Johan Willem Friso

BasKl · 28 jul 2013

Johan Willem Friso, het laatste schip uit de serie van schroefstoomschepen van de 1ste klasse.

Hieronder een korte omschrijving volgens Verheull's "Schepen der Koninklijke en Gouvernementsmarine":

Het schroefstoomschip der eerste klasse Zr. Ms. Johan Willem Friso was vernoemd naar Prins Johan Willem Friso van Nassau-Dietz welk verdronk te Moerdijk op 14 juli 1711. Het schip werd gebouwd op de Rijkswerf te Amsterdam. De Kiellegging van het schip was op 20 oktober 1883 en de terwaterlating was op 10 juni 1886 .

Het 80 meter lange marinevaartuig werd over de periode 1883-1886 gebouwd op de Rijkswerf te Amsterdam en had een houten huid op stalen spanten. Het schip werd op stapel gezet ter vervanging van het fregat 'Kortenaer', dat bij een brand op de Rijkswerf op 20 juni 1883 verloren was gegaan. Het schip maakte diverse reizen naar West-Indië, de Middellandse Zee en Nederlands Oost-Indië. De laatste reis naar de Oost vond plaats van januari 1897 tot eind augustus 1897. Kort na terugkomst in Den Helder werd de Johan Willem Friso uit dienst gesteld en in 1899 werd het schip gesloopt.

De bouwtekeningen zijn in schaal 1/50 maar als ik alles uitreken kom ik op een totale lengte van meer dan 2 meter, schip was niet 80 maar 88 meter en de boegspriet completeerde de twee meter, dat zou niet in mijn kamertje passen, of er nooit meer uit kunnen vandaar dat dit schip door mij in schaal 1/72 wordt gebouwd, omrekenen dus.............

Ook waren de tekeningen niet compleet, er mist een tuigplan, toch jammer voor zulke dure tekeningen. Gelukkig heb ik hierbij hulp ontvangen van Paul Burghoorn, maar zo ver is het nog lang niet. Eerst maar de spanten gaan zagen.

Harald Hendriksen · 28 jul 2013

Interessant schip - ben heel benieuwd en ga je zeker volgen. Mag ik vragen hoe je aan de tekeningen van dit schip bent gekomen?
Heel veel succes,
Groeten,

Harald

BasKl · 29 jul 2013

Hi Harald, via de NVM.

Was nog vergeten te melden dat ik ook een excursie naar het Marinemuseum heb ondernomen, daar staat een model van de Atjeh een grote zus van haar, en buiten ligt de Bonaire, een schroefstoomschip der vierde klasse. Een waar stukje scheepshistorie wat bewaard moet blijven.

BasKl · 5 aug 2013

Update 1 Spanten

Zo 33 spanten uitgezaagd, ook de kiel. Even voor de foto ea opgezet. De spanten nog schuin worden afgeschuurd.

Ea geeft al wel een aardig beeld omtrent de grootte en vorm van het schip

Toje · 6 aug 2013

Bas, jou kennende zal ze weer een mooi schip worden. Als het noodzakelijk is heb ik nog wel enige muizenvallen voor je :yes:

.

P. Burghoorn · 11 aug 2013

Je zit niet stil Bas! Zo hebben we het over je bouwplannen en zo staat er al een geraamte.

Groeten Paul

BasKl · 20 aug 2013

Sloep Koud kunstje?

Normaal - wat is normaal - begin ik altijd met de sloepen, waarom één van vervelenste en lastige werkjes bewaren voor het laatst? Op de marine dagen heb ik een collega MMI-er Ger gesproken die styreen gebruikt, deze in de oven legt, een bakje heeft en een malletje en vervolgens via de stofzuiger een sloepje trekt. Dat zou ik ook eens proberen en op internet gezocht naar wat meer info omtrent deze methode, kom ik nóg een methode met styreen tegen: Press Moulding. Ik heb dit geprobeerd.

Ik heb dus een mal gemaakt voor een b II sloep. De omtrek ruimer uitgezaagd uit een stevig stukje multiplex.

Een plaatje styreen van 0,5 mm erop gespijkerd:

Vervolgens verwarmt met de verfafstripper tot het styreen begon door te zakken, en de mail erin gedrukt.

En na twee mislukte pogingen het resultaat;

Vervolgens netjes uitgesneden en de sloep tot schilderen/spuiten toe afgebouwd;

Gelukt.................

Het is een handige en relatief snelle methode vooral in kleine schaal om een mooi en gaaf sloepje te kunnen maken.

zuiderkruis · 20 aug 2013

mooi kunstje prachtig sloepje

BasKl · 22 jan 2014

Vorderingen

Toegegeven, ik heb de afgelopen tijd niet veel gebouwd, en dus ook niet veel geschreven. Nu in het nieuwe jaar en de plotseling verkregen vrije tijd ga ik met frisse zin weer verder aan dit tochwel monumentale schip.
Drie sloepen liggen gereed in de afhaalstelling, de walvissloep en de BIII sloep zijn onder constructie, dan rest alleen nog een een barkas.
De "Johan" is geschuurd en is voorzien van enig kleur;

En dan pas zie je wat een prachtig rank, slank schip het was. Het schip werd naast zeil ook voortgestuwd door stoom, een neer draaibare schoorsteen en het schip had een Mangin-schroef. Daar zit ik in een verloren uurtje asan te prutsen: hier het totnutoe resultaat.

Zover deze update.

Harald Hendriksen · 22 jan 2014

BasKl zei:
Toegegeven, ik heb de afgelopen tijd niet veel gebouwd, en dus ook niet veel geschreven. Nu in het nieuwe jaar en de plotseling verkregen vrije tijd ga ik met frisse zin weer verder aan dit tochwel monumentale schip.

Ik vind dat je toch al heel wat opgeschoten bent in die paar maanden! Leuk om te zien dat je de voortgang weer gaat verslaan - ik volg je draad met veel belangstelling. Een monumentaal schip is het zeker!
Groeten,

Harald

maartenship · 1 feb 2014

Schitterend project, Bas! Ik vind de Atjehklasse misschien wel de mooist gelijnde schepen die de Koninklijke Marine ooit heeft gehad.

Ik wil zelf Zr.Ms. Tromp gaan bouwen, een van de eerste drie schepen uit de serie. Die wijken enigszins af, in de vorm van de geschutsopstellingen, en hebben twee schoorstenen in plaats van één. Bovendien was de Tromp wit geschilderd, dat vind ik mooier.

Op Mariem.Digitaal vond ik overigens het originele tuigplan van Zr.Ms. De Ruyter, één van de zusterschepen van ZrMs. Johan Willem Friso. Ik neem aan dat je dat al hebt, geef anders een seintje.

Maarten

BasKl · 1 feb 2014

Hartelijk welkom Maarten.

Leuk dat er nog een schroefstoomschip op stapel gaat. Deze schepen vertegenwoordigen een belangrijk tijdsbeeld in de ontwikkleing van de scheepvaart. Tussen zeil en stoom in. De ontwikkeling van de schroeven de laatste schepen met kanons niet opgesteld in de centrale lijn van het schip en al helemaal niet in torens. Nu had de Johan Willem Friso, in tegenstelling tot andere tijdgenoten, zoals de Bonaire, geen intrekbare schroef. Ik weet niet hoe dit zat bij de Tromp.
Ik ben meteen op Maritiem Digitaal gaan zoeken en denk dat ik heb gevonden wat ik zocht "tuigplan schroefschip De Ruyter".
Bedankt voor je tip.
Ik zelf had al hulp gehad van collega bouwer Paul en de optie om het tuigplan te bestellen bij "gahetna.nl" In archief 4.MST vind ik onder stoom- moterschepen bij fregatten ook een tuigplan voor de Johan Willem Friso.
Misschien kun jij daar ook nog wat vandaan halen, alhoewel Tromp en Atjeh daar niet in voorkomen maar wel de Koningin Emma der Nederlanden.

Ik hoop dat je, als je gaat beginnen, ook hiervan een bouwverslag op deze site wilt maken.

maartenship · 2 feb 2014

Dank je wel, Bas!

Ik ga zeker ook eens op die site zoeken, en ik zal het laten weten als ik aan het bouwen begin. Inmiddels zie ik ook nog een ander verschil tussen de schepen: de Friso had kennelijk een verhoogde bak en campagne, de eerste schepen Atjeh en Tromp hadden alleen een vlak bovendek.

Ik zal je vorderingen met de Friso aandachtig volgen!
Maarten

BasKl · 3 feb 2014

Een heerlijk vrij weekend gehad, en aardig wat kunnen doen. Alle sloepjes liggen klaar, er hoeft alleen hier en daar nog wat aan worden gedaan, maar dat komt wel als ze aan het schip worden gehangen.........

Aan stuurboordzijde 42 patrijspoorten gemonteerd, aan de andere zijde zitten er gelukkig 41 dat scheelt weer?

Aan de achterzijde zitten geschutspoorten, ramen, en lofwerk. Op de tekening is dit niet echt duidelijk, ik heb een foto en aan de hand van die foto heb ik hetvolgende ontwerp gemaakt.

Ik loop al een tijd te prakkezeren van welk materiaal je dit zou kunnen maken, ik ben eruit: milliput. soort klei, op het patroon gemaakt, patroon en milliput op de plaats van het schip bevestigd waar ze moet komen, en dan een nacht laten drogen en keihard. Het schilderwerk wordt terzijnertijd

bijgewerkt, maar laat nu eerst maar drogen.

BasKl · 12 feb 2014

update

Zo tussen het schaatsen kijken door wat vorderingen gemaakt.
Zo heb ik het lofwerk op de boeg gemaakt, dit lukt niet meer met lilliput, te veel krullen, maar gelukkig vond ik in de voorraad van mijn vrouw haar hobbiespulletjes een tube reliefpaint 801 ook wel 3D verf. Nou dat werkte ook zeg in twee lagen is dit het resultaat:

Terwijl het eea stond te drogen ben ik begonnen met het vervaardigen van de 12cm kanons, die op het dek stonden, de ankers en de bordessen (als ze zo heten) die aan de zijkanten van het schip waren aangebracht.

Al met al lekker bezig, en het schip wordt alsmaar mooier.

BasKl · 20 mrt 2014

weer aan het werk

Op het dek van de Johan Willem Friso gebeurt niet zoveel, geen mooie meer lagen aan dekhuizen: een voordek, een achterdek en een hele grote kuildek, met daarop ankerspillen, bolders, een bebouwing met de schoorsteen, wat afvoeren van kombuis en andere verblijven. Ook opbergplaatsen voor zeil, drie masten met alles erop en eraan, en omheen, koekoeken en ventilaties. En dus nog genoeg te doen. Begonnen bij de koekoeks, roergangerplaats en een soort van duiventil (kan niet meer van maken)

Eerst het uitmeten, dan op schaal maken en voorzichtig in elkaar zetten.

En dan ga je je dek voorzien van houtjes, en dat is veel werk geweest, maar het is wel een mooi resultaat