De grote mast (1)
De grote mast wordt ruwweg opgebouwd uit 4 stukken; Ondermast (79), Ezelshoofd(79H), Marszaling(80), en Steng(81)De Marszaling had meerdere functies: het zorgde voor een solide verbinding tussen de Ondermast en de steng, geeft spreiding aan het staand want van de steng en het ezelshoofd
(18 en 19), ook werd een groot deel van het lopend want via hier bediend, en als laatst werd deze ook nog gebruikt als uitkijk en als werkplatform voor de matrozen die in de tuigage werkten.
(Onderstaande 3D-tekening is ter illustratie en is dus niet de Marszaling van de Kanonneerboot)
n.b. omdat we nu de ‘hoogte’ ingaan zal het soms nodig zijn om één van de talloze lijnen van het staand en lopend want te benoemen, ik ga niet zover om iedere lijn hun eigen benaming mee te geven maar volsta om erachter met een kleiner lettertype en cursief het lijn-cijfer mee te geven zoals die aangegeven wordt op tekening 3. >>> voorbeeld:
(18 en 19)
Omdat op de samenstelling tekening 3 rondom de mast het een wirwar was van lijnen en het meer leek op het spoorwegemplacement van Amsterdam-Centraal heb ik om niet te ‘verdwalen’ met kleurstiften de gehele mast op de tekening ingekleurd om de afzonderlijke delen er uit te lichten en hun plaats te geven.
Ik kwam op de Ondermast op tekening 2 een vreemd doorlopend rechthoekig gat tegen die ik niet thuis kon brengen er staat ook geen maatvoering bij en in de bouwomschrijving wordt hij ook niet benoemd. Ik zie op de samenstelling tekening ook geen enkele want-lijn hier langs of doorheen lopen waarschijnlijk een doorvoer gat voor iets ? Misschien kan iemand hier opheldering over geven? Op onderstaande foto rechtsonder aangegeven met een vraagteken.
In de bouwbeschrijving van de grote Mast begint men bij de Ondermast(79) te vermelden:
“Vernauw de grote mast zoals aangegeven op plan 2” >> naar mijn mening had de tekening toch wel iets duidelijker kunnen wezen. Zo’n 50 jaar geleden werd mij op de “Ambachtsschool” al geleerd dat als er op een As een plat vlak getekend werd, men ter onderscheid hiervan er in kruis op moest tekenen. Helaas is dit hier niet gebeurd en men zou gemakkelijk hiermee de fout in kunnen gaan. Dus even een verdere uitleg van mij: ter hoogte van de marszaling dient de ondermast over te gaan in een vierkant gedeelte, dit is prullerig weergegeven door er een vierkantje bij te zetten (zie inzet rechtsonder). Als je nu op de 1:1 tekening gaat meten blijken de zijden een vierkant te vormen van 8 x 8 mm. Hier is na mijn mening alweer een fout gemaakt want als je even dryfit de mastzaling compleet in elkaar hebt gezet dan blijk dat er op de plaats waar straks de mast doorgestoken wordt(zie rood kruisje en inzet linksboven) om het een beetje stevig te kunnen verlijmen hier een vierkant van 10 x 10 h= 6 mm moet blijven staan. Dus mijn advies is als volgt:
Kort de ondermast op lengte af; maak de as-tap aan de voet Ø 6 x 10 mm; maak eerst aan de ondermast-top over een lengte van 70 mm een vierkant gedeelte van
±10 x 10 mm en maak deze passend aan zijn ligplaats tussen de marszaling; laat deze 6 mm (=hoogte langszaling 80B) staan en vijl het overgebleven gedeelte naar vierkant 8 x 8 mm. Hierna pas verjong je de overgebleven ondermast lengte van Ø 12 mm aan de voet tot Ø 8 mm net onder de Marszaling.
Nog even een opmerking over de dwarszaling 80C (2x2 L=110 mm) deze is gevaarlijk dun en relatief lang 110 mm >> zoek in de 2x2 mm strip een goed gedeelte uit zonder een beginnende breuk van bv. een noest want straks komen er 4 lijnen doorheen die best wel gespannen moeten gaan worden en vergeet niet nu al de 4 gaten 0,6 mm te boren!!
Het Ezelshoofd 79H heb ik vervangen door een hardhouten uitvoering, en als laatste bij de Steng 81 Ø 8 mm mag je zelf kiezen hoe lang hij wordt, in de stuklijst staat hij vermeld met een lengte van 270 mm en gemeten op de 1:1 tekening gemeten is hij 245 mm lang. Wel even verjongen van Ø 8 mm naar Ø 5 mm.
( spreek uit ervaring)
)
