stuntacties, is de vliegtijd nog steeds ook ruim 6 minuten. Als de accu bijna leeg begint te raken, gaan de leds in het frame knipperen, eerst langzaam. Op dat moment is er nog tijd voor een gecontroleerde landing. Vlieg je toch door, dan gaan de leds niet veel later snel knipperen, en wordt een noodlanding ingezet.
Gelopen race?
Tot zover lijkt de X9 licht in het voordeel, vliegt bijna net zo goed als de Nano, blijft op 1 accu net zo lang in de lucht, geeft wel aan wanneer je accu leeg is, kan diverse stunts, heeft zo uit de doos een uitstekend bereik, en is vele malen goedkoper. Bovendien heeft de Nano geen leds in het frame, dus vliegen in de schemer is niet aan te raden, terwijl de leds van de X9, met hun 2 verschillende kleuren, duidelijk aangeven wat de voorkant is.
Maar, de Blade heeft 1 troef achter de hand, naast de hoge en lage "rates", heeft de quad ook een "agility" mode, waarbij hij niet meer automatisch rechtop wordt gehouden. Je kan dan handmatige flips maken, en meer extreme "moves". Omdat mijn vliegervaring met CP heli's nog te wensen over laat, en de Nano in deze stand te vergelijken is met een CP (behalve dat hij niet constant ondersteboven kan hangen, vanwege het gebrek aan instelbare bladhoek van de rotors) heb ik deze stand nog niet veel geprobeerd. Maar het zorgt wel dat de Nano uitdagend blijft om te vliegen.
Conclusie:
Laten we de voor- en nadelen van beide "quads" eens op een rijtje zetten. Te beginnen met de Nano QX.
Voor:
- zeer strak en levendig vliegbeeld
- goede vliegtijd op standaard accu
- motoren makkelijk te vervangen
- extra anders gekleurd kapje en props, voor afwisselende "look"
- te vliegen met betere zender, bijv DX6i, of Walkers Devention met Deviation TX
- "agility mode" voor meer uitdaging
- zou moeten kunnen rekenen op goede ondersteuning bij problemen
Tegen:
- geen waarschuwing vooraf bij leegraken accu
- geen leds op frame, dus nachtvliegen niet mogelijk zonder eigen aanpassingen
- duur
- soms problemen met bereik, vraag kleine aanpassing om dit acceptabel te krijgen
- motoren zijn niet erg ruim bemeten qua prestatie
- geen auto-flips
Dan het lijstje voor de X9:
Voor:
- goedkoop
- vliegt prima
- goede vliegtijd op standaard accu
- strakke flips
- goed bereik met standaard zender
- duidelijke indicatie bij bijna lege accu, geeft voldoende tijd voor geplande landing
- leds in frame maken vliegen bij schemer of nacht mogelijk
Tegen:
- motoren wisselen vereist solderen
- niet direct te vliegen met betere zender
- weinig kans op goede klantenservice na aanschaf
- heeft geen mogelijkheid om zonder stabilisatie te vliegen
Wat me heeft verbaast is de kwaliteit van een goedkope kloon als de X9, die op sommige terreinen de veel duurdere Blade voorbij is gestreefd. Daarentegen is het pure vliegen van de Nano QX wel erg goed, zelfs met de eenvoudige standaard zender reageert de quad strak en vlot, en voelt het vliegen erg natuurlijk, alsof het vanzelf gaat. En wil je de lat nog wat hoger leggen, en meer uitdaging als piloot, dan kun je overschakelen naar "agility mode", waardoor je niet zo snel uitgekeken zal zijn op de Nano QX. Dus puur qua vliegervaring heeft de Blade mijn voorkeur, maar is de X9 een goede tweede, vliegt ook zeker goed, en het prijsverschil is wel erg groot. Ik ben blij dat ik ze allebei heb, en hopelijk kan deze review helpen wanneer iemand twijfelt over de aanschaf van 1 van de 2, of misschien beide samen.
Update 13 juni 2015
Bij veel quadcopters kun je pas een "auto-flip" (je drukt op een knop, eventueel met bewegen van de cyclic stick in 1 richting, en de quad maakt een complete flip/salto) als de quad hovert. Maar bij een aantal kan het ook als de quad nog in een richting beweegt. Zo ook met de X9, en een achterwaartse flip lijkt dan wel een beetje op een looping. Ik heb geprobeerd om dat op video vast te leggen:
Laatst bewerkt:
