Romeinse Rijnaak AD 148

Romeinse Rijnaak AD 148
Dit is mijn volgende project(je). Een Romeinse rijnaak uit het jaar 148. Maar eerst even een beetje geschiedenis.



In de eerste 2 eeuwen na Christus was Nederland (Ik noem het voor het gemak maar zo) tot de Rijn bezet door de Romeinen en was het in feite een deel van het Romeinse Rijk.
De Rijn, zoals hij toen liep, vormde de grens tussen het Romeinse Rijk en de ”barbaren” in het noorden. Die grens heette de limes en die is nu door UNESCO opgenomen als werelderfgoed.

Zie: https://www.romeinen.nl/weten/limes

Langs die grens bouwden de Romeinen forten, wegen, legerkampen en waterwegen. De in die forten gelegerde Romeinen hadden geen tijd om voedsel te verbouwen en daarom moest zowat alles vanuit het achterland worden aangevoerd. Het beste, en zo goed als de enige manier, om spullen aan te voeren was met een schip via de rivier de Rijn.
De afgelopen jaren zijn langs de Rijn al diverse wrakken van dergelijke schepen gevonden en die staan bekend als de Zwammerdam schepen.
Maar een paar jaar geleden is er in de Meern ook een gevonden. En het bijzondere hiervan was dat het een soort van kajuit met kombuis had. Dat was nog niet eerder gevonden.

Omdat ik me, na het Victory oorlogsgeweld, nu ga toeleggen op Nederlandse handelsschepen leek me dit een leuk project. Een schip, puur bestemd voor transport, gebruikt in Romeins Nederland en gebaseerd op een goed gedocumenteerd wrak. En het oudste schip wat in deze contreien is te vinden.

Het wrak is gevonden in de Meern en is daarom genoemd “De Meern 1”. Met dendrologie is het bouwjaar bepaald op het jaar 148 of iets later. Op de plek waar het is gevonden liep vroeger een zijtak van de Rijn. Nu geheel in het landschap opgenomen. Het vermoeden bestaat dat het schip vanwege zijn lengte de bochten in die zijrivier niet goed heeft kunnen nemen. Het is met de boeg in de oever gevaren en door de stroming om dat punt rondgedraaid, heeft water gemaakt en is tegen de oever gezonken. Dat verliep allemaal zo snel dat de twee opvarenden zich hebben kunnen redden zonder ook maar iets te kunnen meenemen. In het schip zijn daarom ook veel spullen, gereedschap en zo, terug gevonden.
Het wrak is in zijn geheel opgegraven (25 m lang) en geconserveerd. Het wordt nu tentoongesteld in Museum Hoge Woerd.



Zie: https://www.romeinen.nl/doen/op-stap/bezoeken/1734289371/museum-hoge-woerd

Ik ben in het museum geweest en heb veel foto’s van het schip kunnen maken. Verder heb ik daar het archeologisch rapport: “Rapportage Archeologische Monumentenzorg 144” kunnen aanschaffen waarbij een map met 5 vouwbladen van elk een halve vierkante meter waarop uiterst gedetailleerd het wrak is getekend op schaal 1:20 ongeveer.
Blad 1 Bovenaanzicht en buitenaanzicht stuurboord
Blad 2 Binnenaanzicht bakboord en stuurboord
Blad 3 Achteraanzicht van alle spanten.
Blad 4 Boven en onderaanzicht, gereconstrueerd.
Blad 5 Losse onderdelen zoals het ter plekke is gevonden.
Later in het verslag zal ik er foto’s van laten zien.

De schaal van deze tekeningen zou een model opleveren van 1,15 m. Iets te groot voor mij, dus het wordt een model van 1:50. Daarmee is het vergelijkbaar met mijn andere modellen.
Ik wil het presenteren als een vrachtvaarder, met vracht, zoals het indertijd geweest zou kunnen zijn. Dus geladen met allerlei bouwmaterialen en zo.
Maar eerst moet ik wat tekeningen maken en de diverse maten bepalen van de onderdelen. En die dan gaan zagen.

Wordt vervolgd.

 

We schuiven weer aan bij dit bijzonder project. Succes

 

Ook hier ga ik voor zitten Jan, succes met de bouw

 

Bijzonder, ik ben benieuwd naar deze voorloper van ons binnenvaartschip uit 2007. Weet u ook hoeveel ton dit schip kon vervoeren?

 

Ronk,
In het bijgaande rapport is een heel hoofdstuk opgenomen over Laadvermogen en vaareigenschappen. Ik heb het snel even gescanned en het laadvermogen wordt geschat op 9 to max. 14 ton.

 

We gaan weer in de volgstand voor dit aparte model.

 

Ook ik schuif aan voor dit interessante project. Ik ben indertijd in Zwammerdam bij de opgraving geweest. Deze lijkt zomaar groter.

 

Dit wordt een hele leuke!

 

Update 1
Om een idee te geven wat mijn uitgangspunten zijn hier een foto van blad 4.
Dit blad geeft de bodem weer van het schip in een gereconstrueerde vorm. Dus de verminkingen van het wrak zijn er uit gehaald.
Te zien is dat het vlak hoofdzakelijk bestaat uit 4 lange planken.



Bij de voor en achtersteven wordt het wat “rommelig”.
Ik ben niet van plan deze vormen exact te volgen, het wordt dus geen model van het wrak, maar zoals het eruit gezien kan hebben.
Als doorsnede is de volgende foto verduidelijkend.



Dit is een foto van de reconstructie op ware grootte van de kajuitwand. In donkerrood is de doorsnede van de scheepswand aangegeven. Duidelijk zijn de vier bodemplanken te zien en aan weerszijden daarvan de kimmen. Die bestaan uit twee L-vormige balken/planken. In die vorm uit een boomstam gehakt.
Boven die kimmen ziet u de boorden en de boeien, overnaads eraan bevestigd.
Aan de hand van deze tekening moet ik dus 4 planken zagen en twee kimmen.

Wordt vervolgd.

 

Ik denk dat - wanneer je het model af hebt - je het zo kwijt kan aan het museum

 

Dit lijkt me weer heel leuk te worden Jan, ik schuif mijn stoeltje van de Kogge naar je Rijnaak, en ik volg je weer met veel plezier.

 

In het museum staat een model 1:10. Dus 2,5m lang. exact een model van het gereconstrueerde wrak. ze hebben er dus al een.

 

veel success met je nieuwe project

 

Mooi project! Volg ik zeker.

 

Ik volg ook, mooi hoor oude scheepsbouw
Grt peter

 

Update 2
Onlangs heb ik wat planken gezaagd. Eiken uiteraard net als het origineel.


Foto: Kopse kant kimmen en vlakdelen. De vlakdelen moeten nog iets smaller worden. In de kimbalken heb ik aangegeven hoe die bewerkt moeten worden.

Dat is net als het origineel.


Foto: Dit is geschetst hoe de kimbalken uit een boomstam zijn gehakt. Zagen kan niet. Hier zijn dus erg veel spaanders gemaakt. Het was een stammetje van 25 m lang en 50 cm dik.

Verder ben ik eigenlijk aan het lezen in het archeologisch rapport. Vooral hoofdstuk 6 en 7. Die gaan over “Constructie van de Meern 1” en de “Reconstructie van de scheepsconstructie”. Bij elkaar 78 pagina’s. Het leest als een bouwbeschrijving van een bouwpakket.
Maar dan een heel uitgebreide bouwbeschrijving waar menig bouwpakket fabrikant een voorbeeld aan kan nemen.
De kim bestaat dus uit een L-vormige balk. Die moet aan de beide uiteinden vloeiend naar binnen lopen en iets omhoog om de heve te vormen. In het echt gaat dat met een dikke L-vormige balk niet lukken. Met mijn formaat latjes ook niet trouwens.



Foto: Deze bocht kan je niet in een Lvormige balk gedaan krijgen.

Dat heeft men opgelost met een haaklas.


Foto: Hier zie je het verloop van een haaklas in de kimbalk. Ook in de erboven liggende boordbalk zit zo’n haaklas, maar dan iets verder om geen twee lassen op dezelfde plek te hebben.

In totaal zitten er dus 8 van zulke haaklassen in. Ik denk dat dat een uitdaging wordt.


Haaklas in de kim van het echte schip. De boordplank zit er overnaads erboven tegenaan gespijkerd.

In de haaklas zie je kleine breeuwspijkertjes.

Wordt vervolgd.

 

Mooi uitzoekwerk. Als ik het goed zie worden die kimmen dus iets van 5 bij 10 mm groot bij een schaal van 1/50? Benieuwd of dat gaat lukken met eikenhout. Ik heb eens spanten van een bijbootje van eiken proberen te maken (ook iets in dat formaat) die braken continu af op de nerf. Best frustrerend

 

Ze hoeven niet te worden gebogen. Met de haaklassen krijg je er een lichte hoek in en het vloeiende krijg je met schuren.

 

Dat lijkt me best wel een uitdaging, om dat er mooi in te krijgen Jan

 

als je eens tijd hebt moet je hier eens naar toe gaan https://www.archeon.nl/zwammerdamschepen.html ze zijn er al jaren bezig met de restoratie je kan er rond wandelen en fotos nemen zeker de moeite waard
normaal gaan we er elk jaar heen maar nu met de covid is het al 2 jaar geleden weet dus niet hoever ze al staan maar laats toen we er waren hadden ze nog een hoop te doen