Met welke windrichting kan mijn LB kistje het beste gestart worden?

In de vijftiger jaren heb ik met veel plezier de LB sport beoefend.
Nu na vele takken van de vliegsport beoefend te hebben, heb ik de lijnbesturing weer herondekt.
Regelmatig duikt de discussie op in welke windrichting ik mijn kistje moet starten,
Vroeger startte ik dwars op de windrichting (bij westen wind de neus van de kist naar voren).
"Men"zegt nu dat ik met de wind mee moet starten. Volgens mij heb ik dan eerder kans dat de lijnen slap komen te hangen.
Het gaat hier om kleine kistjes met 2,5cc diesel.

Wie kan/wil hier iets zinnigs over zeggen?

 

idee is als je wind mee start je tegen op het moment dat je los komt 'downwind' bent en dus maximale lijntrek hebt
het eerste deel wind-mee rijdt je model nog op de grond. Wel zorgen dat je model rechtuit of naar buiten trekt via de wielen (klein beetje)

 

Nou, er zijn een aantal factoren die zo'n vaste regel onderuit kunnen halen.

Zo kan het afhangen van de ondergrond.
Heb je een gladde asfalt- op betonbaan, dan zal je kist makkeljk accelereren tot vliegsnelheid en hoef je niet zo bang te zijn voor te weinig lijntrek.

Hobbel je daarentegen door ruw gras dan zul je, mocht je airborne raken op een ongunstige plek, wel de kans lopen dat je besturing nog marginaal is.
In de jaren 50 was starten met de wind mee daardoor inderdaad de regel.
De kist accelereerde pas na het loskomen naar de normale vliegsnelheid en had dan dus nog niet de uiteindelijke lijntrek.
Ook kan het ontwerp bepalend zijn voor het gedrag.
Heb je voldoende oppervlak achter het zwaartepunt, dan zal het "windvaaneffect" de hoek van de romp ten opzichte van de vliegbaan veranderen zodat de kist bovenwinds naar buiten wordt gestuurd en benedenwinds juist iets naar binnen. Dat zou compenserend kunnen werken op de lijntrek, waardoor de beoogde lijntrek overal ongeveer gelijk zou blijven.
Daardoor zijn we in de jaren '80 begonnen met bovenwinds starten, je kist springt dan niet te vroeg van de grond en kan dan met niet teveel moeite in één ronde naar ooghoogte gestuurd worden.
Dit werkt goed voor grote modellen met voldoende kielvlakmoment.

In de praktijk echter wordt lijntrek voornamelijk bepaald door massa van het model, de (zuivere) snelheid en de straal van de cirkel (lijnlengte):

Neem een kistje voor een 2,5 cc motor, dus ~500 gram massa, dat ~72 km/h ( 20 m/sec) vliegt, aan lijnen van 15m92 (10 ronden is één km), afgerond 16 m.
Lijntrek 0,5 x 20 x 20, gedeeld door 2 x16. Kom ik op 6,25 (N), in het kg stelsel 625 gram, wat aangeeft dat deze kist netaan een wingover zou moeten kunnen vliegen (als je aan niet te zware lijnen vliegt).
Maar ga je langzamer, dan kan het boven een bepaalde hoogte problematisch worden.

Een trainer start ik vanaf gras dan ook meestal net iets voor het downwindpunt zodat ik makkelijker uit het gras kom en door eventueel achteruitstappen de lijntrek in de eerste halve ronde onder controle houd.
Ik heb het bij lesgeven wel meegemaakt dat de motor zó langzaam stond (dat wil je dan inderdaad) dat ik een hele ronde door het gras reed voordat een hobbeltje de kist liet loskomen.
Sta je op te letten en reageer je meteen, dan is er niks aan de hand.
Laat je je daarentegen verrassen, dan moet je daarna soms rennen voor je leven omdat de kist besluit een stuk cirkel af te steken en daarbij akelig dicht in de buurt van de piloot komt.
Kortom, het kan per situatie verschillen.

Waar je ook voor moet uit kijken als je met een stevige meewind (vanaf een verharde baan) start, is dat als je, zoals bij kunstvluchtmodellen gebruikelijk, een flink hoogtroer hebt, je moet uitkijken niet te vroeg up te geven. En al helemaal niet met een beetje down proberen te vroeg loskomen te voorkomen. Up geven daarna maakt het alleen maar erger.
Zolang de kist nog langzamer rolt dan de windsnelheid wordt het hoogteroer namelijk van achteren af aangeblazen en voor je het weet haal je een inch of zo van je prop af. Hoe ik dat weet?

Het viel niks mee om daarna het programma nog goed af te werken. Met nog maar 12" van de 13" propdiameter over was een deel van de trekkracht verdwenen en die had ik juist hard nodig in de harde wind.
Onderin de acht boven het hoofd zelfs naar binnen geblazen, maar met meer kunst dan vliegwerk de boel op een paar meter boven de grond weer (rugvliegend) in het gareel gekregen. Maar de punten waren wel naar de vaantjes...

Vlieg je met een trainer vanaf gras dan zal je dit niet snel overkomen.

We gaan zaterdag gewoon eens kijken wat voor jou de beste strategie zou kunnen zijn.

 

Bedenk ook dat kistjes met een 2,5cc motor meestal ook maar kleine wieltjes hebben en de prop laag boven het gras hangt. Daardoor moet het gras wel goed kort gemaaid zijn, anders kom je niet los, duikt je model steeds voorover op zijn neus en slaat de motor af. Dergelijke modellen kun je, als je een helper hebt, vaak ook beter uit de hand laten lanceren. Dat doe je natuurlijk ook als het model geen onderstel heeft, zoals redelijk veel 1,5 en 2,5cc kistjes hebben. Dan wil je dat het model zo snel mogelijk 'wind over de vleugels' heeft. Dat is niet het geval als je het uit de hand met de wind mee start. Het model moet echter ook voldoende voorwaartse snelheid hebben op het moment dat het recht tegen de wind in gaat, want anders kan de wind zo sterk zijn dat het model er niet door heen komt en op de grond valt, of erger nog, met een boog omhoog de cirkel invliegt, waardoor de lijnen slap komen te staan en het model niet meer bestuurbaar is (tenzij je er in slaagt met enkele snelle stappen achteruit weer lijntrek te krijgen). Als je haaks op de wind start (dus halverwege met de wind mee en tegen de wind in, duwt de wind het model het beste naar buiten en kun je een kwart ronde snelheid maken (dat moet genoeg zijn) voor je tegen de wind in moet. Daarom was en is dat altijd mijn favoriete startplek op de cirkel.

 

Dank voor de snelle en uitgebreide uiteenzetting. Tot ziens op de LB-dag.