Zuiderzee Botter - bouwverslag

[Gert Schmitz]

Ik heb recent een fraai pakket gekocht met daarin materialen en een bouwbeschrijving voor het bouwen van een botter. Het gaat om de bekende bouwbeschrijving van J. van Beylen met bijbehorende tekeningen zoals in de jaren 70 van de vorige eeuw gepubliceerd in maandblad ' de modelbouwer' van de Nederlandse vereniging van modelbouwers.

Door de firma Authentic Shipmodels uit Amsterdam is een fraai pakket samengesteld met daarin voornamelijk eikenhouten plank- en stripmateriaal, vuren delen voor mast en dek en materiaal voor beslag en zeilen. Het hout is onbedrukt en onbewerkt, alles zelf uitzagen dus. Het beslag materiaal is beperkt gereed, maar bestaat vooral uit draad, strip en messing plaat.
Dit pakket is waarschijnlijk ook in de jaren 70 al samengesteld. Tijd om uit de doos te halen en er een mooie zuiderzee botter van te bouwen in een schaal 1:20.

Beylen beschrijft een botter model zoals deze eind 19e eeuw werden bebouwd.

Voor wie het leuk vindt mijn vorderingen te volgen zal ik hier een verslag bijhouden van de bouw. Ik ben niet heel ervaren, heb wel met BB gebouwd, maar de wijze waarop deze botter wordt gebouwd is nieuw voor mij.

Gert Schmitz

 

[Gert Schmitz]

Onderstaand foto's van het pakket en twee tekeningen:

 

[Gert Schmitz]

Begonnen met de kiel. Deze zou in principe uit 1 stuk kunnen worden gezaagd. Maar nee, moet uit de authentieke onderdelen worden opgebouwd en bestaat uit 6 onderdelen.
De kielplank moet worden gebogen. Natmaken en voorzichtig branden met een gasbrander. Duurt een eeuwigheid voordat de lat een klein beetje gebogen is. Als je even je geduld verliest en te lang blijft branden zonder natmaken krijg je toch brandplekken. Die schijnen er bij originele botters ook op te komen, maar toch.

Een klein brandplekje op de kielplank.

Als straks de rompplanken en het vlak moeten worden gebrandverwacht ik problemen. Weet iemand of dat beter gaat met stomen?

Ik ben redelijk tevreden met het uiteindelijke resultaat. Brandplek op de kielplank is nauwelijks meer zichtbaar (2x foto).

En voorsteven, 2x slemphout, kielplank, scheg en achtersteven in elkaar gelijmd.

 

[Dennist]

Ik ben niet echt een houtbouwer maar ik dacht dat ik ergens gelezen heb hier op het forum over een mengsel van water met ammoniak erin om het hout beter buigbaar te krijgen. Eerst in die oplossing leggen en daarna op de spanten klemmen en laten drogen, daarna verlijmen.

Ik meen dat er iets van een derde ammoniak bij het water moest. Kan alleen die oost niet vinden.

Succes met de bouw en ik volg alvast.

 

[Albertmobiel]

Hallo Gert,

Je moet de planken niet met een gas brander branden maar met een waxine kaarsje.
Planken nat maken en dan voorzichtig warm stoken en buigen en de gebogen delen
aan de spanten vast klemmen zo heb ik mijn botter gebogen zonder alles zwart te branden.
Succes.
M.v,gr. Albert

 

[Gert Schmitz]

Dank voor jullie tips.
Ammoniak heb ik ook eens gehoord, maar weet ook niet hoeveel. Ik zoek het uit en anders anders probeer ik een derde (dat is best veel) op een proefstukje.
Het waxine lichtje probeer ik ook. Dat lijkt me inderdaad beter te beheersen. De gasbrander is wat grof. De vlam is ook slecht zichtbaar, waardoor je het hout te snel in de vlam houdt.

 

[Tazz 19]

Desnoods een verfbrander gebruiken. Dit ks gewoon erg hete lucht. Werkt ook wel oké

 

[Gert Schmitz]

De Botter op de helling.

Frame omdraaien en de onderkant is ook goed bereikbaar.

Alle spanten op de foto zijn hulpspanten. T.z.t zullen ze dus weer worden verwijderd. Nu kan ik aan het vlak beginnen.

 

[Roger Lab72]

Hoi, zeg mooi project

Begonnen met de kiel. Deze zou in principe uit 1 stuk kunnen worden gezaagd. Maar nee, moet uit de authentieke onderdelen worden opgebouwd en bestaat uit 6 onderdelen.
De kielplank moet worden gebogen. Natmaken en voorzichtig branden met een gasbrander. Duurt een eeuwigheid voordat de lat een klein beetje gebogen is. Als je even je geduld verliest en te lang blijft branden zonder natmaken krijg je toch brandplekken. Die schijnen er bij originele botters ook op te komen, maar toch.

Ik heb ooit met een waterkoker een mahonie lat van 1,2cmx6cm gebogen had de knop doorverbonden wel zorgen voor
genoeg water werkt perfect en hier heb je mischien ook wat aan http://www.boat-building.org/learn-skills/index.php/nl/wood/modelbouw/ die bouwen ook botters,
groet, Roger

 

[Gert Schmitz]

Hoi, zeg mooi project

Ik heb ooit met een waterkoker een mahonie lat van 1,2cmx6cm gebogen had de knop doorverbonden wel zorgen voor
genoeg water werkt perfect en hier heb je mischien ook wat aan http://www.boat-building.org/learn-skills/index.php/nl/wood/modelbouw/ die bouwen ook botters,
groet, Roger

Hallo Roger. Ik heb gisteren het vlak (platte onderkant) gebogen met een kaars. Dat was een idee van Albertmobiel. Gaat langzaam, maar is wel erg goed gelukt. Jouw idee, stomen met een waterkoker, lijkt me ook wel wat. Kan ik proberen met de zijkant. Daar zitten latten in met een behoorlijke kromming.
Gr Gert

 

[Roger Lab72]

Hallo Roger. Ik heb gisteren het vlak (platte onderkant) gebogen met een kaars. Dat was een idee van Albertmobiel. Gaat langzaam, maar is wel erg goed gelukt. Jouw idee, stomen met een waterkoker, lijkt me ook wel wat. Kan ik proberen met de zijkant. Daar zitten latten in met een behoorlijke kromming.
Gr Gert

Ja en eventueel kan met plantenspuit de bovenkant koud en nat gemaakt worden succes

 

[Rob]

Leuk project, ik ga je bouwverslag volgen Gert!

 

[degeling]

hoi gert ik ben ook bezig met de zelfde botter alleen loop ik vast hoe ik het vlak moet maken
hoe dik moet het houd zijn gr barbara

 

[HS01]

Hallo Gert,
ik heb de tekening schaal 1:20 op de plank liggen en zal eerdaags ermee beginnen.
Jouw helling ziet er goed uit en handzamer dan in het boek beschreven staat.
Verder hoop ik jouw verslag te kunnen volgen om goede ideën op te doen.
groet, Hans

 

[Jaap.B]

Ik ben niet echt een houtbouwer maar ik dacht dat ik ergens gelezen heb hier op het forum over een mengsel van water met ammoniak erin om het hout beter buigbaar te krijgen. Eerst in die oplossing leggen en daarna op de spanten klemmen en laten drogen, daarna verlijmen.

Ik meen dat er iets van een derde ammoniak bij het water moest. Kan alleen die oost niet vinden.

Succes met de bouw en ik volg alvast.

Ha Gert
Ik gebruik regelbare verf brander van de gamma kan je zelf temperatuur instellen werkt erg goed.
ook als je hout eerst laat weken in water

Succes met de bouw
Groeten Jaap

 

[Wodkadrinker]

Even voor de tip,

kijk ook eens op het forum bouwverslagen Historische zeilschepen , hier is veel informatie te vinden en zal je ook antwoorden krijgen op je vragen.

 

[Hans Groenenberg]

Het hout natmaken en hierna rond een soldeerbout buigen gaat toch wel het beste. Of een elektrische plankenbuiger gebruiken. Nat maken moet inderdaad altijd wel gebeuren. Maar zoals hierboven beschreven worden deze tips beter beschreven onder de bouwverslagen van de historische zeilschepen.

 

[HS01]

Hallo Gert,
inmiddels begonnen met de helling. Kiel + stevens ook in elkaar gezet. Zag op jouw foto's dat je oer de volle steven-kiel-achtersteven een inkeping hebt gemaakt voor de planken.
Leg je het vlak ook in deze kiel-inkeping of gewoon tegen de kielbalk?
Heb je trouwens nog meer foto's beschikbaar van je botterbouw?
gr, Hans