De "shift"=verschuiving waarover gepraat wordt is de "frequentiezwaai" bij FM modulatie (in gewone taal???) Vanuit de door het kristal bepaalde frequentie wordt de uitgezonden radiogolf in het ritme van de impulsen die we gebruiken om de servo's aan te sturen, een klein beetje hoger (positive shift) of een klein beetje lager (negative shift) gemaakt. Deze frequentie zwaai is overigens maar 2,2 tot maximaal 3 KHz! (zeer smal band FM dus). Deze zwaai wordt ook terug gevonden in de middenfrequentie van de (dubbel)superheterodyne ontvangers en heeft dus niet te maken met de keus of een midden frequentie 455 Khz hoger of lager gebruikt wordt . (Dat heeft alleen te maken met de keus welke spiegelfrequenties men het meest vreest.)
In Europa hebben alle merken besloten dezelfde kant uit te gaan met de modulerende frequentie zwaai, maar in US of A is/was het weer eigenwij zigheid troef...
Er zijn in de VS wel ontvangers die zgn. "shift selectable" zijn. Omdat MPX een afwijkende shift heeft t.o.v. het veel gebruikte Futaba in de VS heeft men de "second source" of merkvreemde ontvangers tegenwoordig vaker shift selectable gemaakt. O.a. de ontvangers van Berg (een voormalige Kraft mede werker) en veel Hitec ontvangers voor de VS markt.
MPX is met zijn zenders overigens shift selectable in de VS via een apart software programma in de EVO's en dmv een schakelaar in de MC serie.
(In de ontvangers een shift omkeren is overigens electronisch zeer eenvoudig omdat alleen de twee ingangen van een op-amp verwisseld worden. De gedemoduleerde golf toont namelijk de pulsen positief of negatief en de impuls versterker die alleen naar positieve of naar negatieve impulsen "kijkt" moet hierop worden aangepast.)
Wat betreft merkvreemde combinaties: Pas met het gebruik van dubbelsuper ontvangers (dual conversion) op voor het feit dat bv Futaba/Robbe/Webra een eerste MF gebruiken die 10,7 Mhz is terwijl Multiplex een eerste MF gebruikt van 4,5 of 5,5 Mhz (dat weet ik niet meer zeker zonder het even te meten...) In ieder geval ZEKER anders dan vele anderen. MPX gebruitk geen kristal filter maar een dubbel uitgevoerd keramisch filter uit de TV electronica terwijl Futaba/Robbe en JR/Graupner een 10,7 Mhz kristal filter gebruiken in hun dubbelsupers. Dit heeft tot gevolg dat de ontvanger kristallen sterk verschillen. Bij Futaba bv. zijn deze 10,7 mHz verschillend in frequentie (ruwweg dus rond de 25,3 Mhz) tov de zender kristallen terwijl dat bij MPX maar 4,5 of 5,5 Mhz is. Deze kristallen werken dus absoluut niet in een ontvanger die daar niet voor bedoeld is.
Uitwisselbaarheid tussen verschillende merken mag bovendien blijken uit het feit dat zeer veel ontvangers verschillend lijken maar in feite allemaal gebouwd zijn rond hetzelfde ontwerp van Motorola die ook de chips maakt die gebruikt worden in de ontvangers. Een bezoekje aan de website van Motorola en snuffelen in de application notes van de verschillende HF IC's levert veel info op als je vervolgens de betreffende ontvangers voor je hebt liggen en in hun ingewanden kan kijken.... De grote verschillen zitten alleen nog in de mechanische opbouw en de keuze voor kwaliteit bij filters..
Gezien de keus om de middenfrequentie onder of boven de ontvangst frequentie te maken en de verschillende middenfrequenties bij dubbelsupers, is het ALTIJD NOODZAKELIJK om merkeigen kristallen te gebruiken. Hier komt nog bij dat kristallen in serie of in parallel resonantie gebruikt kunnen worden waarbij hetzelfde kristal een net even nander efrequentie geeft....Nog een zeer sterk argument om merkeigen kristallen te gebruiken!!
Ik weet niet of dit een beetje duidelijk is maar de discussie vind ik wel leuk zoals je merkt. Deze materie interesseert mij enorm.
Hans Delemarre