Ik ben zelf ERG voorzichtig met hitte, zet overal telemetrie op en hou alles met argusogen in de gaten, pas mijn vliegstijl er wat op aan en hou er rekening mee, maar om heel eerlijk te zijn: Van alle mensen waarvan ik weet dat ze met een omgebouwde ex-gloeiplugger vliegen, heeft nog NIEMAND zich gemeld met problemen vanwege heet lopende motoren. Er zijn er een paar die het niet aanstond (zeg maar, net als ik zich afvragend "oei, gaat dat wel goed?") maar schades, tot nog toe nul.
Viertakten gaan meestal vermogen verliezen ruim vóórdat er iets misgaat, en zolang je dát in de gaten houdt en daar normaal mee omgaat is er werkelijk NIETS aan de hand.
Ik heb een paar kisten waarbij ik zelfs mét telemetrie, en een motor onder een motorkap, me eigenlijk geen zorgen maak al geef ik grif toe dat ik daarbij behoorlijk veel gedaan heb aan het verbeteren van de koeling.
-De Stermotor in de FockeWulf kan vermoedelijk niet constant volgas lopen (nooit echt getest) maar koelt voldoende om dat geen enkel probleem te laten zijn: 80% gas continue gaat oneindig lang goed, en een minuut vol gas (take off, doorstart, figuren) is ook geen probleem. Daar heb ik een vrij ingewikkelde maar wel érg goed werkende baffle om de motor gemaakt. De koeling met kap is behoorlijk veel beter dan zonder.
-De 15 cc ééncylinder in het Spacewalkertje hield 2,5 minuut volgas probleemloos vol, mogelijk dat langer mischien richting alarmwaardes gaat maar na 2,5 minuut volgas ben ik het allang zat. Heeft wat gepuzzel gekost qua vormgeving van de schotjes onder de motorkap, en er zit een extra koelplaat onder het kleppendeksel ingesloten. Ook hier is de koeling met kap beter dan zonder.
-De Ogar met zijn duwprop houdt 1 a 1,5 minuut volgas ook wel vol, en meer is absoluut niet nodig: dan zit je allang op 150 meter en kun je rustig rondtokkelen.
Daar heb ik ook wat werk van de luchtgeleiding gemaakt en een extra koelplaat onder het kleppendeksel gezet. Ook hier: toen ik nog zonder kap vloog, liep hij heter.
-De Saphir is een heethoofd: Die 15 cc tweetakt met resopijp zit onder een kap waar ik verder nog helemaal niks aan gedaan heb qua verbetering. Die motor is na pak hem beet 20~30 seconden tegen de 150 graden, maar dat heeft tot nog toe nog géén schade opgeleverd. Wat méér is: Alle keren dat je volgas geeft is dat in een verticale uplijn, en dat hou je hooguit 15 seconden vol, daarna zie je hem niet meer. En naar beneden moet je toch stationair, dan is hij ook net zo rap weer afgekoeld. Horizontaal halfgas gaat hij hard genoeg, dus dat is werkelijk geen enkel probleem: Figuren volgas waar nodig, stationair waar nodig, en de keerlussen halfgas, werkt probleemloos.
Met deze kist heb ik noot zonder motorkap gevlogen, dus ik durf niet te zeggen welke configuratie beter werkt, maar hier zou open wel eens beter kunnen zijn.
De rest van de motoren is open opgesteld, wat minder goed koelt dan je zo zou denken, en absoluut NIET optimaal is. Maar meestal is het bruikbaar genoeg.
De Boxer twin bijvoorbeeld, die kan gewoon ongeveer 1,5 minuut voluit lopen in een sleep, en daarmee heb ik een aanhanger van drie kilo meestal al lang en breed op 200 meter. Moet het hoger, dan is 1000 toeren van de top af halen ruim voldoende om oneindig door te kunnen klimmen.
Het Chartertje met zijn 5 cc is gek genoeg de enige die zonder enige aanpassing geheel en al uit zichzelf bij continue volgas GEEN angstaanjagende temperaturen bereikt.
Gewoon normaal met het gas om gaan is voor al die open opgestelde motoren al voldoende om zelfs mijn argwanende hersentjes niet echt in gewetensnood te laten komen. M.a.w: het lijkt erger dan het is. Per slot van rekening hebben de Saito FG serie motoren niet noemenswaard meer koeloppervlak dan de methanolversies (al zijn Saito's van nature ERG temperatuurbestendig vanwege de kop/cylinder uit één gietstuk).
Lang verhaal om te zeggen dat je gewoon zelf een keuze moet maken, en ALS je voor de ombouw gaat, dan is dat net zoiets als met een klassieke auto of motor rijden: gewoon rekening houden waar je mee onderweg bent, en zorgen dat je alles zo goed mogelijk op orde hebt, dan gaat het wel prima.
Waar je WEL rekening mee moet houden: De propwash op de grond koelt afschuwelijk slecht! Dicht bij de naaf doet een propeller nu eenmaal niks, en de helft van een cylinder zit nu eenmaal dicht bij de propnaaf, Dus op de grond moet je ERG oppassen met langdurig volgas draaien. Niet te veel kloten op de grond, starten, warmdraaien, een zo kort mogelijke afstellingscheck, en gáán...
Zenoah's en dergelijke zijn gewoon schandalig zwaar overkoeld... Een paar jaar geleden hebben we een sensor vlak bij de bougie van de 20 cc Zenoah van mijn maat geplakt, het ding bleek in vlucht met moeite 40 graden te halen...
