Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 13)
Ik wilde het jaar niet afsluiten zonder nog een aflevering van mijn verslag. Hieronder het resultaat (deel 13...............)
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 13)
Zoals ik de vorige keer gemeld heb ben ik de laatste tijd nogal druk geweest met het vertalen van de werftekeningen naar uitslagen van de dekwanden. Dit is een erg tijdrovende klus, maar niet onprettig om te doen. Het levert echter (nog) geen spectaculaire plaatjes op die ik hier kan tonen. Dus weer geen bouwvorderingen te melden. Soms geneer ik me om dit nog een “bouwverslag” te noemen. Het lijkt meer op de beschrijving van een leerproces (droogzwemmen?).
Het tekenen is echter geen werk dat je continu kan doen (in ieder geval ik niet). Als ik nog een beetje normaal wil slapen moet ik vooral later op de avond ook wat andere dingen doen, anders spoken die tekeningen de hele nacht door mijn hoofd. Zijn weliswaar geen nachtmerries, maar toch…..
Dus tussendoor nog wat andere zaken gedaan. Ten eerste het volgen van dit forum, wat ik overigens met name leuk vind als ik eens incidenteel aan een discussie kan deelnemen. Ik hou dit wel beperkt tot die zaken waarvan ik denk dat ik er een positieve bijdrage aan kan leveren, of (wel zo belangrijk) er iets van kan opsteken. Verder komen bestellingen bij mij bijna altijd prompt op tijd, dus daarover kan ik op het forum ook niet klagen.
Soms kan het overigens ook wel eens behoorlijk frustrerend zijn als je ziet wat voor schitterende dingen sommige mensen kunnen maken. Dan word je weer eens op een pijnlijke manier aan je eigen beperkingen herinnerd. Gelukkig duurt dat meestal niet te lang, en besef je je weer eens dat het toch voornamelijk om het plezier gaat en hoe bevoorrecht je bent dat je zo intensief met je hobby bezig kunt zijn.
Het tweede (en volgens mijn vrouw het belangrijkste) dat ik toch maar weer eens aangepakt heb is: puinruimen!! Zowel mijn werkkamer als de berging waren doordat ik zo fanatiek bezig was geweest een enorme puinhoop geworden. Dus toch maar weer eens “de bezem erdoor”. Het is wat dat betreft altijd hetzelfde: ik zie er enorm tegenop en stel het ettelijke malen uit maar als het eenmaal gebeurd is (en zelfs terwijl ik er mee bezig ben) geeft het een enorm voldaan gevoel. Je zou zeggen, dan doe je dat toch vaker maar ik ben wat dat betreft (en volgens velen ook nog wel op andere gebieden) behoorlijk hardleers. En daarbij: rituelen moet je koesteren.
Verder had ik mij de laatste tijd nogal geïrriteerd aan het feit dat ik na mijn aanvankelijke “successen” een nogal wisselende kwaliteit van mijn etswerk kreeg. Los van de eerder genoemde “spiegeleffecten” had ik nogal eens een slecht resultaat zonder dat ik daarvoor een directe verklaring kon geven. Ik vond het daarom, mede gezien de grote “productie” die ik op stapel aan het zetten ben, wel eens goed om het hele proces nog een kritisch door te lopen en waar mogelijk verbeteringen aan te brengen. Nu kan dat nog omdat ik toch nog met de tekeningen bezig ben. Als die klaar zijn hoop ik zoveel mogelijk etswerk achter elkaar te doen, dus nu kan ik ze nog aanpassen als mijn testjes daartoe aanleiding geven. Als eerste heb ik nog eens naar mijn ontwikkel- en etsvloeistoffen gekeken. Op internet kwam ik een verhaal tegen over het maken van PCB’s (
Making PCBs) waarin de gebruikelijke oplossing van caustic soda in water als ontwikkelvloeistof werd afgeraden, en werd een variant door het toevoegen van waterglas aangeprezen. Ik heb dat eens uitgeprobeerd, en ik moet eerlijk zeggen dat het perfect gaat. Het ontwikkelproces lijkt gewoon te stoppen en “overontwikkeling” treedt niet op.
Toen de etsvloeistof, want ik ergerde me nogal aan het feit dat wat ik bij de elektronicawinkel had gekregen (zij hadden niets anders) als het afkoelde sterk kristalliseerde en dat dit dan later weer heel slecht oploste. Ook de beluchtingsopeningen in de bodem van de etstank raakten hierdoor verstopt, en een aantal keren gebeurde dat zelfs tijdens het etsen. Blijkt achteraf dat het ammoniumpersulfaat was, en dat staat bekend om dit probleem.
Dan zijn er nog twee alternatieven: ijzer(III)chloride en natriumpersulfaat. Veel PCB makers zijn erg enthousiast over de ijzerchloride, dus dat eerst uitgeprobeerd. Ik had al gelezen dat dat minder doorzichtig was, maar de internetwinkel die het me verkocht zei dat het etsproces met een lamp erachter toch wel te volgen was. Nou, ik was snel genezen: wat een troep is dat. In de eerste plaats moet je er bijna een vuurtoren achter zetten om toch wat te zien (later gelezen dat met wat toevoeging van keukenzout dat wel wat te verbeteren is, maar toen was ik al genezen van dat spul). In de tweede plaats is het enorm vuile troep. Elke spetter, waar die ook op valt (en dan heb ik het niet over kleding, want die wordt door elk etsmiddel geruïneerd) is bijna niet meer weg te krijgen. Het is wat vettig en kleverig, echt vuile troep. Snel tot chemisch afval gepromoveerd dus.
Toen als laatste natriumperoxide geprobeerd. Had het kunnen weten, het wordt niet voor niets ook onder de benaming “fijnetsmiddel” verkocht. Het was echt een verademing, het is helder en vloeibaar als water en het etst fantastisch. OK, het is wat duurder maar je schijnt er aardig lang mee te doen, en op internet heb ik een behoorlijk goedkope leverancier gevonden. Levering de volgende dag, dus weer geen klagen (je zou het bijna jammer gaan vinden). Het enige nadeel is dat je op zo’n 45 tot 50 ˚C moet etsen, maar dat gold voor de ammoniumpersulfaat ook (kon wel wat minder). Opwarmtijd is behoorlijk lang, en het verwarmingselement dat bij mijn aangeschafte etstank zat bleek niet beveiligd te zijn. Dat is inmiddels opgelost, want die heb ik opgeblazen door hem een keer droog aan te laten staan. Dat gaf een flinke knal, steekvlam en rondvliegend glas. Overigens, snap niet dat zoiets verkocht mag worden, maar heb die veiligheidsbril achteraf toch niet voor niets gekocht!! Maar het etsen gaat erg goed, en zelfs nog sneller dan met het ammoniumpersulfaat (de ijzerchloride is wat dat betreft wel de kampioen, maar dat vind ik nou het minst belangrijke).
Verder waren er nog wat zaken die wat mij betreft verbeterd konden worden. Een eenvoudige hulpconstructie gemaakt waardoor ik de zonnebank als belichtingsapparaat nog beter benut als “tosti-ijzer”, namelijk door beide kanten gelijktijdig te belichten. Ook had ik me geërgerd aan het feit dat de te etsen plaat niet goed centraal in de etstank bleef, en de neiging had tegen één van de kanten te “plakken”. Ik had al wat uitgeprobeerd met opgelijmde blokjes, maar die wilden nogal eens loslaten en het aanbrengen kostte ook de nodige tijd. Toen moest ik ineens denken aan van die strips waaraan je posters kunt ophangen. Denken en kopen zijn echter verschillende dingen want ik heb me rot gezocht, maar nergens te krijgen (Karwei, Praxis, Gamma, Hema, en nog wat speciaalwinkels waronder een lijstenwikel afgestruind). Toen vrij simpel op internet gevonden (weer volgende dag binnen, om moe van te worden). Kost aan verzenden bijna meer dan de dingen zelf, maar dan nog super goedkoop. Hieronder een foto van een teststrook (kom ik later nog op terug) terwijl de etstank staat op te warmen. De strips doorboord en pluggen ingezet als afstandshouders en het werkt perfect!!
Wel blijft het nog steeds belangrijk om de plaat regelmatig te keren, maar dat gaat met deze constructie ook vrij eenvoudig. Ik vind dat ook niet zo erg, want terwijl het etsen plaatsvindt staat mijn hoofd er ook niet naar om tussendoor iets anders te doen. Omdat ik nogal eens de neiging had wat weg te dromen een eenvoudige stopwatch gekocht om elke 3 minuten de plaat te draaien. Maar ja, dan moet je natuurlijk niet vergeten die stopwatch weer te starten nadat je de plaat gekeerd hebt…………
Het is nu tijd voor de rubriek “blunder van de week”.
Toen ik een eerste proefstrook maakte voor het ontwikkelen met de nieuwe ontwikkelaar waren alle belichtingstijden te lang (liepen van 60 t/m 150 seconden met incrementen van 10 seconden). Alle belichtinstijden werden normaal ontwikkeld, er was nauwelijks verschil te zien. Hieronde het resultaat na etsen (vlakjes met lijnen van verschillende dikten van 0.1 tot 2 mm), éénzijdig belicht en vrijwel geheel (op de dunste lijnen na) doorgeëtst:
Achteraf misschien wel goed, want ik was vergeten aan te tekenen waar ik was begonnen, dus ik kon ook niet meer terugtracen welk vak welke belichting had gehad. Geeft trouwens wel aan hoe weinig kritisch de belichtingstijd is (werd ook als een van de voordelen van het toevoegen van waterglas aan de ontwikkelaar genoemd).
Een volgende proefstrook (de eerdere foto hierboven) dus veel korter belicht: 10 t/m 100 seconden met incrementen van 10 seconden. Hieronder deze plaat in de etstank vlak voor het moment dat hij klaar is.
Op de plaat een rechthoek van 5x10 mm tweezijdig belicht, zodat deze door-en-door geëtst wordt, met daaromheen éénzijdig aangebrachte rechthoeken met verschillende lijndikten (0.05, 0.1, 0.2, 0.5, 1 en 2 mm). Het resultaat voor de langste belichtingstijden ziet er goed uit.
Alleen de rechthoek met lijndikte van 0.05 mm is alleen bij de langste belichtingstijd (linkse) met een loep te zien. Aangezien ik er niet vanuit ga dat de mensen mijn schip met een loep gaan bekijken (op misschien de door Kreeft benoemde museumconservator na), laat ik die lijndikte maar verder voor gezien. Ik had dit proefje namelijk opgezet om te kijken hoe ik de aluminium kozijnen in de wanden kon simuleren.
Maar om op die blunder terug te komen, ik had deze tweede keer de belichtingstijd op het belichtingsmasker gezet, zodat dit meegeëtst werd. Hieronder het resultaat :
Verkeerd om dus!!! Links is 100 sec, dan naar rechts aflopend….. Achteraf heb ik er wel een verklaring voor, maar dat zegt iedereen die een fout gemaakt heeft. Het blijft gewoon een stomme blunder.
Als afsluiting ook nog een aflevering uit de rubriek “foto van de week”. Hieronder een kopie van een bladzijde van de ss Rotterdam kalender die ik opgestuurd kreeg met een beeld uit de machinekamer.
Daar druipt toch de nostalgie vanaf, ik hoop dat Frederik van Gent meekijkt….
En onder de foto: jawel de uitnodiging voor de eerste bezichtiging: 30 januari is het zover!!!!!!!!!
Ik geloof het pas als ik over de loopplank loop.
Het was weer een heel verhaal met weinig bouwresultaten, maar dat zijn jullie ondertussen wel van me gewend.
Iedereen prettige Kerst en een voorspoedig 2010 toegewenst.
Groet,
Ad Bakker