Even voorstellen ; “Balieniera di New Bedford” van AMATI art. 1440 schaal 1:16

[a3seidel]

Hoewel ik er lang over getwijfeld heb, heb ik toch besloten om een voor mij reeds afgesloten project voor te stellen.

Dus gewoon een soort “snuffel” lijntje voor diegene die weer net iets anders wil bouwen dan de gebruikelijke “Tall-Ships”.

Duidelijk mag zijn dat ik dit bewust niet in het Sub-forum “Bouwverslagen” ga doen maar in een hoger liggend lijntje omdat ik niet te diep zal ingaan in de bouwwijze maar in een soort 1 á 2 wekelijkse bijdrage waar ik de volgende onderwerpen zal proberen uit te lichten:

Waarom ik gekozen heb om dit model te bouwen en waarom nu een achteraf bespreking.
Moeilijkheidsgraad; Waar verkrijgbaar en wat is de prijs.
Doosinhoud
Globale bouwbeschrijving aan de hand van de meegeleverde bouwtekeningen.
Uiteraard de nodige foto’s tijdens de bouw en hoe het eindresultaat er uit ziet.

Om maar gelijk te beginnen,
in 2010 wilde ik na de 2 Driemasters “Astrolabe “ van Mantua art.773 en het galjoen "De Eendracht" van DeAgostini wel eens beginnen aan een wat eenvoudiger en niet zo’n tijdrovend model, dus een wat sneller resultaat.

Nog een niet onbelangrijke reden was dat mijn hobby, met op dat moment 3 studerende kinderen, toch wel een behoorlijke aanschafprijs had, tenminste de modellen die ik voor ogen had lagen toch wel tussen de € 600 en € 800 lagen en dat was toentertijd toch wel een behoorlijke aanslag op ons vakantiegeld.
Ik heb nog even op het Internet gekeken en momenteel wordt de bouwdoos rond de € 140 bij de diverse hobbywinkels aangeboden.

Wat me ook wel erg aansprak was dat het om een open sloep ging en dus een nieuwe dimensie aan mijn hobby zou gaan geven nl. dat de bouwwijze (Spant-modelbouw) weer net even anders en dus origineler was, de huidplanken zouden direct op de originele spanten aangebracht worden en deze Spanten zichtbaar blijven en niet zoals in de “Tall-Ship” modelbouw op een groot aantal tussenliggende “Schotten” waarbij het onderste gedeelte van het model (laadruimte en koebrugdekken ) geheel gesloten bleef en dus nooit zichtbaar. Ik kom hier later uitvoerig over terug in de Globale bouwbeschrijving.

Nadat ik in de winter van 2011/12 al voor zo’n 75% gevorderd was, kwam ineens DeAgostini met een voor mij onweerstaanbaar voorstel om het voor mij ultieme “Tall-Ship” de “Victory” te bouwen op een voor mij betaalbare manier, 120 afleveringen/maandelijks te betalen.
Ja en toen ben ik alsnog gezwicht en belande de “Baleniera di New Bedford” de eerst volgende 4 jaar boven op de kast en heb ik de draad dit voorjaar weer opgepakt.

A3 (wordt vervolgd)

 

[a3seidel]

Gelijk maar even een vraagje
Ik moet nog enorm wennen aan de nieuwe Lay-out en upload procedure.
Als ik naar de zojuist geplaatste foto (800x535 185kB) boven kijk dan ziet dit er gewoonweg niet uit.
Kan iemand mij even een snel cursus geven om scherpe beelden te uploaden >>pixelgrootte en dergelijke

A3

 

[a3seidel]

Gelukkig werd ik gisteravond al direkt gebeld door mijn "mentor" Pietsan en die heeft mij in een kwartiertje even wegwijs gemaakt in het plaatsen van foto's op dit lijntje.
Moest er nog wel even 2 uurtjes aan besteden maar ik geloof dat ik het onder de knie heb.
Om het toch nog even uit te proberen heb ik 1 foto in een fotoalbum geupload om het resultaat te zien dus als het goed is volgt hieronder een foto van:
“Baleniera di New Bedford” in volle Aktie

gr.A3

 

[*Hans*]

Nou - brand maar los Adrie!

 

[a3seidel]

Wat voor sloep was het en waar werd hij specifiek voor gebruikt (1)

De benaming “Baleniera di Bedford” is eigenlijk een verkeerd gekozen benaming voor deze sloep.
Letterlijk vertaald uit het Italiaans betekend “Baleniera” walvisvaarder en daarmee wordt het moederschip bedoelt die in eerste instantie uitvoer van de Nederlandse havens.
Op het eiland Amsterdam bij Spitsbergenwerd voor de walvisvaart de nederzetting Smeerenburg gevestigd, van waaruit 's zomers grote hoeveelheden Groenlandse walvissen tot traan werden verwerkt.
Al rond 1670 waren er bij Spitsbergen nog zo weinig walvissen, dat de schepen moesten uitwijken naar andere gebieden.
Nederland hield de walvisvaart voor gezien in 1873, het dorp De Rijp was actief in de walvisvaart van1645tot 1798.

De belangrijkste producten van de walvisvaart waren walvistraan en Balein. In de omgeving vanDe Rijpwaren nogal wat traankokerijen. Het verwerken van het stinkende spek (tot traan) en van het slachtafval (tot lijm) gaf flink wat stankoverlast.
Walvisolie ('traan') werd gebruikt als lampolie en bestanddeel van (stop)verf. Het werd verwerkt tot zeep en gebruikt bij het verwerken van huiden om het leer soepel te houden. In de touwslagerij en textielnijverheid werd traan benut om de vezels bij het spinnen hanteerbaarder te maken.
Walvisbotten leverden fijne smeerolie op ('knekelolie') voor machines. De resterende ribben en kaakbenen werden gebruikt als hekken, grafzerken en wrijfpalen voor het vee, wervels als hakblokken, en schouderbladen soms als uithangbord. Balein werd vooral verwerkt tot luxe gebruiksvoorwerpen. Als balein in water was verhit, kon het in allerlei vormen worden geperst. Bekend zijn dozen, snuifdozen, mesheften, maatstokken, paraplu's, waaiers, rijzwepen, schilderijlijsten, gratentrekkers en medische instrumenten. Balein werd ook gebruikt ter versteviging van korsetten en hoepelrokken

De traankokerij van de Amsterdamse kamer van de Noordse Compagnie op Smerenburg


Toen door de walvisjacht rond 1840 de “Noordelijke ijszee” nagenoeg was leeggevist, en leidde uiteindelijk bijna tot de uitroeiing van de soorten Noordkaper en Groenlandse walvis, stak de jacht op de walvis over naar het schiereiland “Nova Scotia” met als onbetwist middelpunt het plaatsje “New Bedford” zo’n 350 km noordelijk van “New York”.
Wanneer de herfst op zijn einde loopt en het water in de poolgebieden begint te bevriezen, trekken veel grotere walvissoorten weg van die rijke voedselgebieden naar de paaigebieden rond evenaar en passeerden hierbij de oostkust van Amerika.(bron: Wikepedia)


Wordt vervolgt, A3

 

[pietsan]

Mooi stukje geschiedenis A3, ben benieuwd naar de rest!

 

[a3seidel]

Wat voor sloep was het en waar werd hij specifiek voor gebruikt (2)

Zoals gezegd de benaming “Baleniera di Bedford” op de doos zou eigenlijk vervangen moeten worden door
“La Lancia “ Baleniera di New Bedford, op de Italiaanse modelbouwsites wordt deze benaming voor deze sloep altijd gebruikt.
“La Lancia” betekend letterlijk vertaald “Speer”, waarvan weer het werkwoord “lanciarsi”is afgeleid wat lanceren betekend.
Het was een typische walvisvaardersloep, met overnaadse (overlappende) rompbeplanking van zo’n 1/2 inch(12,7 mm) dik op eikenhouten spanten.
Het was een zeer lichte sloep met een zelfde slanke voor en achtersteven die het mogelijk maakte om, als het zeil was gestreken en het roer was binnengehaald, met een grote wendbaarheid zijn prooi (de Walvis) te benaderen.

Meestal werd de sloep bemand door 6 bemanningsleden, 4 man aan de roeiriemen, 1 man voorin als Harpoenier en de laatste als stuurman van het snel demontabele roer.
Deze mocht beslist niet verloren gaan tijdens de 1e aanval, want deze was absoluut nodig voor het terug navigeren naar het moederschip als de Walvis eenmaal dood werd achtergelaten.
Voordat men terugvoer naar het moederschip, werd het dode karkas geclaimd achtergelaten door op het dier enige spiesen te steken met daaraan een vlag (kenteken) van de rederij en een sloep bemanning-herkenningsteken in verband met de bonus.

Verder was iedere sloep voorzien van een 40-tal attributen die universeel in de sloep waren opgeborgen opdat ieder bemanningslid deze blindelings kon pakken in het geval dat er iemand overboord sloeg, de snelheid van het harpoeneren was een absolute veiligheid voor zowel de sloep als de bemanning.
Verder had ieder bemanningslid de taak om de harpoenlijn perfect te begeleiden als eenmaal de eerste harpoen zijn doel getroffen had, een verstrikking hiervan bracht onmiddellijk zowel de sloep als bemanningsleden in gevaar van omslaan.
De jacht op de Walvis was gaandeweg een vaststaand ritueel geworden: Vanuit het kraaiennest van het moederschip werd de Noordelijke horizon nauwlettend afgespeurd naar een spuitende Walvis, de walvissen zwommen altijd van Noordelijke ijszee naar Zuidelijke paaigebieden.

Werd een prooi gespot dan klonk het traditionele “Thar she Blows” (Daar blaast zij) en dit was dan het startsein voor een aantal sloepen om de jacht op de Walvis in te zetten.
Iedere sloep was voorzien van attributen om ten eerste de walvis te harpoeneren, en ten tweede om een dagenlang verblijf op zee mogelijk te maken. Zo was de sloep ook volgestouwd met de eerste levensbehoeften zoals; Zoet water,voedsel,tabak,seinsignalen, misthoorn en het onontbeerlijke kompas nodig voor de navigatie terug naar het moederschip.
De jacht werd altijd ingezet met vol vierkant getuigd zeil, en het roer gemonteerd om zo snel mogelijk de walvis te benaderen, het ging de bemanning uiteraard om de premie op te strijken voor ieder gevangen prooi.
Eenmaal in de buurt van de walvis, die door iedereen als zeer intelligent werd benoemd en de mens als enig natuurlijke vijand werd gezien, was het zaak om het zeil te strijken en het roer binnen te halen.
Door de enorme maalstromen van de staartvin was het navigeren alleen maar mogelijk door gebruik te maken van de 4 roeiriemen en de lange roerspaan(stuurriem).
De Harpoenier stond uiterst geconcentreerd op de voorsteven en gaf de bemanning aanwijzingen om het dier van achteren te benaderen. Hij was op zoek naar de plek tussen het hoofd en de romp, als hij die zou treffen dan was dit de grootste kans dat hij de longen of een ander vitaal deel zou treffen wat een snelle dood van de walvis zou betekenen.
Omdat de lange roeispanen een benadering van dichtbij zou gaan beletten, werd op het laatste moment de handvaten van de roeiriemen bij de voet van de roeiers in een speciaal daarvoor bestemde rust gestoken ,de riemen lagen over het dolboord schuin omhoog, en werd er overgegaan op een viertal peddels om de huid van de walvis zo dicht mogelijk te benaderen.
Op dat moment kon de harpoenier met alle kracht zijn eerste harpoen, met vervaarlijke weerhaken, zo diep mogelijk door de enorme speklaag heen te laten dringen.

Nu was het de beurt aan de opgejaagde walvis om zijn belagers van zich af te schudden en was het zaak om de harpoenlijn te laten vieren om met gepaste afstand af te wachten totdat het dier moegestreden zijn krachten had verloren om een tweede benadering mogelijk te maken.
Deze strijd kon wel tot 2 dagen duren en de bemanning was geheel overgeleverd aan de wilskracht van het dier en konden mijlenver van het moederschip worden versleept.

(let op de afwachtende houding van de bemanning)

Eenmaal moe gestreden gaf uiteindelijk de walvis zijn doodsstrijd op, tenzij hij onderdook en zijn heil zocht in een honderden meters diepe duik, tot wel 2500 mtr. onder het zeeoppervlak, het was dan zaak van de stuurman op het achtersteven om de harpoenlijn onmiddellijk met een bijl door te kappen om niet meegesleurd te worden
Doorgaans was de eerste harpoen niet dodelijk en was het zaak dat deze Harpoenlijn opnieuw werd ingehaald, en de walvis wederom zo dicht mogelijk te benaderen om hem uit zijn lijden te verlossen.
Daartoe waren er aan boord lange lansen, en lange steekmessen om door de dikke speklaag het dier zo diep mogelijk te treffen, het doel was de enorme longen en/of het hart te raken.
Werden de longen doorgestoken dan was dit direct zichtbaar aan de bloedrode uitstoot van zijn neusgat.

Wordt vervolgt, A3

 

[a3seidel]

Het Boek


Je kunt de heldhaftige sloep bemanningsleden mijn inziens het best vergelijken met de huidige “FORMULE 1” coureurs.
Na het startsein, was snelheid en behendigheid (en een beetje heel veel geluk) een absolute noodzaak om s’avonds nog levend de eindstreep te halen. Sterke verhalen waren er dan ook genoeg als men elkaar trof in de plaatselijke kroegen.
Vooral bekend is het spannende boek “Moby Dick” geschreven door Herman Melville, die handelt over de onverdroten jacht van Kapitein Aheb op de specifieke witte potvis; Moby Dick.
Het boek is nadien ook in verschillende films verfilmt, voor een 10 minuten durende film impressie hoe het er tijdens zo’n walvisjacht er aan toe ging ( een echte aanrader met spectaculaire beelden) zie: (eerst even op pijltjestoets in het midden drukken en daarna rechtsonder op volledig beeld drukken)
Let vooral even op de uitkijk in het "kraaiennest" aan het begin van de film

nog wat foto impressies:

[/GALLERY]

Wordt vervolgt met doosinhoud, A3

 

[a3seidel]

Doosinhoud

De fabrikant “AMATI” claimt een “Museum Quality Model” te leveren, en voor wat betreft de onderdelen komt dit mijn inziens wel aardig overeen, Modelbouw “de kombuis” zegt over de Amati modelbouwschepen:
Scheepsmodellen: Gedetailleerd en goed ++
Handleiding/bouwbeschrijving: Zeer goed +++
Houtkwaliteit: Goed ++
Beslag: Goed en gedetailleerd ++
Prijs ten opzichte van andere fabrikanten: iets duurder
Service: Niet bekend
Algemeen cijfer: 8,5

Toch zou ik hieraan willen toevoegen dat goed Tekening lezen een absolute “must” is.
Veel maten, vooral het op afstand plaatsen van de spanten moet direct op het model overgenomen worden van de
1:1 bouwtekening. Maatvoering is op de tekening niet aanwezig.
De bouwbeschrijving is in het Italiaans !! (Veel Google translate gebruiken) er is echter ook een Engelstalige vertaling (op zijn Italiaans !!!!) bijgesloten.
Ook moet men het buigen van de spanten m.b.v. een elektrische plankenbuiger “aardig onder de knie hebben”.
Het “Museum Quality Model” zal dan ook voor 75 % afhangen van de handvaardigheid en nauwkeurigheid van de bouwer zelf (er valt bijna niets te verbergen)
De foto’s spreken voor zichzelf, alleen foto:
(c) huidplanken & hulpmal & dekbeplanking zou ik nog toe willen lichten:
De bovenste 2 “Laser gesneden” romp beplankings platen (stuur & bakboord) zijn op de tekentafel ontstaan en
dit vereist een 100% passende hulpmal (op de foto (c) 3e van boven, kom hier later op terug) het is dus zaak dat er eerst veel “dry-fit” met de huidplanken gepast wordt en aan de hand hiervan de hulpmal aangepast wordt en niet de voorgesneden huid beplankingen.

wordt vervolgt (beknopte bouwbeschrijving), A3

 

[a3seidel]

Beknopte bouwbeschrijving : Fase 1 de Hulpmal


Toen ik in de winter van 2011/2012 aan dit model begonnen was, was mij deze modelbouwsite nog niet bekend en dat is de voornaamste reden dat ik in deze fase geen foto’s van mijn eigen model genomen heb.
Om toch nog deze beknopte bouwbeschrijving ter verduidelijking van enige foto’s te voorzien ben ik uiteindelijk na lang zoeken op het Internet terecht gekomen op een paar Italiaanse modelbouwsites waarvan ik de foto’s geleend heb.
Ik zal naast de bouwbeschrijving ook enige tips meegeven die vooral in het begin mogelijk kunnen helpen voor diegene die ook besluiten dit model te gaan bouwen
In de eerste fase is het de bedoeling om een hulpmal te maken, deze hulpmal maakt het mogelijk om het model op te bouwen van binnen naar buiten. Dus even kort door de bocht; je maakt eerst de vlonder aan de binnen kant daarna buig en plaats je de 25 spanten om als laatste de huidbeplanking aan te brengen.

Er wordt bij het model 1x een bouwbeschrijving (BB) in het Italiaans geleverd (met een Engelse vertaling) en 1x een bouwtekening (BT).
Absoluut noodzakelijk is om eerst geruime tijd uit te trekken om de 1:1 bouwtekening te bestuderen en te begrijpen.
Erg verwarrend is namelijk dat in Fig. 1 en 2 op de bouwtekening de romp en de hulpmal gezamenlijk!! getekend zijn.
Dus zowel de hulpmal (die later verwijderd wordt) als de uiteindelijke romp.
Fig. 1 van de bouwbeschrijving laat zien hoe de hulpmal er uit moet gaan zien en is genummerd van 1 t/m 13.
Zoek Fig. 1 en 2 op de bouwtekening deze nummering op en markeer deze onderdelen (nummer + onderdeel) ter onderscheiding van de uiteindelijke romp met b.v. een gele markeerstift.

Omdat de vlonder, die het eerst gemaakt wordt, maar ± voor de helft in de uiteindelijke buitenromp ligt is het noodzakelijk om de hoogte van de vlonder t.o.v. de kiel op te zoeken.
Zoek hiervoor in de BT in Fig. 2 helemaal rechts naar de volgende vermelding:
“LATO SX vista dalla mezzeria (struttura segnata con tratto e punto)", direct daaronder zie je een denkbeeldige lijn lopen onder de gehele langsdoorsnede door. Deze lijn is je referentielijn (Kiel) naar de uiteindelijke hoogte van de vlonder in de langsdoorsnede.
Ga nu in Fig. 2 (BT) parallel aan deze referentielijn circa 20-25 mm omhoog en je ziet een dunne lijn lopen van boeg naar de achtersteven, dit is de hoogte van de vlonder in het model.
n.b. ter verduidelijking boven deze lijn zie je de Spanten getekend als doorgetrokken lijn ,dus zichtbaar in deze langsdoorsnede, en onder deze lijn zie dezelfde Spanten getekend als onderbroken stippellijn, liggen dus achter de vlonder.
Lijkt moeilijk maar is het eigenlijk niet en absoluut noodzakelijk om al in het begin geen fouten te maken.
Je moet het zien als het maken van een Italiaanse Pizza: als de bodem (de hulpmal ) maar goed is en je de beide tekeningen goed in je opgenomen en gemarkeerd hebt, dan vinden de ingrediënten (rest van het model) vanzelf hun plaats.
Nadat je de hulpmal en hoogte van de vlonder in Fig.1 +2 (BT) met markeerstift gemarkeerd hebt kun je beginnen om deze hulpmal “dryfit”in elkaar te zetten.
Je zult merken dat onderdeel 2 + 3 en 8 +9 maar ook 4 t/m 7 nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn, maar toch net iets anders zijn.
Vergelijk daarom iedere hulpspant op de tekening door hem daadwerkelijk op de 1:1 tekening te passen er zit nl. verschil in de breedte (Fig. 1) en in de hoogte (Fig.2) van ieder spant. Noteer de nummering met potlood op ieder spant.
Teken gelijk op ieder afzonderlijk spant even de hoogte van de vlonder af, doe dit zowel aan stuur als bakboord.
Meet van je referentielijn (LATO SX) met een schuifmaat de hoogte tot waar de vlonder loopt en markeer deze hoogte op ieder spant met een potlood op de gebogen zijden van ieder hulpspant.

Verder is het van belang dat je de spantvolgorde op de juiste manier in onderdeel 1 zet, en niet in spiegelbeeld.
Ga terug naar je (BT) en zoek in Fig. 2 onderdeel 11(links) en 12 (rechts) op. (achtersteven en boeg). Je ziet dat de gebogen lijnen hiervan een net iets andere buiging en lengte heeft.
Leg nu daadwerkelijk onderdeel 1 van de hulpmal op Fig. 2 van de 1:1 (BT) en ontdek nu het verschil in buiging en leg onderdeel 1 op de juiste manier op de tekening (fig. 2)
Vergelijk nu Fig. 2 met Fig. 4 en je ziet dat het roer aan de linkerkant zit: dit is dus je achtersteven.
Logisch volgt hieruit dat de andere kant de boeg is, en noteer met potlood op onderdeel 1 “Voor” rechts en “Achter” links. doe dit ook even op de (BT)

Ga nu terug naar je (BT, Fig. 1+2) en zoek weer onderdeel 2 t/m 9 (hulpspant) op de tekening op en je ziet dat de nummering hier oploopt van links naar rechts, dus hulpspant 2 begint aan de achtersteven (zie Roer) en loopt op naar hulpspant 9, eindigt dus aan de boeg.
Plaats nu aan de hand van bovenstaande uitleg “dryfit” de hulpspanten 2 t/m 9 in onderdeel 1 en controleer nu visueel of de spanten “stroken” dus gelijkmatig op en aflopen en lijm deze vast.
Zorg wel dat deze haaks staan op onderdeel 1, als hulpmiddel ik gebruik hiervoor de bekende LEGO blokjes.

Wordt vervolgd (de vlonder) A3

 

[*Klaas*]

Even een paar vragen;
Mijn info geeft aan dat er een neerlaatbare scheg in het midden van het model zou moeten zitten, die vind ik op de tekeningen niet terug.
Het originele model heeft een kompas op de plaats van de stuurman, Het model van Modelshipways heeft dit in de kit zitten.
Dat kompas blijkt een standaard item te zijn op de sloepen omdat de sloepen soms (zee)mijlen ver van het moederschip verwijderd waren.
Zit dat ook op het model van Amati ?

Ik heb er foto's van, maar ik heb géén idee hoe ze te plaatsen...........

 

[a3seidel]

Inderdaad *Klaas* ik ben deze afbeeldingen ook tegengekomen op de Italiaanse modelbouw sites en heb even snel een afbeelding opgezocht :

Duidelijk is de neerlaatbare scheg te zien op dit model, echter op het model van "AMATI" wordt deze niet getekend en wordt in de bouwbeschrijvijng ook niet besproken.
Waarschijnlijk heeft het te maken met de Fabrikant, de een heeft hem wel geplaats in het model en de andere niet.
Over het Kompas kan ik zeggen dat deze wel in het model van "Amati" opgenomen is, maar inderdaad niet op de doorsnede tekening te zien is om de eenvoudige reden dat hij onder een van de banken in een lade zit.
In de bouwbeschrijving wordt hij uitvoerig besproken en hoe hij gemaakt moet worden.
Ik meende ook een afbeelding van het kompas gezien te hebben maar moet hier even op het internet naar op zoek.
Beter nog ik maak nu even een foto op mijn eigen model en plaats hem dan vandaag nog in een nieuwe bijdrage hieronder.

gr.A3

Ps. leuk dat je reageert, ik ben altijd bereid om zulke vragen te beantwoorden, daarvoor plaats je toch zo'n lijntje op het modelbouwforum

 

[a3seidel]

Hoi *Klaas*,

Hier is het kompas, vlug even op mijn model van "AMATI" gemaakt, afmeting 11 x 11 x 5 mm hij zit in een lade onder de bank.

Ikzelf heb ook aardig zitten te worstelen om afbeeldingen op dit forum te zetten, ben er dankzij Pietsan al aardig bedreven in geworden.
mocht je enige behoefte aan hebben dat ik je dit even uitleg, stuur me even een PB'tje en ik stuur je even zsm een PB'tje terug hoe dit aan te pakken.

gr. Aa3

 

[a3seidel]

TIP


Ik bedacht mij gisteravond laat nog achteraf een tweede en misschien betere manier om de vlonderhoogte t.o.v. lijn SX (“hulpmal-kiel”) op iedere afzonderlijke Hulpmal “spant” (onderdeel 2 t/m 9) af te tekenen.
Schroef m.b.v. 2 of 3 haakse beugels even tijdelijk de gelijmde hulpmal, met zijn hulpmal-kiel naar de plank toe, op een houten plank dit is nu even de lijn SX. (je kijk nu als het ware in de Sloep)
Richt deze even uit zodat de hulpmal-spantpunten op stuur en bakboord op een gelijke hoogte liggen, wel tijdelijk schoren.
Meet van ieder afzonderlijk Hulpmal “spant” met de schuifmaat of stalen liniaal in de tekening de afstand tussen de SX-lijn en
de gemarkeerde vlonderhoogte en teken deze hoogte zowel op bak als stuurboord over op de hulpmal spanten.

TIP 2: Je kunt (MOET !!) na iedere afzonderlijk aangebrachte vlonderplank, en later ook op iedere aangebrachte huidplank, je mal even omdraaien in zijn “normale” positie, de hulpmal-kiel weer op deze plank zetten en visueel controleren of de loop van de planken naar wens verloopt. Let hier wel even bij op dat de loop van de vlonder- en huidplank NIET parallel loopt met lijn SX, maar naar de boeg punt en achterstevenpunt omhoog.
Tevens kun je hierbij direkt overtollig lijm weghalen aan de latere binnenkant, je hoeft dan minder te schuren

TIP 3: Lijm even bij het aftekenen even twee klosjes onder de hulpmal-kiel, om hem over zijn lengte-as horizontaal uit te richten op de boeg punt en achterstevenpunt, deze maat kun je ook vanaf lijn SX meten in de 1:1 tekening. (je hoeft nu niet iedere keer je mal uit te richten bij het omdraaien en visuele inpectie.

gr. A3

 

[a3seidel]

Aanvulling: Fase 1 de Hulpmal

Scroll even terug naar bijdrage #9 Foto 4 en 5.

Ik was even vergeten te vermelden dat de onderdelen 10+11 en 12+13 niet vanuit de doos aan onderdeel 1 vastzit,deze dienen in dit stadium apart nog aangebracht worden.
Het zijn een dubbele !! (2 stuks) boeg en (2 stuks) achtersteven hulpmal-spanten en dienen eerst aan elkaar geplakt te worden om daarna respectievelijk aan onderdeel 2 en 9 gelijmd te worden.
(pas op !! vergelijk even op de (BT) wat de boeg en voorsteven spant is en aan welke juiste zijde hij aan 2 of 9 komt)
Omdat deze dubbel uigevoerd zijn,wel even centreren t.o.v van het enkele !! middenspant 1

A3

 

[a3seidel]

De Vlonder


Voordat je met de vlonderplanken verder gaat moet je eerst even een “pas op de plaats maken” en realiseren dat
ALLES wat vanaf dit moment geplaatst wordt een onderdeel is van je uiteindelijke sloep.
Dat wil zeggen zorg dat er geen lijm van de vlonderplanken en kieldelen in contact kan komen met je mal.
Plak daarom over het gehele centrale deel 1+(10 en 11)+(12 en 13) en ook over ieder hulpmal-spant 2 t/m 9 een cellotape of nog beter een smalle strook Ducktape en laat deze ruimschoots oversteken.
Eerst dienen De kieldelen (3x) om dezelfde reden, tijdelijk met kleine spijkertjes aan je mal vast gemaakt worden, kop iets erboven laten staan om later bij het separeren van mal en sloep grip te hebben.
Omdat deze dubbel uitgevoerd zijn moeten deze dubbelzijdig aangeschuind worden om de vlonderplanken beter aan te laten sluiten.
Begin met de vlonderplanken aan de kielzijde en werk naar de markeerstreepjes toe die je eerder op de hulpspanten hebt aangebracht.(nb. vlonderplanken liggen ± voor de helft in de sloep !!).
Zorg dat de uiteinden bij de boeg en voorsteven licht aflopen,en omdat de planken een lichte buiging maken over de spanten zullen de planken aan de binnenzijde altijd aanliggen aan de binnenzijde .(binnenzijde = binnenbocht)
“Dryfit” even het geheel omdraaien met de kiel naar beneden en controleer visueel “de loop” van de vlonderplank en het aanliggen aan de binnenzijde.
Breng de lijm spaarzaam alleen op de zijkanten van de vlonderplanken aan (tape moet er voor zorgen dat de vlonder niet aan de mal plakt). leg hem op zijn plaats en fixeer ieder plank met een klein spijkertje door de tape heen aan de hulpmal spant. Even weer omdraaien en overtollig lijm tussen de hulpspanten door met een nat kwastje weghalen.
Na het drogen van de lijm fixeer-spijkertjes verwijderen en de vlonder licht schuren, niet overdadig want de nu zichtbare “buitenkant” is later niet zichtbaar omdat hij later verborgen wordt door de huidplanken.
Breng nu de versteviging strippen 21 (1x5 mm) aan en let hier hierbij op dat deze in het verlengde liggen van de hulpmal spanten 2 t/m 9 (kijk dus eerst even op de (BT),belangrijk om in de volgende fase “de spanten” niet in de weg te zitten).

wordt vervolgt “de spanten” A3

 

[a3seidel]

WAARSCHUWING VOORAF: Plaatsen Sloep spanten

Omdat er nu in de hierna volgende bijdrage een aantal “Geleende” foto’s komen van een Italiaanse site, kom ik iets vreemds tegen welke ik niet goed kan verklaren.
Ik zag op zijn eerste foto (zie foto hieronder) dat de persoon voordat hij de spanten op volledige lengte (dus tot aan het dolboord) plaatst eerst nog een zelfde aantal spanten over de lengte van de vlonder plaatst. ?????? (naast de andere langere spanten)
Ik kan dit niet anders verklaren dat hij dit op eigen initiatief heeft gedaan, als extra versteviging om de vlonderplanken te fixeren.
In de bouwbeschrijving en bouwtekening van "AMATI" wordt deze extra versteviging niet aangegeven, en zit daarom niet op mijn model.
Op de foto’s die in de volgende bijdrage van mij “Plaatsen Sloep spanten” komen, is deze extra versteviging wel zichtbaar omdat het “geleende foto’s zijn en ik ze eenvoudig niet weg kan poetsen.

A3

 

[a3seidel]

Nog een afwijking op de komende Italiaanse foto’s

Ik heb op de komende foto’s, die gaan over het plaatsen van de spanten, nog een afwijkends iets geconstateerd.
In de originele bouwbeschrijving van “AMATI” wordt na het plaatsen van de vlonder EERST de kiel geplaatst (Fig.7), daarna worden de spanten voor de helft vanaf deze kiel op bak en stuurboord zijde geplaatst.
De Italiaanse modelbouwer doet dit net andersom dus eerst de spanten over de gehele lengte van bakboord-dolboord naar stuurboord-dolboord en daarna plaatst hij de kiel.
Het is mogelijk dat hij de sloep vanaf een bouwtekening heeft gemaakt, deze is nl. ook los bij “AMATI” te bestellen en dat hij er deze afwijkende interpretatie aan heeft gegeven.
In mijn komende bouwbeschrijving zal ik echter de originele bouwbeschrijving volgen, toch plaats ik de foto’s om een indruk te krijgen hoe het plaatsen van de spanten er uit ziet.

Hieronder nog een tekening van de 3 bouwfases zoals hij in mijn bouwbeschrijving omschreven staat.
De vlonder (Fig. 7); de spanten (Fig. 8, ter verduidelijking heb ik 1 spant rood gekleurd)en de romp beplanking (Fig. 9).

A3

 

[a3seidel]

Plaatsen sloep spanten


Nadat de lijm van de vlonder goed gedroogd is kunnen we verder gaan om de spanten aan te brengen.
Hiervoor dienen we eerst aan beide zijden een tijdelijk strip aan de bovenkant van de hulpmal-spanten aan te brengen.
Het doel van deze van deze strip is om Exact op de juiste plaats de spanten aan te brengen, over de zojuist gemaakte vlonder. De juiste plaats is belangrijk om later de banken en andere onderdelen te plaatsen( kijk even naar het bovenaanzicht in Fig. 3 waar de banken en onderdelen getekend zijn.)
Doe dit zo nauwkeurig mogelijk, later komen deze spanten volledig in beeld en bepaalt visueel in zeer hoge mate
“de bekwaamheid van de modelbouwer”. Ik heb dit als volgt aangepakt:

Plaats eerst aan beide zijden van de hulpmal een tijdelijke hulplijst (20-A, 1x5 mm) zo ver als mogelijk van de kiel, en zet deze vast met wat spijkertjes aan de hulpmal spanten 2 t/m 9 en laat deze iets oversteken.
Verleng met een potlood op de bouwtekening zo nauwkeurig parallel als mogelijk de spanten in fig. 2 naar boven richting Fig. 1 en laat deze lijnen in Fig. 1 over het stuurboord dolboord lopen. Aan bakboord zijn de spanten in de tekening wel zichtbaar.
Merk hierbij op dat de onderlinge afstand tussen de spanten t.o.v elkaar verschillen!!!!
(n.b. bij nader inzien kun je natuurlijk ook in Fig. 1 de zichtbare bakboord spanten verlengen naar stuurboord)
Leg nu de sloep omgekeerd en met de boeg naar de juiste zijde (rechts) op de tekening, en teken de plaats van de spanten vanuit de tekening aan beide zijden af op de tijdelijke hulplijst 20-A. (ik gebruikte hiervoor een DUPLO blokje).

Buig nu de luciferdunne 2x2 mm spanten m.b.v. een plankenbuiger in de juiste spanningsloze kromming.
½ spant aan stuurboord en een ½ spant aan bakboord, zie opmerking en bouwbeschrijving-tekening in mijn vorige bijdrage.
Let op: het ½ spant loopt van de kiel naar de beide tijdelijke hulplijsten 20-A, maak eerst beide ½ spanten en lijm deze beiden vast aan de later niet zichtbare vlonderzijde.
nb. lijm eerst het spant aan het vlondergedeelte en laat de vrije oversteek naar de tijdelijke hulplijst 20-A eerst “vrij hangen”, deze zal in de meeste gevallen iets “open” staan.
Maak na het drogen van de lijm de “vrije oversteek” opnieuw nat en dwing hem m.b.v. een mini-wasknijper op de hulplijst te gaan liggen. Na het drogen is in de meeste gevallen de kromming van de spanten nu juist.
Als ultieme oplossing zou je de schoren ook met een drupje houtlijm aan de hulplijst kunnen plakken, bedenk dan wel dat je, als je de hulpmal gaat scheiden van je sloep, eerst alle spanten dient door te knippen/zagen net boven de hulplijst. (er is hiervoor ruimte)

Wordt vervolgd met de buitenbeplanking, A3

 

[a3seidel]

de Buitenbeplanking


Je zou het plaatsen van de 8 stuks rompbeplanking eerst theoretisch kunnen benaderen.

Als ik alle 8 rompbeplanking afzonderlijk meet en optel dan kom ik op 83 mm.
Nu meet ik met een touwtje over vlonder de afstand tussen de kiel tot 2 mm voor de hulplijst 20-A dan kom ik op 76 mm, dit verschil 83mm min 76mm >>>> 7mm.
Deze 7 mm deel ik door 7 overlappingen (8 planken = 7 overlappingen) dan kom ik op een overlapping van 1 mm tussen iedere rompplank.
En “da’s nie veul”
Iedere afzonderlijke plank is op de 3D-computer monitor getekend en vanuit dit 3-D programma via een projectie programma op de Ware-Lengte (WL) in het platte vlak getekend, dit betekend dat er theoretisch niets aan de plank veranderd of bijgeschaafd behoeft te worden. Nadeel is echter wel dat iedere plank op zijn eigen plaats en op bak of stuurboord zijde moet liggen.
De hieronder beschreven Exercitie is absoluut noodzakelijk om ieder plank zijn eigen plaats en richting te geven.
Bij het plaatsen van de rompbeplanking wordt eerst de beide planken (de kortste) die tegen de kiel aan liggen er op gelijmd. Daarna worden ALLE planken “dryfit” met knopspelden op de spanten geplaatst, om de “overlap” en de juiste plaats te kunnen bepalen.
Alle 7 + 7 planken komen dus uit de 2 Laser platen, worden op de hulpmal gepast en gemarkeerd, daarna worden ze allemaal weer van de spanten gehaald om daarna per paar 1 voor 1 gelijmd te worden.
Je kunt je misschien wel voorstellen dat als je de planken niet markeert, de 14 planken op de tafel komen liggen en je niet meer weet: wat en waar en wat is de volgorde en ook wat is nu de lijmkant van iedere afzonderlijke plank.
Ik heb er toen 4,5 jaar geleden er een kleine week over gedaan, maar misschien kost het met onderstaande aanwijzingen je maar 1 uurtje.
Dus voordat je verder gaat leg je de klaarblijkelijk beide gelijke Laser gesneden romp beplankingplaten voor je neer en bestudeer je deze, maar
laat alle planken er eerst in zitten !!!! (nb. let vooral op de buiging van de uiteinden van de kortste plank).

Leg nu beide sets platen boven op elkaar op exact de zelfde manier, let hierbij op het Charge nummer in mijn geval 2090, linksboven staat.(dit kan natuurlijk mogelijk ook een ander nummer zijn ??)
Natuurlijk zijn beide platen gelijk omdat het voor de Fabrikant goedkoper is om twee gelijke platen te maken voor zowel Stuurboord als voor Bakboord.
De Fabrikant laat gewoon de modelbouwer uitzoeken wat nu binnenkant dus lijmkant, op de 2x2 mm spant, van de plaat is en welke plaat voor bakboord of stuurboord moet zijn dus wat komt aan boegzijde en wat aan de achtersteven kant, dus hier kan het goed fout gaan. Plak nu even over de uiteinden van de platen een kort stukje cellotape.
Je kunt jezelf controleren door de beide platen rechtop op de tafel te zetten met de kortste rompplank naar beneden, je kunt nu door de Lasers snede door beide platen heen kijken. (nb. let vooral op de buiging van de uiteinden van de kortste plank).
Nu druk je voorzichtig de beide uiteinden van beide rechtopstaande platen een 5 cm naar elkaar toe en zorgt dat de beide platen naar buiten buigen.(voorste naar je toe en de achterst van je af). Je kunt nu met een beetje voorstelling vermogen de rompplanken voorstellen hoe ze dadelijk over de spanten moet gaan lopen.
Voor de duidelijkheid heb ik dit even nagebootst met uiteraard lege platen (planken zitten al op mijn sloep)

Leg nu de beide platen weer vlak op de tafel, en schrijf met een zacht potlood op de bovenste plaat op iedere plank,“BUITEN” en zijn nummer, begin onderaan met 23 en naar boven toe tot 30
Draai de platen om en doe dit ook aan deze kant, echter voeg hier achter het planknummer de letter A toe, dus 23A t/m 30A.
Wat nu nog rest is te bepalen wat de boegzijde en achterstevenkant van iedere plank is.
Haal hiervoor ALLEEN de kielplank met nummer 23 uit de plaat en leg deze tegen de kiel aan(met de zojuist geschreven tekst zichtbaar naar buiten) en bekijk nu hoe de kromming van de plank 23, de uiteinden “loopt” tegen de boeg en achtersteven aan, probeer dit ook even aan de andere kant van de kiel.
Je zult zien, doordat de boeg en achtersteven ieder hun eigen kromming hebben, en dat plank 23 maar aan 1 zijde van de kiel met de kromming van de uiteinden van de plank het meest overeenkomt.
Zet nu op de Hulpmal met een zacht potlood een pijl, net boven hulplijst- 20A op de dubbele boeg of achtersteven deel (10+11 en 12+13) van je hulpmal en zet daar ook nog even het getal 23. (scroll even terug naar # 10 Foto 4 en 5)
Zet nu op hetzelfde dubbele deel,maar dan aan de ander zijde, ook een pijl in de zelfde richting maar zet hier even 23A bij.
Leg nu de plank terug op de plaats waar hij vandaan kwam en teken op ieder plank erboven ook een pijl in de zelfde richting. Je voorkomt hiermee dat het straks 1 grote puzzel wordt.
Je kunt nu beginnen om alle planken te plaatsen en begint met kielplank 23, kijkt naar de kenmerken en lijmt deze op de juiste plaats tegen de kiel aan, doe dit ook voor plank 23-A.
Vervolgens plaats je “DRYFIT” alle andere planken om de overlap (uitgaan van1 mm ??) en de juiste plaats bij boeg en achtersteven te kunnen bepalen.
Gebruik knopspelden om de planken tijdelijk te kunnen fixeren op de MAL hulpspanten (echte spanten 2x2 mm zijn te teer en gaan splijten.
Omdat de romp planken 0,8 mm dik zijn gaat het buigen gemakkelijk zonder hem nat te maken of voor te moeten buigen met de plank-buiger. (mag natuurlijk wel).
Liggen uiteindelijk tijdelijk alle planken op de juiste plaats, (draai vooral ieder keer de sloep even in zijn normale positie met de kiel naar beneden (geeft toch even een andere normalere kijk op de zaak) haal dan alle planken weer van je mal.
Maar voordat je dit doet zet even een potloodstreep over alle planken heen van 23 tot 30 en ook aan de andere zijde, dit is dadelijk als je ze gaat lijmen een goed referentiepunt om mee te beginnen in de langs richting.
Zet ook even een potlood streep onder iedere plank op de spanten, dit is straks gemakkelijk voor de uitlijning van de planken tijdens het lijmen (een potlood streep boven de plank op de onderliggende plank mag natuurlijk ook).
Je kunt nu per paar, te beginnen met 24 en 24A, ieder plank definitief op zijn eigen spanten vast lijmen.
Na het drogen de beide zijden licht schuren, neem daarna de spijkertjes weg van deel 14-15 en 16-17 in verband met het lossen van de mal en voeg deel 31 en 32 (boeg en achtersteven kiel) toe,laat deze gelijklopen met de kiel 18.
Haal tenslotte de spijkertjes weg van de kiel (18) en haal nu voorzichtig de MAL incl. de hulplijst 20-A uit je sloep.
(!!!! mocht je besloten hebben om de eigen 2 x 2 mm spanten tijdelijk vast te lijmen aan hulplijst 20-A, deze natuurlijk ook eerst doorzagen!!!!).

wordt vervolgd, A3
nb. na deze bijdrage gaat het lijntje verder op pagina 2